Çocuklarda Vertigo Tedavisi: Baş Dönmesinin 7 Nedeni, Tanısı

Vertigo, genellikle yetişkinlerle ilişkilendirilen bir sağlık sorunu olsa da, çocuklarda da görülebilir ve bu durum, ebeveynler için oldukça endişe verici olabilir. Çocuklar, dünyayı keşfetme aşamasında, denge ve hareket algılarını geliştirmeye çalışırken, vertigo gibi bir durumla karşılaştıklarında bu, yaşam kalitelerini ve günlük aktivitelerini ciddi şekilde etkileyebilir. Çocuklarda vertigo, baş dönmesi, dengesizlik, bulantı ve baş ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ebeveynlerin bu durumu fark etmeleri ve doğru adımları atmaları, çocuğun sağlığı açısından büyük önem taşır.

Çocuklarda Vertigo Tedavisi: Baş Dönmesinin 7 Nedeni, Tanısı

Vertigo, dengeyi ve hareketi kontrol eden sistemlerde bir problem olduğunda ortaya çıkar. İç kulak, gözler ve merkezi sinir sistemi bu sistemin ana bileşenleridir. Bu bileşenler birbiriyle uyum içinde çalıştığında, insan bedeni hareket halindeyken veya sabit dururken dengeyi sağlar. Ancak, herhangi bir bileşende meydana gelen bir sorun, çocuklarda vertigoya yol açabilir. Özellikle iç kulaktaki denge sistemi, çocuklarda sıkça görülen enfeksiyonlar ya da yapısal bozukluklar nedeniyle hassas olabilir. Bu yüzden çocuklarda vertigo şikayetlerinin altında yatan sebebin bulunması ve doğru şekilde tedavi edilmesi oldukça önemlidir.

Çocuklarda vertigo, genellikle yanlış teşhis edilebilir veya göz ardı edilebilir çünkü baş dönmesi yaşayan bir çocuk, bu durumu her zaman net bir şekilde ifade edemez. Özellikle küçük çocuklar, hissettikleri baş dönmesini anlatmakta zorlanabilirler. Ayrıca, çocuklar aktif oldukları ve oyun oynarken dengesizlik yaşamaları normal bir durum gibi görünebilir. Ancak, bu belirtilerin sık sık tekrarlanması ve çocuğun günlük yaşamını olumsuz etkilemesi durumunda, vertigo ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Ebeveynlerin bu konuda bilinçlenmesi ve uzman yardımı alması, vertigonun erken teşhis edilmesi için kritik öneme sahiptir.

Vertigonun çocuklarda görülme sıklığı, genetik yatkınlıklar, çevresel faktörler ve enfeksiyonlar gibi çeşitli unsurlara bağlı olarak değişebilir. Bununla birlikte, çocuklarda vertigonun nedenleri ve bu rahatsızlığın hangi belirtilerle kendini gösterebileceği konusunda bilgi sahibi olmak, tedavi sürecinin ilk adımıdır. Ayrıca, vertigonun tedavi edilebilir bir durum olduğunu bilmek, ebeveynlerin bu sürece daha bilinçli bir şekilde yaklaşmasına yardımcı olabilir. Bu makalede, çocuklarda vertigonun nedenleri, belirtileri, tanı süreçleri ve tedavi yöntemleri ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

Vertigo Nedir?

Vertigo, kişinin çevresinin döndüğü ya da sallandığı hissiyle karakterize edilen bir baş dönmesi türüdür. Bu his, özellikle hareket ederken ya da pozisyon değiştirirken yoğunlaşabilir. Vertigo, dengeyi sağlayan iç kulak veya merkezi sinir sisteminde yaşanan bir sorundan kaynaklanır. Vertigonun şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişebilir ve çocuklarda genellikle aniden başlayabilir. Bazı çocuklar, vertigo nedeniyle geçici olarak hareket etme yetilerini kaybedebilir veya denge sorunları yaşayabilirler.

Çocuklarda Vertigo

Odanın aniden dönmesiyle oluşan ani ve kafa karıştırıcı bir his olan Vertigo, altta yatan nedene bağlı olarak dakikalardan günlere veya haftalara kadar değişen sürelerde devam edebilir. Çocuklar arasında daha yaygındır; denge sorunları ve baş dönmesi bu yaş grubunda yaygın olarak yaşanır.

Kapsamlı bir çalışma, yaklaşık 20 çocuktan 1’inin baş dönmesi sorunuyla karşılaştığını ortaya çıkardı; Bunların arasında yüzde 29’u semptomlarını vertigoya bağladı.

Vertigo, genellikle beyinde veya iç kulakta bir dengesizlik olduğunda ortaya çıkan çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Tipik olarak soğuk algınlığından kaynaklanan sinüs tıkanıklığı gibi daha az ciddi bir rahatsızlığın ikincil etkisidir. Bununla birlikte, vertigo altta yatan daha önemli bir soruna işaret edebileceğinden, çocuğunuz için tıbbi yardım almak önemlidir.

Vücuttaki dengenin korunması, baş ve vücudun pozisyonunu ve hareketini algılayan iç kulağa bağlıdır. Gözler ve diğer vücut bileşenleriyle birlikte iç kulak, denge için çok önemli sinyaller sağlar. Beyin, vücudun sabit kalmasını sağlamak için iç kulaktan, gözlerden ve diğer bölgelerden sinyaller alır.

Çocuklarda Vertigo Belirtileri

Çocuklarda vertigonun belirtileri, yetişkinlerdeki belirtilerle büyük oranda benzerlik gösterse de, çocuklar bu durumu ifade etmekte zorlanabilirler. Ebeveynlerin dikkat etmesi gereken yaygın belirtiler şunlardır:

1. Baş Dönmesi: Çocuk, çevresinin döndüğünü ya da kendisinin döndüğünü hissedebilir. Bu, otururken, ayakta dururken ya da hareket ederken meydana gelebilir.
2. Dengesizlik: Çocuk yürürken veya koşarken dengesini sağlayamıyorsa, sık sık tökezleyip düşüyorsa, bu durum vertigo belirtisi olabilir.
3. Göz Hareketlerinde Anormallikler: Nistagmus olarak bilinen istemsiz göz hareketleri, vertigo sırasında sıkça görülür. Çocuklarda bu durum, gözlerin hızla bir yöne kayması şeklinde kendini gösterebilir.
4. Mide Bulantısı ve Kusma: Vertigo sırasında çocuklar mide bulantısı ve kusma yaşayabilirler. Bu belirtiler, baş dönmesinin şiddetine bağlı olarak değişebilir.
5. Kulak Çınlaması: Çocuklarda, vertigo ile birlikte kulakta çınlama ya da basınç hissi de görülebilir. Bu durum, özellikle iç kulak kaynaklı vertigolar için tipiktir.
6. Yorgunluk ve Baş Ağrısı: Vertigo atakları sonrasında çocuklarda yorgunluk ve baş ağrısı gibi şikayetler ortaya çıkabilir.

Çocuklarda Vertigo Nedenleri

Çocuklarda vertigo, farklı nedenlerden kaynaklanabilir ve bu nedenler çocuğun yaşına, genel sağlık durumuna ve yaşam koşullarına göre değişiklik gösterebilir. İşte çocuklarda vertigoya yol açabilen başlıca sebepler:

1. İç Kulak Problemleri: İç kulak, denge sisteminin merkezi olarak kabul edilir. İç kulakta yer alan yarım daire kanalları ve vestibüler sistem, vücudun dengede kalmasına yardımcı olur. Çocuklarda iç kulakla ilgili problemler vertigoya yol açabilir. Özellikle labirentit adı verilen iç kulak iltihaplanması, denge sorunlarına neden olur. Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, iç kulak yapısını bozarak vertigo ataklarına yol açabilir. Bunun yanı sıra, çocuklarda yaygın görülen orta kulak enfeksiyonları da iç kulağı etkileyerek baş dönmesine neden olabilir.
2. Migren: Migren, sadece yetişkinlerde değil, çocuklarda da vertigonun önemli bir nedeni olabilir. Vestibüler migren, baş ağrısı ile birlikte baş dönmesine neden olur. Çocuklarda migren atakları sırasında denge kaybı ve baş dönmesi gibi belirtiler sıkça gözlenir. Migrenden kaynaklanan vertigo, belirli tetikleyicilere bağlı olarak ortaya çıkar. Örneğin, aşırı yorgunluk, uyku düzenindeki bozukluklar ve belirli gıdalar migren ataklarını tetikleyebilir.
3. Vestibüler Nörit: Vestibüler nörit, genellikle viral enfeksiyonlar sonucunda ortaya çıkan bir iç kulak iltihabıdır. Bu durum, çocuklarda baş dönmesi ve denge kaybı gibi semptomlara yol açabilir. Tedavi edilmediğinde, vestibüler nörit kalıcı denge sorunlarına neden olabilir.
4. Meniere Hastalığı: Meniere hastalığı, iç kulakta sıvı birikimi ile karakterize bir hastalıktır ve baş dönmesi, kulakta çınlama (tinnitus) ve işitme kaybı gibi semptomlara yol açabilir. Çocuklarda nadir görülmesine rağmen, Meniere hastalığı vertigo ataklarının nedenlerinden biri olabilir.
5. Travmalar: Çocuklar, özellikle oyun oynarken ya da spor yaparken sık sık düşme ve darbe gibi travmalara maruz kalırlar. Baş bölgesine alınan darbeler, beyin sarsıntısı gibi ciddi durumlara yol açabilir ve bu da vertigoya neden olabilir. Beyin sarsıntısı geçiren bir çocuk, birkaç gün veya hafta boyunca vertigo semptomları gösterebilir. Bu nedenle, özellikle başa alınan darbelerden sonra çocuğun dikkatle izlenmesi gereklidir.
6. Menenjit ve Enfeksiyonlar: Menenjit gibi ciddi enfeksiyonlar, beyni ve sinir sistemini etkileyerek vertigoya neden olabilir. Menenjit, beyin zarlarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır ve tedavi edilmediğinde kalıcı hasarlara yol açabilir. Enfeksiyonların sinir sistemine olan etkisi, çocuğun dengede kalma yeteneğini zayıflatabilir.
7. Genetik Yatkınlık: Ailede vertigo hikayesi olan çocuklar, genetik yatkınlık nedeniyle bu durumu yaşayabilir. Bazı çocuklarda vertigonun altında yatan nedenin genetik olduğu görülmektedir.

Çocuklarda Vertigo Tanısı

Çocuğunuzun birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcısı, karmaşık olabileceğinden, baş dönmesini teşhis etmek için muhtemelen onu bir pediatrik kulak burun boğaz uzmanına (KBB uzmanı) yönlendirecektir. Çocuklarda Vertigoyu diğer baş dönmesi türlerinden ayırmak çok önemlidir ve tüm potansiyel nedenlerin titizlikle değerlendirilmesi gerekebilir.

Bir kulak burun boğaz uzmanı, kapsamlı bir değerlendirme yapabilecek ve diğer uzmanların yardımına ne zaman başvurulacağını belirleyecek en nitelikli profesyoneldir.

Değerlendirme süreci boyunca uzman aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli testler yapabilir:

1. Hasta ve çocuğu için kapsamlı tıbbi öykü alma; ailenin migren öyküsü araştırılabilir.
2. Özellikle baş ve kulaklarda kapsamlı bir fizik muayene yapılacaktır. Odyometri veya işitme testi yapılacaktır. Döner sandalyede gerçekleştirilenler gibi vestibüler fonksiyon testleri uygulanacaktır.
3. Hızlı göz hareketlerini (nistagmus) tespit etmek için elektrotların hastanın gözlerinin üstüne ve altına yerleştirilmesini içeren elektronistagmografi (ENG) kullanılacaktır.
4. Hastanın beynindeki elektriksel aktiviteyi ölçen bir test olan elektroensefalografi yapılacak. Laboratuvar (kan) testleri yapılacaktır.
5. CT taramaları, röntgen veya MRI’lar dahil olmak üzere görüntüleme testleri yapılabilir.
6. Oyunlar ve bakış sabitlemeyi içeren vestibüler-oküler testler yapılacaktır.
7. Hastanın hızlı bir şekilde başını “hayır” diye sallamasını gerektiren dinamik görme keskinliği değerlendirilecektir.
8. Her iki göz açık ve kapalıyken atlama, atlama ve atlama gibi koordinasyon ve kaba motor becerileri değerlendirilecektir.

Çocuklarda Vertigo Tedavisi

Çocuklarda vertigo tedavisi, öncelikle altta yatan nedenin tespit edilmesiyle başlar. Vertigo, bir semptom olarak çeşitli nedenlerden kaynaklanabileceği için etkili bir tedavi, doğru bir teşhis gerektirir. Tedavi süreci, vertigoya neden olan faktörlerin belirlenmesi ve buna uygun bir müdahale planının oluşturulması üzerine kuruludur. Çocuklarda en sık görülen vertigo nedenleri arasında iç kulak enfeksiyonları, migren, travmatik beyin yaralanmaları ve bazı nörolojik rahatsızlıklar bulunur. Bu nedenle, tedavi planı multidisipliner bir yaklaşımla, bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanı, nörolog ve gerektiğinde pediatrik uzmanların iş birliği ile yürütülmelidir.

1. Tıbbi Tedavi ve İlaç Kullanımı

Çocuklarda vertigo tedavisinde en önemli adımlardan biri, altta yatan nedenin belirlenmesi ve buna uygun ilaç tedavisinin uygulanmasıdır. Vertigonun kaynağı bir iç kulak enfeksiyonu veya inflamasyon olduğunda, doktorlar genellikle antibiyotik veya anti-enflamatuar ilaçlar reçete eder. Örneğin, otitis media (orta kulak iltihabı) veya vestibüler nörit gibi durumlarda, enfeksiyonun kontrol altına alınması vertigo semptomlarını azaltmada temel bir rol oynar. Antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyon durumunda iltihabın yayılmasını engellerken, anti-enflamatuar ilaçlar inflamasyonu hafifleterek iç kulaktaki baskıyı ve vertigo hissini azaltır.

Migren kaynaklı vertigoda ise tedavi daha spesifik bir şekilde yönetilir. Bu tür durumlarda, migrenin önlenmesi ve semptomların kontrol altına alınması için belirli ilaçlar kullanılabilir. Propranolol, topiramat gibi profilaktik migren ilaçları veya akut ataklar sırasında kullanılan triptanlar, vertigo semptomlarını kontrol altına almada etkili olabilir. Migren tetikleyicilerini minimize etmek için uzun süreli ilaç tedavisi genellikle dikkatlice planlanır.

Eşlik eden semptomlar da tıbbi tedavinin bir parçasıdır. Örneğin, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler çocuklarda sıkça görülebilir ve bunlar için antiemetik ilaçlar (örn. metoklopramid veya ondansetron) önerilebilir. Bu ilaçlar, çocuğun yaşam kalitesini artırarak günlük aktivitelerine devam etmesini sağlar. İlaç tedavisinde dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise dozajdır. Çocuklarda kullanılan ilaçların miktarı, yaş, kilo ve genel sağlık durumuna göre hassas bir şekilde ayarlanmalıdır. Yan etkilerin önlenmesi için tedavi sürecinde çocuk bir uzman tarafından düzenli olarak izlenmelidir.

2. Vestibüler Rehabilitasyon ve Egzersizler

Vestibüler rehabilitasyon, vertigoya neden olan dengenin bozulmasını düzeltmek için kullanılan etkili bir tedavi yöntemidir. Özellikle vestibüler hipofonksiyon, vestibüler nörit veya benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV) gibi durumlarda bu terapi, denge ve koordinasyon becerilerini geliştirmek için özelleştirilmiş egzersizler içerir. Çocuklarda bu egzersizler, vestibüler sistemi yeniden eğiterek beynin denge sinyallerini daha etkili bir şekilde işlemeyi öğrenmesini sağlar.

Vestibüler rehabilitasyonun temel bileşenlerinden biri denge eğitimi egzersizleridir. Örneğin, çocuğun bir noktada sabit durmaya çalışması, bir ayağı üzerinde denge kurması veya gözler kapalı bir şekilde dengede kalmaya çalışması gibi aktiviteler uygulanabilir. Bu egzersizler, çocukların denge merkezlerini güçlendirerek vertigoyla daha etkili bir şekilde başa çıkmasını sağlar. Ayrıca, hareket duyarlılığını azaltmak için görsel odaklanma ve baş hareketleri gibi spesifik egzersizler de rehabilitasyon programına dahil edilebilir.

Bir diğer önemli yöntem, pozisyonel manevralardır. Örneğin, BPPV durumunda, serbest taş kristallerini (otolitler) yerinden oynatıp doğru konuma getirmek için Epley manevrası gibi teknikler kullanılabilir. Bu tür teknikler, kısa sürede semptomları azaltabilir ve çocuğun normal aktivitelerine dönmesini sağlayabilir.

Vestibüler rehabilitasyonun etkili olması için tedavinin çocuğun yaşına, fiziksel kapasitesine ve ihtiyaçlarına uygun şekilde kişiselleştirilmesi gerekir. Ayrıca, çocuğun egzersizlere olan motivasyonunu artırmak için tedavi sürecine oyunlaştırma unsurları dahil edilebilir. Örneğin, bir denge topu üzerinde egzersiz yapmak veya bir labirentten geçmeye çalışmak, çocukların eğlenerek tedaviye katılmalarını sağlayabilir. Terapiler genellikle bir fizyoterapist veya uzman eşliğinde yapılır ve düzenli olarak izlenir. Uzun vadede, bu tedavi yöntemi çocuklarda vertigo semptomlarının şiddetini azaltabilir ve tekrarlama riskini düşürebilir.

3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Destekleyici Önlemler

Çocuklarda vertigonun yönetiminde yaşam tarzı değişiklikleri önemli bir rol oynar. Vertigo semptomlarını azaltmak ve kontrol altına almak için çocuğun günlük rutini, tetikleyici faktörler göz önünde bulundurularak düzenlenmelidir. Özellikle migren kaynaklı vertigo yaşayan çocuklarda, bu tetikleyicilerin belirlenmesi ve kaçınılması tedavinin temel adımlarından biridir. Parlak ışıklar, yüksek sesler, belirli yiyecekler (örneğin çikolata, işlenmiş gıdalar veya fazla şekerli yiyecekler), stres ve düzensiz uyku, vertigo ataklarını tetikleyebilecek faktörler arasında yer alır. Bu nedenle, çocuğun yaşam tarzı bu unsurları en aza indirecek şekilde düzenlenmelidir.

Uyku düzeni, vertigo semptomlarının kontrolünde kritik bir unsurdur. Çocukların her gece düzenli bir uyku alması, sinir sistemi sağlığını destekler ve vertigo ataklarını önlemeye yardımcı olabilir. Özellikle yeterli uyku, vestibüler sistemin düzgün çalışmasına katkı sağlar. Aynı şekilde, çocuğun susuz kalmaması da önemlidir. Dehidrasyon, vücuttaki elektrolit dengesini bozarak vertigo semptomlarını kötüleştirebilir. Bu nedenle, çocuğun gün boyunca yeterli miktarda su tüketmesi sağlanmalıdır.

Dengeli bir beslenme, vertigonun yönetiminde bir diğer kritik unsurdur. Çocuğun vitamin ve mineral açısından zengin bir diyetle beslenmesi, vücudun genel dengesini destekler. Özellikle B vitamini, magnezyum ve potasyum içeren gıdalar, sinir sistemi ve kas fonksiyonlarını iyileştirerek vertigo semptomlarını hafifletebilir. Sağlıklı atıştırmalıklar ve öğünler planlamak, hem enerji seviyelerini yüksek tutar hem de ani kan şekeri dalgalanmalarını önleyerek semptomların azalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, çocuğun aşırı kafein tüketiminden kaçınması önerilir; çünkü kafein vestibüler sistemi uyarabilir ve semptomları artırabilir.

Çevresel düzenlemeler de önemlidir. Çocuğun evde veya okulda güvenli bir ortamda bulunması sağlanmalıdır. Özellikle vertigo atakları sırasında düşme veya yaralanma riskini azaltmak için çocuğun bulunduğu ortamda keskin köşeler, kaygan yüzeyler veya tehlikeli eşyalardan kaçınılmalıdır. Ailelerin, çocuklarının semptomlarını yakından gözlemlemesi ve ihtiyaç duyulduğunda bir sağlık uzmanına danışması, yaşam tarzı değişikliklerinin etkinliğini artırabilir.

4. Psikolojik Destek ve Eğitim

Vertigo, çocuklar için kafa karıştırıcı ve korkutucu bir deneyim olabilir. Bu nedenle, çocukların bu süreçte psikolojik destek almaları önemlidir. Aileler, çocuklarına vertigoyu anlamalarına ve belirtilerle nasıl başa çıkacaklarını öğrenmelerine yardımcı olacak şekilde rehberlik etmelidir. Ayrıca, öğretmenler ve okul personeli, çocuğun sağlık durumu hakkında bilgilendirilerek destekleyici bir ortam sağlanabilir. Çocuğun kendini güvende hissetmesi, tedavi sürecine olumlu katkılar sağlar.

5. Cerrahi Müdahale (Gerekirse)

Çocuklarda vertigo tedavisinde cerrahi müdahale nadiren gereklidir; ancak belirli durumlarda bu yöntem kaçınılmaz hale gelebilir. Özellikle vestibüler sistemi etkileyen yapısal problemler, tümörler veya şiddetli bir anatomik bozukluk gibi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi kararı, genellikle diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı veya sorunun yalnızca cerrahi ile düzeltilebileceği durumlarda alınır.

Bir örnek, iç kulakta perilenf fistülü adı verilen bir durumdur. Bu durum, iç kulakta anormal bir açıklık oluşması nedeniyle sıvı sızmasına yol açar ve bu da şiddetli vertigo ve işitme kaybına neden olabilir. Perilenf fistülü cerrahisi, bu açıklığı onararak semptomları giderebilir. Benzer şekilde, Meniere hastalığı gibi nadir durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir; bu tür durumlarda iç kulaktaki basıncı dengelemek için özel cerrahi prosedürler uygulanabilir.

Bazı durumlarda, beyincik veya beyin sapındaki yapısal problemler, vertigonun nedeni olabilir. Örneğin, Arnold-Chiari malformasyonu adı verilen durum, beyincik dokusunun omurilik kanalına doğru itilmesiyle vertigoya yol açabilir. Bu tür durumlarda, dekompresyon cerrahisi adı verilen bir prosedür uygulanabilir. Bu ameliyat, beyin sapı üzerindeki baskıyı azaltarak semptomların düzelmesini sağlar.

Cerrahi müdahaleler genellikle yüksek risk taşıyan prosedürler olarak kabul edilir ve bu nedenle öncesinde geniş kapsamlı bir değerlendirme yapılır. Cerrahinin potansiyel faydaları ve riskleri, aileye ayrıntılı bir şekilde açıklanır ve karar alma sürecine dahil edilmeleri sağlanır. Cerrahi sonrası bakım, tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır ve çocuğun tamamen iyileşmesi için düzenli takip gereklidir.

Cerrahi müdahale son çare olarak değerlendirilse de, doğru durumlarda uygulandığında etkili sonuçlar verebilir ve çocuğun yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir. Ancak, cerrahinin yalnızca uzman bir ekip tarafından ve multidisipliner bir yaklaşımla gerçekleştirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Bu, olası komplikasyonları en aza indirirken çocuğun güvenliğini ve sağlığını en üst düzeyde koruyacaktır.

Vertigodan Korunma Yolları

Çocuklarda vertigoyu önlemek her zaman mümkün olmasa da, bazı basit önlemler alınarak riskler en aza indirilebilir:

• Düzenli kontroller: Çocuğun işitme ve denge problemlerine yönelik düzenli doktor kontrolleri yapılmalıdır.
• Kulak sağlığını korumak: Özellikle orta kulak enfeksiyonlarının vertigoya yol açabileceği unutulmamalıdır. Kulak sağlığına dikkat etmek, vertigo riskini azaltır.
• Migren tetikleyicilerinden kaçınmak: Çocuğun migren ataklarını tetikleyebilecek yiyecek ve içeceklerden uzak durmak önemlidir.
• Darbe ve travmalardan kaçınmak: Çocukların spor yaparken uygun koruyucu ekipmanlar giymesi, başa gelebilecek darbeleri önleyebilir.

Sonuç

Çocuklarda vertigo, hem çocukların hem de ebeveynlerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir sağlık sorunudur. Vertigonun altta yatan nedenlerinin doğru bir şekilde tespit edilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, çocuğun genel sağlığı açısından büyük önem taşır. Ebeveynlerin çocuklarda baş dönmesi ve dengesizlik gibi belirtileri göz ardı etmemeleri, erken teşhis ve tedavi için kritik rol oynar. Vertigo, her ne kadar rahatsız edici bir durum olsa da, doğru müdahale ve tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilir ve çocuklar sağlıklı bir şekilde büyümeye devam edebilir.

Referanslar:

1. Çocuklarda Vertigo Tedavisi: Baş Dönmesinin 7 Nedeni, Tanısı
2. Bower, C. M., & Cotton, R. T. (1995). The spectrum of vertigo in children. Archives of Otolaryngology–Head & Neck Surgery, 121(8), 911-915.
3. Wiener-Vacher, S. R., & Wiener, M. D. (1999). Video-oculography and the diagnosis of childhood vertigo. Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery, 7(5), 354-359.
4. Abu-Arafeh, I., & Russell, G. (1995). Prevalence and clinical features of childhood headache: A population-based study. Developmental Medicine & Child Neurology, 37(7), 593-600.
5. Goto, F., Tsutsumi, T., Okamoto, Y., et al. (2017). Pediatric vestibular disorders: Recent advances. Journal of Neurology, 264(S1), 65-72.
6. Rine, R. M., & Braswell, J. (2003). Balance and vestibular dysfunction in children. Otolaryngologic Clinics of North America, 36(4), 729-741.
7. O’Reilly, R. C., Morlet, T., Cushing, S. L., et al. (2013). Pediatric vestibular evaluation: Clinical protocol. Journal of the American Academy of Audiology, 24(6), 444-456.
8. Li, C. M., Hoffman, H. J., Ward, B. K., et al. (2016). Epidemiology of dizziness and balance problems in children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 170(2), 154-160.
9. Casselbrant, M. L., Mandel, E. M., & Fall, P. A. (2008). Otitis media and its effect on balance in children. Pediatric Clinics of North America, 55(5), 1343-1356.
10. Sheykholeslami, K., Megerian, C. A., & Arnold, J. E. (2009). Vestibular migraine in children: A diagnostic challenge. The Laryngoscope, 119(3), 512-518.
11. Pagnini, P., Nuti, D., & Vannucchi, P. (2002). Benign paroxysmal positional vertigo in children. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 64(3), 209-212.
12. Lempert, T., Olesen, J., Furman, J., et al. (2012). Vestibular migraine: Diagnostic criteria. Journal of Vestibular Research, 22(4), 167-172.
13. Wiener-Vacher, S. R. (2008). Vestibular disorders in children. International Journal of Audiology, 47(9), 561-569.
14. Hain, T. C., & Uddin, M. (2003). Pediatric dizziness. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 74(1), 5-10.
15. Jacot, E., Vanspauwen, R., Georges, P., et al. (2009). Normative values for the vestibular evoked myogenic potential in children. Otology & Neurotology, 30(6), 801-806.
16. Zaleski, T. A., & Chandrasekhar, S. S. (2018). Vestibular rehabilitation for pediatric patients. Otolaryngology Clinics of North America, 51(6), 1275-1286.
17. O’Reilly, R. C., & Morlet, T. (2013). Diagnosing and managing pediatric dizziness and balance disorders. Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 77(2), 215-220.
18. O’Neill, L. A., & Simons, J. P. (2019). Evaluation of dizziness and balance disorders in pediatric populations. Pediatrics in Review, 40(6), 279-288.
19. Whitney, S. L., Wrisley, D. M., & McClure, P. W. (2005). Vestibular rehabilitation for children. Physical Therapy, 85(6), 567-578.
20. Brodsky, J. R., & Lipson, S. (2020). Pediatric vestibular function testing and treatment. The American Journal of Audiology, 29(3), 450-459.
21. Kaga, K. (1999). Vertigo and dizziness in children with sensorineural hearing loss. Hearing Research, 132(1-2), 63-69.
22. McCaslin, D. L., Jacobson, G. P., & Gruenwald, J. (2011). Pediatric vestibular evoked myogenic potentials. Ear and Hearing, 32(6), 700-704.
23. Maes, L., D’Haenens, W., De Vel, E., et al. (2010). The effect of cochlear implants on vestibular function in children. Audiology and Neurotology, 15(6), 362-374.
24. Eviatar, L., & Eviatar, A. (2006). Vestibular dysfunction in children with attention deficit and hyperactivity disorder. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 70(5), 871-876.
25. Fujimoto, C., Egami, N., Kinoshita, M., et al. (2013). Gait stability in children with vestibular dysfunction. Clinical Neurophysiology, 124(8), 1711-1716.
26. Wiener-Vacher, S. R., & Toupet, M. (2016). Management of vestibular disorders in children. Journal of Vestibular Research, 26(5-6), 269-278.
27. Avni, E. F., Rassekh, M., & Rabeeh, A. (1999). Imaging of pediatric vestibular disorders. Neuroradiology, 41(4), 229-236.
28. Riina, N., Illingworth, R., & Bassett, A. M. (2004). The role of vestibular rehabilitation in children. Developmental Medicine & Child Neurology, 46(10), 722-728.
29. Lee, J. D., Kim, M. J., & Park, H. S. (2014). The relationship between benign paroxysmal positional vertigo and otitis media in children. Journal of Audiology & Otology, 18(2), 61-65.
30. Rine, R. M., Roberts, D., & Longridge, N. S. (1999). Vestibular and balance therapy for children with developmental delays. American Journal of Audiology, 8(2), 33-44.
31. Semenov, Y. R., Bigelow, R. T., & Xue, Q. L. (2016). Vestibular balance disorders in children: Risk factors and treatment. Ear and Hearing, 37(2), 194-201.
32. Leigh, R. J., & Zee, D. S. (2015). The neurology of eye movements and vestibular function. Clinical Neurophysiology, 126(6), 1246-1257.
33. Schessel, D. A., Minor, L. B., & Carey, J. P. (2005). Vestibular diagnosis and testing in pediatric populations. The American Journal of Medicine, 118(1), 120-127.
34. Straumann, D., & Bögli, S. (2011). Pediatric vestibular neuritis. European Journal of Pediatrics, 170(4), 469-473.
35. Shaw, J. L., & Black, R. E. (2018). Vestibular dysfunction following head trauma in children. Journal of Pediatrics, 197(2), 123-130.
36. Wiener-Vacher, S. R., & Wiener, M. D. (2006). Long-term outcomes of vestibular therapy in children. Journal of Pediatric Neurology, 4(3), 131-138
37. https://scholar.google.com/
38. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
39. https://www.researchgate.net/
40. https://www.nhs.uk/