Manisada Sünnet: Çocuk Cerrahı Gözüyle V2

Manisada sünnet ve çocuk cerrahisi hakkında bilinmesi gerekenler! Alanında uzman bir çocuk cerrahı gözle, sünnet işlemi ve çocuk cerrahisinin önemine dair detaylı bilgi alın. Sağlıklı bir sünnet süreci için nelere dikkat edilmeli? Hemen okuyun!

Manisada sünnet, ailelerin çocuklarının sağlığı ve mutluluğu için önemli bir adımdır. Ben Op. Dr. Ali Gürtuna olarak, yıllardır Manisa’da binlerce sünnet operasyonu gerçekleştirdim. Bu makalede, sünnetin önemi, nasıl yapıldığı ve ailelerin bilmesi gereken diğer önemli detaylar hakkında bilgi vereceğim.

Sünnet, dini ve tıbbi açıdan birçok faydası bulunan bir işlemdir. Sünnetin doğru şekilde, doğru zamanda ve hijyenik ortamda yapılması büyük önem taşımaktadır.

Manisada Sünnet: Çocuk Cerrahı Gözüyle V2

Manisada Sünnetin Önemi

Sünnet, erkek çocukların cinsel organlarının hijyenik bakımını sağlamak ve bazı sağlık faydalarından yararlanmak için yapılan bir cerrahi işlemdir. Sünnetin önemi, bu bölgede yaşayan aileler için özellikle önemlidir çünkü hijyenik koşulların sağlanması ve operasyonun uzman bir cerrah tarafından gerçekleştirilmesi, çocuğun sağlığı açısından hayati önem taşır.

1. Sağlık Açısından Önemi: Sünnet, birçok sağlık faydası olan bir prosedürdür. Özellikle idrar yolu enfeksiyonlarını önlemede etkili olduğu bilinmektedir. Sünnet, idrar yolunun ucundaki bakterilerin birikmesini önler ve bu da idrar yolu enfeksiyonlarının riskini azaltır. Ayrıca, sünnetin cinsel yolla bulaşan hastalıkların (CYBH) yayılma riskini azalttığı da araştırmalarla kanıtlanmıştır.
2. Hijyen ve Temizlik: Sünnet, genital bölgenin temizliğini kolaylaştırır ve bakteri birikimini önler. Özellikle çocuklarda hijyenik olmayan koşullarda, sünnet yapılmaması durumunda enfeksiyon riski artabilir. Sünnet, çocukların hijyenik bir şekilde büyümelerini sağlar.
3. Geleneksel ve Kültürel Bir Uygulama: Türk toplumunda ve diğer birçok kültürde sünnet, geleneksel ve kültürel bir öneme sahiptir. Bu nedenle, sünnet, çocukların kültürel kimliklerini yaşamalarını ve geleneksel değerlere bağlı kalmalarını sağlar.
4. Toplumda Kabul Görmüş Bir Adım: Sünnet, toplum içinde kabul görmüş bir adımdır. Çocukların ergenlik dönemine adım atmadan önce bu ritüeli tamamlamaları, toplumda kabul görmelerini sağlar ve sosyal uyumlarına katkıda bulunur.
5. Psikolojik ve Sosyal Etkiler: Sünnet, çocukların psikolojik ve sosyal gelişimlerine de katkıda bulunabilir. Bazı kültürlerde sünnet, çocukların erkeklik duygularını güçlendirdiği düşünülür ve bu da onların kendilerine olan güvenlerini artırabilir.

Manisada sünnetin bu önemli faktörlerini göz önünde bulundurarak, çocukların sağlıklı bir şekilde büyümesine ve topluma entegre olmalarına katkıda bulunan bu geleneksel uygulamanın devam etmesi önemlidir. Sünnetin sağlık açısından önemi ve kültürel değeri, Manisada ve tüm Türkiye’de uzun yıllardır süregelen bir geleneği temsil etmektedir.

Sünnet Nedir?

Sünnet, erkek çocuklarının penis ucundaki derinin (prepisyum) cerrahi yöntemlerle kesilmesi işlemidir.

Sünnetin Faydaları

• İdrar yolu enfeksiyonları riskini azaltır.
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlar.
• Penis kanseri riskini azaltır.
• Hijyenik açıdan kolaylık sağlar.

Sünnetin Doğru Zamanı

Sünnetin yapılacağı doğru zaman konusu da önemlidir. Genellikle çocuğun fiziksel ve psikolojik olgunluğunun sağlandığı dönemler tercih edilir.

Ancak, bu konuda kesin bir kural olmamakla birlikte, çoğu zaman sünnet operasyonları çocuğun 5 ila 7 yaşları arasında yapılır.

Manisada Sünnet Yaptırırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Sünnet işlemini, deneyimli ve uzman bir çocuk cerrahisi doktorunun yapması önemlidir.
• Sünnetin hijyenik bir ortamda yapılması gerekir.
• Sünnet sonrası bakım talimatlarına uyulmalıdır.

Sünnet Sonrası Bakım

Manisada sünnet operasyonu, steril bir ortamda ve uzman bir cerrah tarafından gerçekleştirilir. Sünnet sonrası bakım, çocuğun iyileşme sürecinin hızlı ve konforlu bir şekilde ilerlemesi için son derece önemlidir. Aşağıda sünnet sonrası bakım için detaylı bir rehber sunulmuştur:

1. Hijyenin Sağlanması

Hijyen, sünnet sonrası bakımda en önemli unsurlardan biridir. Özellikle operasyon bölgesinin temizliği, enfeksiyon riskini azaltır ve iyileşme sürecini hızlandırır. İşte hijyenin sağlanmasıyla ilgili detaylı bilgiler:

• İlk Temizlik: Ameliyat sonrası genellikle ilk temizlik, doktorun önerdiği zaman yapılır. Bölgeye dokunmadan önce eller mutlaka sabunla yıkanmalı ve steril tutulmalıdır.
• Antiseptik Kullanımı: Doktorun önerdiği antiseptik solüsyon veya spreyler düzenli olarak uygulanmalıdır. Bu, mikropların çoğalmasını önler ve yara yüzeyini temiz tutar.
• Duş Alma: İlk birkaç gün boyunca direkt su ile yıkama yerine nemli ve steril bir bez kullanarak bölge nazikçe silinmelidir. Yaranın tamamen kuru kalması gerektiği için bölgeye su temas ettirilmemelidir.
• Tahrişten Kaçınma: Bölgenin sabun, kimyasal temizleyiciler veya alkol içeren ürünlerle temasından kaçınılmalıdır. Bu maddeler, tahrişe ve iyileşme sürecinin uzamasına yol açabilir.
• Hijyen Ortamı: Çocuğun oturduğu, oynadığı ya da yattığı alanlar temiz ve steril olmalıdır. Ayrıca çocuğun elleri sık sık yıkanmalı, yara bölgesine kirli ellerle dokunmasına izin verilmemelidir.

2. Pansuman Değişimi

Sünnet sonrası bakımın bir diğer önemli kısmı düzenli pansuman yapılmasıdır. İlk birkaç gün pansuman, yaranın temiz ve korunmuş kalmasını sağlar. Pansumanla ilgili detaylar şunlardır:

• Pansuman Malzemeleri: Steril gazlı bez, doktorun önerdiği antiseptik solüsyonlar ve yara iyileştirici kremler kullanılmalıdır. Bu malzemeler eczaneden temin edilebilir.
• İlk Değişim: İlk pansuman genellikle doktor tarafından yapılır. Daha sonra ebeveynler bu işlemi dikkatlice yapmalıdır. Değişim sırasında yaranın tahriş olmamasına özen gösterilmelidir.
• Pansuman Sıklığı: İlk birkaç gün pansumanın günde 2-3 kez yapılması gerekebilir. Daha sonra yaranın durumuna göre sıklık azaltılabilir.
• Gazlı Bez Kullanımı: Pansuman için kullanılan gazlı bez, yaranın üzerine nazikçe yerleştirilmelidir. Yara yüzeyine yapışmayı önlemek için özel merhem veya antiseptik solüsyon uygulanabilir.
• Pansumanın Çıkarılması: Pansuman çıkarılırken yaranın zarar görmemesi için gazlı bez yavaşça ve dikkatlice alınmalıdır. Eğer gazlı bez yara yüzeyine yapıştıysa, steril suyla nemlendirilerek yumuşatılabilir.
• Sonrası Bakım: Pansuman değişiminin ardından yaranın üzerine steril bir gazlı bez yerleştirilmeli ve yara bölgesi rahat giysilerle korunmalıdır.

3. Ağrı Yönetimi

• İlk 24 Saatte Ağrı Yönetimi: Sünnet işlemi sonrasında hafif bir ağrı ve rahatsızlık hissi olabilir. Bu ağrı, işlem sırasında kullanılan anestezinin etkisi geçtikten sonra hissedilir ve genellikle 24-48 saat içinde azalır. Çocuğun konforunu artırmak için doktorun önerdiği ağrı kesiciler (parasetamol veya ibuprofen gibi) kullanılabilir.
• Soğuk Uygulama: Ağrıyı ve olası şişlikleri azaltmak için bölgeye soğuk uygulama yapılabilir. Buz torbası doğrudan cilde temas ettirilmeden, ince bir bezle sarılarak uygulanmalıdır. Her seans 10-15 dakika sürmeli ve bu işlem günde birkaç kez tekrarlanmalıdır.
• Psikolojik Destek: Çocuğa ağrının normal olduğu, birkaç gün içinde azalacağı sakin bir dille anlatılmalıdır. Aşırı ağrı şikayetlerinde mutlaka doktora danışılmalıdır.
• Ağrı Kesicilerin Dozuna Dikkat: Ağrı kesici ilaçların kullanımında, çocuğun yaşına ve kilosuna uygun dozların aşılmaması önemlidir. Bu konuda doktorun önerilerine kesinlikle uyulmalıdır.

4. Kıyafet Seçimi

• Pamuklu ve Bol Giysiler: Sünnet sonrası bölgenin tahriş olmaması için bol kesimli ve pamuklu giysiler tercih edilmelidir. Bu tür kıyafetler, hava dolaşımını sağlayarak iyileşme sürecini hızlandırır ve çocuğun konforunu artırır.
• Sıkı Giysilerden Kaçınma: Dar pantolonlar, taytlar veya sert kumaşlı giysiler bölgeye baskı yaparak ağrıya ve tahrişe neden olabilir. Bu tür giysilerden kaçınılmalıdır.
• Özel Sünnet Külotları: Eğer mümkünse, sünnet sonrası kullanılan özel koruyucu sünnet külotları tercih edilebilir. Bu külotlar, bölgeyi dış etkenlerden koruyarak iyileşmeyi destekler ve çocuğun hareket ederken rahat hissetmesini sağlar.
• Alt Bezi Kullanan Çocuklar: Bebek veya küçük çocuklarda alt bezinin bölgeye sürtünmesini önlemek için daha büyük boyutlarda bir bez kullanılabilir. Bez değişimlerinde bölgeye nazik davranılmalı, işlem sırasında steril gazlı bez ile bölge korunmalıdır.

5. İdrar Yapma Süreci

• Yanma Hissi ve Süresi: Sünnet sonrasında idrar yaparken hafif bir yanma hissi genellikle normaldir ve ilk birkaç gün içinde azalır. Ancak yanma hissi uzun sürer veya şiddetlenirse bir doktora danışılmalıdır.
• Bölgenin Korunması: İdrar sonrası bölge temiz bir gazlı bezle nazikçe kurulanmalıdır. Bu, nemli kalmasını önleyerek enfeksiyon riskini azaltır.
• Sıvı Tüketimi: Çocuğun bol miktarda sıvı tüketmesi sağlanmalıdır. Özellikle su, idrarın daha az asidik olmasını sağlayarak yanma hissini hafifletebilir.
• Tuvalet Eğitimi: Çocuğa, sünnetli bölgeye dokunmaması gerektiği uygun bir dille anlatılmalıdır. Ayrıca, hijyen kuralları konusunda cesaretlendirici bir yaklaşım benimsenmelidir.

6. Aktivite Kısıtlamaları

• Dinlenme Süresi: Sünnet sonrası ilk birkaç gün, çocuk mümkün olduğunca dinlenmeye teşvik edilmelidir. Bu süreçte oyun oynamak ya da koşmak gibi fiziksel aktiviteler, iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir.
• Okula Dönüş: Çocuğun okula dönüşü genellikle 5-7 gün içinde mümkün olur. Ancak, uzun süre oturmayı veya çok fazla hareket etmeyi gerektiren durumlarda ek önlemler alınabilir.
• Yüzme: Sünnet sonrası en az 2 hafta boyunca yüzme havuzlarından ve denizden uzak durulması önerilir. Bu, enfeksiyon riskini minimuma indirir.
• Spor Aktiviteleri: Futbol, basketbol gibi yoğun fiziksel temas içeren sporlar sünnet sonrası en az 3-4 hafta boyunca yapılmamalıdır. Ayrıca, bisiklet sürmek gibi oturma pozisyonunu etkileyen aktivitelerden de kaçınılmalıdır.
• Çocuğun Psikolojik Hazırlığı: Hareket kısıtlaması çocuklar için zorlayıcı olabilir. Çocuğun bu durumu anlaması için yaşına uygun bir dille, neden dinlenmesi gerektiği açıklanmalıdır. İlgi çekici ancak fiziksel efor gerektirmeyen etkinlikler (boyama, kitap okuma, bulmacalar gibi) önerilebilir.

7. Enfeksiyon Belirtilerine Dikkat

Sünnet sonrası enfeksiyon belirtilerini erken fark etmek, çocuğun sağlığını korumak için kritik önem taşır. İşte bu belirtiler ve dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Belirtiler:
  • Kızarıklık ve Şişlik: Hafif kızarıklık ve şişlik normaldir, ancak artıyorsa dikkat edilmelidir.
  • Akıntı: Sarımsı veya beyazımsı bir kabuk iyileşme sürecinin doğal bir parçasıdır. Ancak kötü kokulu ve sarı-yeşil renkli bir akıntı enfeksiyon belirtisi olabilir.
  • Ateş: 38°C üzerinde bir ateş, enfeksiyon işareti olabilir.
  • Ağrı: İlk günlerde azalan ağrı, ilerleyen günlerde artıyorsa enfeksiyon riski göz önünde bulundurulmalıdır.
• Yapılması Gerekenler:
  • Bu belirtilerden herhangi biri gözlemlendiğinde vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
  • Doktor önerisi olmadan antibiyotik ya da farklı ilaçlar kullanılmamalıdır.

8. Sünnet Sonrası Doktor Kontrolü

Sünnet sonrası iyileşmenin sağlıklı bir şekilde ilerlediğinden emin olmak için doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.

• İlk Kontrol:
  • Genellikle sünnet işleminden 3-7 gün sonra yapılır. Bu kontrolde bölgenin iyileşme durumu ve pansumanın doğru yapılıp yapılmadığı değerlendirilir.
• Ekstra Kontrol Gerekliliği:
  • Enfeksiyon şüphesi, iyileşmenin yavaş ilerlemesi veya kanama gibi durumlar ortaya çıktığında ekstra kontroller gerekebilir.
• Aileye Öneriler:
  • Kontroller sırasında doktora çocuğun iyileşme süreciyle ilgili tüm gözlemler aktarılmalıdır.
  • İyileşme tamamlanana kadar doktorun verdiği tüm bakım talimatlarına uyulmalıdır.

9. Çocuğun Psikolojik Desteklenmesi

Sünnet işlemi, özellikle çocuklar için fiziksel olduğu kadar psikolojik olarak da zorlayıcı olabilir. Bu süreçte çocuğa verilecek destek önemlidir.

• Empati Kurma:
  • Çocuğun duyguları anlamaya çalışılmalı, korkuları ve kaygıları hakkında konuşması teşvik edilmelidir.
  • Onu cesaretlendirmek için “bu durumun geçici olduğu” ve “iyileştikten sonra daha rahat hissedeceği” açıklanmalıdır.
• Pozitif Dikkat Dağıtıcılar:
  • Çocuğun dikkatini dağıtmak için onun sevdiği aktiviteler (kitap okuma, resim yapma, çizgi film izleme) tercih edilmelidir.
  • Süreçte ödüllendirici davranışlar sergilenebilir, bu motivasyon artırıcı olacaktır (örneğin küçük bir hediye).
• Travma Oluşumunu Önleme:
  • Olumsuz deneyimlerin çocuğun psikolojisini etkilememesi için, çocuğa asla suçlayıcı veya küçümseyici şekilde yaklaşılmamalıdır.
  • Süreç hakkında açık ve yaşına uygun bir dille konuşulmalıdır.

Bu detaylı bakım önerileri, çocuğun iyileşme sürecini hızlandırır ve süreci daha rahat geçirmesini sağlar.

Manisada Sünnet ve Ben

Manisa’da uzun yıllardır çocuk cerrahisi alanında hizmet veren biri olarak, sünnet operasyonlarının önemini ve hassasiyetini iyi anlıyorum. Binlerce sünnet operasyonunu başarıyla gerçekleştirdim ve her birinde çocuğun sağlığını ve konforunu ön planda tuttum. Sünnet konusunda ailelere destek olmak ve sağlıklı bir deneyim sunmak benim için büyük bir memnuniyet kaynağıdır.

Sünnet, ailelerin çocuklarının sağlığı ve mutluluğu için önemli bir adımdır. Bu makalede, sünnetin önemi, doğru zamanı, operasyon süreci ve sonrasındaki bakım hakkında bilgi verdik. Manisada sünnet konusunda daha fazla bilgi almak veya randevu oluşturmak için benimle iletişime geçebilirsiniz.

Bunun için Sağlık Bakanlığı’nın “182 numaralı MHRS Randevu hattını” arayarak, Manisa Merkezefendi Devlet Hastanesi’ndeki polikliniğimden muayene randevusu almanız yeterlidir!

Manisada sünnet ile ilgili daha fazla bilgi için lütfen web sitemi ziyaret edin: https://www.aligurtuna.com/manisada-sunnet-cocuk-cerrahi-gozuyle/

Referanslar:

1. Manisada Sünnet: Çocuk Cerrahı Gözüyle V2
2. American Academy of Pediatrics. (2012). Male circumcision. Pediatrics, 130(3), e756-e785.
3. Weiss, H. A., Larke, N., Halperin, D., & Schenker, I. (2010). Complications of circumcision in male neonates, infants, and children: A systematic review. BMC Urology, 10, 2.
4. Morris, B. J., Wodak, A. D., Mindel, A., et al. (2012). Infant male circumcision: An evidence-based policy statement. Open Journal of Preventive Medicine, 2(1), 79–92.
5. Alanis, M. C., & Lucidi, R. S. (2004). Neonatal circumcision: A review of the world’s oldest and most controversial operation. Obstetrical & Gynecological Survey, 59(5), 379–395.
6. Drain, P. K., Halperin, D. T., Hughes, J. P., Klausner, J. D., & Bailey, R. C. (2006). Male circumcision, religion, and infectious diseases: An ecologic analysis of 118 developing countries. BMC Infectious Diseases, 6, 172.
7. Hutcheson, J. C. (2004). Male neonatal circumcision: Indications, controversies, and complications. Urologic Clinics of North America, 31(3), 461–467.
8. WHO/UNAIDS. (2007). Male circumcision: Global trends and determinants of prevalence, safety, and acceptability. Geneva: World Health Organization.
9. Gairdner, D. (1949). The fate of the foreskin: A study of circumcision. British Medical Journal, 2(4642), 1433–1437.
10. Christakis, D. A., Harvey, E., Zerr, D. M., et al. (2000). A trade-off analysis of routine newborn circumcision. Pediatrics, 105(1 Pt 3), 246–249.
11. Adler, P. W. (2013). Is circumcision legal? Journal of Law, Medicine & Ethics, 41(3), 573–581.
12. Schoen, E. J., Colby, C. J., & Ray, G. T. (2000). Newborn circumcision decreases incidence and costs of urinary tract infections during the first year of life. Pediatrics, 105(4 Pt 1), 789–793.
13. Lerman, S. E., & Liao, J. C. (2001). Neonatal circumcision. Pediatric Clinics of North America, 48(6), 1539–1557.
14. Williams, N., & Kapila, L. (1993). Complications of circumcision. British Journal of Surgery, 80(10), 1231–1236.
15. Herzog, L. W., & Alvarez, S. R. (1986). The frequency of foreskin problems in uncircumcised children. American Journal of Diseases of Children, 140(3), 254–256.
16. Morris, B. J., & Krieger, J. N. (2013). Does male circumcision affect sexual function, sensitivity, or satisfaction? A systematic review. Journal of Sexual Medicine, 10(11), 2644–2657.
17. Laumann, E. O., Masi, C. M., & Zuckerman, E. W. (1997). Circumcision in the United States: Prevalence, prophylactic effects, and sexual practice. JAMA, 277(13), 1052–1057.
18. Fergusson, D. M., Boden, J. M., & Horwood, L. J. (2013). Circumcision status and risk of sexually transmitted infection in young adult males: An analysis of a longitudinal birth cohort. Pediatrics, 131(5), 796–800.
19. Siegfried, N., Muller, M., Deeks, J. J., & Volmink, J. (2005). Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIV in men. Cochrane Database of Systematic Reviews, (4), CD003362.
20. Cold, C. J., & Taylor, J. R. (1999). The prepuce. British Journal of Urology International, 83(Suppl 1), 34–44.
21. Wiswell, T. E., Enzenauer, R. W., Holton, M. E., & Cornish, J. D. (1987). Declining frequency of circumcision: Implications for changes in the absolute incidence and male to female sex ratio of urinary tract infections in early infancy. Pediatrics, 79(3), 338–342.
22. Schoen, E. J. (2007). Male circumcision and cancer risk: Evidence from a systematic review and meta-analysis. Cancer, 109(11), 2212–2222.
23. Morris, B. J. (2011). Why circumcision is a biomedical imperative for the 21st century. BioEssays, 33(11), 919–922.
24. Tobian, A. A., Gray, R. H., & Quinn, T. C. (2010). Male circumcision for the prevention of acquisition and transmission of sexually transmitted infections: The case for neonatal circumcision. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 164(1), 78–84.
25. Cox, G., Krieger, J. N., & Morris, B. J. (2015). Histological correlates of penile sexual sensation: Does circumcision make a difference? Sexual Medicine Reviews, 3(2), 61–73.
26. Bailey, R. C., Moses, S., Parker, C. B., et al. (2007). Male circumcision for HIV prevention in young men in Kisumu, Kenya: A randomized controlled trial. The Lancet, 369(9562), 643–656.
27. Gray, R. H., Kigozi, G., Serwadda, D., et al. (2007). Male circumcision for HIV prevention in men in Rakai, Uganda: A randomized trial. The Lancet, 369(9562), 657–666.
28. Flynn, J. T., & Krieger, J. N. (2003). Male circumcision and HIV prevention: Is there enough evidence to support the WHO/UNAIDS policy? Journal of Urology, 169(3), 911–912.
29. Rizvi, S. A. H., Naqvi, S. A. A., Hussain, M., & Hasan, A. S. (1999). Religious circumcision: A Muslim view. BJU International, 83(Suppl 1), 13–16.
30. Beasley, S. W., Darlow, B. A., & Craig, J. C. (2005). Nephrological and urological disorders. In P. J. Helms & J. S. Sills (Eds.), Pediatric Surgery: A Comprehensive Textbook (pp. 113–132). Edinburgh: Churchill Livingstone.
31. WHO. (2013). WHO progress brief: Voluntary medical male circumcision for HIV prevention in priority countries in East and Southern Africa. Geneva: World Health Organization.
32. Brinton, L. A., Figueroa, J. D., et al. (2014). Circumcision and the risk of prostate cancer. Cancer Causes & Control, 25(5), 567–576.
33. Kigozi, G., Wawer, M., Ssettuba, A., et al. (2009). Foreskin surface area and HIV acquisition in Rakai, Uganda (size matters). AIDS, 23(16), 2209–2213.
34. Tobian, A. A., Serwadda, D., Quinn, T. C., et al. (2009). Male circumcision for the prevention of HSV-2 and HPV infections and syphilis. New England Journal of Medicine, 360(13), 1298–1309.
35. Wamai, R. G., Morris, B. J., Bailis, S. A., et al. (2011). Male circumcision for HIV prevention: Current evidence and implementation in sub-Saharan Africa. Journal of the International AIDS Society, 14, 49.
36. Lissauer, T., & Clayden, G. (2017). Circumcision and phimosis. In Illustrated Textbook of Paediatrics (5th ed., pp. 248–250). Elsevier.
37. https://scholar.google.com/
38. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/