Yenidoğan Sarılığı Hesaplama

Yenidoğan sarılığı hesaplamasında; Klinik Risk Grubu gibi denklem parametrelerinin kullanılabilecek iki veya daha fazla ayrım değeri vardır.

• Yani parantez içindeki sayılar, örneğin (1), kullanılacak değerleri temsil eder.
• Bu nomogramdan türetilmiş hesap makinesi, yalnızca 35 haftalık veya daha büyük gebelikteki bebeklerde yenidoğan sarılık hesaplaması yapmak için kullanılmalıdır.
• Bhutani çalışmasından elde edilen veriler, 2000 gramın üzerinde 36 haftalık bebekler ve 2500 gramın üzerinde doğum ağırlığı olan 25 haftalık bebekleri içermektedir.
• Fakat bu nomogramlar, hiperbilirubineminin doğal tarihini tahmin etmek için kullanılmamalıdır.

Yenidoğan Sarılığı Hesaplama

Yenidoğan sarılığı hesaplama programında klinik risk faktörleri:

• İzoimmün hemolitik hastalık veya G6PD eksikliği.
• Asfiksi veya letarji (uyuşukluk).
• Kararsız vücut ısısı, sepsis veya asidoz
• Hipoalbüminemi (3 gm / L’den az), exchange transfüzyon (kan değişimi) değil ama fototerapi düşünüldüğünde risk faktörüdür).

Yenidoğan sarılığı, yeni doğmuş bebeklerde sıkça görülen bir sağlık sorunudur. Bilimsel adıyla “neonatal hiperbilirubinemi” olarak da bilinen bu durum, bebeklerin vücutlarında biriken bilirubin adı verilen bir madde nedeniyle ortaya çıkar. Bu yazıda, yenidoğan sarılığının ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, tedavi yöntemlerini ve yenidoğan sarılığı hesaplama yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

Yenidoğan Sarılığının Nedenleri

Yenidoğan sarılığının temel nedeni, bebeklerin kırmızı kan hücrelerinin yıkılması sonucu ortaya çıkan bilirubin maddesinin vücutta birikmesidir. Bu bilirubin, karaciğer tarafından işlenip atılması gereken bir maddedir, ancak yeni doğmuş bebeklerin karaciğerleri bu görevi tam olarak yerine getiremez. Bu nedenle bilirubin seviyeleri yükselir ve ciltte sararma (ikterus) görülür.

Yenidoğan sarılığının diğer nedenleri şunlar olabilir:

1. Prematürite: Prematürite durumunda, bebeklerin karaciğerleri daha az olgun olabilir ve bilirubin işleme kapasiteleri azalabilir.
2. Anne ve bebek kan grubu uyumsuzluğu: Anne ve bebek arasındaki kan gruplarının uyumsuzluğu, yenidoğan sarılığı riskini artırabilir.
3. Aile geçmişi: Ailesinde yenidoğan sarılığı öyküsü bulunan bebeklerde risk daha yüksek olabilir.

Yenidoğan Sarılığının Belirtileri

Yenidoğan sarılığının en belirgin belirtisi ciltte sararma ve göz beyazlarında sararma görünmesidir. Ancak bu belirtiler genellikle 2-4 gün sonra ortaya çıkar. Diğer belirtiler şunlar olabilir:

• Bebeğin huzursuz olması
• İştahsızlık
• Kusma
• İdrarın koyu renkte olması

Yenidoğan Sarılığı Hesaplama (Hiperbilirubinemi)

Yenidoğan sarılığı, bebeğin bilirubin seviyelerinin ölçülmesiyle teşhis edilir. Bilirubin seviyeleri kan testleriyle belirlenir. Yenidoğan sarılığı hesaplama için bilirubin seviyelerini izlemek önemlidir.

Yenidoğan sarılığı hesaplaması için kullanılan birkaç farklı ölçüm birimi vardır. Bu ölçüm birimlerinden biri olan “mg/dL” cinsinden bilirubin seviyesi bebeklerde sıklıkla ölçülür. Bebeğin yaşına, kilosuna ve risk faktörlerine bağlı olarak belirli bir bilirubin seviyesinin üzerine çıkması durumunda tedavi gerekebilir.

Yenidoğan sarılığı hesaplaması, bebeğin bilirubin seviyelerini belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkılması sonucu oluşan bir madde olduğundan, bu seviyelerin izlenmesi bebeğin sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.

Yenidoğan sarılığı hesaplama sürecinin detayları:

1. Kan Testi: Bebeğin bilirubin seviyelerini ölçmek için bir kan testi yapılır. Bu kan testi genellikle bebeğin topuğundan alınan birkaç damla kanla yapılır. Bu test, bilirubin seviyelerini belirlemek için mg/dL (miligram/desilitre) cinsinden bir ölçüm verir.
2. Bebeğin Yaşı: Bebeğin yaşının hesaplanması, hesaplamanın temel bir bileşenidir. Çünkü bilirubin seviyeleri bebeğin yaşına göre değişebilir. Yenidoğan sarılığı genellikle ilk birkaç gün içinde ortaya çıkar ve bu nedenle bebeğin yaşına göre bilirubin seviyeleri değerlendirilir.
3. Bebeğin Kilosu: Bebeğin kilosu da hesaplamada dikkate alınır. Bazı hesaplama yöntemleri, bebeğin kilosunu da göz önünde bulundurarak bilirubin seviyelerini değerlendirmeye yardımcı olur. Özellikle prematürite durumlarında kilo önemlidir.
4. Risk Faktörleri: Bebeğin yenidoğan sarılığı riskini artırabilecek bazı faktörler vardır. Bu faktörler, hesaplama sürecinde göz önünde bulundurulur. Anne ve bebek kan grubu uyumsuzluğu gibi risk faktörleri, bebeğin yenidoğan sarılığına yakalanma olasılığını artırabilir.
5. Hesaplama Formülleri: Bilirubin seviyelerini hesaplarken kullanılan birkaç farklı formül vardır. Bu formüller, yukarıda bahsedilen faktörleri (yaş, kilo, risk faktörleri) dikkate alarak bebeğin bilirubin seviyelerini tahmin etmeye yardımcı olur. Örneğin, “Bilirubin Risk Nomogramları” adı verilen grafikler, bebeğin yaşını ve kilosunu göz önünde bulundurarak risk seviyesini belirler.

Yenidoğan Sarılığı Tedavisi

Yenidoğan sarılığı tedavisi, bilirubin seviyelerinin ne kadar yüksek olduğuna, bebeklerin yaşına ve kilosuna bağlı olarak değişebilir. Tedavi yöntemleri şunlar olabilir:

1. Fototerapi: Bebeğin cildine mavi ışık uygulanarak bilirubin seviyelerinin düşürülmesi amaçlanır.
2. Kan değişimi: Nadir durumlarda, bilirubin seviyeleri çok yüksekse, kan değişimi gerekebilir.
3. İlaç tedavisi: Bazı durumlarda, ilaçlar bilirubin seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.

Referanslar:

1. Yenidoğan sarılığı hesaplama
2. Yenidoğan APGAR skoru yorumlama
3. Bebek canlandırma Yenidoğan resüsitasyonu
4. Infant jaundice
5. Neonatal Jaundice
6. Hyperbilirubinemia in Neonates