Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi

100 / 100

Boğaz ağrısı, çocukluk çağında sık görülen bir sağlık sorunudur ve genellikle ebeveynlerin bir sağlık kuruluşuna başvurmasının önemli nedenlerinden biridir. Çocuklarda basit bir viral enfeksiyondan ciddi bir bakteriyel enfeksiyona kadar geniş bir yelpazede değişen nedenlerden kaynaklanabilir. Çoğu durumda, hafif semptomlarla kendiliğinden iyileşse de, bazı vakalarda altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu nedenle boğaz ağrısının nedenlerini anlamak ve doğru bir şekilde yönetmek, çocuk sağlığını korumak açısından hayati öneme sahiptir.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi

Çocuklarda boğaz ağrısının değerlendirilmesi ve yönetimi, oldukça dikkatli bir yaklaşım gerektirir. Çocuklar genellikle semptomlarını açık bir şekilde ifade edemezler ve bu da doğru teşhisi zorlaştırabilir. Ayrıca, çocukların bağışıklık sistemleri yetişkinlere göre daha az gelişmiştir ve enfeksiyonlara karşı daha hassastırlar. Bu durum, enfeksiyon kaynaklı boğaz ağrılarının çocuklarda daha sık görülmesine neden olur. Bunun yanı sıra, çevresel faktörler, alerjiler, reflü gibi enfeksiyöz olmayan nedenler de çocuklarda boğaz ağrısına katkıda bulunabilir.

Sadece fiziksel bir rahatsızlık değil, aynı zamanda çocuğun günlük yaşamını, uyku düzenini ve beslenme alışkanlıklarını da olumsuz etkileyebilir. Örneğin, şiddetli boğaz ağrısı çocuğun yemek yemesini veya sıvı alımını zorlaştırabilir, bu da dehidrasyon gibi ikincil sorunlara yol açabilir. Bunun yanı sıra, okula devamı engelleyerek öğrenim süreçlerini aksatabilir ve aile içinde endişeye neden olabilir. Bu etkiler, çocukluk çağındaki boğaz ağrılarının yalnızca bir semptom olarak değil, çocuğun genel sağlığını etkileyen bir durum olarak ele alınmasını gerekli kılar.

Bu makalede, çocuklarda boğaz ağrısının temel nedenleri ayrıntılı bir şekilde ele alınacak ve enfeksiyöz ile enfeksiyöz olmayan nedenler kapsamlı bir şekilde incelenecektir. Ayrıca, boğaz ağrısının tanısı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi sunularak, bu yaygın sağlık sorununun yönetimi konusunda rehberlik sağlanacaktır. Amaç, ebeveynlerin ve sağlık profesyonellerinin çocuklarda boğaz ağrısının nedenlerini daha iyi anlamalarına ve etkili müdahale yöntemleri geliştirmelerine yardımcı olmaktır.

Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi

Çocuklarda Boğaz Ağrısı Neden Olur?

1. Enfeksiyöz Nedenler

Boğaz ağrısı, çocuklarda enfeksiyöz nedenlerden kaynaklandığında genellikle mikroorganizmaların neden olduğu inflamasyonun sonucudur. Bu mikroorganizmalar, virüsler, bakteriler ve nadiren mantarlar gibi farklı patojenlerden oluşur. Çocuklarda bağışıklık sistemi gelişmekte olduğu için enfeksiyonlara daha duyarlıdırlar ve bu durum boğaz ağrısının yaygın bir şikayet olmasına neden olur. Enfeksiyöz nedenler üç ana başlık altında incelenebilir: viral enfeksiyonlar, bakteriyel enfeksiyonlar ve mantar enfeksiyonları.

1.1. Viral Enfeksiyonlar

Viral enfeksiyonlar, çocuklarda boğaz ağrısının en sık nedenidir. Bu enfeksiyonlar genellikle hafif ve kendi kendini sınırlayıcıdır; ancak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlar da gelişebilir.

Soğuk Algınlığı Virüsleri
  • Etkenler: Rinovirüs, koronavirüs, adenovirüs ve respiratuvar sinsityal virüs (RSV) gibi patojenler.
  • Semptomlar: Burun akıntısı, hapşırma, öksürük, hafif ateş ve genel halsizlik eşlik eder.
  • Klinik Özellikler: Çocuklarda burun tıkanıklığı nedeniyle ağızdan nefes alma sonucu boğaz kuruluğu ve tahriş görülebilir.
  • Tedavi: Semptomatik tedavi uygulanır. Bol sıvı alımı, nemlendirici cihaz kullanımı ve gerektiğinde ağrı kesici-ateş düşürücüler önerilir.
Grip (İnfluenza) Virüsü
  • Etken: İnfluenza A ve B virüsleri.
  • Semptomlar: Şiddetli boğaz ağrısı, ani başlayan yüksek ateş, kas ağrıları, halsizlik ve titreme.
  • Klinik Özellikler: Çocuklarda grip, genellikle daha ağır seyreder ve komplikasyon riski yüksektir (örneğin, orta kulak enfeksiyonu veya zatürre).
  • Tedavi: Antiviral ilaçlar (oseltamivir gibi) hastalığın erken evresinde etkili olabilir. Ayrıca destekleyici tedavi uygulanır.
El-Ayak-Ağız Hastalığı
  • Etken: Coxsackie virüsü (Enterovirüs ailesi).
  • Semptomlar: Boğaz ağrısı, ağız içinde ağrılı yaralar (veziküller), el ve ayaklarda döküntü.
  • Klinik Özellikler: Çok bulaşıcıdır ve genellikle hafif seyreder. Ağrılı yaralar çocukların yemek yemesini zorlaştırabilir.
  • Tedavi: Semptomatik tedavi uygulanır. Ağrıyı hafifletmek için oral analjezikler kullanılabilir.
Mononükleoz (Epstein-Barr Virüsü)
  • Etken: Epstein-Barr virüsü (EBV).
  • Semptomlar: Uzun süre devam eden boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, yüksek ateş, lenf bezlerinde şişlik, halsizlik ve dalak büyümesi.
  • Klinik Özellikler: Boğazda beyaz veya gri renkli membran oluşumu görülebilir. Yorgunluk haftalarca sürebilir.
  • Tedavi: Spesifik antiviral tedavi yoktur. Dinlenme, bol sıvı tüketimi ve semptomatik tedavi önerilir.
Herpangina
  • Etken: Enterovirüsler (özellikle Coxsackie A virüsü).
  • Semptomlar: Boğaz ağrısı, ateş, ağız ve boğazda küçük veziküller (yaralar).
  • Klinik Özellikler: Çocuklarda genellikle yaz aylarında görülür.
  • Tedavi: Semptomatik tedavi uygulanır.

1.2. Bakteriyel Enfeksiyonlar

Bakteriyel enfeksiyonlar, viral nedenlere göre daha az yaygın olmakla birlikte genellikle daha ciddi seyreder ve tedavide antibiyotik gerektirir.

Streptokok Boğaz Enfeksiyonu
  • Etken: A grubu beta-hemolitik streptokok (Streptococcus pyogenes).
  • Semptomlar: Şiddetli boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, bademciklerde beyaz plaklar, boyunda lenf bezlerinde şişlik.
  • Klinik Özellikler: Hastalık, sıklıkla 5-15 yaş grubunda görülür ve bulaşıcıdır.
  • Komplikasyonlar:
    • Akut romatizmal ateş.
    • Glomerülonefrit.
  • Tanı: Boğaz kültürü ve hızlı streptokok antijen testi.
  • Tedavi: Penisilin veya amoksisilin gibi antibiyotikler ilk tercih edilir.
Difteri
  • Etken: Corynebacterium diphtheriae.
  • Semptomlar: Kalın, gri renkli zar oluşumu, şiddetli boğaz ağrısı, nefes alma güçlüğü, lenfadenopati.
  • Klinik Özellikler: Aşılama sayesinde günümüzde nadir görülür.
  • Tedavi: Antitoksin ve antibiyotik (örneğin, eritromisin).
Peritonsiller Apse
  • Etken: Streptokoklar ve diğer anaerob bakteriler.
  • Semptomlar: Tek taraflı şiddetli boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ağız açıklığında sınırlılık.
  • Klinik Özellikler: Tonsillit sonrası gelişebilir.
  • Tedavi: Cerrahi drenaj ve uygun antibiyotik tedavisi.
Epiglottit
  • Etken: Haemophilus influenzae tip b (aşısız çocuklarda).
  • Semptomlar: Ani başlayan boğaz ağrısı, solunum güçlüğü, ateş, ses kısıklığı.
  • Klinik Özellikler: Hayatı tehdit edici bir durumdur; hızlı tedavi gerektirir.
  • Tedavi: Hava yolunun korunması, antibiyotik tedavisi.

1.3. Mantar Enfeksiyonları

Mantar enfeksiyonları, özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış çocuklarda daha yaygındır.

Oral Kandidiyazis (Pamukçuk)
  • Etken: Candida albicans.
  • Semptomlar: Boğazda ağrı, ağız içinde beyaz plaklar.
  • Klinik Özellikler: Bebeklerde ve bağışıklığı zayıf çocuklarda sık görülür.
  • Tedavi: Antifungal ilaçlar (örneğin, nistatin damla).
Nadir Mantar Enfeksiyonları
  • Aspergillus veya Histoplasma gibi mantarlar, kronik enfeksiyonlara neden olabilir.
  • Çocuklarda bu tür enfeksiyonlar nadir ancak ciddi olabilir.

1.4. İkincil Etkiler

Bazı enfeksiyonlar doğrudan boğaz ağrısına yol açmasa da, sekonder etkilerle boğazda tahriş ve ağrı oluşturabilir:

  • Sinüzit: Burundan boğaza akan mukus nedeniyle tahriş.
  • Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları: Postnazal akıntı sonucu boğazda tahriş.
  • Otitis Media (Orta Kulak Enfeksiyonu): Yansıyan ağrı boğazda hissedilebilir.

Enfeksiyöz nedenler, çocuklarda boğaz ağrısının en yaygın sebeplerini oluşturur. Doğru tanı için detaylı anamnez, fizik muayene ve laboratuvar testleri büyük önem taşır. Bu nedenlerin ayırt edilmesi, uygun tedaviye hızlı bir şekilde başlanmasını sağlar ve komplikasyonların önlenmesine yardımcı olur.

2. Enfeksiyöz Olmayan Nedenler

Enfeksiyöz olmayan nedenler, çocuklarda boğaz ağrısına yol açabilen ancak mikroorganizmalarla ilişkili olmayan durumları ifade eder. Bu nedenler, çevresel faktörlerden, fiziksel tahrişten, alerjik reaksiyonlardan veya sistemik bir hastalığın etkilerinden kaynaklanabilir. Enfeksiyöz olmayan nedenler genellikle daha kronik bir seyir izler ve enfeksiyonlardan farklı tedavi yöntemleri gerektirir. Bu bölümde, enfeksiyöz olmayan nedenler detaylı şekilde ele alınmıştır.

2.1. Alerjik Reaksiyonlar

Çocuklarda alerjik reaksiyonlar, boğaz tahrişi ve ağrısının sık görülen bir nedeni olabilir. Alerjiler genellikle solunum yollarında inflamasyona ve mukozal tahrişe yol açar.

Polen ve Mevsimsel Alerjiler
  • Etkenler: Polen, çimen, ağaçlar ve küf gibi alerjenler.
  • Semptomlar: Genellikle burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı ve sulanma eşlik eder.
  • Klinik Özellikler: Alerjenlere maruz kalma ile boğazda tahriş ve kuruluk oluşur.
  • Tedavi: Alerjenlerden kaçınma, antihistaminik ilaçlar ve burun spreyleri.
Gıda Alerjileri
  • Etkenler: Süt, yumurta, fındık, balık gibi gıdalar.
  • Semptomlar: Boğaz ağrısı, kaşıntı, yutma güçlüğü ve nadiren anafilaksi.
  • Klinik Özellikler: Alerjen tüketiminden kısa bir süre sonra ortaya çıkar.
  • Tedavi: Alerjenlerden kaçınma ve gerektiğinde acil müdahale (epinefrin enjeksiyonu).
Toz ve Evcil Hayvan Alerjileri
  • Etkenler: Ev tozu akarları, hayvan tüyü veya deri döküntüleri.
  • Semptomlar: Hafif boğaz ağrısı, hapşırma, burun akıntısı.
  • Klinik Özellikler: Kapalı alanlarda belirtilerin şiddeti artabilir.
  • Tedavi: Antihistaminikler, ortamın düzenli temizliği ve evcil hayvanla temasın sınırlandırılması.

2.2. Reflü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı – GERD)

Gastroözofageal reflü, mide asidinin yemek borusuna ve boğaza geri kaçması ile ortaya çıkar. Çocuklarda kronik boğaz ağrısının önemli nedenlerinden biridir.

Belirtiler
  • Sabahları belirgin olan boğaz ağrısı.
  • Mide yanması, ekşime ve kötü ağız kokusu.
  • Kronik öksürük veya ses kısıklığı.
Klinik Özellikler
  • Mide asidi, boğaz mukozasını tahriş ederek inflamasyona neden olur.
  • Çocuklarda sık sık ağlama, yemek yemeyi reddetme ve huzursuzluk gibi belirtiler görülebilir.
Tanı ve Tedavi
  • Tanı: pH monitorizasyonu, endoskopi ve öykü değerlendirmesi.
  • Tedavi: Asit baskılayıcı ilaçlar (proton pompa inhibitörleri), diyet değişiklikleri ve yaşam tarzı düzenlemeleri (yemek sonrası hemen yatmaktan kaçınma).

2.3. Travma ve Tahriş

Boğaz dokusunun fiziksel veya kimyasal faktörler nedeniyle tahriş olması, çocuklarda akut veya kronik boğaz ağrısına yol açabilir.

Yabancı Cisimler
  • Etkenler: Çocukların oyuncak parçaları, küçük yiyecek parçaları veya diğer yabancı cisimleri yutması.
  • Semptomlar: Ani başlayan boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve boğulma hissi.
  • Tedavi: Acil müdahale ile yabancı cismin çıkarılması.
Tahriş Edici Maddeler
  • Etkenler: Sigara dumanı, hava kirliliği, kimyasal buharlar.
  • Semptomlar: Boğaz ağrısı, kuru öksürük, gözlerde tahriş.
  • Klinik Özellikler: Tahriş edici maddeye maruz kalma süresi arttıkça belirtiler kötüleşir.
  • Tedavi: Maruziyeti sonlandırma ve destekleyici tedavi.
Aşırı Ses Kullanımı
  • Etkenler: Bağırma, uzun süre konuşma veya şarkı söyleme.
  • Semptomlar: Boğaz ağrısı, ses kısıklığı.
  • Tedavi: Sesin dinlendirilmesi ve sıcak içecekler.

2.4. Psikojenik Faktörler

Stres ve kaygı, çocuklarda somatik belirtiler olarak boğaz ağrısına neden olabilir.

Belirtiler
  • Sürekli boğaz ağrısı veya rahatsızlık hissi.
  • Fiziksel bir neden bulunamayan durumlar.
Klinik Özellikler
  • Stresli olaylardan sonra belirtilerin şiddetlenmesi.
  • Psikolojik değerlendirme gerekebilir.
Tedavi
  • Stres yönetimi teknikleri, danışmanlık ve gerektiğinde aile desteği sağlanması.

2.5. Çevresel Faktörler

Çevresel koşullar, boğaz ağrısına yol açan önemli bir faktördür. Özellikle kuru hava ve düşük nem, çocukların boğazını tahriş edebilir.

Kuru Hava
  • Etkenler: Isıtma sistemleri, klimalar.
  • Semptomlar: Boğaz kuruluğu ve tahriş.
  • Tedavi: Nemlendirici cihaz kullanımı ve bol sıvı tüketimi.
Soğuk Hava
  • Etkenler: Dış ortam sıcaklığının düşük olduğu durumlar.
  • Semptomlar: Boğaz ağrısı ve rahatsızlık.
  • Tedavi: Boğazın sıcak tutulması ve koruyucu önlemler.

2.6. Sistemik Hastalıklar ve Özel Durumlar

Bazı sistemik hastalıklar veya özel durumlar, çocuklarda boğaz ağrısına neden olabilir.

Kawasaki Hastalığı
  • Etken: Nedeni tam bilinmeyen bir vaskülit.
  • Semptomlar: Uzun süreli ateş, boğaz ağrısı, dilde çilek görünümü.
  • Tedavi: İmmünoglobulin ve aspirin tedavisi.
Tiroid Problemleri
  • Etken: Tiroid bezinin iltihaplanması (tiroidit).
  • Semptomlar: Boğazın ön kısmında hassasiyet ve ağrı.
  • Tedavi: Altta yatan nedenin tedavisi.
Travmatik Yaralanmalar
  • Boğaz bölgesine alınan darbeler, iç dokularda hasar oluşturabilir.
  • Tedavi travmanın şiddetine göre planlanır.

2.7. İlaçların Yan Etkileri

Bazı ilaçlar boğazda tahriş ve kuruluğa neden olabilir.

  • Etkenler: Antihistaminikler, bazı bronkodilatörler.
  • Semptomlar: Kronik boğaz kuruluğu ve rahatsızlık.
  • Tedavi: İlacın değiştirilmesi veya semptomatik tedavi.

Enfeksiyöz olmayan nedenler, çocuklarda boğaz ağrısına neden olabilecek geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu nedenlerin belirlenmesi, doğru tedavi yaklaşımını planlamak için büyük önem taşır. Çevresel koşulların iyileştirilmesi, yaşam tarzı değişiklikleri ve gerektiğinde medikal tedavi ile bu durumlar başarılı bir şekilde yönetilebilir.

3. Sistemik Hastalıklar ve Özel Durumlar

Çocuklarda boğaz ağrısına neden olabilen sistemik hastalıklar ve özel durumlar, genellikle daha nadir görülmekle birlikte dikkatli bir değerlendirme gerektirir. Bu tür durumlar, yalnızca boğaz ağrısını değil, aynı zamanda vücudun diğer organ ve sistemlerini de etkileyebilir. Tanı koyulması zor olabilir ve sıklıkla multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Sistemik hastalıklar ve özel durumlar, inflamatuvar, otoimmün, metabolik veya tümöral nedenlerden kaynaklanabilir.

3.1. Kawasaki Hastalığı

Kawasaki hastalığı, çocuklarda ateş ve vaskülit (kan damarlarının iltihaplanması) ile seyreden bir durumdur ve boğaz ağrısı sık görülen semptomlardan biridir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri
  • Kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik yatkınlık ve enfeksiyonların tetikleyici olabileceği düşünülmektedir.
  • 5 yaş altı çocuklarda daha yaygındır.
Belirtiler
  • Uzun süreli yüksek ateş (en az 5 gün).
  • Boğaz ağrısı ve ağız mukozasında kızarıklık.
  • Çilek Dili: Dilin kırmızı, şiş ve pütürlü görünümü.
  • Boyundaki lenf bezlerinde şişme.
  • Ellerde ve ayaklarda döküntü ve soyulma.
Tedavi
  • İmmünoglobulin (IVIG): Hastalığın seyrini hafifletmek için intravenöz immünoglobulin kullanılır.
  • Aspirin: Enflamasyonu azaltmak ve tromboz riskini önlemek için düşük doz aspirin tedavisi uygulanır.
  • Komplikasyonlar: Tedavi edilmezse koroner arter anevrizması gibi ciddi kardiyak komplikasyonlar gelişebilir.

3.2. Romatolojik Hastalıklar

Bazı romatolojik hastalıklar, çocuklarda boğaz ağrısına yol açabilir. Bu hastalıklar genellikle bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkar.

Juvenil İdiyopatik Artrit (JİA)
  • Tanım: Çocukluk çağında görülen en yaygın romatolojik hastalıktır.
  • Belirtiler:
    • Boğaz ağrısı, yorgunluk, eklem ağrısı ve sabah tutukluğu.
    • Sistemik JİA’da ateş ve döküntüler.
  • Tedavi: Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAİİ), kortikosteroidler ve biyolojik ajanlar.
Lupus Eritematozus (SLE)
  • Tanım: Vücudun birçok organını etkileyen otoimmün bir hastalıktır.
  • Belirtiler:
    • Boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, güneş ışığına duyarlılık, cilt döküntüleri.
    • Sistemik tutulumda böbrek ve eklemlerde hasar.
  • Tedavi: Kortikosteroidler, immün baskılayıcı ilaçlar.

3.3. Enfeksiyöz Mononükleoz (Epstein-Barr Virüsü) ve Sistemik Tutulum

Epstein-Barr virüsünün (EBV) neden olduğu enfeksiyöz mononükleoz, boğaz ağrısına ek olarak sistemik belirtilerle seyredebilir.

Belirtiler
  • Uzun süreli boğaz ağrısı, yüksek ateş.
  • Şiddetli yutma güçlüğü, lenf bezlerinde büyüme.
  • Dalak ve karaciğer büyümesi.
  • Genel halsizlik ve yorgunluk.
Komplikasyonlar
  • Dalak rüptürü (şiddetli travmalarda).
  • Hepatit ve anemi.
Tedavi
  • Destekleyici tedavi (bol sıvı alımı, ağrı kesiciler).
  • Dalak büyümesi olan hastalarda fiziksel aktiviteler kısıtlanır.

3.4. Tiroid Problemleri

Tiroid bezinin boğaz bölgesinde bulunması nedeniyle, tiroid hastalıkları çocuklarda boğaz ağrısına yol açabilir.

Akut Tiroidit
  • Nedenler: Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar.
  • Belirtiler: Boğazın ön kısmında ağrı, ateş, boyunda hassasiyet.
  • Tedavi: Antibiyotikler veya antiviral ilaçlar.
Hashimoto Tiroiditi
  • Tanım: Otoimmün bir hastalık olup tiroid bezinin iltihaplanmasına neden olur.
  • Belirtiler: Hafif boğaz ağrısı, tiroid bezinde büyüme (guatr), yorgunluk.
  • Tedavi: Levotiroksin gibi tiroid hormonları.

3.5. Hematolojik ve Onkolojik Hastalıklar

Bazen hematolojik veya onkolojik hastalıkların bir belirtisi olabilir.

Lösemi
  • Belirtiler: Boğaz ağrısı, sık enfeksiyonlar, yorgunluk, ciltte morluklar.
  • Klinik Özellikler: Lösemide bağışıklık sisteminin baskılanması, sık üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve boğaz ağrısına neden olabilir.
  • Tanı: Kan testleri ve kemik iliği biyopsisi.
Lenfoma
  • Belirtiler: Boğaz ağrısı, boyunda şişlik (lenf bezlerinde büyüme), gece terlemeleri, kilo kaybı.
  • Tanı: Lenf nodu biyopsisi ve görüntüleme yöntemleri.

3.6. Metabolik ve Genetik Hastalıklar

Metabolik veya genetik bir hastalık, boğaz ağrısına eşlik eden daha geniş bir tabloya neden olabilir.

Fabry Hastalığı
  • Tanım: Lizozomal depo hastalıklarından biridir.
  • Belirtiler: Boğazda ağrı, yutma zorluğu, yaygın ağrı.
  • Tedavi: Enzim replasman tedavisi.
Wilson Hastalığı
  • Tanım: Bakır metabolizması bozukluğu.
  • Belirtiler: Karaciğer hasarı, nörolojik belirtiler ve nadiren boğaz ağrısı.
  • Tedavi: Şelasyon tedavisi.

3.7. Psikojenik Faktörler

Bazen psikolojik veya psikiyatrik durumların fiziksel bir yansıması olabilir.

Fonksiyonel Bozukluklar
  • Çocuklarda stres, kaygı veya depresyon boğaz ağrısı gibi psikosomatik belirtilerle kendini gösterebilir.
  • Tedavi genellikle psikolojik destek ve stres yönetimini içerir.
Fiziksel Neden Bulunamayan Durumlar
  • Fiziksel bir açıklama olmaksızın süregelen boğaz ağrısı, psikojenik kaynaklı olabilir.

3.8. Özel Durumlar

Boğaza Kimyasal Madde Teması
  • Çocukların kazara deterjan, temizlik maddesi gibi kimyasalları yutması.
  • Belirtiler: Boğazda yanma, ağrı ve yutma güçlüğü.
  • Tedavi: Hemen tıbbi müdahale ve gerekirse endoskopi.
Yabancı Cisim Yutulması
  • Oyuncak parçaları, yiyecekler veya diğer nesneler.
  • Belirtiler: Ani başlayan boğaz ağrısı, yutma zorluğu, öksürük.
  • Tedavi: Yabancı cismin çıkarılması.

Sistemik hastalıklar ve özel durumlar, çocuklarda boğaz ağrısına yol açan nedenler arasında nadir görülmekle birlikte, genellikle altta yatan ciddi bir sağlık sorununu işaret eder. Doğru tanı ve hızlı tedavi bu tür durumların komplikasyonlarını önlemek için hayati önem taşır. Multidisipliner bir yaklaşım, tedavi sürecini kolaylaştırır ve çocuğun genel sağlığını iyileştirir.

Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi

Çocuklarda Boğaz Ağrısının Tanısı Nasıl Konur?

Çocuklarda boğaz ağrısının doğru tanısının konulması, etkili bir tedavi sürecinin başlaması için kritik öneme sahiptir. Bu süreç genellikle şu adımlardan oluşur:

1. Detaylı Tıbbi Öykü

Doktor, çocuğun tıbbi geçmişi ve mevcut belirtileri hakkında detaylı bilgi alır. Aşağıdaki soruların yanıtları tanı sürecinde yol gösterici olabilir:

  • Boğaz ağrısı ne zaman başladı?
  • Ağrıya eşlik eden ateş, öksürük, burun akıntısı veya diğer semptomlar var mı?
  • Çocuk, boğaz ağrısı öncesinde herhangi bir enfeksiyon geçirdi mi?
  • Çocuğun bağışıklık sistemiyle ilgili bir hastalığı veya kronik rahatsızlığı var mı?

2. Fiziksel Muayene

Doktor, çocuğun boğazını, bademciklerini ve lenf bezlerini incelemek için bir fiziksel muayene yapar. Fiziksel muayene sırasında şu durumlar değerlendirilir:

  • Boğazda kızarıklık, şişlik veya beyaz iltihap lekeleri
  • Lenf bezlerinde şişlik
  • Bademciklerde büyüme veya enfeksiyon bulguları
  • Çocuğun genel sağlık durumu ve ateş varlığı

3. Laboratuvar Testleri

Eğer fiziksel muayene sonucunda doktor bir enfeksiyondan şüphelenirse, laboratuvar testlerine başvurabilir:

  • Boğaz Kültürü: Streptokok gibi bakteriyel enfeksiyonların varlığını belirlemek için boğazdan sürüntü alınır. Bu test genellikle 24-48 saat içinde sonuçlanır.
  • Hızlı Antijen Testi: Daha hızlı sonuç verir ve streptokok enfeksiyonlarını tespit etmek için kullanılır.
  • Kan Testleri: Eğer mononükleoz veya diğer viral enfeksiyonlardan şüpheleniliyorsa, kan testleri yapılabilir.

4. Görüntüleme Teknikleri

Nadir durumlarda, şiddetli semptomlar veya boyun bölgesinde apse şüphesi varsa röntgen veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Çocuklarda Boğaz Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Boğaz ağrısının tedavisi, ağrının nedenine bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri, bakteriyel enfeksiyonlar, viral enfeksiyonlar ve alerjik reaksiyonlar için farklılık gösterir.

1. Viral Enfeksiyonlarda Tedavi

Viral enfeksiyonların çoğu kendiliğinden iyileştiği için destekleyici tedavi uygulanır:

  • Dinlenme: Çocuğun iyileşmesi için yeterli dinlenmesi sağlanmalıdır.
  • Bol Sıvı Alımı: Çocuğun susuz kalmaması için su, çorba ve ılık bitki çayları önerilir.
  • Ağrı Kesiciler: Parasetamol veya ibuprofen gibi doktorun önerdiği ilaçlar, ağrıyı ve ateşi hafifletmek için kullanılabilir.
  • Tuzlu Su Gargarası: Boğazdaki tahrişi azaltmak ve bakterileri temizlemek için kullanılabilir (büyük çocuklar için uygundur).

2. Bakteriyel Enfeksiyonlarda Tedavi

Eğer ağrıya streptokok gibi bir bakteriyel enfeksiyon neden oluyorsa, antibiyotik tedavisi gereklidir:

  • Antibiyotik Kullanımı: Doktorun reçete ettiği antibiyotikler, enfeksiyonu tedavi etmek ve komplikasyonları önlemek için düzenli ve doğru dozda kullanılmalıdır.
  • Tedavi Sürecinin Tamamlanması: Antibiyotiklerin tam olarak belirtilen süre boyunca kullanılması önemlidir. Tedavi yarıda kesilirse enfeksiyon nüksedebilir.

3. Alerjik Reaksiyonlarda Tedavi

Alerjik bir durumdan kaynaklanan boğaz ağrısında şu yöntemler izlenir:

  • Antihistaminikler: Alerji belirtilerini hafifletmek için kullanılabilir.
  • Alerjenlerden Uzak Durma: Polen, toz veya hayvan tüyü gibi tetikleyicilerden çocuğun korunması gerekir.
  • Hava Nemlendiriciler: Kuru havayı nemlendirmek, boğaz tahrişini azaltabilir.

4. Cerrahi Müdahale

Nadir durumlarda, kronik bademcik iltihabı veya peritonsiller apse gibi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir:

  • Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi): Kronik enfeksiyonlarda veya solunum sorunlarında uygulanabilir.
  • Apse Drenajı: Apse varsa drenaj işlemi gerekebilir.

Sonuç

Çocuklarda boğaz ağrısı, yaygın ancak dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Doğru bir tanı ve uygun tedavi yöntemleriyle, çocukların sağlıklarına hızlıca kavuşmaları sağlanabilir. Ebeveynlerin, çocuklarının belirtilerini yakından gözlemlemesi ve gerekirse bir sağlık uzmanına başvurması büyük önem taşır. Ayrıca, çocukların bağışıklık sistemlerini güçlü tutmak adına sağlıklı beslenme, düzenli uyku ve hijyen alışkanlıklarının kazandırılması da uzun vadede etkili bir önlem olabilir.

Referanslar:

  1. Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi
  2. Marom, T., & Russo, E. (2012). Group A Streptococcus pharyngitis and recurrent tonsillitis: A review. Pediatric Infectious Disease Journal, 31(6), 622–627.
  3. Bisno, A. L., Gerber, M. A., Gwaltney, J. M., Kaplan, E. L., & Schwartz, R. H. (2002). Practice guidelines for the diagnosis and management of group A streptococcal pharyngitis. Clinical Infectious Diseases, 35(2), 113–125.
  4. Pichichero, M. E. (2000). Group A beta-hemolytic streptococcal infections. Pediatrics in Review, 21(1), 38–48.
  5. Paradise, J. L., Bluestone, C. D., Colborn, D. K., Bernard, B. S., Rockette, H. E., Kurs-Lasky, M., & Taylor, F. H. (1992). Tonsillectomy and adenotonsillectomy for recurrent throat infection in moderately affected children. Pediatrics, 110(1), 7–15.
  6. Brook, I. (2009). Microbiology and management of peritonsillar, retropharyngeal, and parapharyngeal abscesses. Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 67(1), 170–176.
  7. Shaikh, N., Leonard, E., & Martin, J. M. (2010). Prevalence of streptococcal pharyngitis and streptococcal carriage in children: A meta-analysis. Pediatrics, 126(3), e557–e564.
  8. Gerber, M. A., & Shulman, S. T. (2004). Rapid diagnosis of pharyngitis caused by group A Streptococci. Clinical Microbiology Reviews, 17(3), 571–580.
  9. Cohen, J. F., Chalumeau, M., Levy, C., Bidet, P., Thollot, F., Wollner, A., & Raymond, J. (2013). Spectrum and antibiotic resistance of pathogens in children with acute pharyngitis. Pediatric Infectious Disease Journal, 32(4), 340–343.
  10. Kimberlin, D. W., Brady, M. T., Jackson, M. A., & Long, S. S. (2018). Red Book: 2018 Report of the Committee on Infectious Diseases. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics.
  11. Cherry, J. D., & Harrison, G. J. (2019). Feigin and Cherry’s Textbook of Pediatric Infectious Diseases. Elsevier.
  12. Eccles, R. (2005). Understanding the symptoms of the common cold and influenza. The Lancet Infectious Diseases, 5(11), 718–725.
  13. Spinks, A., Glasziou, P. P., & Del Mar, C. B. (2013). Antibiotics for sore throat. Cochrane Database of Systematic Reviews, (11).
  14. Wald, E. R., Guerra, N., & Byers, C. (1991). Upper respiratory tract infections in young children: Duration of and frequency of complications. Pediatrics, 87(1), 129–133.
  15. Vincent, M. T., Celestin, N., & Hussain, A. N. (2004). Pharyngitis. American Family Physician, 69(6), 1465–1470.
  16. Shulman, S. T., Bisno, A. L., Clegg, H. W., Gerber, M. A., Kaplan, E. L., Lee, G., & Van Beneden, C. (2012). Clinical practice guideline for the diagnosis and management of group A streptococcal pharyngitis. Clinical Infectious Diseases, 55(10), e86–e102.
  17. Baugh, R. F., Archer, S. M., Mitchell, R. B., Rosenfeld, R. M., Amin, R., Burns, J. J., & Patel, M. M. (2011). Clinical practice guideline: Tonsillectomy in children. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 144(1 Suppl), S1–S30.
  18. Powell, E. L., Powell, J., Watkins, L. C., & Murdoch, D. A. (2015). Fusobacterium necrophorum infections in children. Pediatric Infectious Disease Journal, 34(1), 49–52.
  19. Tartof, S. Y., & Reis, J. N. (2010). Epidemiology of pharyngitis caused by Streptococcus pyogenes in children. Clinical Infectious Diseases, 50(10), 1322–1327.
  20. Zoorob, R., Sidani, M. A., Fremont, R. D., & Kihlberg, C. (2012). Antibiotic use in acute upper respiratory tract infections. American Family Physician, 86(9), 817–822.
  21. Schwartz, R. H., Wientzen, R. L., Pedreira, F. A., Feroli, E. J., Mella, G. W., & Guandolo, V. L. (1981). Penicillin V for group A streptococcal pharyngotonsillitis: A randomized trial of seven vs ten days’ therapy. JAMA, 246(16), 1790–1795.
  22. Linder, J. A., & Stafford, R. S. (2001). Antibiotic treatment of children with sore throat. JAMA, 286(10), 1181–1186.
  23. Mathew, J. L. (2011). Antibiotic treatment for sore throat: Review. Indian Pediatrics, 48(8), 593–597.
  24. Roberts, M. C., & Soge, O. O. (2006). Streptococcus pyogenes antibiotic resistance in children. Clinical Microbiology and Infection, 12(3), 194–198.
  25. McIsaac, W. J., White, D., Tannenbaum, D., & Low, D. E. (1998). A clinical score to reduce unnecessary antibiotic use in patients with sore throat. Canadian Medical Association Journal, 158(1), 75–83.
  26. Peltola, H., & Karppinen, A. (1992). Viral etiology of pharyngitis in children. Pediatric Infectious Disease Journal, 11(5), 401–408.
  27. Tanaka, H., Kiyota, N., & Kosugi, N. (2011). Mycoplasma pneumoniae pharyngitis in children. Pediatrics International, 53(2), 193–195.
  28. Choby, B. A. (2009). Diagnosis and treatment of streptococcal pharyngitis. American Family Physician, 79(5), 383–390.
  29. Maltezou, H. C., & Tsagris, V. (2013). Outbreaks of acute pharyngitis in children caused by respiratory viruses. Clinical Microbiology and Infection, 19(1), 4–8.
  30. Wald, E. R. (1999). Acute bacterial sinusitis in children. Clinical Infectious Diseases, 29(6), 1338–1348.
  31. Stjernquist-Desatnik, A., & Schalen, C. (1996). Clinical and microbiological characteristics of recurrent group A streptococcal tonsillopharyngitis in children. Clinical Infectious Diseases, 23(1), 110–114.
  32. Hannu, T., & Kerttula, Y. (2010). Bacterial pharyngitis in children: A review. Scandinavian Journal of Infectious Diseases, 42(4), 282–289.
  33. Carapetis, J. R., Steer, A. C., Mulholland, E. K., & Weber, M. (2005). The global burden of group A streptococcal diseases. The Lancet Infectious Diseases, 5(11), 685–694.
  34. Felsenstein, S., & Faddoul, D. (2011). Pharyngitis in children: The role of non-group A streptococci. Pediatrics, 127(4), e940–e947.
  35. Cohen, R., Levy, C., Thollot, F., & Wollner, A. (2013). Acute bacterial pharyngitis in children: Diagnostic and therapeutic challenges. Current Opinion in Pediatrics, 25(1), 109–115.
  36. Linder, J. A., & Singer, D. E. (2003). Viral and bacterial causes of sore throat in children. New England Journal of Medicine, 348(3), 217–225.
  37. https://scholar.google.com/
  38. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
  39. https://www.researchgate.net/
  40. https://www.nhs.uk/
Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi
Çocuklarda Boğaz Ağrısı Nedenleri Ve 4 Tedavi Yöntemi
Sağlık Bilgisi Paylaş !