Beyin Anevrizması Belirtileri, Nedenleri, Tanısı, Tedavisi

96 / 100

Beyin anevrizması — aynı zamanda serebral anevrizma veya intrakranyal anevrizma olarak da bilinir — beyindeki bir kan damarında şişlik veya balonlaşmadır. Anevrizma genellikle bir sap üzerinde asılı duran bir meyveye benzer. Uzmanlar, beyin anevrizmalarının, kan damarından akan kanın damar duvarının zayıf bir bölgesine baskı yapması nedeniyle oluştuğunu ve büyüdüğünü düşünüyor. Bu beyin anevrizmasının boyutunu artırabilir. Beyin anevrizmasının sızdırması veya yırtılması durumunda beyinde hemorajik inme olarak bilinen kanamaya neden olur.

Beyin Anevrizması

Çoğu zaman, beyin ile beyni kaplayan ince dokular arasındaki boşlukta rüptüre bir beyin anevrizması meydana gelir. Bu tip hemorajik inmeye subaraknoid kanama denir. Beyin anevrizmaları yaygındır. Ancak çoğu beyin anevrizması ciddi değildir, özellikle de küçükse. Çoğu beyin anevrizması yırtılmaz. Genellikle semptomlara neden olmazlar veya sağlık sorunlarına neden olmazlar. Çoğu durumda, diğer durumlar için yapılan testler sırasında beyin anevrizmaları bulunur.

Ancak yırtılmış bir anevrizma hızla yaşamı tehdit edici hale gelir ve hemen tıbbi tedavi gerektirir. Beyin anevrizması yırtılmamışsa bazı durumlarda tedavi uygun olabilir. Rüptüre olmamış bir beyin anevrizmasının tedavisi gelecekte bir yırtılmayı önleyebilir. Özel ihtiyaçlarınıza yönelik en iyi seçenekleri anladığınızdan emin olmak için sağlık uzmanınızla konuşun.

Beyin Anevrizması Türleri

Berry anevrizması olarak da bilinen sakküler anevrizma. Bu tip anevrizma, asmadan sarkan bir meyveye benzer. Ana arterden veya onun dallarından birinden dışarı çıkan yuvarlak, kanla dolu bir kesedir. Genellikle beynin tabanındaki arterlerde oluşur. Berry anevrizması en sık görülen anevrizma türüdür.
Fusiform anevrizma. Bu tip anevrizma atardamarın her tarafında şişkinliğe neden olur.
Mikotik anevrizma. Bu tip anevrizmaya enfeksiyon neden olur. Bir enfeksiyon beyindeki arterleri etkilediğinde, arter duvarını zayıflatabilir. Bu anevrizmanın oluşmasına neden olabilir.

Beyin Anevrizması Belirtileri

Rüptüre olmayan beyin anevrizmalarının çoğu semptomlara neden olmaz. Bu özellikle küçüklerse doğrudur. Diğer durumlar için yapılan görüntüleme testleri sırasında beyin anevrizmaları bulunabilir. Ancak anevrizmanın yırtılması çok ciddi bir durumdur ve tipik olarak ciddi bir baş ağrısına neden olur. Eğer yırtılmamış bir anevrizma beyin dokusuna veya sinirlere baskı yaparsa ağrıya ve diğer semptomlara neden olabilir.

Rüptüre Anevrizma

Ani ve şiddetli bir baş ağrısı anevrizmanın yırtılmasının en önemli belirtisidir. Bu baş ağrısı çoğu zaman insanlar tarafından şimdiye kadar yaşadıkları en kötü baş ağrısı olarak tanımlanır.

Şiddetli bir baş ağrısına ek olarak anevrizma yırtılmasının belirtileri şunları içerebilir:

Mide bulantısı ve kusma
Boyun tutulması
Bulanık veya çift görme
Işığa duyarlılık
Nöbet
Sarkık bir göz kapağı
Bilinç kaybı
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon

‘Sızıntı yapan’ Anevrizma

Bazı durumlarda anevrizmadan az miktarda kan sızabilir. Bu olduğunda, genellikle daha şiddetli bir kopma meydana gelir. Sızıntılar yırtılmadan günler veya haftalar önce meydana gelebilir.

Sızıntı yapan beyin anevrizması belirtileri şunları içerebilir:

Birkaç günden iki haftaya kadar sürebilen ani, son derece şiddetli bir baş ağrısı.

Rüptüre Edilmemiş Anevrizma

Rüptüre olmamış bir beyin anevrizması, özellikle küçükse, herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak daha büyük, yırtılmamış bir anevrizma beyin dokularına ve sinirlere baskı yapabilir.

Rüptüre olmamış bir beyin anevrizmasının belirtileri şunları içerebilir:

Bir gözün üstünde ve arkasında ağrı.
Genişlemiş bir gözbebeği.
Görmede değişiklik veya çift görme.
Yüzün bir tarafında uyuşukluk.

Ne zaman doktora görünmeli

Aşağıdakilerden birini geliştirirseniz derhal tıbbi yardım isteyin :

Ani, aşırı şiddetli baş ağrısı

Ani, şiddetli bir baş ağrısından şikayet eden, bilincini kaybeden veya nöbet geçiren biriyle birlikteyseniz 112’yi veya yerel acil durum numaranızı arayın.

Beyin Anevrizması Nedenleri

Beyin anevrizmalarına arter duvarlarının incelmesi neden olur. Anevrizmalar genellikle atardamarların çatal veya dallarında oluşur çünkü damarların bu bölgeleri daha zayıftır. Anevrizmalar beynin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilse de en sık beynin tabanındaki arterlerde görülür.

Risk Faktörleri

Bir arter duvarındaki zayıflığa çeşitli faktörler katkıda bulunabilir. Bu faktörler beyin anevrizması veya anevrizma rüptürü riskini artırabilir.

Bu risk faktörlerinden bazıları zamanla gelişir. Ancak doğumda mevcut olan bazı koşullar beyin anevrizması gelişme riskini artırabilir.

Risk faktörleri şunları içerir:

Yaşlılık. Beyin anevrizmaları her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak 30 ila 60 yaş arasındaki yetişkinlerde daha sık görülürler.
Kadın olmak. Beyin anevrizmaları kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür.
Sigara içiyor. Sigara içmek beyin anevrizmalarının oluşması ve beyin anevrizmalarının yırtılması için risk faktörüdür.
Yüksek tansiyon. Bu durum arterleri zayıflatabilir. Zayıflamış arterlerde anevrizmaların oluşma ve yırtılma olasılığı daha yüksektir.
Uyuşturucu kullanımı, özellikle kokain kullanımı. Uyuşturucu kullanımı kan basıncını yükseltir. Yasadışı ilaçların damardan kullanılması enfeksiyona yol açabilir. Bir enfeksiyon mikotik anevrizmaya neden olabilir.
Ağır alkol kullanımı. Bu aynı zamanda kan basıncını da artırabilir.
Ehlers-Danlos sendromu gibi kalıtsal bağ dokusu bozuklukları . Bu bozukluklar kan damarlarını zayıflatır.
Polikistik böbrek hastalığı. Bu kalıtsal bozukluk böbreklerde sıvı dolu keselerin oluşmasına neden olur. Aynı zamanda kan basıncını da arttırabilir.
Aort koarktasyonu olarak bilinen dar aort. Aort, oksijen açısından zengin kanı kalpten vücuda taşıyan büyük kan damarıdır.
AVM olarak bilinen beyin arteriyovenöz malformasyonu. Bu durumda beyindeki atardamarlar ve damarlar karışır. Bu kan akışını etkiler.
Ailede beyin anevrizması öyküsü. Ailenizde beyin anevrizması geçiren bireyler varsa riskiniz daha yüksektir. Bu özellikle iki veya daha fazla birinci derece akrabanın (ebeveyn, erkek kardeş, kız kardeş veya çocuk gibi) beyin anevrizması geçirmesi durumunda geçerlidir. Aile geçmişiniz varsa, sağlık uzmanınıza beyin anevrizması taraması yaptırmasını isteyebilirsiniz.

Bazı anevrizma türleri kafa travması veya bazı kan enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkabilir.

Rüptüre anevrizma için risk faktörleri

Anevrizmanın yırtılma olasılığını artıran bazı faktörler vardır. Onlar içerir:

Büyük bir anevrizmanın olması.
Belirli yerlerde anevrizmaların olması.
Sigara içmek.
Tedavi edilmemiş yüksek tansiyona sahip olmak.

Komplikasyonlar

Beyin anevrizması patladığında kanama genellikle sadece birkaç saniye sürer. Ancak kan çevredeki hücrelere doğrudan zarar verebilir ve beyin hücrelerini öldürebilir. Aynı zamanda kafatasının içindeki basıncı da artırır.

Basınç çok yükselirse beyne giden kan ve oksijen beslemesi bozulabilir. Bilinç kaybı ve hatta ölüm meydana gelebilir.

Bir anevrizmanın yırtılmasından sonra gelişebilecek komplikasyonlar şunları içerir:

Tekrar kanama. Rüptüre olmuş veya sızdırmış bir anevrizmanın tekrar kanama riski vardır. Tekrar kanama beyin hücrelerine daha fazla zarar verebilir.
Beyindeki kan damarlarının daralması. Beyin anevrizması yırtıldıktan sonra beyindeki kan damarları büzüşebilir ve daralabilir. Bu vazospazm olarak bilinir. Vazospazm, beyin hücrelerine kan akışının sınırlı olduğu iskemik felce neden olabilir. Bu, ek hücre hasarına ve kaybına neden olabilir.
Hidrosefali olarak bilinen beyinde sıvı birikmesi. Çoğu zaman, beyin ile beyni kaplayan ince dokular arasındaki boşlukta rüptüre bir beyin anevrizması meydana gelir. Kan, beyni ve omuriliği çevreleyen sıvının hareketini engelleyebilir. Sonuç olarak aşırı sıvı beyne baskı yapar ve dokulara zarar verebilir.
Sodyum seviyesinde değişiklik. Beyindeki kanama kandaki sodyum dengesini bozabilir. Bu, beynin tabanına yakın bir bölge olan hipotalamusun hasar görmesinden kaynaklanabilir. Kandaki sodyum seviyesindeki düşüş, beyin hücrelerinin şişmesine ve kalıcı hasara yol açabilir.

Önleme

Çoğu durumda beyin anevrizmaları önlenemez. Ancak riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz bazı değişiklikler var. Sigara içiyorsanız sigarayı bırakmayı da içerirler. Ayrıca yüksekse kan basıncınızı düşürmek için sağlık uzmanınızla birlikte çalışın. Çok miktarda alkol içmeyin veya kokain gibi uyuşturucu maddeler kullanmayın.

Beyin Anevrizması Teşhisi

Ani, şiddetli bir baş ağrısı veya anevrizmanın yırtılmasıyla ilişkili olabilecek diğer semptomlar test gerektirir. Testler beyninizle çevre dokular arasındaki boşluğa kanama olup olmadığını belirleyebilir. Bu tür kanamalara subaraknoid kanama denir. Testler ayrıca başka türde felç geçirip geçirmediğinizi de belirleyebilir.

Ayrıca yırtılmamış bir beyin anevrizmasının belirtilerini gösteriyorsanız size testler yapılabilir. Bu semptomlar gözün arkasında ağrı, görmede değişiklikler veya çift görmeyi içerebilir.

Beyin anevrizmalarını teşhis etmek ve tespit etmek için kullanılan tarama testleri ve prosedürleri şunları içerir:

CT taraması. Bu özel röntgen genellikle beyindeki kanamayı veya başka bir felç türünü tespit etmek için kullanılan ilk testtir. Test, beynin 2 boyutlu dilimleri olan görüntüler üretir.BT anjiyogramı beyinde kan akışını sağlayan arterlerin daha ayrıntılı görüntülerini oluşturabilir. Test, kan akışını gözlemlemeyi kolaylaştıran boyanın enjekte edilmesini içerir. Ayrıca anevrizmanın varlığını da tespit edebilir.
Omurilik musluğu olarak bilinen lomber ponksiyon. Subaraknoid kanama geçirdiyseniz beyninizi ve omurganızı çevreleyen sıvıda büyük olasılıkla kırmızı kan hücreleri bulunacaktır. Bu sıvıya beyin omurilik sıvısı denir. Rüptüre anevrizma semptomlarınız varsa ancak BT taramasında kanama kanıtı gösterilmiyorsa, beyin omurilik sıvınızın testi tanı koymanıza yardımcı olabilir.Sırtınızdan bir iğne ile beyin omurilik sıvısı alma işlemine lomber ponksiyon denir.
MR . Bu görüntüleme testi, beynin 2 boyutlu veya 3 boyutlu ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için manyetik alan ve radyo dalgalarını kullanır. Görüntüler beyinde kanama olup olmadığını gösterebilir.Atardamarların görüntülerini ayrıntılı olarak yakalayan bir MRI türüne MR anjiyografi denir. Bu tip MR, yırtılmamış bir anevrizmanın boyutunu, şeklini ve yerini tespit edebilir.
Beyin anjiyogramı. Bu işlem sırasında kateter adı verilen ince, esnek bir tüp kullanılır. Kateter genellikle kasık veya bilekteki büyük bir artere yerleştirilir. Kateter kalbinizin içinden geçerek beyninizdeki atardamarlara ulaşır. Kateterin içine enjekte edilen özel bir boya beyninizdeki atardamarlara gider.Daha sonra bir dizi röntgen, arterlerinizin durumuyla ilgili ayrıntıları ortaya çıkarabilir ve anevrizmayı tespit edebilir. Serebral arteriyogram olarak da adlandırılan serebral anjiyogram genellikle diğer teşhis testleri yeterli bilgi sağlamadığında kullanılır.

Beyin Anevrizması Taraması

Yüksek risk altında olmadığınız sürece, yırtılmamış beyin anevrizmalarını taramak için görüntüleme testlerinin kullanılması genellikle önerilmez. Aşağıdaki durumlarda tarama testinin potansiyel faydaları hakkında sağlık uzmanınızla konuşun:

Ailede beyin anevrizması öyküsü. Özellikle iki birinci derece akrabanızda (anne-babanız, kardeşleriniz veya çocuklarınız) beyin anevrizması varsa.
Beyin anevrizması geliştirme riskinizi artıran bir bozukluk. Bu bozukluklar arasında polikistik böbrek hastalığı, aort koarktasyonu veya Ehlers-Danlos sendromu yer alır.

Çoğu anevrizma yırtılmaz. Ve birçok insan için yırtılmamış bir anevrizma hiçbir zaman semptomlara neden olmaz. Ancak anevrizmanın yırtılması durumunda prognoz olarak bilinen sonucu çeşitli faktörler etkileyebilir. Onlar içerir:

Kişinin yaşı ve sağlığı.
Kişinin başka koşulları olup olmadığı.
Anevrizma büyüklüğü ve yeri.
Ne kadar kanama meydana geldi?
Tıbbi bakım almadan önce ne kadar zaman geçti?

Anevrizma yırtılması yaşayan kişilerin yaklaşık %25’i 24 saat içinde ölür. Diğer %25’inde altı ay içinde ölüme yol açan komplikasyonlar var.

Beyin Anevrizması Tedavisi

Rüptüre bir anevrizmanın onarılması ameliyat veya endovasküler tedavi gerektirir. Endovasküler tedavi, anevrizmanın arterin içinden tedavi edilmesi anlamına gelir. Ayrıca semptomları hafifletmek için tedaviler de verilebilir. Rüptüre olmamış bir anevrizmanız varsa olası tedaviler hakkında sağlık uzmanınızla görüşün. Anevrizmayı tek başına bırakma riskinin, anevrizmayı tedavi etme riskinden daha büyük olup olmadığını tartışın.

Ameliyat

Rüptüre beyin anevrizmasının onarımı için iki yaygın tedavi seçeneği vardır. Bazı durumlarda bu prosedürlerin yırtılmamış bir anevrizmayı tedavi etmek için kullanılması düşünülebilir. Bununla birlikte, bazı yırtılmamış anevrizmaları olan kişiler için bilinen riskler, potansiyel faydalardan daha ağır basabilir.

Cerrahi kırpma (Surgical clipping)

Cerrahi kırpma, anevrizmayı kapatmak için yapılan bir prosedürdür. Beyin cerrahı anevrizmaya erişmek için kafatasınızın bir bölümünü çıkarır. Beyin cerrahı daha sonra anevrizmayı besleyen kan damarını bulur. Cerrah, anevrizmanın boynuna kan akışını durdurmak için küçük bir metal klips yerleştirir.

Cerrahi kırpma çok etkili olabilir. Tipik olarak kırpılan anevrizmalar geri dönmez. Cerrahi kesmenin riskleri arasında beyinde kanama veya beyne kan akışının kaybı yer alır. Bu riskler düşüktür.

Cerrahi kırpmanın ardından iyileşme genellikle yaklaşık 4 ila 6 hafta sürer. Rüptüre olmamış bir anevrizma için cerrahi klipsleme yapıldığında, birçok kişi ameliyattan bir veya iki gün sonra hastaneden ayrılabilir. Anevrizmanın yırtılması nedeniyle cerrahi müdahale uygulananların, anevrizma yırtılmasından sonra hastanede kalış süreleri genellikle çok daha uzun olur.

Endovasküler Tedavi

Bu, cerrahi kırpmaya göre daha az invaziv bir işlemdir ve daha güvenli olabilir. Endovasküler tedavi, kateter adı verilen küçük bir plastik tüpün arterden geçirilerek anevrizmaya erişilmesini içerir. Kateter beyin arterlerine ilerletilir. Daha sonra bobinler veya stentler yerleştirilebilir.

Endovasküler bobinler. Bu işlem sırasında, bir beyin cerrahı kateteri genellikle bilek veya kasıktaki bir artere yerleştirir. Daha sonra cerrah bunu vücuttan anevrizmaya geçirir. Anevrizma içerisine spiral şeklinde bir bobin yerleştirilir. Bu, kanın anevrizmaya akmasını önler. Bobin ayrıca anevrizmadaki kanın pıhtılaşmasına da neden olur. Bu anevrizmayı yok eder.
Endovasküler stentler. Stent, bazı beyin anevrizması türleri için endovasküler bobinle birlikte kullanılabilen küçük bir tüptür. Bir stent bobini yerinde tutabilir.

Anevrizmanın konumuna ve büyüklüğüne göre diğer endovasküler yöntemler de kullanılabilir.

Cerrahi kesme gibi, endovasküler tedavi de beyinde kanama veya beyne kan akışı kaybı riski taşır. Ayrıca anevrizmanın zamanla tekrar ortaya çıkma riski de vardır. Böyle bir durumda prosedürün tekrarlanması gerekir. Anevrizmanın geri gelmediğinden emin olmak için muhtemelen takip görüntüleme testlerine ihtiyacınız olacak.

Akış Saptırma (Flow diversion)

Akış saptırma, beyin anevrizmasının tedavisi için daha yeni bir endovasküler tedavi seçeneğidir. Prosedür, kan akışını anevrizmadan uzaklaştırmak için kan damarına bir stent yerleştirmeyi içerir. Yerleştirilen stente akış yönlendirici denir.

Anevrizmaya giden kan akışı azaldıkça yırtılma riski de azalır. Aynı zamanda vücudun iyileşmesini de sağlar. Stent, vücudun anevrizmayı kapatacak yeni hücreler üretmesini sağlar.

Akışın saptırılması, diğer seçeneklerle tedavi edilemeyen daha büyük anevrizmalarda özellikle yararlı olabilir.

Bir beyin cerrahı veya girişimsel nöroradyolog, tedaviyi önermek için muhtemelen nöroloğunuzla birlikte çalışacaktır. Tedavi beyin anevrizmasının boyutuna, konumuna ve genel görünümüne göre belirlenir. Ayrıca bir prosedüre girme yeteneğiniz gibi faktörleri de dikkate alabilirler.

Rüptüre Anevrizmaların Diğer Tedavileri

Rüptüre beyin anevrizmalarının tedavisine yönelik diğer yöntemler, semptomları hafifletmeyi ve komplikasyonları yönetmeyi amaçlamaktadır.

Asetaminofen (Tylenol, diğerleri) gibi ağrı kesiciler baş ağrısı ağrısını tedavi etmek için kullanılabilir.
Kalsiyum kanal blokerleri, kalsiyumun kan damarı duvarlarındaki hücrelere girmesini önler. Bu ilaçlar vazospazm olarak bilinen kan damarlarının daralmasından kaynaklanan semptomların ortaya çıkma riskini azaltabilir. Vazospazm, anevrizmanın yırtılmasının bir komplikasyonu olabilir.Bu ilaçlardan biri olan nimodipinin (Nymalize), yetersiz kan akışından kaynaklanan gecikmiş beyin hasarı riskini azalttığı gösterilmiştir. Bu, anevrizmanın yırtılmasından kaynaklanan subaraknoid kanamadan sonra meydana gelebilir.
Kan damarlarını açacak ilaçlar. Kan damarlarını genişletecek bir ilaç verilebilir. Bu, koldan bir IV yoluyla veya beyni besleyen arterlere doğrudan bir kateter aracılığıyla verilebilir. Bu, kanın serbestçe akmasına izin vererek felcin önlenmesine yardımcı olabilir. Kan damarları, vazodilatörler olarak bilinen ilaçlar kullanılarak da genişletilebilir.
Anjiyoplasti. Bu, beyindeki vazospazmın neden olduğu daralmış bir kan damarını genişletmeye yönelik bir prosedürdür. Prosedür aynı zamanda felcin önlenmesine de yardımcı olabilir.
Rüptüre anevrizmaya bağlı nöbetleri tedavi etmek için nöbet önleyici ilaçlar kullanılabilir. Bir nöbet meydana gelmemişse ilaçlar genellikle verilmez.
Ventriküler veya lomber drenaj kateterleri ve şant ameliyatı, aşırı beyin omurilik sıvısından dolayı beyin üzerindeki baskıyı azaltabilir. Anevrizmanın yırtılmasından sonra sıvı birikebilir. Beynin içinde sıvıyla dolu boşluklara kateter yerleştirilebilir. Veya beyin ve omuriliği çevreleyen bölgeye yerleştirilebilir. Kateter fazla sıvıyı harici bir torbaya boşaltır.Bazen bir şant sistemi yerleştirilir. Şönt sistemi esnek bir silikon kauçuk tüp ve drenaj kanalı oluşturan bir valftan oluşur. Drenaj kanalları beyinde başlar ve karın boşluğunda biter.
Rehabilitatif tedavi. Subaraknoid kanama nedeniyle beyinde meydana gelen hasar, becerilerin yeniden öğrenilmesi için fiziksel, konuşma ve mesleki terapiye ihtiyaç duyulmasına neden olabilir.

Rüptüre Olmamış Beyin Anevrizmalarının Tedavisi

Rüptüre olmamış bir beyin anevrizmasını kapatmak için cerrahi bir klip, bir endovasküler bobin veya bir akış yönlendirici kullanılabilir. Bu, gelecekteki bir kopmanın önlenmesine yardımcı olabilir. Ancak bazı yırtılmamış anevrizmalarda yırtılma riski son derece düşüktür. Bu durumlarda prosedürlerin bilinen riskleri potansiyel faydalardan daha ağır basabilir.

Bir beyin cerrahı veya girişimsel nöroradyolog ile birlikte çalışan bir nörolog, cerrahi veya endovasküler tedavinin sizin için uygun olup olmadığına karar vermenize yardımcı olabilir.

Tedavi önerilerinde bulunurken dikkate alınması gereken faktörler şunlardır:

Anevrizmanın boyutu, yeri ve genel görünümü.
Yaşınız ve genel sağlığınız.
Ailede anevrizma rüptürü öyküsü.
Doğduğunuz koşullar, anevrizma yırtılması riskini artırır.

Yüksek tansiyonunuz varsa, durumu yönetmek için ilaç konusunda sağlık uzmanınızla görüşün. Beyin anevrizmanız varsa kan basıncının uygun şekilde kontrol edilmesi yırtılma riskini azaltabilir.

Ayrıca sigara içiyorsanız, sigarayı bırakma stratejileri hakkında bakım sağlayıcınızla konuşun. Sigara içimi anevrizmanın oluşumu, büyümesi ve yırtılması için risk faktörüdür.

Riskinizi azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri

Eğer yırtılmamış bir beyin anevrizmanız varsa, aşağıdaki yaşam tarzı değişikliklerini yaparak yırtılma riskini azaltabilirsiniz:

Sigara içmeyin. Sigara içiyorsanız sağlık uzmanınızla konuşun. Sağlayıcınız bırakmanıza yardımcı olacak stratejiler veya bir tedavi programı önerebilir.
Yüksek tansiyonunuz varsa kan basıncınızı kontrol edin.
Sağlıklı beslenin ve egzersiz yapın. Diyet ve egzersizdeki değişiklikler kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Sizin için uygun olan değişiklikler hakkında sağlık uzmanınızla konuşun.
Kokain, metamfetamin veya benzeri uyuşturucuları kullanmayın. Bu ilaçları kullanıyorsanız ve bırakmak istiyorsanız sağlayıcınızla görüşün.

Referanslar:

Sağlık Bilgisi Paylaş !