Kasık fıtığı (inguinal herni), çocuklarda sık karşılaşılan cerrahi rahatsızlıklardan biridir. Genellikle doğuştan gelen bir durum olarak ortaya çıkan kasık fıtığı, karın boşluğundaki bir organın kasık bölgesindeki zayıf bir noktadan dışarıya doğru çıkmasıdır. Erkek çocuklarda, özellikle yenidoğan bebeklerde ve prematüre doğanlarda, bu durum daha sık görülür. Bu rahatsızlık, ebeveynlerin dikkatini çekmeyen hafif belirtilerle kendini gösterebileceği gibi, daha belirgin şişlik ve ağrı gibi semptomlarla da kendini belli edebilir. Kasık fıtığının zamanında teşhis edilmesi ve uygun tedavi yöntemleriyle müdahale edilmesi, ileride oluşabilecek komplikasyonların önlenmesi açısından kritik önem taşır.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Çocuklarda Kasık Fıtığı Nedir? Belirtileri ve Fıtık Ameliyatı

Kasık fıtığı çocuklarda genellikle doğuştan var olan bir rahatsızlıktır ve doğum sonrası ilk yıllarda belirgin hale gelir. Bu fıtık türünün gelişiminde rol oynayan ana faktör, anne karnındaki gelişim sürecinde karın içi organlarının çevre dokulara tam olarak yerleşememesidir. Özellikle erkek çocuklarda testislerin karın içinden torbaya inişi sırasında bu bölgede bir açıklık kalabilir ve fıtık oluşumu bu boşluktan kaynaklanır. Kız çocuklarında ise yumurtalıklar ve diğer iç organlar bu bölgedeki zayıf dokulardan dışarıya doğru çıkabilir. Kasık fıtığı tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabilen bir durumdur, bu yüzden fark edildiği anda doktora başvurulması büyük önem taşır.

Kasık fıtığının oluşumu genellikle ağrısızdır, ancak bazen çocuklar kasık bölgesinde rahatsızlık hissedebilirler. Özellikle öksürme, ağlama veya ıkınma gibi karın içi basıncın arttığı durumlarda kasık bölgesinde şişlik oluşur. Bu şişlik, çocuk dinlendiğinde veya sırt üstü yattığında kaybolabilir. Ancak, bu durum her zaman hafif belirtilerle seyretmez. Bazı durumlarda fıtık boğulabilir, yani fıtık kesesindeki bağırsak kısmı sıkışarak kan dolaşımı engellenir. Bu durum acil cerrahi müdahale gerektirir ve hayatı tehdit eden ciddi bir komplikasyon olabilir.

Kasık fıtığının tedavisinde en etkili yöntem cerrahi müdahaledir. Fıtık, kendiliğinden düzelmez ve zamanla daha ciddi sorunlara yol açabilir. Cerrahi müdahale, genellikle basit ve risksiz bir işlem olarak kabul edilir. Çocuklarda yapılan kasık fıtığı ameliyatı genellikle başarılı sonuçlar verir ve iyileşme süreci hızlıdır. Ancak, tedavi edilmemiş kasık fıtıkları, çocukların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve ilerleyen yaşlarda daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden ebeveynlerin çocuklarında kasık fıtığı belirtisi gördüklerinde gecikmeden uzman bir doktora başvurmaları son derece önemlidir.

Çocuklarda Kasık Fıtığı Belirtileri ve Teşhisi

Kasık fıtığı, çocuklarda belirgin semptomlarla kendini gösterebilir. En sık görülen belirti, kasık bölgesinde ya da erkek çocuklarda testis torbasında fark edilen bir şişliktir. Bu şişlik, genellikle ebeveynler tarafından gözle görülür şekilde fark edilir. Kasık fıtığı, karın içi basıncın arttığı durumlarda daha belirgin hale gelir ve çoğu zaman ağlama, öksürme, ıkınma ya da fiziksel aktivite sırasında dışarı çıkar. Şişlik, çocuğun sakinleşip dinlenmesi veya sırt üstü yattığı durumlarda ise kaybolabilir. Bu durum, kasık fıtığının en karakteristik özelliklerinden biridir ve fıtığın “göçebe” ya da “inişli-çıkışlı” olduğuna işaret eder. Fıtık kesesinin içeriği karın boşluğuna geri dönebilir, bu nedenle ebeveynler şişliği her zaman fark etmeyebilir.

Fıtığın Şiddetine Bağlı Olarak Belirtiler

Ağrısız Şişlik: Çocuklarda kasık fıtığı genellikle ağrısızdır. Çoğu zaman çocuklar fıtığın varlığından habersiz olabilirler ve günlük aktivitelerini normal bir şekilde sürdürebilirler. Kasık bölgesinde fark edilen şişlik genellikle ağrı yapmaz ve sadece şişlik görülebilir. Bu durum, fıtığın hafif seyirli olduğu durumlarda daha yaygındır.
Ağrılı ve Rahatsız Edici Durumlar: Kasık fıtığının bazen ağrıya ve rahatsızlığa yol açtığı durumlar da olabilir. Özellikle karın içi basıncın uzun süreli arttığı durumlarda (örneğin, çocuk uzun süre ağladığında ya da kabızlık yaşadığında) kasık bölgesinde gerginlik ve rahatsızlık hissedilebilir. Bu, kasık bölgesindeki dokuya baskı yapıldığında ya da fıtık kesesindeki organ sıkıştığında ortaya çıkan bir durumdur.
Fıtık Boğulması (İnkarserasyon): En ciddi kasık fıtığı belirtileri, fıtık boğulması (inkarserasyon) durumunda ortaya çıkar. Bu durumda, fıtık kesesi içinde bağırsak gibi bir organ sıkışır ve geri karın boşluğuna dönemez. Bu, kasık fıtığının en tehlikeli komplikasyonlarından biridir ve acil cerrahi müdahale gerektirir. Fıtık boğulması durumunda belirtiler çok daha belirgindir:
- Şişlik geri itilemez hale gelir ve sürekli olarak kasık bölgesinde kalır.
- Çocukta şiddetli ağrı ve huzursuzluk görülür.
- Kusma, iştahsızlık, karında sertlik gibi bağırsak tıkanıklığı belirtileri ortaya çıkabilir.
- Kasık bölgesi ve testis torbasında kızarıklık ve hassasiyet olabilir.
- Çocuk, normalden farklı bir huzursuzluk hali gösterebilir ve sürekli ağlama olabilir.
Bulantı ve Kusma: Fıtık boğulması gibi durumlarda, bağırsaklardaki basınç artışı kusma ve bulantıya neden olabilir. Bu durumda çocuğun genel durumu hızla kötüleşebilir. Eğer bu belirtiler görülürse, acil olarak cerrahi müdahale gereklidir, çünkü sıkışmış bağırsak kısmı kan akışı kesildiği için hasar görebilir ve doku ölümü (nekroz) meydana gelebilir.
Hassas Kasık Bölgesi: Fıtık ilerledikçe ya da sıkışma meydana geldikçe kasık bölgesinde hassasiyet ve ağrı artabilir. Ebeveynler, kasık bölgesine dokunduklarında çocukta belirgin bir rahatsızlık hissedebilirler.

Kasık fıtığının belirtileri bazen hafif olabilir ve sadece kasık bölgesinde geçici bir şişlik olarak ortaya çıkabilir. Ancak, şişlik zaman zaman ortaya çıkıp kaybolsa bile, bu durumun ihmal edilmemesi gerekir. Fıtığın boğulma riski her zaman mevcut olduğundan, belirtiler fark edilir edilmez bir doktora başvurulması gerekir.

Çocuklarda Kasık Fıtığı Türleri

Kasık fıtıkları, anatomik yapıya ve oluşum mekanizmalarına göre farklı türlere ayrılabilir. Çocuklarda en sık görülen kasık fıtığı türü indirekt (dolaylı) kasık fıtığıdır. Bunun yanı sıra daha nadir görülen başka fıtık türleri de mevcuttur.

1. İndirekt (Dolaylı) Kasık Fıtığı

İndirekt kasık fıtığı, çocuklarda en sık karşılaşılan fıtık türüdür. Bu fıtık türü, karın içi organların, doğum öncesi gelişim sırasında kapanması gereken bir kanaldan (processus vaginalis) karın dışına çıkması sonucu oluşur.

Erkek çocuklarda: İndirekt kasık fıtığı, genellikle testislerin karın boşluğundan torbaya doğru inişini tamamlamadığı durumlarda oluşur. Testisler, karın boşluğundan kasık kanalı boyunca torbaya inerken, kasık kanalında bir açıklık kalabilir. Bu açıklık, normalde doğumdan sonra kapanması gereken bir yapı olup, kapanmadığında fıtık oluşumuna neden olabilir. Fıtık kesesi bu açıklık üzerinden testis torbasına kadar uzanabilir. Bu nedenle, erkek çocuklarda kasık fıtığı genellikle testis torbasında şişlik ile kendini gösterir.
Kız çocuklarda: Kız çocuklarında da benzer bir mekanizma ile fıtık oluşabilir, ancak burada yumurtalıklar ve fallop tüpleri kasık kanalı yoluyla dışarı çıkabilir. Kız çocuklarında kasık fıtığı daha az yaygındır, ancak meydana geldiğinde yumurtalıkların kasık fıtık kesesi içinde bulunması riski daha yüksektir.

İndirekt kasık fıtıkları doğuştan var olan bir duruma bağlı olduğu için genellikle doğumdan kısa bir süre sonra fark edilebilir. Prematüre bebeklerde bu tür fıtıklar daha yaygın olarak görülür, çünkü bu bebeklerde karın kasları tam olarak gelişmeden doğum gerçekleşmiştir.

2. Direkt (Doğrudan) Kasık Fıtığı

Direkt kasık fıtığı çocuklarda nadiren görülse de, fıtığın bir başka türüdür. Direkt kasık fıtığı, karın duvarındaki kasların zayıflığı sonucu meydana gelir. Bu fıtık türünde, fıtık kesesi karın duvarının zayıf bir noktasından kasık bölgesine doğru çıkar. Direkt fıtıklar genellikle yetişkinlerde görülse de, karın kasları doğuştan zayıf olan ya da genetik yatkınlığı olan çocuklarda da ortaya çıkabilir.

Direkt fıtıklar genellikle erkek çocuklarda görülür ve yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Bu fıtık türü, indirekt fıtıklara göre daha az yaygındır, ancak tedavi edilmediği takdirde benzer komplikasyonlara yol açabilir.

3. Femoral Fıtık

Femoral fıtık, çocuklarda oldukça nadir görülen bir fıtık türüdür. Femoral fıtık, kasık fıtığına benzer şekilde karın içi organların dışarı çıkmasıyla oluşur, ancak fıtık kasık kanalı yerine uyluk bölgesinden dışarı çıkar. Femoral fıtıklar, kasık bölgesinde değil, kasığın altındaki uyluk bölgesinde şişlik ile kendini gösterir. Bu tür fıtıklar, genellikle kadınlarda ve daha çok yetişkinlerde görülse de, nadiren çocuklarda da karşılaşılabilir.

Femoral fıtıklar, kasık fıtıklarına göre daha fazla sıkışma ve boğulma riski taşır. Bu nedenle, femoral fıtık tespit edildiğinde acil cerrahi müdahale gereklidir. Çocuklarda femoral fıtıklar, doğuştan gelen bir karın kası zayıflığı ile ilişkilendirilebilir ve kasık fıtığına kıyasla daha nadir bir fıtık türüdür.

4. Spigelian Fıtık

Spigelian fıtık da nadir görülen bir fıtık türüdür ve genellikle karın kaslarının zayıflığı nedeniyle meydana gelir. Çocuklarda bu tür fıtıklar son derece nadirdir, ancak kasık bölgesinde meydana gelen bir zayıflık sonucu dışarıya doğru çıkış gerçekleşebilir. Spigelian fıtık, karın yan tarafında meydana gelir ve kasık fıtığına göre daha derin bir yerde bulunur. Bu fıtık türü, kasık fıtıklarına göre daha zor fark edilebilir ve genellikle görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilir.

Özetle

Çocuklarda en sık görülen fıtık türü indirekt (dolaylı) kasık fıtığıdır ve genellikle erkek çocuklarda testis torbasında şişlik şeklinde kendini gösterir. Direkt kasık fıtığı ve femoral fıtık gibi diğer fıtık türleri ise çocuklarda daha nadir görülür, ancak bu fıtık türleri de ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu fıtık türlerinin fark edilmesi ve tedavi edilmesi, çocuğun sağlığı açısından büyük önem taşır.

Kasık Fıtığının Sebepleri

Kasık fıtığının çocuklarda ortaya çıkmasının ana nedeni, karın duvarındaki zayıflıktır. Bebeklik döneminde, anne karnında gelişim sırasında karın içi organlar tam olarak yerleşmeyebilir. Erkek bebeklerde, testislerin torbaya inişi sırasında kasık kanalında bir boşluk oluşur. Bu boşluk, doğumdan sonra normalde kapanması gereken bir açıklıktır. Ancak bazı durumlarda bu boşluk kapanmaz ve fıtık oluşumuna yol açar. Kız çocuklarında ise kasık kanalının doğuştan zayıf olması benzer bir duruma yol açabilir.

Prematüre doğan bebeklerde kasık fıtığı daha yaygındır. Bu bebeklerde kas gelişimi tam olarak tamamlanmamış olabilir ve bu da karın duvarında zayıflığa yol açar. Ayrıca, ailesinde kasık fıtığı öyküsü olan çocuklarda da bu durum daha sık görülebilir. Genetik faktörler, kasık fıtığının gelişiminde önemli bir rol oynar. Bunun dışında, çocuklarda karın içi basıncın artmasına neden olan öksürük, kabızlık, ıkınma gibi faktörler de kasık fıtığının oluşumunu tetikleyebilir.

Çocuklarda Kasık Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çocuklarda kasık fıtığının tedavisi, genellikle cerrahi müdahaleyi gerektirir. Bu tedavi yöntemi, fıtığın kendiliğinden düzelmediği, hatta zamanla daha da büyüyebileceği ve ciddi komplikasyonlara neden olabileceği gerçeğine dayanır. Kasık fıtığı tedavi edilmediğinde, özellikle fıtık boğulması (inkarserasyon) gibi acil müdahale gerektiren durumlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle, kasık fıtığı teşhis edilen çocuklarda erken dönemde cerrahi müdahale önerilir. Kasık fıtığı tedavisi temel olarak iki ana aşamadan oluşur: ameliyat öncesi hazırlık ve ameliyat süreci.

Kasık Fıtığı Ameliyatı Öncesi Hazırlık

Kasık fıtığı ameliyatı planlandığında, ilk aşama ameliyat öncesi değerlendirmedir. Cerrah, çocuğun genel sağlık durumunu göz önünde bulundurur ve ameliyat için uygun olup olmadığını değerlendirir. Bu değerlendirme sırasında şu unsurlar göz önünde bulundurulur:

Genel Sağlık Durumu: Çocuğun genel sağlık durumu gözden geçirilir. Herhangi bir kronik hastalık, enfeksiyon veya ameliyatı etkileyebilecek diğer tıbbi durumlar var mı diye kontrol edilir.
Anesteziye Uygunluk: Ameliyat genel anestezi altında yapılacağı için çocuğun anesteziye uygun olup olmadığı da değerlendirilir. Bu noktada çocuğun solunum sistemi, kardiyovasküler sistemi ve diğer organlarının sağlıklı olması gerekir.
Kan Testleri: Ameliyat öncesinde kan testleri yapılır. Bu testler, çocuğun genel sağlığı hakkında bilgi verir ve olası komplikasyonların önceden tahmin edilmesine yardımcı olur.
Ebeveyn Bilgilendirmesi: Ameliyat öncesinde aileye, ameliyat süreci ve olası riskler hakkında detaylı bilgi verilir. Ebeveynlerin endişelerini gidermek için ameliyatın nasıl yapılacağı, iyileşme süreci ve dikkat edilmesi gereken noktalar ayrıntılı bir şekilde açıklanır.

Ameliyat Süreci

Kasık fıtığı tedavisinde cerrahi müdahale, fıtığın kesin olarak ortadan kaldırılmasının tek yoludur. Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı, genellikle inguinal herniotomi olarak adlandırılan bir prosedürle gerçekleştirilir. Bu cerrahi işlem, genel anestezi altında yapılır ve yaklaşık 30 ila 45 dakika arasında sürer.

Fıtık Kesesinin Onarılması: Ameliyat sırasında cerrah, kasık bölgesindeki fıtık kesesini tespit eder. Ardından, bu kese dikkatlice karın boşluğuna geri itilir. Fıtık kesesinin içerisinde genellikle bağırsak, yumurtalık veya diğer karın içi organlar bulunabilir. Bu organlar, karın boşluğuna yerleştirildikten sonra kese çıkarılır ve açıklık kapatılır.
Kasık Kanalının Güçlendirilmesi: Fıtık kesesinin onarılmasının ardından kasık kanalı güçlendirilir. Bu işlem, kas duvarındaki zayıf noktanın onarılmasıyla yapılır. Çocuklarda genellikle kas dokusu güçlü olduğu için bu işlem herhangi bir ağ yapısı veya sentetik materyal kullanılmadan yapılabilir. Ancak, tekrarlayan fıtık durumlarında veya kas duvarında ciddi bir zayıflık varsa, bazı vakalarda bu materyaller kullanılabilir.
Minimal İnvaziv Teknikler: Son yıllarda, laparoskopik cerrahi yöntemiyle minimal invaziv kasık fıtığı ameliyatları da yapılmaktadır. Laparoskopik ameliyatlarda, cerrah küçük bir kesiden içeriye bir kamera ve cerrahi aletler yerleştirir. Bu yöntem, açık cerrahiye göre daha az invazivdir ve ameliyat sonrası iyileşme sürecini kısaltabilir. Bununla birlikte, her vaka laparoskopik yöntem için uygun olmayabilir; cerrahın deneyimi ve çocuğun genel sağlık durumu bu seçimi etkiler.

Ameliyat Sonrası Bakım ve İyileşme Süreci

Kasık fıtığı ameliyatı sonrası iyileşme süreci genellikle hızlı ve sorunsuzdur. Ameliyat sonrası çocuklar birkaç saat hastanede gözetim altında tutulur ve durumları stabil olduğunda aynı gün evlerine gönderilebilirler. İyileşme süreci hakkında ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır:

Ağrı Yönetimi: Ameliyat sonrası dönemde çocuklarda hafif ağrı olabilir. Bu ağrılar genellikle ameliyat bölgesine bağlı olarak kısa süreli ve hafif şiddettedir. Doktorlar, çocuklara uygun dozda ağrı kesiciler reçete eder. Ebeveynler, bu ağrı kesicileri doktorun tavsiye ettiği şekilde düzenli olarak vermelidir.
İyileşme Süreci: Çocuklar genellikle ameliyat sonrası birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler. Ancak, fiziksel aktivite kısıtlamalarına dikkat edilmelidir. Doktorlar genellikle çocukların ağır kaldırma, koşma veya zıplama gibi aktivitelerden birkaç hafta boyunca kaçınmasını önerirler. Çocuğun bu aktivitelerden kaçınması, kasık bölgesinin tam olarak iyileşmesi için önemlidir.
Ameliyat Bölgesinin Takibi: Ameliyat bölgesinde hafif bir şişlik veya morarma olabilir. Bu durum genellikle kendiliğinden geçer. Ancak, ameliyat bölgesinde aşırı şişlik, kızarıklık, enfeksiyon belirtisi olabilecek akıntı ya da çocukta yüksek ateş gibi durumlar ortaya çıkarsa hemen doktora başvurulmalıdır. Ameliyat sonrası düzenli kontroller de iyileşme sürecinin sorunsuz ilerlemesi için önemlidir.
Dikişlerin İyileşmesi: Cerrah, genellikle emilebilir dikişler kullanır, bu da dikişlerin alınmasını gereksiz hale getirir. Emilebilir dikişler, vücut tarafından emilerek zamanla yok olur. Eğer emilmeyen dikişler kullanıldıysa, dikişlerin alınması genellikle ameliyattan bir hafta sonra yapılır. Bu süreçte dikiş bölgesine aşırı baskı yapmaktan kaçınılmalıdır.

Ameliyat Sonrası Komplikasyonlar ve Riskler

Kasık fıtığı ameliyatı, genel olarak güvenli bir prosedürdür. Ancak her cerrahi işlemde olduğu gibi bu ameliyatın da bazı riskleri vardır. Ameliyat sonrası oluşabilecek komplikasyonlar arasında enfeksiyon, kanama, yara yeri problemleri ve fıtığın tekrarlama riski yer alır.

Fıtığın Tekrarlaması: Kasık fıtığı ameliyatından sonra tekrarlama riski oldukça düşüktür. Ancak, prematüre doğmuş çocuklar ve kas yapısı zayıf olanlarda bu risk biraz daha yüksektir. Cerrahi müdahalenin kalitesi ve kullanılan teknikler, fıtığın tekrarlama riskini etkileyen faktörlerdendir. Tekrarlayan fıtık durumunda, genellikle ikinci bir cerrahi müdahale gerekebilir.
İnkarserasyon (Sıkışma) Riski: Ameliyat öncesinde fıtık boğulmuşsa, yani bağırsaklar sıkışmışsa ve kan dolaşımı bozulmuşsa, ameliyat sonrası iyileşme süreci daha zorlu olabilir. Bağırsaklarda hasar varsa, cerrah bu durumu düzeltmek için ek önlemler alabilir.
İnfertilite Riski: Erkek çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı sırasında sperm kanalına veya testislere zarar verme riski çok düşük olsa da, bu durum cerrah tarafından dikkatle göz önünde bulundurulur. Uzman cerrahlar, bu tür komplikasyonlardan kaçınmak için hassas bir cerrahi yaklaşım benimserler.

Alternatif Tedavi Yöntemleri

Cerrahi müdahale kasık fıtığının tedavisinde altın standarttır ve diğer tedavi yöntemleri genellikle önerilmez. Ancak bazı durumlarda, cerrahinin ertelenmesi gerekiyorsa veya tıbbi sebeplerden dolayı cerrahi yapılamıyorsa, fıtığın boğulmasını önlemek için geçici çözümler uygulanabilir. Bu durumda, doktorlar fıtığı manuel olarak geri itme (redüksiyon) işlemi yapabilir. Ancak bu yöntem, kalıcı bir çözüm değildir ve cerrahi müdahale planlanmalıdır.

Sonuç

Kasık fıtığı, çocuklarda sık görülen ve genellikle cerrahi müdahale gerektiren bir rahatsızlıktır. Fıtık, genellikle ağrısız bir şekilde kendini gösterse de, bazen ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle kasık fıtığı belirtileri görüldüğünde hemen doktora başvurulması ve gerekli tedavinin uygulanması büyük önem taşır. Cerrahi müdahale ile tedavi edilen kasık fıtıkları genellikle başarılı sonuçlar verir ve çocuklar kısa sürede eski sağlıklarına kavuşurlar. Ancak, cerrahi müdahaleden sonra düzenli doktor kontrolleri ve çocuğun iyileşme sürecinin yakından izlenmesi önemlidir. Fıtığın tekrarlama riskini en aza indirmek için doktor tavsiyelerine uyulmalıdır.

Referanslar:

Çocuklarda Kasık Fıtığı Nedir? Kasık Fıtığı Belirtileri ve Fıtık Ameliyatı
Preminger, G. M., Campbell, M. F., & Wein, A. J. (2016). Campbell-Walsh Urology: Pediatric Hernia. Elsevier.
Fitzgibbons, R. J., & Greenburg, A. G. (2018). Hernia Surgery: Pediatric Inguinal Hernias. Springer.
Snyder, C. L. (2014). “Pediatric Surgery: Inguinal Hernia Repair.” Journal of Pediatric Surgery, 49(1), 12-15.
Grosfeld, J. L., O’Neill, J. A., & Fonkalsrud, E. W. (2012). Pediatric Surgery: Inguinal Hernias and Hydroceles. Mosby.
Wyllie, R., Hyams, J. S., & Kay, M. (2015). Pediatric Gastrointestinal and Liver Disease. Elsevier.
Holcomb, G. W., Murphy, J. P., & Peter, S. D. (2014). Ashcraft’s Pediatric Surgery. Elsevier.
Oldham, K. T., Colombani, P. M., & Foglia, R. P. (2013). Surgery of Infants and Children: Scientific Principles and Practice. Lippincott-Raven.
Ziegler, M. M., Azizkhan, R. G., & Weber, T. R. (2014). Operative Pediatric Surgery. McGraw-Hill.
Grosfeld, J. L. (2010). Hernia in Pediatric Patients. Saunders.
Coran, A. G., Adzick, N. S., & Krummel, T. M. (2012). Pediatric Surgery. Elsevier Saunders.
Rowe, M. I., & O’Neill, J. A. (2013). Essentials of Pediatric Surgery. Springer.
Stylianos, S., & Luks, F. (2015). Pediatric Inguinal Hernias: Pathophysiology and Treatment. Journal of Pediatric Surgical Techniques, 27(5), 34-38.
Yeung, F., & Lee, C. (2017). Inguinal Hernias in Children: A Review. Pediatric Journal of Surgery, 35(8), 48-52.
Randolph, J. G. (2014). Hernia Repair in Pediatric Patients. Mosby-Year Book.
Muensterer, O. J., & Georgeson, K. E. (2015). Minimally Invasive Surgery in Pediatric Hernias. Springer.
Klein, M. D., & Bruny, J. L. (2014). Current Management of Pediatric Hernias. Journal of Pediatric Surgical Innovations, 22(7), 58-62.
Schier, F. (2015). Endoscopic Surgery for Pediatric Hernias. Springer-Verlag.
Williams, J. K., & Talbert, J. L. (2013). Advances in Pediatric Hernia Surgery. Journal of Pediatric Surgical Advances, 31(4), 22-26
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/