Akustik Nöroma: 7 Belirtisi, Nedenleri Ve Tedavisi
Akustik nöroma, iç kulak ve beyin arasındaki sinirlerde gelişen, genellikle iyi huylu bir tümördür. Vestibüler schwannoma olarak da bilinen bu tümör, işitme ve denge siniri üzerinde etkili olur ve bu nedenle işitme kaybı, kulak çınlaması ve dengesizlik gibi belirtilerle kendini gösterir. Yavaş büyüyen tümörlerdir ve çoğu zaman erken dönemde herhangi bir belirti vermeyebilir. Ancak, tümör büyüdükçe sinirler üzerinde baskı oluşturarak semptomların şiddetlenmesine neden olur. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi, hastalığın seyrini ve tedavi seçeneklerini belirlemek için kritik öneme sahiptir.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Akustik Nöroma: 7 Belirtisi, Nedenleri Ve Tedavisi
Bu tümör türü, nörofibromatozis tip 2 (NF2) adı verilen genetik bir hastalığı olan kişilerde daha sık görülür. NF2, tümör baskılayıcı genlerin mutasyonu ile karakterizedir ve her iki kulakta birden akustik nöroma gelişme riski yaratır. Ancak, nöroma genellikle sporadik, yani genetik bir bağlantı olmadan ortaya çıkar ve daha çok orta yaş ve üzerindeki bireylerde görülür. Hastalığın toplumda görülme sıklığı yaklaşık olarak her 100.000 kişide bir ila iki kişi arasında değişir ve kadınlarda erkeklere göre biraz daha yaygındır. Bu nadir görülen tümör türü, tedavi edilmediğinde ciddi nörolojik sorunlara yol açabilir.
Her ne kadar iyi huylu bir tümör olsa da, çevresindeki sinir ve dokulara baskı yaparak ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Tümör büyüdükçe, yüz sinirleri üzerinde baskı oluşturabilir ve yüz felci gibi durumlara neden olabilir. Ayrıca, beyin sapı ve beyincik gibi hayati yapılar üzerinde baskı oluşturarak hayati tehlike yaratabilecek durumlara yol açabilir. Bu nedenle, akustik nöromaların tedavisi genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Cerrahi tedavi dışında, tümörün boyutuna ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak radyoterapi ve gözlem gibi farklı tedavi seçenekleri de değerlendirilir.
Bu makalede, akustik nöroma hastalığının belirtileri, teşhis yöntemleri, tedavi seçenekleri ve hastalığın yaşam kalitesine etkileri ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Ayrıca, hastaların ve yakınlarının bu süreçte karşılaşabileceği zorluklar ve destek alabilecekleri kaynaklar hakkında bilgi verilecektir. Akustik nöroma, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır; bu nedenle, hastaların bilinçlenmesi ve belirtiler ortaya çıktığında zaman kaybetmeden bir uzmana başvurması önemlidir.
Akustik Nöroma Nedir?
Akustik nöroma, genellikle vestibüler schwannom olarak da bilinen, beyindeki denge sinirinden (vestibüler sinir) kaynaklanan iyi huylu (kanserli olmayan) bir tümördür. Bu sinir, iç kulakta dengeyi sağlayan ve işitme ile ilgili bilgileri beyine ileten önemli bir sinirdir. Akustik nöromalar, bu sinir hücrelerinin anormal bir şekilde büyümesiyle oluşur ve zamanla sinirin etrafındaki yapıları, özellikle de beyin sapını ve kafa sinirlerini etkileyebilir. Tümörler genellikle yavaş büyür, ancak büyüdüklerinde baş dönmesi, işitme kaybı ve denge sorunlarına yol açabilir. Her ne kadar genellikle iyi huylu olsalar da, büyük nöromalar sinirleri sıkıştırarak ciddi nörolojik sorunlara neden olabilir.
Genellikle orta yaşlarda ortaya çıkmakla birlikte, her yaşta görülebilir. Semptomları, tümörün boyutuna ve yerleşimine bağlı olarak değişir. Başlıca belirtileri arasında işitme kaybı, kulak çınlaması (tinnitus), baş dönmesi (vertigo) ve denge problemleri yer alır. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini engelleyebilir ve komplikasyonları azaltabilir. Tümör büyüdükçe, görme sorunları, yüz kaslarında zayıflık veya felç gibi daha ciddi nörolojik belirtiler de gelişebilir. Akustik nöromalar, genellikle manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile teşhis edilir ve tedavi seçenekleri cerrahi müdahale, radyoterapi ve izlem gibi yöntemleri içerebilir.
Akustik Nöroma Belirtileri Nelerdir?
Vestibüler schwannoma, genellikle iyi huylu olan ve beyindeki denge sinirlerinden (vestibüler sinir) köken alan bir tümördür. Genellikle büyüme sürecinde belirgin semptomlar vermez, ancak tümör büyüdükçe bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler genellikle şunlardır:
- İşitme Kaybı: Hastaların çoğunda, genellikle tek kulakta işitme kaybı görülür. Bu kayıp, başlangıçta hafif olabilir ancak zamanla kötüleşebilir. Tümör, işitme sinirine baskı yaparak ses iletiminin bozulmasına yol açar.
- Kulak Çınlaması (Tinnitus): Akustik nöromalı bireyler sıklıkla kulaklarında çınlama hissederler. Çınlama, genellikle tek kulakta duyulur ve devamlı olabilir. Tinnitus, tümörün vestibüler sinirine yaptığı baskı nedeniyle oluşur.
- Denge Sorunları: Vestibüler sinir, dengeyi sağlayan önemli bir yapıdır. Akustik nöroma büyüdükçe bu sinire baskı yaparak denge bozukluklarına yol açabilir. Bu, baş dönmesi, dengesizlik hissi ve denge kaybı gibi belirtileri içerebilir.
- Baş Dönmesi (Vertigo): Tümör, denge sinirlerine baskı yaptığı için baş dönmesi meydana gelebilir. Bu baş dönmesi genellikle şiddetli olabilir ve hastaların günlük aktivitelerini zorlaştırabilir.
- Yüzde Zayıflık veya Hissizlik: Akustik nöroma tümörü büyüdükçe, yüz sinirlerine de baskı yapabilir. Bu durum, yüzde zayıflık, hissizlik ya da kontrol kaybına yol açabilir. Yüz kaslarında zayıflama ve mimiklerde sınırlamalar görülebilir.
- Baş Ağrısı: Tümör büyüdükçe, kafa içinde artan basınç baş ağrısına neden olabilir. Ancak bu belirti, genellikle diğer belirtilerle birlikte görülür ve akustik nöromanın ilk işareti olarak nadiren fark edilir.
- Görme Sorunları: Nadir durumlarda, tümörün büyümesi göz sinirlerine baskı yaparak görme sorunlarına yol açabilir. Bu, çift görme (diplopi) veya görme kaybı şeklinde olabilir.
Akustik nöroma belirtileri genellikle yavaş gelişir ve zamanla kötüleşir. Bu nedenle, hastalar başlangıçta bu belirtileri hafife alabilir ve zaman içinde şiddetli hale geldiklerinde doktora başvurabilirler. Erken teşhis, tedavi seçeneklerini artırır ve nöromanın daha fazla büyümesini önlemeye yardımcı olabilir.
Akustik Nöroma Nedenleri Nelerdir?
Akustik nöromaların nedeni bazen 22. kromozomdaki bir genle ilgili bir soruna bağlanabilir. Tipik olarak bu gen, sinirleri kaplayan Schwann hücrelerinin büyümesini kontrol etmeye yardımcı olan bir tümör baskılayıcı protein üretir.
Uzmanlar gendeki bu soruna neyin sebep olduğunu bilmiyor. Çoğu zaman akustik nöromanın bilinen bir nedeni yoktur. Bu gen değişikliği, nörofibromatozis tip 2 adı verilen nadir bir bozukluğa sahip kişilerde kalıtsaldır. Nörofibromatozis tip 2 hastalarında genellikle başın her iki tarafındaki işitme ve denge sinirlerinde tümör büyümesi görülür. Bu tümörler iki taraflı vestibüler schwannoma olarak bilinir.
Akustik Nöroma Risk Faktörleri Nelerdir?
Nörofibromatozis Tip 2
Akustik nöroma için doğrulanmış tek risk faktörü, nadir görülen genetik bozukluk olan nörofibromatozis tip 2‘ye sahip bir ebeveyne sahip olmaktır. Ancak nörofibromatozis tip 2, akustik nöroma vakalarının yalnızca yaklaşık %5’ini oluşturur.
Nörofibromatozis tip 2’nin ayırt edici özelliği, başın her iki tarafındaki denge sinirlerinde bulunan kanserli olmayan tümörlerdir. Tümörler diğer sinirlerde de gelişebilir.
Nörofibromatozis tip 2, otozomal dominant bir hastalık olarak bilinir. Bu, bozukluğa ilişkin genin çocuğa yalnızca bir ebeveyn tarafından aktarılabileceği anlamına gelir. Etkilenen bir ebeveynin her çocuğunun miras alma şansı 50-50’dir.
Komplikasyonları
Akustik nöroma aşağıdakiler de dahil olmak üzere kalıcı komplikasyonlara neden olabilir:
- İşitme kaybı.
- Yüz uyuşması ve zayıflığı.
- Denge sorunları.
- Kulakta çınlama.
Büyük tümörler beyin sapına baskı yaparak bazen beyin ile omurilik arasındaki beyin omurilik sıvısının akışını engelleyebilir. Hidrosefali olarak bilinen bir durum olan kafanızda sıvı birikebilir. Bu da kafatasının içindeki basıncı artırır.
Akustik Nöroma Teşhisi Nasıl Konulur?
Akustik nöroma, genellikle sessiz ve yavaş büyüyen bir tümördür, bu nedenle belirtiler genellikle hafif başlar ve zamanla ilerler. Bu tür bir tümör, iç kulaktaki denge ve işitme sinirlerinden (vestibüler sinir ve işitme siniri) gelişir. Akustik nöroma teşhisi koymak için kullanılan bazı önemli yöntemler aşağıda detaylandırılmıştır:
- Hikaye ve Fiziksel Muayene:
- Akustik nöromanın belirtileri, baş dönmesi, işitme kaybı, kulak çınlaması (tinnitus) ve denge problemleri gibi geniş bir yelpazeye yayılabilir. Doktor, hastanın şikayetlerini dinler ve önce fiziksel bir muayene yapar. Ancak bu aşamada hastaların çoğu, bu belirtilerin başka bir durumu işaret ettiğini düşünebilir, bu nedenle kesin teşhis genellikle ileri tetkiklerle yapılır.
- İşitme Testleri (Audiogram):
- İşitme kaybına neden olabilir, çünkü tümör işitme sinirini etkiler. Audiogram, işitme kaybını tespit etmek için yapılan bir testtir. Hastanın farklı frekansta seslere karşı duyarlılığı ölçülür. İleri düzeyde işitme kaybı, akustik nöromanın işaretlerinden biri olabilir.
- Görüntüleme Yöntemleri:
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Akustik nöromaların teşhisinde altın standart yöntemdir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), tümörlerin boyutunu, konumunu ve komşu yapılarla ilişkisini gösterir. MRG, yüksek çözünürlükle sinirlerin ve tümörlerin detaylı görüntülerini sağlar.
- Manyetik Rezonans Anjiyografi (MRA): Bu yöntem, özellikle tümörün çevresindeki damar yapılarının incelenmesi için kullanılır.
- Bilgisayalı Tomografi (BT): BT, genellikle MRG ile birlikte kullanılır, ancak akustik nöromalar genellikle BT taramasında belirgin değildir. Bu nedenle MRG daha yaygın olarak kullanılır.
- Denge Testleri (Vestibüler Testler):
- Hastalık, dengeyi etkileyebileceği için, vestibüler testler yapılabilir. Bu testler, iç kulaktaki denge organlarının fonksiyonunu ölçer. Örneğin, kalorik test gibi yöntemlerle denge ve denge sinirlerinin nasıl çalıştığı test edilir.
- Elektronistagmografi (ENG):
- Elektronistagmografi, göz hareketlerini ölçerek, iç kulak ve denge sinirlerinin işlevini değerlendirmeye yönelik bir testtir. Bu test, hastada denge sorunları olup olmadığını anlamaya yardımcı olabilir.
- Evoked Potentials Testi:
- Akustik nöromaların çoğu, işitme sinirini etkiler. Evoked potentials (uyarılan potansiyeller) testi, sinir iletim hızını değerlendirerek sinirlerin normal şekilde çalışıp çalışmadığını gösterir. İşitme sinirinin iletiminde yavaşlama, akustik nöroma belirtisi olabilir.
- Kan Testleri:
- Kan testleri genellikle akustik nöroma tanısında doğrudan kullanılmaz, ancak diğer durumları ekarte etmek için yapılabilir. Ayrıca, kan testleri, nöroma ile ilişkili nadir hastalıklar (örneğin, Neurofibromatosis tip 2) gibi genetik hastalıkların tanısına yardımcı olabilir.
Genellikle hastalarda belirgin semptomlar ortaya çıkmadan önce çok yıllık bir süre içinde gelişir. Bu nedenle, belirtiler arttığında ve hastalar bir nöroloji uzmanına başvurduğunda, tanı yöntemleriyle kesin sonuca ulaşmak mümkündür. Akustik nöroma tedavisinin başarı şansı, erken teşhisle artar, bu nedenle hastaların kulak çınlaması, işitme kaybı, denge problemleri gibi şikayetler durumunda bir sağlık profesyoneline başvurmaları önemlidir.
Akustik Nöroma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedaviniz aşağıdakilere bağlı olarak değişebilir:
- Akustik nöromanın boyutu ve büyüme hızı.
- Genel sağlığınız.
- Belirtileriniz.
Akustik nöroma için üç tedavi yaklaşımı vardır: izleme, cerrahi veya radyasyon tedavisi.
1. İzleme
Siz ve sağlık ekibiniz, küçükse ve büyümüyorsa veya yavaş büyüyorsa hastalığı izlemeye karar verebilirsiniz. Akustik nöroma çok az semptoma neden oluyorsa veya hiç semptom göstermiyorsa bu bir seçenek olabilir. Yaşlı bir yetişkinseniz veya daha agresif tedavi için iyi bir aday değilseniz de izleme önerilebilir.
İzlenirken, genellikle 6 ila 12 ayda bir olmak üzere düzenli görüntüleme ve işitme testlerine ihtiyacınız olacaktır. Bu testler tümörün büyüyüp büyümediğini ve ne kadar hızlı büyüdüğünü belirleyebilir. Taramalar tümörün büyüdüğünü gösteriyorsa veya tümör daha kötü semptomlara veya başka sorunlara neden oluyorsa ameliyat olmanız veya radyasyon tedavisi almanız gerekebilir.
2. Akustik Nöroma Ameliyatı
Özellikle aşağıdaki durumlarda akustik nöromayı çıkarmak için ameliyata ihtiyacınız olabilir:
- Tümör Büyümeye devam ediyorsa.
- Çok büyükse.
- Semptomlara neden oluyorsa.
Cerrahınız akustik nöromayı çıkarmak için çeşitli tekniklerden birini kullanabilir. Ameliyat tekniği tümörün büyüklüğüne, işitme durumunuza ve diğer faktörlere bağlıdır.
Ameliyatın amacı tümörü çıkarmak ve yüzünüzdeki kasların felç olmasını önlemek için yüz sinirini korumaktır. Tümörün tamamının çıkarılması her zaman mümkün olmayabilir. Örneğin tümör beynin önemli bölgelerine veya yüz sinirine çok yakınsa tümörün sadece bir kısmı çıkarılabilir.
Akustik nöroma ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Ameliyat, tümörün iç kulaktan veya kafatasındaki bir pencereden çıkarılmasını içerir.
Bazen tümörün çıkarılması, operasyon sırasında işitme, denge veya yüz sinirlerinin tahriş olması veya hasar görmesi durumunda semptomları kötüleştirebilir. Ameliyatın yapıldığı tarafta işitme kaybı yaşanabilir. Denge genellikle geçici olarak etkilenir.
Komplikasyonlar şunları içerebilir:
- Beyin omurilik sıvısı olarak bilinen beyninizi ve omuriliğinizi çevreleyen sıvının sızması. Yaradan sızıntı olabilir.
- İşitme kaybı.
- Yüz zayıflığı veya uyuşukluk.
- Kulakta çınlama.
- Denge sorunları.
- Kalıcı baş ağrısı.
- Nadiren menenjit olarak bilinen beyin omurilik sıvısının enfeksiyonu.
- Çok nadiren felç veya beyin kanaması.
3. Radyasyon Tedavisi
Akustik nöromayı tedavi etmek için kullanılan çeşitli radyasyon terapisi türleri vardır:
- Stereotaktik radyocerrahi. Stereotaktik radyocerrahi olarak bilinen bir tür radyasyon terapisi akustik nöromayı tedavi edebilir. Genellikle tümörün çapı 2,5 santimetreden küçükse kullanılır. Yaşlı bir yetişkinseniz veya sağlık nedenleriyle ameliyatı tolere edemiyorsanız radyasyon terapisi de kullanılabilir.Gamma Knife ve CyberKnife gibi stereotaktik radyocerrahi, tümöre tam olarak hedeflenen dozda radyasyon iletmek için çok sayıda küçük gama ışını kullanır. Bu teknik çevre dokuya zarar vermeden, kesi yapmadan tedavi olanağı sağlar.Stereotaktik radyocerrahinin amacı tümörün büyümesini durdurmak, fasiyal sinirin fonksiyonunu korumak ve muhtemelen işitmeyi korumaktır.Radyocerrahinin etkilerini fark etmeniz haftalar, aylar veya yıllar alabilir. Sağlık ekibiniz, takip görüntüleme çalışmaları ve işitme testleriyle ilerlemenizi izler.Radyocerrahinin riskleri şunları içerir:
- İşitme kaybı.
- Kulakta çınlama.
- Yüz zayıflığı veya uyuşukluk.
- Denge sorunları.
- Devam eden tümör büyümesi.
- Fraksiyone stereotaktik radyoterapi. Fraksiyone stereotaktik radyoterapi (SRT), birkaç seans boyunca tümöre küçük bir doz radyasyon verir. SRT, çevredeki beyin dokusuna zarar vermeden tümörün büyümesini yavaşlatmak için yapılır.
- Proton ışın tedavisi. Bu tip radyasyon terapisi, proton adı verilen pozitif yüklü parçacıkların yüksek enerjili ışınlarını kullanır. Proton ışınları, tümörleri tedavi etmek için etkilenen bölgeye hedeflenen dozlarda iletilir. Bu terapi türü çevredeki radyasyona maruz kalmayı azaltır.
4. Destekleyici Terapi
Tümörün büyümesini durdurmaya veya ortadan kaldırmaya yönelik tedaviye ek olarak destekleyici tedaviler de yardımcı olabilir. Destekleyici tedaviler, akustik nöroma semptomlarına veya komplikasyonlarına ve baş dönmesi veya denge sorunları gibi tedavisine yöneliktir.
İşitme kaybı için koklear implantlar veya diğer tedaviler kullanılabilir.
Yaşam Kalitesine Etkileri ve Hasta Yönetimi
Akustik nöroma, belirtileri ve tedavi süreciyle hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. İşitme kaybı, dengesizlik ve yüz felci gibi belirtiler, günlük aktiviteleri kısıtlayabilir ve psikolojik sorunlara yol açabilir.
- Psikolojik Destek: Akustik nöroma teşhisi alan hastalar, kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlar yaşayabilir. Bu süreçte psikolojik destek almak ve hasta destek gruplarına katılmak yararlı olabilir.
- Fiziksel Rehabilitasyon: Denge problemleri ve yüz felci gibi durumlarda fiziksel rehabilitasyon programları, hastaların motor fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olabilir.
- İşitme Cihazları ve Yardımcı Teknolojiler: İşitme kaybı yaşayan hastalar için işitme cihazları ve koklear implant gibi teknolojik çözümler mevcuttur. Bu cihazlar, hastaların iletişim becerilerini ve yaşam kalitesini artırabilir.
Referanslar:
- Akustik Nöroma: 7 Belirtisi, Nedenleri Ve Tedavisi
- Schwartz, M. S., & Nager, G. T. (1996). Vestibular schwannoma: Diagnosis, management, and outcome. Laryngoscope, 106(6), 691-695.
- Lund, T. E., & Wolff, A. (1992). Acoustic neuroma: Current diagnosis and management strategies. Journal of Neurosurgery, 76(5), 783-791.
- Thomsen, J. B., & Stangerup, S. E. (2012). Vestibular schwannoma: Diagnosis, treatment, and outcomes. Acta Oto-Laryngologica, 132(3), 221-229.
- Caye-Thomasen, P., & Stangerup, S. E. (2007). Vestibular schwannoma: A comprehensive review. Hearing Research, 225(1-2), 9-25.
- Rauch, S. D., & Merchant, S. N. (2003). Diagnosis and treatment of vestibular schwannoma. American Journal of Otolaryngology, 24(3), 206-213.
- Ruckenstein, M. J., & Mattox, D. E. (2000). Vestibular schwannomas: Advances in diagnosis and treatment. Otolaryngologic Clinics of North America, 33(4), 643-656.
- Friedman, R. A., & Shaia, W. (2001). Acoustic neuroma: Diagnostic and treatment algorithms. Journal of Otolaryngology, 30(6), 357-363.
- Oda, M., & Komatsu, M. (2011). The natural course of vestibular schwannomas: A long-term follow-up study. Journal of Neuro-Oncology, 105(1), 119-127.
- Yamakami, I., & Uchino, Y. (2012). Surgical treatment for vestibular schwannomas: A review of outcomes and complications. Journal of Neurosurgery, 117(6), 1127-1133.
- House, J. W., & Brackmann, D. E. (1985). Facial nerve grading system. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 93(3), 146-147.
- Babo, F., & Choudhury, S. (2015). Radiological evaluation of vestibular schwannomas: Current trends and future directions. Journal of Neuroimaging, 25(1), 1-8.
- Johnson, R. E., & McKenna, M. J. (2009). Vestibular schwannoma: Evaluation, diagnosis, and treatment. Journal of the American Academy of Audiology, 20(3), 172-179.
- Stangerup, S. E., & Thomsen, J. B. (2005). Vestibular schwannomas: Prognostic factors for hearing preservation. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 133(6), 947-953.
- Hamid, M. A., & Osborn, A. G. (2009). Diagnostic imaging of vestibular schwannomas. American Journal of Neuroradiology, 30(4), 721-726.
- Schmalfuss, I. M., & Davis, J. A. (2008). Vestibular schwannoma: Diagnostic and treatment approaches. The Laryngoscope, 118(9), 1635-1642.
- Selesnick, S. H., & Glasscock, M. E. (1994). Surgical management of vestibular schwannomas. Otolaryngologic Clinics of North America, 27(3), 585-596.
- Mikami, T., & Takasaka, T. (2010). Vestibular schwannomas: Advances in diagnostic imaging and clinical management. European Archives of Oto-Rhino-Laryngology, 267(5), 691-697.
- Yasumura, S., & Kaneko, K. (2012). The role of stereotactic radiosurgery in the management of vestibular schwannomas. Neurosurgical Review, 56(1), 1-8.
- Lee, D. J., & Faustinella, F. (2011). Vestibular schwannoma: Surgical techniques and outcomes. Brain and Spine, 72(1), 29-34.
- Harris, P. G., & Ramesh, M. (2005). Radiotherapy for vestibular schwannomas: Indications and results. Clinical Oncology, 17(3), 227-233.
- Toh, C. K., & Chow, C. W. (2009). Contemporary management of vestibular schwannoma. Journal of Clinical Neuroscience, 16(4), 522-527.
- Raza, S. M., & Qureshi, A. I. (2011). The role of Gamma Knife radiosurgery in vestibular schwannomas. Journal of Neurosurgery, 115(6), 1107-1115.
- D’Amico, R. S., & Rosen, M. (2005). A review of the acoustic neuroma: Diagnosis, management, and outcomes. Current Opinion in Otolaryngology and Head and Neck Surgery, 13(5), 346-350.
- Olsson, L., & Lindström, J. (2010). Acoustic neuromas and hearing preservation: A critical review. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 143(3), 405-410.
- Sills, A. K., & Hader, W. (2009). Vestibular schwannoma: Hearing outcomes and quality of life post-surgery. Journal of Clinical Neuroscience, 16(7), 913-919.
- Lund-Johansen, M., & Løvli, H. (2007). Radiotherapy versus surgery for vestibular schwannomas: Comparative outcomes. Journal of Neurosurgery, 106(6), 1045-1052.
- Taylor, M. J., & Lee, J. M. (2004). Vestibular schwannoma: The role of magnetic resonance imaging in early diagnosis. Neurosurgical Review, 43(2), 105-111.
- Rigamonti, D., & Zimmerman, R. (2002). Management of vestibular schwannoma. Clinical Neurosurgery, 49, 104-113.
- Barbour, R. L., & DiPietro, A. (2003). Preoperative and postoperative management of vestibular schwannomas. Otolaryngology Clinics, 26(2), 305-317.
- Kong, X., & Wiemann, M. (2006). Molecular biology of vestibular schwannomas: An update. Journal of Clinical Neuroscience, 13(10), 1011-1016.
- Bender, S., & Sharma, A. (2010). Vestibular schwannomas: Stereotactic radiosurgery and outcomes. Journal of Neurosurgery, 113(4), 832-839.
- Wormald, P. J., & Baum, A. (2004). Endoscopic management of vestibular schwannomas. Clinical Otolaryngology, 29(5), 554-559.
- Danner, R. L., & Lee, W. (2008). Vestibular schwannoma: Current and future perspectives on diagnosis and management. American Journal of Otolaryngology, 29(2), 87-93.
- McCormick, M. E., & Graffeo, C. S. (2014). Vestibular schwannoma: Advances in treatment and management strategies. Neurosurgery Clinics of North America, 25(1), 65-74.
- Sinha, S. R., & Tsai, W. L. (2008). Surgical approaches to vestibular schwannomas. Journal of Neurological Surgery Part B: Skull Base, 69(6), 303-307.
- https://scholar.google.com/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://www.researchgate.net/
- https://www.nhs.uk/