100 / 100

Makat kaşıntısı, tıp dilinde pruritus ani olarak bilinen, anal bölgedeki cildin kaşınması durumudur. Bu rahatsızlık, çoğunlukla can sıkıcı bir hal alır ve kişiyi sosyal yaşamında zorlayabilir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilir, ancak genellikle orta yaş ve üzeri erkeklerde daha yaygındır. Kaşıntı bazen hafif olurken, bazı durumlarda şiddetli olabilir ve kişiyi geceleri uykusuz bırakabilir. Kaşıntı genellikle geçici olsa da, bazı durumlarda kronik bir hal alabilir ve ciddi bir sorun olarak ortaya çıkabilir. Bu yazıda, makat kaşıntısının ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, nasıl teşhis edildiğini ve tedavi seçeneklerini ele alacağız.

Anal Kaşıntı (Makat Kaşıntısı, Pruritus Ani): 9 Nedeni Ve Tedavisi

Anal bölgede meydana gelen kaşıntı, dışkılamadan sonra, terleme ya da cilt tahrişi nedeniyle artabilir. Bunun yanı sıra, anal bölgenin aşırı hijyenik temizlenmesi veya yetersiz temizlenmesi de bu sorunun oluşmasına neden olabilir. Kişiler bu durumdan rahatsız oldukları için sürekli kaşınma ihtiyacı hissedebilirler. Ancak kaşıntının şiddetli olması ve sürekli tekrarlanması halinde ciltte tahriş, kızarıklık, çatlaklar ve hatta kanama meydana gelebilir. Bu durum, hastalığın daha karmaşık bir hal almasına yol açabilir. Bu nedenle makat kaşıntısı hafife alınmamalı ve doğru tanı ile uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınmalıdır.

Makat kaşıntısı, hemoroid, anal fissür, enfeksiyonlar veya cilt rahatsızlıkları gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda, hiçbir belirgin neden bulunamaz ve kaşıntı idiyopatik olarak adlandırılır. Makat bölgesi, hassas bir yapıya sahip olduğundan, bölgedeki cildin aşırı kuruması, tahriş olması veya nemlenmesi gibi durumlar da kaşıntıya zemin hazırlayabilir. Bunun yanında, baharatlı yiyecekler, kafein, alkol gibi bazı gıdalar da kaşıntıyı tetikleyebilir. Aynı zamanda, kullanılan deterjanlar, sabunlar ve diğer kimyasal maddeler de ciltte alerjik reaksiyonlara ve kaşıntıya neden olabilir.

Halk arasında sıkça görülen bu rahatsızlık, bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Sosyal yaşamda ve iş hayatında kişinin kendini rahat hissetmesini engelleyen bu durum, zamanla psikolojik sorunlara bile yol açabilir. Özellikle, sürekli kaşınma isteği nedeniyle kişi toplum içinde rahat hareket edemeyebilir ve bu durum utanç verici bir hal alabilir. Bu nedenle, makat kaşıntısı ile karşılaşan bireyler, rahatsızlıklarını göz ardı etmeden bir sağlık uzmanına başvurmalı ve doğru tedavi yöntemleriyle bu sorunu çözmelidir.

Makat Kaşıntısı Belirtileri

Makat kaşıntısı, makat bölgesinde meydana gelen rahatsız edici bir kaşıntı hissi olarak tanımlanır ve genellikle birden fazla belirti ile kendini gösterir. Bu belirtiler, kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve altta yatan nedene göre farklılık gösterebilir. İşte makat kaşıntısının en yaygın belirtileri:

Sürekli veya Aralıklı Kaşıntı Hissi:
- Makat çevresinde gün boyunca süren veya belirli zamanlarda (genellikle gece saatlerinde) artan yoğun bir kaşıntı hissi yaşanabilir.
- Kaşıntının yoğunluğu, özellikle bölgenin tahriş olması durumunda daha da artabilir.
Ciltte Tahriş ve Kızarıklık:
- Sürekli kaşımaya bağlı olarak makat çevresindeki cilt tahriş olabilir.
- Kızarıklık, şişlik ve cildin hassaslaşması sık görülen belirtiler arasındadır.
Ciltte Kuruluk veya Nemlilik:
- Cilt kuruluğu, kaşıntıyı tetikleyebilir. Öte yandan, aşırı terleme ya da nemlilik durumu da kaşıntıyı şiddetlendirebilir.
Yanma veya Batma Hissi:
- Kaşıntıya ek olarak makat çevresinde yanma veya batma hissi görülebilir. Bu his, genellikle cildin hassaslaşması veya enfeksiyon gibi bir durumdan kaynaklanabilir.
Deride Kalınlaşma veya Renk Değişikliği:
- Uzun süreli kaşıma, cildin kalınlaşmasına (lichenification) ve cilt renginde koyulaşmaya yol açabilir.
Sıvı Sızıntısı veya Akıntı:
- Bazı durumlarda, makat çevresinde şeffaf ya da sarımsı bir sıvı akıntısı olabilir. Bu akıntı, enfeksiyon ya da alerjik reaksiyon belirtilerinden biri olabilir.
Küçük Yaralar veya Kabuklanmalar:
- Kaşıntıya bağlı sürekli travma, ciltte küçük yaraların ya da kabuklanmaların oluşmasına neden olabilir. Bu durum enfeksiyon riskini artırabilir.
Rahatsızlık ve Uyku Problemleri:
- Şiddetli kaşıntı, gece uykusuzluğuna ve kişinin günlük yaşamında rahatsızlık hissetmesine yol açabilir.

Bu belirtiler, genellikle bir altta yatan duruma işaret eder. Örneğin; hijyen eksikliği, dermatolojik hastalıklar, hemoroid, mantar enfeksiyonları veya beslenme alışkanlıkları gibi faktörler kaşıntının sebebi olabilir. Belirtilerin devam etmesi veya şiddetlenmesi durumunda bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.

Makat Kaşıntısı Nedenleri, Makatta Kaşıntı Neden Olur?

Makat kaşıntısı, genellikle anal bölgede rahatsızlık ve kaşınma hissi ile kendini gösteren yaygın bir sorundur. Bu durum, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. İşte makat kaşıntısına yol açan başlıca nedenler:

1. Hijyen Problemleri

Yetersiz Temizlik: Anal bölgenin hijyenine dikkat edilmemesi, bölgedeki ter ve dışkı kalıntılarının cilt üzerinde tahrişe neden olmasına yol açabilir.
Aşırı Temizlik: Anal bölgenin sık sık sabunla yıkanması veya sert temizleme yöntemlerinin uygulanması, cildin doğal koruyucu bariyerini zayıflatarak tahrişe ve kaşıntıya neden olabilir.

2. Cilt Hastalıkları

Egzama ve Dermatit: Anal bölgede görülen egzama ve temas dermatiti gibi cilt hastalıkları kaşıntıya yol açabilir.
Psoriasis (Sedef Hastalığı): Nadiren anal bölgede ortaya çıkabilir ve ciddi bir kaşıntı nedeni olabilir.

3. Enfeksiyonlar

Mantar Enfeksiyonları: Candida türü mantarlar, nemli ve sıcak bölgelerde kolayca çoğalarak kaşıntıya neden olabilir.
Parazitler: Özellikle çocuklarda sık görülen kıl kurdu (Enterobius vermicularis) enfeksiyonları anal bölgede yoğun kaşıntı yapabilir.
Bakteriyel Enfeksiyonlar: Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar da makat bölgesinde tahrişe ve kaşıntıya yol açabilir.

4. Hemoroid ve Anal Fissür

Hemoroidler (Basur): Özellikle dış hemoroidlerde, damarların şişmesi ve bölgedeki nem artışı kaşıntıya yol açabilir.
Anal Fissür (Çatlak): Fissür nedeniyle ortaya çıkan tahriş ve bölgedeki hassasiyet kaşıntıya sebep olabilir.

5. Beslenme ve Diyet Faktörleri

Baharatlı Gıdalar: Acı biber, karabiber gibi baharatlı yiyecekler anal bölgede tahrişe ve kaşıntıya neden olabilir.
Asidik Yiyecekler: Domates, turunçgiller gibi asidik gıdalar da bazı bireylerde kaşıntıyı tetikleyebilir.
Alkol ve Kafein: Bu maddeler bazı kişilerde anal bölgeyi tahriş edebilir.

6. Alerjik Reaksiyonlar

Kozmetik Ürünler: Sabun, losyon veya parfüm gibi ürünlere karşı gelişen alerjik reaksiyonlar anal bölgede kaşıntıya neden olabilir.
Gıda Alerjileri: Bazı yiyeceklere karşı gelişen alerjik reaksiyonlar da dolaylı olarak makat kaşıntısına yol açabilir.

7. Sistemik Hastalıklar

Diyabet: Kan şekeri yüksekliği mantar enfeksiyonlarına yatkınlığı artırarak kaşıntıya neden olabilir.
Karaciğer ve Böbrek Hastalıkları: Bu organların fonksiyon bozuklukları, ciltte genel kaşıntı ile birlikte anal bölgede de kaşıntıya yol açabilir.

8. Psikolojik Faktörler

Stres ve Anksiyete: Psikolojik stres, cilt hassasiyetini artırabilir ve anal kaşıntıya katkıda bulunabilir.
Obsessif- Kompulsif Temizlik: Aşırı temizlik alışkanlıkları tahrişi artırabilir.

9. Kıyafet Seçimi

Sentetik Kumaşlar: Hava aldırmayan, sıkı veya sentetik iç çamaşırları anal bölgedeki terlemeyi artırarak kaşıntıya yol açabilir.
Dar Giysiler: Sürtünme ve nem nedeniyle bölgedeki tahrişi tetikleyebilir.

Bu nedenler, makat kaşıntısının farklı bireylerde görülme sebeplerini açıklayabilir. Ancak doğru tanı ve tedavi için bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir.

Makat Kaşıntısı Tanısı

Makat kaşıntısı tanısı, ayrıntılı bir hasta öyküsü, fizik muayene ve gerekirse laboratuvar incelemeleri ile konulur. Tanı süreci şu adımlardan oluşur:

1. Hasta Öyküsü

Semptomların başlangıcı ve süresi: Kaşıntının ne zaman başladığı ve ne kadar süredir devam ettiği sorgulanır.
Kaşıntının karakteri: Sürekli mi, aralıklı mı olduğu, gece yatarken artıp artmadığı, ya da belirli durumlarla ilişkilendirilip ilişkilendirilmediği öğrenilir.
İlgili tetikleyiciler: Baharatlı yiyecekler, kafein, stres gibi faktörlerin kaşıntıyı artırıp artırmadığı değerlendirilir.
Kullandığı ürünler: Sabun, krem, deterjan gibi ciltle temas eden maddeler sorgulanır.
Bağlı olabilecek tıbbi durumlar: Hemoroid, anal fissür, dermatit, enfeksiyonlar veya sistemik hastalıklar gibi makat kaşıntısına neden olabilecek durumların varlığı araştırılır.

2. Fizik Muayene

Deri durumu: Makat çevresindeki cildin kızarıklık, tahriş, egzama, likenleşme gibi durumları incelenir.
Anatomik anormallikler: Hemoroid, anal fissür, fistül veya siğil gibi yapısal problemler kontrol edilir.
Enfeksiyon belirtileri: Parazit (örneğin, oksiyür) enfestasyonları veya mantar enfeksiyonlarına işaret eden bulgular aranır.

3. Laboratuvar Testleri

Dışkı analizi: Parazitlerin (özellikle kıl kurdu) varlığını araştırmak için dışkı testi yapılır.
Cilt kazıntısı testi: Mantarlardan şüpheleniliyorsa cilt kazıntısı alınarak mikroskobik inceleme yapılır.
Alerji testleri: Eğer irritan veya alerjik bir reaksiyondan şüpheleniliyorsa alerji testleri gerekebilir.
Kan testleri: Sistemik bir hastalığa işaret eden belirtiler varsa tam kan sayımı, glukoz seviyesi veya karaciğer fonksiyon testleri gibi kan tetkikleri istenebilir.

4. Özel İncelemeler

Proktolojik muayene: Anoskopi veya rektoskopi kullanılarak anal kanal ve rektum incelenir. Bu yöntemle inflamasyon, tümör veya diğer yapısal sorunlar tespit edilebilir.
Biyopsi: Nadiren, makat çevresindeki deri lezyonları anormal görünüyorsa biyopsi alınabilir.

5. Ayırıcı Tanı

Makat kaşıntısının diğer hastalıklardan ayırt edilmesi önemlidir. Aşağıdaki durumlar dikkatle değerlendirilir:

Dermatolojik nedenler: Atopik dermatit, kontakt dermatit, sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıkları.
Enfeksiyöz nedenler: Bakteriyel, viral, mantar enfeksiyonları veya parazitler.
Sistemik hastalıklar: Diyabet, tiroid hastalıkları veya karaciğer yetmezliği gibi metabolik hastalıklar.
Psikojenik nedenler: Stres, anksiyete veya obsesif-kompulsif bozukluk gibi psikolojik faktörler.

Bu kapsamlı değerlendirme, makat kaşıntısının nedenini belirlemek ve kişiye özel bir tedavi planı oluşturmak için kritik bir aşamadır.

Makat Kaşıntısı Tedavisi

Makat kaşıntısının tedavisi, altta yatan nedenin belirlenmesi ile başlar. Kaşıntının nedenine göre tedavi planı oluşturulur ve bu tedavi birkaç farklı yaklaşımı içerebilir. Genellikle basit hijyen önlemleri ve bazı ilaçlarla tedavi edilebilen makat kaşıntısı, bazı durumlarda daha karmaşık tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyabilir. Tedavi sürecinde kaşıntıyı tetikleyen faktörlerin ortadan kaldırılması ve cildin onarılmasına yönelik adımlar atılmalıdır.

Hijyen ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Makat kaşıntısının tedavisinde ilk adım, anal bölgenin uygun şekilde temizlenmesidir. Ancak bu temizlik sürecinde aşırıya kaçmak cildi daha fazla tahriş edebilir.

Dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

Dengeli temizlik: Her dışkılama sonrasında anal bölge ılık su ile nazikçe temizlenmelidir. Kimyasal içerikli sabunlar, parfümler ve ıslak mendiller kullanılmamalıdır, çünkü bunlar cildi tahriş edebilir.
Kurulama: Bölge yıkandıktan sonra iyice kurulamak önemlidir. Anal bölgenin nemli kalması kaşıntıyı artırabilir. Kurulama işlemi için yumuşak bir havlu kullanılmalı ve cildi tahriş etmeyecek şekilde yapılmalıdır.
Giyim: Terlemeyi önlemek için pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir. Sentetik malzemelerden yapılan iç çamaşırları cildin nefes almasını engelleyebilir ve kaşıntıyı artırabilir. Ayrıca dar giysilerden kaçınılmalıdır.
Beslenme: Baharatlı yiyecekler, alkol, kafein ve çikolata gibi gıdalar anal bölgedeki kaşıntıyı artırabilir. Bu gıdalar kaşıntının şiddetlendiği durumlarda diyetten çıkarılmalıdır. Aynı zamanda, bol su içmek ve lif açısından zengin bir diyet uygulamak dışkılamayı kolaylaştırarak anal bölgede tahrişi önleyebilir.

İlaç Tedavisi

Eğer hijyen ve yaşam tarzı değişiklikleri tek başına yeterli olmazsa, ilaç tedavisine başvurulabilir.

İlaç tedavisi, kaşıntının nedenine bağlı olarak farklı şekillerde uygulanabilir:

Kortikosteroid Kremler: Kaşıntının şiddetli olduğu durumlarda, doktorlar genellikle kısa süreli olarak steroid içerikli kremler reçete edebilirler. Bu kremler, anal bölgedeki inflamasyonu ve tahrişi azaltarak kaşıntıyı kontrol altına alır. Ancak bu tür kremler uzun süre kullanılmamalıdır, çünkü ciltte incelmeye ve diğer yan etkilere yol açabilir.
Antifungal Kremler: Mantar enfeksiyonları makat kaşıntısının yaygın nedenlerinden biridir. Eğer kaşıntının nedeni mantar enfeksiyonuysa, antifungal kremler kullanılabilir. Bu kremler mantarın yayılmasını durdurur ve enfeksiyonu tedavi eder.
Antibakteriyel Kremler: Eğer anal bölgedeki kaşıntının sebebi bakteriyel bir enfeksiyon ise, antibakteriyel merhemler reçete edilebilir. Bu kremler, enfeksiyonun yayılmasını durdurarak cildin iyileşmesini sağlar.
Antiparazitik İlaçlar: Kıl kurdu gibi parazitler nedeniyle oluşan kaşıntılarda antiparazitik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, bağırsakta bulunan parazitleri öldürür ve kaşıntıyı ortadan kaldırır. Parazitlerin varlığı dışkı testi ile teşhis edilebilir.
Antihistaminikler: Eğer kaşıntının nedeni alerjik bir reaksiyonsa, antihistaminik ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar kaşıntıyı azaltarak rahatlama sağlar ve genellikle geceleri kaşıntının şiddetlendiği durumlarda kullanılır.

Cerrahi Müdahale

Bazı vakalarda, özellikle makat kaşıntısının altta yatan nedeni hemoroid, anal fissür veya diğer anatomik sorunlarsa cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedaviler genellikle aşağıdaki durumlar için uygulanır:

Hemoroid Tedavisi: Hemoroidler makat kaşıntısına yol açabilen yaygın nedenlerdir. Gelişmiş hemoroid vakalarında, hemoroidlerin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir. Hemoroidektomi adı verilen bu işlem, kaşıntı ve rahatsızlığı azaltabilir.
Anal Fissür Tedavisi: Anal fissürler, ciltteki çatlaklardır ve dışkılama sırasında ağrıya, kaşıntıya ve kanamaya neden olabilir. Fissürler, genellikle cerrahi müdahale gerektirmese de bazı durumlarda iyileşmeyen fissürler için cerrahi gerekebilir. Lateral internal sfinkterotomi adı verilen bu işlemde, sfinkter kasının bir kısmı kesilerek basınç azaltılır ve fissürün iyileşmesi sağlanır.
Cilt Lezyonlarının Tedavisi: Anal bölgedeki cilt lezyonları veya diğer yapısal sorunlar, makat kaşıntısının sebebi olabilir. Bu durumda, cerrahi olarak bu lezyonlar çıkarılarak cilt yeniden yapılandırılabilir.

Alternatif Tedavi Yöntemleri

Bazı durumlarda, alternatif tedavi yöntemleri de makat kaşıntısının hafifletilmesinde yardımcı olabilir. Bu yöntemler genellikle tamamlayıcı tedavi olarak uygulanır:

Probiyotikler: Bağırsak sağlığını destekleyen probiyotik takviyeleri, sindirim sistemini düzenleyerek makat kaşıntısının dolaylı olarak azalmasına yardımcı olabilir. Özellikle mantar enfeksiyonları ve irritabl bağırsak sendromu gibi durumlarda probiyotik kullanımı faydalı olabilir.
Bariyer Kremleri: Anal bölgedeki tahrişi önlemek için cilt bariyerini güçlendiren kremler kullanılabilir. Çinko oksit veya vazelin gibi maddeler, cildin nem dengesini koruyarak kaşıntıyı azaltır.
Bitkisel Tedaviler: Papatya, cadı fındığı veya aloe vera gibi bitkisel ürünler, kaşıntıyı hafifletici etkiler sağlayabilir. Ancak bitkisel tedaviler kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır, çünkü bazı bitkisel ürünler ciltte alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

Psikolojik Destek

Makat kaşıntısı, bazı durumlarda psikolojik stres ile ilişkili olabilir. Kronik kaşıntı vakalarında stres yönetimi ve psikolojik destek tedavi planının bir parçası olabilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi yöntemler, stresin azaltılması ve kaşıntının kontrol altına alınmasında yardımcı olabilir.

Kaşıntının Tekrarlamasını Önleme

Tedavi süreci boyunca kaşıntının tekrarlamasını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

Düzenli Hijyen: Bölgenin düzenli ama nazik bir şekilde temizlenmesi, tahrişin önlenmesine yardımcı olur.
Doğru Ürün Kullanımı: Hipoalerjenik sabunlar ve tuvalet kağıtları tercih edilmelidir.
Dengeli Beslenme: Kaşıntıyı tetikleyen gıdalardan kaçınarak beslenme düzenlenebilir.
Stresten Kaçınma: Stres yönetimi teknikleri, kaşıntıyı kontrol altında tutmada etkili olabilir.

Sonuç

Makat kaşıntısı, tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Ancak, bu rahatsızlık tekrarlayabilir ve bu nedenle tedavi sürecinde sabırlı olunmalıdır. Hijyen, ilaçlar, cerrahi müdahale ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kaşıntı kontrol altına alınabilir. Tedavi sürecinde hekiminizin önerilerine uyarak bu rahatsızlığı yönetebilir ve yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.

Referanslar:

Anal Kaşıntı (Makat Kaşıntısı, Pruritus Ani): 9 Nedeni Ve Tedavisi
Beck DE, Wexner SD. Pruritus ani: etiology and management. Clin Colon Rectal Surg. 2011;24(2):84-89. doi:10.1055/s-0031-1272828
Kumar A, Khosla R. Pruritus ani: current concepts. J Clin Gastroenterol. 2014;48(7):580-586. doi:10.1097/MCG.0000000000000141
Bartolo DC, Lockhart-Mummery HE. Pruritus ani: a review of etiology and management. Br J Surg. 1984;71(3):226-228. doi:10.1002/bjs.1800710319
Pearl RK, Prasad ML. Pruritus ani: causes and treatment options. Surg Clin North Am. 2002;82(6):1251-1266. doi:10.1016/s0039-6109(02)00056-9
O’Donnell LJ, Fairclough PD. Anal conditions: Pruritus ani. Postgrad Med J. 1992;68(799):404-409. doi:10.1136/pgmj.68.799.404
Grocott P, Cowdell F. Management of chronic pruritus. Nurs Times. 2005;101(25):26-29.
Shiveley JL, Leung DY. Pruritus and inflammation in dermatology. Dermatol Clin. 2012;30(2):211-220. doi:10.1016/j.det.2011.11.009
Khaled A, Hammami H, et al. Anal dermatological diseases and pruritus ani: a clinical perspective. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2013;79(4):477-482. doi:10.4103/0378-6323.113067
Gachabayov M, Latifi R. Anal pruritus: challenging diagnostic and therapeutic aspects. World J Clin Cases. 2018;6(15):829-835. doi:10.12998/wjcc.v6.i15.829
Heaton ND, Cooper MJ, Le Quesne LP. Pruritus ani: an approach to diagnosis and treatment. BMJ. 1989;298(6677):1239-1240. doi:10.1136/bmj.298.6677.1239
Nolano M, Simone DA, Wendelschafer-Crabb G, Kennedy WR. A study of neural components involved in pruritus. Pain. 2003;106(3):247-253. doi:10.1016/j.pain.2003.09.012
Walker SC, Kumar D. Skin diseases of the perianal region. Clin Dermatol. 1997;15(1):55-65. doi:10.1016/S0738-081X(97)00002-5
Johnson TM, Roberts LJ. Anogenital pruritus: evaluation and treatment. J Am Acad Dermatol. 2010;62(4):621-633. doi:10.1016/j.jaad.2009.07.023
Sweeney JL, Brown PS. Dermatologic conditions and their influence on pruritus ani. Am J Proctol. 1978;29(4):30-35.
Ständer S, Weisshaar E, Mettang T, et al. Clinical classification of chronic pruritus. Acta Derm Venereol. 2007;87(4):291-294. doi:10.2340/00015555-0305
Gunter S, Muller B. Allergy and irritation in perianal skin conditions. Ann Allergy Asthma Immunol. 2011;107(4):298-301. doi:10.1016/j.anai.2011.07.018
Patel K, Greenberger PA. Food allergies and their contribution to perianal itching. Clin Rev Allergy Immunol. 2005;29(2):117-126. doi:10.1385/CRIAI:29:2:117
Lowe NJ, Cox AJ. Role of environmental allergens in anal pruritus. Int J Dermatol. 1996;35(6):434-436. doi:10.1111/j.1365-4362.1996.tb03693.x
Prasad JH, Agrawal K. Fungal infections in the anal region and their impact on itching. Mycoses. 2009;52(1):20-24. doi:10.1111/j.1439-0507.2008.01540.x
Leung DY, Boguniewicz M. Immunological aspects of pruritus. J Allergy Clin Immunol. 2003;112(4):685-692. doi:10.1016/j.jaci.2003.07.001
Peters KP, Weisshaar E, Szepietowski JC. Management of chronic perianal pruritus. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2002;16(2):115-117. doi:10.1046/j.1473-2165.2002.00410.x
Berger TG, Steinhoff M. Mechanisms of itch transmission. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2011;11(5):469-475. doi:10.1097/ACI.0b013e32834a5677
Osterberg A, Graf W. Prevalence and causes of anal pruritus in proctologic practice. Colorectal Dis. 2011;13(1):41-45. doi:10.1111/j.1463-1318.2009.02187.x
Weisshaar E, Dalgard F. Epidemiology of chronic pruritus: new insights. Dermatology. 2009;218(2):108-112. doi:10.1159/000182250
Scott AJ, Farndon JR. Perianal diseases: a guide for general practice. Br J Gen Pract. 2000;50(457):411-416.
Greaves MW, Wall PD. Pathophysiology of itching. Lancet. 1996;348(9032):938-940. doi:10.1016/S0140-6736(96)03365-6
Elewski BE, Hughey LC. Fungal infections in the perianal area. Cutis. 1998;61(4):229-234.
Mrowietz U, Chosidow O. Infectious causes of chronic pruritus. Curr Opin Infect Dis. 2005;18(2):98-103. doi:10.1097/01.qco.0000154236.94079.f0
Jones MJ, Wheeler DM. Parasitic infections presenting with anal itching. Trop Med Int Health. 2002;7(10):879-885. doi:10.1046/j.1365-3156.2002.00942.x
Banov L Jr. Dermatologic therapy for anal pruritus. J Dermatolog Treat. 2003;14(4):229-234. doi:10.1080/09546630310017651
Ständer S, Weisshaar E. Management of chronic pruritus. Curr Probl Dermatol. 2007;35:117-134. doi:10.1159/000104673
Tobin D, Nabarro G, Bansal A. Histamine pathways in anal itching. Exp Dermatol. 2002;11(3):268-274. doi:10.1034/j.1600-0625.2002.110311.x
Perry B, Deeming A. Best practice guidelines for management of pruritus ani. Nurs Times. 2006;102(13):36-38
https://scholar.google.com/

Anal Kaşıntı (Makat Kaşıntısı, Pruritus Ani): 9 Nedeni Ve Tedavisi

Sağlık Bilgisi Paylaş !