100 / 100

Antibiyotikler, bakteri kaynaklı enfeksiyonların tedavisinde kullanılan etkili ilaçlardır. Ancak her ilaçta olduğu gibi, antibiyotiklerin de yan etkileri olabilir. Bu yan etkilerden biri de oldukça yaygın olan antibiyotiğe bağlı ishaldir. Antibiyotik kullanımı, bağırsak florasında dengenin bozulmasına ve ishalin ortaya çıkmasına neden olabilir. Her yaş grubunda görülebilen bu durum, tedavi edilen hastalığın yanı sıra kişinin yaşam kalitesini de olumsuz etkileyebilir. Antibiyotiğe bağlı ishal, genellikle hafif seyretse de bazı durumlarda ciddi sonuçlara yol açabilmektedir.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Antibiyotiğe Bağlı İshal Tedavisinde 7 Süper Yöntem

Antibiyotikler, vücuttaki zararlı bakterileri öldürürken, yararlı bakteriler üzerinde de etkili olabilirler. Bu durum, özellikle bağırsak florasını doğrudan etkileyerek sindirim sisteminin işleyişinde bozulmalara yol açar. Antibiyotik tedavisinden kısa süre sonra gelişen bu ishal, farklı şiddetlerde görülebilir. Hafif vakalarda birkaç gün içinde kendiliğinden düzelirken, bazı vakalarda daha uzun süren ve daha ciddi sağlık problemleri doğuran bir seyir izleyebilir.

Antibiyotiğe bağlı ishalin, özellikle uzun süreli antibiyotik tedavisi gören veya farklı antibiyotik türleri kullanan bireylerde daha sık görüldüğü bilinmektedir. Bunun yanında yaşlılar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve hastanede yatan bireyler de bu durum için yüksek risk grubundadır. Bu makalede, antibiyotiğe bağlı ishalin nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavi yöntemleri üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulacaktır.

Antibiyotiklerin faydaları göz ardı edilemeyecek derecede büyük olsa da, bu yan etkinin göz ardı edilmesi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Antibiyotiğe bağlı ishalin yaygın görülmesi ve bazı durumlarda komplikasyonlara yol açabilmesi, sağlık profesyonellerinin bu durumu dikkate almasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca, bireylerin de bilinçli olması, antibiyotik kullanımı esnasında ishalin önlenmesi ve yönetilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, makalemiz antibiyotiğe bağlı ishalin tüm yönleriyle ele alınmasını amaçlamaktadır.

Antibiyotiğe Bağlı İshal Nedir? Nasıl Olur?

Antibiyotiğe bağlı ishal, antibiyotik kullanımı sırasında veya sonrasında gelişen ishal olarak tanımlanır. Bu durum, antibiyotiklerin bağırsak florası üzerindeki olumsuz etkilerinden kaynaklanır. Bağırsaklarımız, normalde hem zararlı hem de yararlı bakterilerden oluşan dengeli bir mikrobiyal topluluğa sahiptir. Antibiyotikler, enfeksiyonları tedavi ederken bu dengeyi bozarak sindirim sisteminin düzenli işleyişini aksatabilir. Sonuç olarak, bağırsak hareketlerinde artış ve su kaybı yaşanabilir, bu da ishalin ortaya çıkmasına neden olur.

İshal, çoğunlukla kısa sürelidir ve hafif şiddetlidir. Ancak bazı durumlarda, özellikle uzun süreli antibiyotik kullanımı veya birden fazla antibiyotiğin kombinasyonunun kullanıldığı tedavilerde, ishal daha ciddi boyutlara ulaşabilir. Bazı hastalarda ishal, Clostridium difficile gibi patojenlerin aşırı çoğalmasına bağlı olarak gelişen ciddi bağırsak enfeksiyonlarına da yol açabilir. Bu tip enfeksiyonlar, antibiyotiğe bağlı ishalin daha tehlikeli bir şekli olarak kabul edilir ve hızlı müdahale gerektirir.

Antibiyotiğe bağlı ishalin klinik tabloları farklılık gösterebilir. Kimi hastalar sadece hafif derecede gevşek dışkılamayla rahatsızlık yaşarken, bazıları karın ağrısı, ateş ve kanlı ishal gibi daha ciddi belirtilerle karşılaşabilir. Bu durumların ortaya çıkışı, kullanılan antibiyotiğin türüne, tedavi süresine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Antibiyotiğe Bağlı İshal Belirtileri Nelerdir?

Antibiyotiğe bağlı ishalin belirtileri, genellikle antibiyotik kullanımının başlamasından birkaç gün sonra ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda, antibiyotik tedavisinin bitiminden birkaç hafta sonra da belirtiler gelişebilir. Bu belirtiler genellikle hafif seyretse de, bazı durumlarda şiddetli semptomlar da görülebilir.

Antibiyotiğe bağlı ishal belirtileri şunlardır:

Sık ve sulu dışkılama: İshalin en yaygın belirtisi sık sık dışkılama ihtiyacıdır. Dışkının kıvamı sulu olup, gün içerisinde birçok kez tekrarlayabilir.
Karın ağrısı ve kramp: Bağırsak hareketlerinin hızlanması karında rahatsızlık ve kramplara yol açabilir.
Mide bulantısı: Antibiyotik kullanımı mideyi de etkileyebilir ve bulantı hissine neden olabilir.
Ateş: Bazı vakalarda hafif ateş görülse de, yüksek ateş genellikle daha ciddi bir bağırsak enfeksiyonunun işareti olabilir.
Kanlı dışkı: Eğer ishal şiddetli bir enfeksiyona bağlıysa, dışkıda kan görülebilir. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.
Genel halsizlik ve yorgunluk: Sıvı ve elektrolit kaybı nedeniyle vücutta yorgunluk ve halsizlik hissi gelişebilir.

Antibiyotiğe bağlı ishalin belirtileri genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Ancak belirtiler şiddetli hale gelirse veya iyileşme olmazsa, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmak önemlidir. Özellikle yaşlılar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar veya altta yatan başka sağlık sorunları olanlar bu belirtiler konusunda daha dikkatli olmalıdır.

Antibiyotiğe Bağlı İshal Nedenleri Nelerdir?

Antibiyotiğe bağlı ishalin başlıca nedeni, antibiyotiklerin bağırsak florasını olumsuz etkilemesidir. Bağırsak florası, sindirim sistemimizin sağlıklı bir şekilde çalışması için kritik bir öneme sahiptir. Antibiyotikler zararlı bakterileri öldürürken, yararlı bakteriler üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Bu durum, bağırsak mikrobiyomunun dengesini bozarak ishal gelişmesine yol açar.

Antibiyotiğe bağlı ishal nedenleri şunlardır:

Bağırsak Florasının Bozulması: Antibiyotikler, bağırsaklardaki yararlı bakterileri baskılayarak zararlı bakterilerin çoğalmasına fırsat tanıyabilir. Bu durum, sindirimi ve bağırsak hareketlerini olumsuz etkiler.
Clostridium difficile Enfeksiyonu: Bu bakteri, antibiyotik kullanımının bağırsak florasını bozması sonucu aşırı çoğalabilir. C. difficile enfeksiyonu, antibiyotiğe bağlı ishalin en ciddi nedenlerinden biridir ve genellikle şiddetli karın ağrısı, ateş ve kanlı ishal ile seyreder.
Antibiyotik Türleri: Geniş spektrumlu antibiyotikler, yani birden fazla bakteri türüne karşı etkili olan antibiyotikler, ishal riskini artırabilir. Özellikle penisilin, sefalosporin ve klindamisin gibi antibiyotik türleri ishalin daha sık görülmesine neden olabilir.
Antibiyotik Dozu ve Süresi: Antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı veya yüksek dozlarda alınması, bağırsak florasında daha ciddi bozulmalara yol açarak ishal riskini artırır. Ayrıca, birden fazla antibiyotiğin bir arada kullanılması da ishal riskini yükseltebilir.

Antibiyotiğe bağlı ishal, özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler arasında daha yaygındır. Bunun nedeni, bu grupların bağırsak florasının antibiyotiklerle daha kolay bozulabilmesidir.

Risk Faktörleri

Antibiyotiğe bağlı ishal, antibiyotik alan herkeste ortaya çıkabilir.

Ancak aşağıdaki durumlarda antibiyotikle ilişkili ishal geliştirme olasılığınız daha yüksektir:

Geçmişte antibiyotiğe bağlı ishal geçirdiyseniz
Uzun süre antibiyotik ilaçları aldınız
Birden fazla antibiyotik ilacı alıyorsanız

Komplikasyonlar

Her türlü ishalin en sık görülen komplikasyonlarından biri aşırı sıvı ve elektrolit kaybıdır (dehidrasyon). Şiddetli dehidrasyon hayatı tehdit edici olabilir. Belirtiler ve semptomlar arasında çok kuru ağız, yoğun susuzluk, az idrara çıkma veya hiç idrara çıkma, baş dönmesi ve halsizlik yer alır.

Önleme

Antibiyotiğe bağlı ishalin önlenmesine yardımcı olmak için şunları deneyin:

Antibiyotikleri yalnızca gerektiğinde alın. Doktorunuz gerekli olduğunu düşünmediği sürece antibiyotik kullanmayın. Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonları tedavi edebilir ancak soğuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlara yardımcı olmaz.
Bakıcılardan ellerini yıkamalarını isteyin. Evde veya hastanede bakım alıyorsanız, herkesten size dokunmadan önce ellerini yıkamasını veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanmasını isteyin.
Daha önce antibiyotiğe bağlı ishal veya C. difficile geçirdiyseniz doktorunuza söyleyin. Geçmişte bir kez antibiyotiğe bağlı ishal veya C. difficile geçirmiş olmak, antibiyotiklerin tekrar aynı reaksiyona neden olma olasılığını artırır. Doktorunuz sizin için farklı bir antibiyotik seçebilir.

Antibiyotiğe Bağlı İshal Tanısı

Antibiyotiğe bağlı ishal tanısı, hastanın şikayetleri, kullandığı antibiyotikler ve klinik bulgulara dayanarak konulur.

Tanıda genellikle şu adımlar izlenir:

Tıbbi Geçmişin İncelenmesi: Hastanın yakın zamanda antibiyotik kullanıp kullanmadığı sorgulanır. Ayrıca, hangi antibiyotiğin kullanıldığı ve tedavi süresi gibi bilgiler önemlidir.
Dışkı Testleri: Dışkıda C. difficile toksinlerinin varlığını tespit etmek için dışkı örneği incelenebilir. Bu test, özellikle antibiyotiğe bağlı ishalin ciddi bir enfeksiyona bağlı olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
Klinik Muayene: Doktor, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirir ve bağırsak seslerini dinleyerek ishalin şiddetini belirler. Ayrıca, dehidrasyon belirtileri kontrol edilir.
Kan Testleri: Şiddetli vakalarda, kandaki beyaz kan hücrelerinin sayısında artış olup olmadığı kontrol edilebilir. Bu durum, vücudun bir enfeksiyonla savaştığını gösterir.

Tanı sürecinde en önemli faktör, hastanın yakın zamanda antibiyotik kullanmış olmasıdır. Eğer ishal belirtileri antibiyotik kullanımından kısa bir süre sonra başladıysa, antibiyotiğe bağlı ishal olma olasılığı yüksektir.

Antibiyotiğe Bağlı İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?

Antibiyotiğe bağlı ishal (ABİ), antibiyotik kullanımına bağlı olarak bağırsak florasının bozulmasıyla ortaya çıkan ve genellikle hafif seyirli bir durumdur. Tedavi süreci, altta yatan nedenin belirlenmesi, semptomların şiddeti ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak planlanır. Tedavi stratejileri aşağıdaki başlıklarda detaylandırılabilir:

1. Antibiyotiğin Kesilmesi veya Değiştirilmesi

Antibiyotiğe bağlı ishal tedavisinin ilk adımı, ishalin başladığı antibiyotiğin kullanımı ile ilişkilendirilip ilişkilendirilmediğinin değerlendirilmesidir. Eğer mümkünse, ishal ile ilişkili olduğu düşünülen antibiyotiğin kesilmesi veya daha az bağırsak florasını etkileyen bir alternatif ile değiştirilmesi önerilir. Ancak bu karar, enfeksiyonun ciddiyeti ve antibiyotiğin kritik öneme sahip olup olmadığına bağlıdır.

2. Rehidrasyon (Sıvı ve Elektrolit Desteği)

Antibiyotiğe bağlı ishalde en önemli tedavi basamaklarından biri sıvı ve elektrolit dengesinin korunmasıdır. İshal nedeniyle kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konması için aşağıdaki yöntemler kullanılır:

Oral rehidrasyon solüsyonları (ORS): Hafif ve orta şiddetli vakalarda etkili bir yöntemdir. ORS, kaybedilen sıvı ve elektrolitleri dengeler.
İntravenöz sıvı tedavisi: Ciddi dehidrasyon durumlarında tercih edilir. Özellikle yaşlı hastalarda veya diğer risk gruplarında önemli bir destek sağlar.

3. Probiyotik ve Prebiyotik Kullanımı

Probiyotiklerin antibiyotiğe bağlı ishal tedavisinde rolü giderek daha fazla vurgulanmaktadır. Probiyotikler, bağırsak mikrobiyotasını yeniden düzenlemeye ve normal flora dengesini sağlamaya yardımcı olabilir. En sık kullanılan probiyotikler arasında Lactobacillus rhamnosus GG ve Saccharomyces boulardii bulunmaktadır. Bu mikroorganizmalar, bağırsağın mikrobiyal dengesini düzeltirken, Clostridioides difficile enfeksiyonu gibi komplikasyonların önlenmesinde de etkili olabilir.

4. Clostridioides Difficile Enfeksiyonunun (CDI) Dışlanması ve Tedavisi

Antibiyotiğe bağlı ishalin altında yatan neden Clostridioides difficile enfeksiyonu ise, tedavi süreci farklılaşır. Bu durum, genellikle antibiyotik kullanımı sonrası ciddi diyare ve psödomembranöz kolite neden olabilir. Tedavi yaklaşımları şunları içerir:

Antibiyotiğin kesilmesi veya değiştirilmesi.
Hafif vakalarda metronidazol veya vankomisin ile oral tedavi.
Ciddi vakalarda fidaksomisin gibi yeni jenerasyon antibiyotikler.

5. Semptomatik Tedavi

Hastanın yaşam kalitesini artırmak için semptomların yönetimi önemlidir. Ancak bu tedavi, ishalin altında yatan neden belirlenmeden uygulanmamalıdır:

Antidiyareik ilaçlar: Loperamid gibi ilaçlar semptomların hafifletilmesinde kullanılabilir. Ancak Clostridioides difficile enfeksiyonu şüphesi varsa kullanılmamalıdır, çünkü toksin birikimine yol açabilir.
Diyet düzenlemeleri: Hastalara hafif, düşük lif içeren bir diyet önerilebilir. Muz, pirinç, elma püresi ve tost (BRAT diyeti) yaygın kullanılan bir diyet yaklaşımıdır.

6. Altta Yatan Faktörlerin Yönetimi

Antibiyotiğe bağlı ishal genellikle geçici bir durum olmakla birlikte, bağışıklık sistemi zayıflamış hastalarda veya uzun süreli antibiyotik kullanımında ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu hastalarda:

Bağırsak mikrobiyomunu koruyucu önlemler: Probiyotikler veya prebiyotikler destek tedavisi olarak kullanılabilir.
Diğer risk faktörlerinin değerlendirilmesi: Altta yatan kronik hastalıklar veya immünosüpresyon durumu yönetilmelidir.

7. İleri Tedavi ve Multidisipliner Yaklaşım

Bazı durumlarda antibiyotiğe bağlı ishal komplikasyonlara yol açabilir:

Ciddi vakalarda gastroenteroloji uzmanı ile konsültasyon gerekebilir.
Tekrarlayan Clostridioides difficile enfeksiyonlarında fekal mikrobiyota transplantasyonu (FMT) etkili bir tedavi seçeneği olarak düşünülebilir.

Antibiyotiğe bağlı ishal tedavisinde temel hedef, bağırsak florasının yeniden dengelenmesi, semptomların kontrol altına alınması ve hastanın yaşam kalitesinin artırılmasıdır. Tedavi, her hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmelidir.

Kendi Kendine Bakım

İshalle baş etmek için:

Yeterli sıvı tüketin. İshalden kaynaklanan hafif sıvı kaybını önlemek için daha fazla su veya elektrolit içeren içecekler içirin. Daha ciddi bir kayıp için, oral rehidrasyon solüsyonu gibi su, şeker ve tuz içeren sıvıları içirin. Şeker oranı yüksek olmayan et suyu veya meyve suyunu deneyin. Belirtilerinizi kötüleştirebilecek kahve, çay ve kola gibi şeker oranı yüksek veya alkol veya kafein içeren içeceklerden kaçının.İshalli bebekler ve çocuklar için, sıvı ve elektrolitleri yenilemek amacıyla doktorunuza Pedialyte gibi bir oral rehidrasyon solüsyonu kullanmasını isteyin.
Belirli yiyeceklerden kaçının. İshaliniz sırasında yağlı ve baharatlı yiyeceklerin yanı sıra süt ürünlerinden de kaçınmak iyi bir fikirdir. Belirtileriniz düzeldikten hemen sonra genellikle normal bir diyete dönebilirsiniz.
İshal önleyici ilaçları sorun. Bazı hafif antibiyotiğe bağlı ishal vakalarında doktorunuz loperamid (Imodium AD) gibi ishal önleyici ilaçlar önerebilir. Ancak ishal önleyici ilaçlar almadan önce doktorunuza danışın çünkü bunlar vücudunuzun toksinleri ortadan kaldırma becerisine müdahale edebilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. C. difficile enfeksiyonu gelişirse bu ilaçlar kullanılmamalıdır.

İnsanlar sindirim sistemlerinde sağlıklı bakterileri yeniden dengeleyebilecekleri umuduyla yoğurt gibi gıdalarda bulunan probiyotiklere yönelebilirler. Ancak reçetesiz satılan probiyotiklerin antibiyotiğe bağlı ishal semptomlarını azaltmaya yardımcı olup olamayacağı konusunda fikir birliği yok. Ancak bağışıklık sisteminiz zayıf olmadığı sürece probiyotik almak zararlı görünmüyor.

Sonuç

Antibiyotiğe bağlı ishal, yaygın bir yan etki olup, genellikle hafif seyirli olsa da bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Antibiyotiklerin bilinçsiz ve uzun süreli kullanımı, bağırsak florasını olumsuz etkileyerek ishal riskini artırabilir. Bu nedenle, antibiyotik kullanımı sırasında ishal gelişirse zaman kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurulmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır. İshalin şiddetine bağlı olarak tedavi planı değişiklik gösterebilir, ancak erken müdahale her zaman en iyi sonuçları sağlar. Özellikle antibiyotiğe bağlı ishali önlemek için gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalı ve probiyotik destekler ihmal edilmemelidir.

Referanslar:

Antibiyotiğe Bağlı İshal Tedavisinde 7 Süper Yöntem
Bartlett JG. Antibiotic-associated diarrhea. N Engl J Med. 2002;346(5):334-339.
Kelly CP, LaMont JT. Clostridium difficile—more difficult than ever. N Engl J Med. 2008;359(18):1932-1940.
Pamer EG. Resurrecting the intestinal microbiota to combat antibiotic-resistant pathogens. Science. 2016;352(6285):535-538.
McFarland LV. Antibiotic-associated diarrhea: epidemiology, trends, and treatment. Future Microbiol. 2008;3(5):563-578.
Hogenauer C, Hammer HF, Krejs GJ, et al. Mechanisms and management of antibiotic-associated diarrhea. Clin Infect Dis. 1998;27(4):702-710.
Francino MP. Antibiotics and the human gut microbiome: dysbioses and accumulation of resistances. Front Microbiol. 2016;6:1543.
Magill SS, Edwards JR, Bamberg W, et al. Multistate point-prevalence survey of health care–associated infections. N Engl J Med. 2014;370(13):1198-1208.
Surawicz CM, Brandt LJ, Binion DG, et al. Guidelines for diagnosis, treatment, and prevention of Clostridium difficile infections. Am J Gastroenterol. 2013;108(4):478-498.
Buffie CG, Pamer EG. Microbiota-mediated colonization resistance against intestinal pathogens. Nat Rev Immunol. 2013;13(11):790-801.
Videlock EJ, Cremonini F. Meta-analysis: probiotics in antibiotic-associated diarrhoea. Aliment Pharmacol Ther. 2012;35(12):1355-1369.
Rupnik M, Wilcox MH, Gerding DN. Clostridium difficile infection: new developments in epidemiology and pathogenesis. Nat Rev Microbiol. 2009;7(7):526-536.
Allen SJ, Wareham K, Wang D, et al. Lactobacilli and bifidobacteria in the prevention of antibiotic-associated diarrhoea and Clostridium difficile diarrhoea in older inpatients (PLACIDE): a randomised, double-blind, placebo-controlled, multicentre trial. Lancet. 2013;382(9900):1249-1257.
Bartlett JG. Clostridium difficile infection. Clin Infect Dis. 2008;46(Supplement_1):S12-S18.
Kachrimanidou M, Malisiovas N. Clostridium difficile infection: a comprehensive review. Crit Rev Microbiol. 2011;37(3):178-187.
Lawley TD, Walker AW. Intestinal colonization resistance. Immunity. 2013;38(2):250-261.
Gough E, Shaikh H, Manges AR. Systematic review of intestinal microbiota transplantation (fecal microbiota transplantation) for recurrent Clostridium difficile infection. Clin Infect Dis. 2011;53(10):994-1002.
Johnson S, Gerding DN. Clostridium difficile–associated diarrhea. Clin Infect Dis. 1998;26(5):1027-1034.
Britton RA, Young VB. Role of the intestinal microbiota in resistance to colonization by Clostridium difficile. Gastroenterology. 2014;146(6):1547-1553.
Rea MC, O’Sullivan O, Shanahan F, et al. Clostridium difficile carriage in elderly subjects and associated changes in the intestinal microbiota. J Clin Microbiol. 2012;50(3):867-875.
Leffler DA, Lamont JT. Clostridium difficile infection. N Engl J Med. 2015;372(16):1539-1548.
Wiström J, Norrby SR, Myhre EB, et al. Frequency of antibiotic-associated diarrhoea in 2462 antibiotic-treated hospitalized patients: a prospective study. J Antimicrob Chemother. 2001;47(1):43-50.
Modi SR, Collins JJ, Relman DA. Antibiotics and the gut microbiota. J Clin Invest. 2014;124(10):4212-4218.
Jernberg C, Löfmark S, Edlund C, et al. Long-term impacts of antibiotic exposure on the human intestinal microbiota. Microbiology. 2007;153(2):321-328.
Crobach MJT, Planche T, Eckert C, et al. European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases: update of the diagnostic guidance document for Clostridium difficile infection. Clin Microbiol Infect. 2016;22(S4):S63-S81.
Buffie CG, Bucci V, Stein RR, et al. Precision microbiome reconstitution restores bile acid mediated resistance to Clostridium difficile. Nature. 2015;517(7533):205-208.
Gerding DN, Johnson S, Rupnik M, et al. Clostridium difficile binary toxin CDT: mechanism, epidemiology, and potential clinical importance. Gut Microbes. 2014;5(1):15-27.
Garey KW, Sethi S, Yadav Y, et al. Meta-analysis to assess risk factors for recurrent Clostridium difficile infection. J Hosp Infect. 2008;70(4):298-304.
Morrison DJ, Preston T. Formation of short chain fatty acids by the gut microbiota and their impact on human metabolism. Gut Microbes. 2016;7(3):189-200.
Khanna S, Pardi DS. Clostridium difficile infection: new insights into management. Mayo Clin Proc. 2012;87(11):1106-1117.
Louie TJ, Cannon K, Byrne B, et al. Fidaxomicin versus vancomycin for Clostridium difficile infection. N Engl J Med. 2011;364(5):422-431.
Turnbaugh PJ, Ley RE, Mahowald MA, et al. An obesity-associated gut microbiome with increased capacity for energy harvest. Nature. 2006;444(7122):1027-1031.
Chang JY, Antonopoulos DA, Kalra A, et al. Decreased diversity of the fecal microbiome in recurrent Clostridium difficile–associated diarrhea. J Infect Dis. 2008;197(3):435-438.
Jena AB, Sun E, Pauly MV. Decreased use of broad-spectrum antibiotics after the introduction of rapid diagnostic testing for Clostridium difficile infection. Clin Infect Dis. 2012;55(2):157-162.
Knight DR, Elliott B, Chang BJ, et al. Diversity and evolution in the genome of Clostridium difficile. Clin Microbiol Rev. 2015;28(3):721-741.
Rea MC, Sit CS, Clayton E, et al. Thuricin CD, a posttranslationally modified bacteriocin with a narrow spectrum of activity against Clostridium difficile. Proc Natl Acad Sci USA. 2010;107(20):9352-9357.
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
https://www.researchgate.net/
https://www.nhs.uk/

Antibiyotiğe Bağlı İshal Tedavisinde 7 Süper Yöntem

Sağlık Bilgisi Paylaş !