Aşı: Meningokok Aşısı (Menenjit Aşısı)

Meningokok aşısı, özellikle meningokok bakterisinin neden olduğu menenjit ve diğer ciddi enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak amacıyla geliştirilen bir aşıdır. Menenjit, beynin ve omuriliğin koruyucu zarlarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan ölümcül bir hastalıktır ve özellikle çocuklar, genç yetişkinler ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler arasında ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Meningokok bakterisi, beyin zarı iltihabı ve septisemi gibi yaşamı tehdit eden hastalıklara neden olabilir. Aşılar, bu hastalığın yayılmasını ve sebep olduğu ölümleri önemli ölçüde azaltmada etkili olmuştur.

Aşı: Meningokok Aşısı (Menenjit Aşısı)

Dünya genelinde meningokok bakterisinin A, B, C, W, Y ve X olmak üzere farklı serogrup türleri bulunmaktadır. Farklı serogrup türlerine karşı geliştirilen aşılar, hedeflenen bölgeye ve popülasyona bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Özellikle meningokok A serogrubu, Sahra Altı Afrika’daki “menenjit kuşağı” olarak bilinen bölgede ciddi salgınlara yol açmıştır. Meningokok aşısı, bu tür salgınların önlenmesinde ve kontrol altına alınmasında büyük bir rol oynamaktadır. Aşılamanın yaygınlaştırılmasıyla, sadece bireysel değil, toplumsal bağışıklık da sağlanarak salgınların önüne geçilmesi hedeflenir.

Son yıllarda meningokok aşısı, özellikle üniversite kampüsleri, askerî birlikler ve kapalı ortamlarda yaşayan kişiler için oldukça önemli hale gelmiştir. Çünkü meningokok bakterisi, kalabalık ve kapalı ortamlarda daha kolay yayılabilir ve ani salgınlara yol açabilir. Aşı ile bu gibi risk gruplarının korunması sağlanırken, aynı zamanda bu bireylerin çevresindeki insanlar da dolaylı olarak korunmuş olur. Özellikle genç yetişkinler ve çocuklar arasında bu aşılamanın yaygınlaştırılması, toplum sağlığının korunmasında önemli bir adım olarak kabul edilir.

Meningokok bakterisiyle enfekte olan bireylerde hastalığın semptomları genellikle hızlı ve ani bir şekilde ortaya çıkar. Ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, deri döküntüleri ve boyun sertliği gibi semptomlar, hastalığın ilerleyişine dair belirtilerdir. Tedavi edilmediği takdirde, hastalık hızla yayılabilir ve ölüme yol açabilir. Bu nedenle, hastalığın tanısı konulduktan sonra hızlı bir şekilde müdahale edilmesi hayati önem taşır. Ancak meningokok aşısı sayesinde hastalığın yayılmasının önüne geçilebilir ve ciddi sonuçlar engellenebilir.

Meningokok Aşısı Nedir?

Meningokok aşısı, Neisseria meningitidis adı verilen bir bakterinin neden olduğu enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan bir aşı türüdür. Bu bakteri, özellikle menenjit gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Meningokok aşısı, farklı serogruplara karşı geliştirilen birkaç türden oluşur. Özellikle A, C, W, Y ve B serogruplarına karşı geliştirilen aşılar, enfeksiyonun bulaşmasını ve ciddi komplikasyonlarını önlemek için kullanılır. Aşılar, vücudun bağışıklık sistemini harekete geçirerek hastalığa neden olabilecek bakterilere karşı bir savunma mekanizması oluşturur.

Meningokok aşıları genellikle iki kategoriye ayrılır: konjuge meningokok aşıları ve rekombinant protein bazlı meningokok B aşıları. Konjuge aşılar, A, C, W ve Y serogruplarına karşı koruma sağlar. Bu tür aşılar, genellikle bebekler, çocuklar ve genç yetişkinler için önerilir. Rekombinant protein bazlı B serogruplarına karşı geliştirilen aşılar ise özellikle genç yetişkinler ve yüksek risk grupları için önerilmektedir.

Bu aşıların özellikle kalabalık ortamlarda yaşayan insanlar için büyük bir önemi vardır. Üniversite kampüsleri, askerî birlikler, yatılı okullar gibi yerlerde, bakterinin hızla yayılma riski daha yüksektir. Bu tür ortamlarda meningokok aşısı yapılması, bireylerin kendilerini korumalarının yanı sıra, toplumsal bağışıklık kazandırılmasına da katkıda bulunur.

Meningokok Aşısının Tarihçesi

Meningokok aşısının tarihi, 20. yüzyılın başlarına kadar uzanır. İlk meningokok aşısı, 1960’larda geliştirildi ve o zamandan beri aşı teknolojisinde önemli ilerlemeler kaydedildi. İlk geliştirilen aşılar, yalnızca tek bir serogruba karşı koruma sağlıyordu. Ancak zamanla bu aşılar, birden fazla serogruba karşı koruma sağlayacak şekilde geliştirildi. Özellikle 2000’li yılların başında konjuge meningokok aşılarının piyasaya sürülmesi, aşılamada büyük bir dönüm noktası oldu.

2010 yılında ise Afrika’da menenjit salgınlarının yayılmasını önlemek amacıyla Meningokok A aşısı geliştirildi. Bu aşı, Afrika’nın “menenjit kuşağı” olarak bilinen bölgesinde büyük başarılar elde etti ve bu bölgede meydana gelen büyük salgınların önlenmesinde kritik bir rol oynadı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer sağlık kuruluşlarının işbirliğiyle bu bölgedeki milyonlarca insan aşılandı ve menenjit salgınları büyük ölçüde kontrol altına alındı.

Bugün, meningokok aşısı dünya genelinde birçok ülkenin aşı takviminde yer almaktadır. Özellikle gelişmiş ülkelerde, bebeklik döneminde ve ergenlik döneminde rutin olarak uygulanan bu aşılar, menenjit vakalarının azalmasında önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Aşı programları, dünya genelinde menenjit hastalığına bağlı ölümleri ve ciddi komplikasyonları büyük ölçüde azaltmıştır.

Meningokok Aşısının Etkililiği ve Güvenliği

Meningokok aşıları, hem bireysel hem de toplumsal bağışıklığın sağlanmasında büyük bir etkililiğe sahiptir. Aşılar, bağışıklık sistemini harekete geçirerek vücudun bakteriye karşı direnç geliştirmesini sağlar. Meningokok aşısı yapılan kişiler, bakteriye maruz kalsalar bile hastalığı ya hiç yaşamazlar ya da daha hafif semptomlarla atlatırlar. Yapılan araştırmalar, meningokok aşılarının özellikle ciddi menenjit vakalarının %85 ila %90 oranında önlenmesinde etkili olduğunu göstermektedir.

Güvenlik açısından bakıldığında, meningokok aşıları dünya genelinde oldukça güvenli olarak kabul edilmektedir. Aşı sonrası yan etkiler genellikle hafiftir ve kısa sürede geçer. Aşı yapılan bölgede hafif ağrı, kızarıklık, ateş veya halsizlik gibi yan etkiler görülebilir. Ancak bu yan etkiler, ciddi sağlık sorunlarına yol açmaz ve genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Aşının uzun vadeli etkileri ise büyük oranda olumlu olup, toplum sağlığını koruma konusunda önemli katkılar sunmaktadır.

Aşının güvenliği, Dünya Sağlık Örgütü, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) gibi uluslararası sağlık otoriteleri tarafından sıkı bir şekilde denetlenmektedir. Bu denetim süreçleri, aşıların güvenli ve etkili olduğunun kanıtlanması açısından büyük bir öneme sahiptir. Ayrıca, dünya genelinde yapılan geniş çaplı araştırmalar ve klinik deneyler, meningokok aşılarının güvenlik profilini sürekli olarak güncellemektedir.

Meningokok Aşısı Türleri ve Kullanım Alanları

Meningokok aşıları, hedeflenen serogruba ve bireyin yaşına bağlı olarak farklı türlerde sunulmaktadır. Konjuge meningokok aşıları, A, C, W ve Y serogrubuna karşı koruma sağlar ve genellikle bebeklik, çocukluk ve ergenlik dönemlerinde uygulanır. Bu aşılar, bireyin yaşamı boyunca meningokok bakterisine karşı uzun süreli koruma sağlamayı hedefler.

Meningokok B aşısı ise, özellikle B serogrubunun yaygın olduğu bölgelerde yüksek risk gruplarına uygulanmaktadır. Bu aşı, özellikle genç yetişkinler arasında menenjit salgınlarını önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Üniversite kampüsleri ve yatılı okullar gibi yerlerde yaşayan gençlerin meningokok B aşısı yaptırmaları şiddetle tavsiye edilmektedir. Çünkü bu tür ortamlarda, meningokok B bakterisi hızla yayılabilir ve ani salgınlara yol açabilir.

Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, kronik hastalıkları olanlar ve belirli risk gruplarındaki kişiler için de meningokok aşısı önerilmektedir. Özellikle HIV pozitif bireyler, asplenik kişiler ve kemoterapi gören hastalar, meningokok enfeksiyonlarına karşı daha hassastır. Bu nedenle bu gruptaki bireylerin meningokok aşısı yaptırmaları, hayat kurtarıcı olabilir.

Meningokok Aşısının Önemi ve Yaygınlaştırılması

Meningokok aşısının önemi, yalnızca bireysel sağlığı korumakla sınırlı değildir. Toplumsal bağışıklık sağlanarak, hastalığın yayılması engellenir ve salgınların önüne geçilir. Aşı sayesinde, özellikle bebekler, çocuklar ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler gibi savunmasız gruplar, meningokok bakterisinin neden olduğu ciddi enfeksiyonlardan korunmuş olur. Özellikle düşük gelirli ülkelerde, aşının yaygınlaştırılması hayati bir öneme sahiptir. Çünkü bu ülkelerde menenjit salgınları daha sık yaşanmakta ve ölüm oranları daha yüksek olmaktadır.

Sonuç olarak, meningokok aşısı, menenjit ve diğer ciddi enfeksiyonların önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Gelişmiş ülkelerde rutin aşılama programlarına dahil edilen bu aşı, dünya genelinde menenjit vakalarını azaltmakta ve salgınların önüne geçmektedir. Meningokok aşısının yaygınlaştırılması ve aşılama programlarının desteklenmesi, toplum sağlığı açısından büyük bir önem taşımaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Meningokok aşısı nedir?

Meningokok aşısı, Neisseria meningitidis bakterisinin neden olduğu menenjit ve diğer ciddi enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan bir aşıdır. Bu aşı, özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde ve toplu yaşam alanlarında bulunan kişilerde meningokok hastalığının yayılmasını önlemeye yardımcı olur.

Meningokok hastalığı nedir ve neden tehlikelidir?

Meningokok hastalığı, Neisseria meningitidis bakterisinin neden olduğu, beyin zarlarını ve kan dolaşımını etkileyen ciddi bir enfeksiyondur. Tedavi edilmediğinde ölümcül olabilir veya kalıcı nörolojik hasara neden olabilir. Hastalık hızla ilerleyebilir ve erken teşhis edilmezse ölüm oranı yüksektir.

Hangi tür meningokok aşıları vardır?

Dünya genelinde kullanılan başlıca meningokok aşıları şunlardır:

• Konjuge aşılar (MenACWY): A, C, W ve Y serogrup bakterilerine karşı koruma sağlar.
• Meningokok B aşısı (MenB): Sadece B serogrubuna karşı koruma sağlar.
• Polisakkarit aşılar: Daha eski bir teknolojiye sahiptir, ancak bağışıklık yanıtı konjuge aşılara kıyasla daha zayıftır.

Meningokok aşısı kimlere önerilir?

• 2 yaş altındaki bebekler (yüksek risk grubundaysa)
• Çocuklar ve ergenler (özellikle toplu yaşam alanlarında bulunanlar)
• Üniversite öğrencileri, askeri personel gibi topluluk halinde yaşayanlar
• Kronik hastalığı veya bağışıklık yetmezliği olanlar
• Hac ve Umre ziyaretçileri
• Afrika’nın meningokok kuşağı gibi yüksek riskli bölgelere seyahat edenler

Meningokok aşısı ne zaman yapılmalıdır?

Aşı programı yaş ve risk grubuna göre değişebilir:

• Bebekler: 2. ay veya 6. ayda başlanabilir, doktor önerisine göre doz aralıkları belirlenir.
• Çocuklar ve ergenler: 11-12 yaşlarında rutin doz, 16 yaşında hatırlatma dozu yapılması önerilir.
• Yetişkinler: Risk faktörlerine bağlı olarak doktor önerisiyle uygulanabilir.

Meningokok aşısı zorunlu mudur?

Birçok ülkede zorunlu değildir ancak yüksek risk gruplarına önerilmektedir. Bazı ülkeler, belirli yaş grupları veya risk grupları için zorunlu aşılamalar uygulayabilir. Hac ve Umre ziyaretçileri için Suudi Arabistan, aşıyı zorunlu tutmaktadır.

Meningokok aşısının yan etkileri var mıdır?

Meningokok aşısı genellikle güvenlidir, ancak bazı kişilerde hafif yan etkiler görülebilir:

• Aşı yapılan bölgede kızarıklık, şişlik veya ağrı
• Hafif ateş
• Halsizlik veya baş ağrısı
  Ciddi yan etkiler oldukça nadirdir. Şiddetli alerjik reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, yüzde şişme, döküntü) görülürse derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

Meningokok aşısı COVID-19 veya grip aşısı ile birlikte yapılabilir mi?

Evet, diğer aşılarla aynı gün veya farklı tarihlerde uygulanabilir. Ancak, enjeksiyon bölgeleri farklı olmalıdır ve doktorun önerisi alınmalıdır.

Hamileler ve emziren anneler meningokok aşısı yaptırabilir mi?

Hamilelik veya emzirme döneminde aşı yapılması gerekiyorsa, risk ve faydalar doktor tarafından değerlendirilmelidir. Yüksek risk altındaki hamileler için aşının uygulanması önerilebilir.

Meningokok aşısı ne kadar süre koruma sağlar?

Koruma süresi aşı türüne göre değişir:

• Konjuge aşılar (MenACWY): Genellikle 5 yıl veya daha uzun süre koruma sağlar.
• MenB aşısı: Kısa süreli koruma sağlayabilir, belirli durumlarda hatırlatma dozu gerekebilir.
• Polisakkarit aşılar: Daha kısa süreli koruma sağlar ve hatırlatma dozları önerilebilir.

Meningokok hastalığına yakalanmış biri tekrar aşı olmalı mı?

Evet, meningokok enfeksiyonu geçirmiş kişiler de yeniden hastalanabilir. Bu nedenle, hastalık geçirmiş kişilere de doktor önerisiyle meningokok aşısı yapılabilir.

Meningokok aşısının fiyatı nedir?

Aşı fiyatları ülkeye ve aşı türüne göre değişiklik gösterir. Özel sağlık kurumlarında ücretli olabilir, ancak bazı ülkelerde devlet destekli aşı programları kapsamında ücretsiz olarak sağlanabilir.

Meningokok aşısı nerede yaptırılabilir?

• Aile sağlığı merkezleri
• Özel hastaneler ve klinikler
• Seyahat sağlığı merkezleri
• Üniversite ve okul sağlık birimleri

Meningokok aşısı için reçete gerekir mi?

Bazı ülkelerde aşı reçeteyle temin edilebilirken, bazı yerlerde doğrudan sağlık merkezlerinde uygulanmaktadır. Doktorunuza danışarak süreç hakkında bilgi alabilirsiniz.

Meningokok aşısı sigorta kapsamında mı?

Sigorta ve devlet destekleri ülkeye ve sağlık sigortası kapsamına göre değişebilir. Çoğu ülkede yüksek risk grubundaki kişilere ücretsiz veya sigorta kapsamında sunulabilir.

Bu sıkça sorulan sorular bölümü, meningokok aşısı hakkında bilinmesi gereken en önemli noktaları içermektedir. Eğer daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa, doktorunuza veya yerel sağlık kuruluşlarına danışabilirsiniz.

Meningokok aşısı bağışıklık sistemini nasıl etkiler?

Meningokok aşısı, vücudun bağışıklık sistemini uyararak Neisseria meningitidis bakterisine karşı antikor üretmesini sağlar. Bu sayede, aşı olan kişiler hastalıkla karşılaştığında bağışıklık sistemi hızlı ve etkili bir yanıt verir. Konjuge aşılar, bağışıklık sistemini daha güçlü ve uzun süreli bir yanıt vermesi için eğitir.

Meningokok aşısı ne sıklıkla yapılmalıdır?

Aşının tekrarlanma sıklığı yaşa, aşı türüne ve bireysel risk faktörlerine göre değişir:

• MenACWY aşısı: 11-12 yaşında ilk doz, 16 yaşında hatırlatma dozu önerilir.
• MenB aşısı: Genellikle 2 dozdan oluşur, ancak yüksek risk grubundakilere belirli aralıklarla hatırlatma dozu yapılabilir.
• Yetişkinler ve risk grubundakiler: 5 yılda bir rapel (hatırlatma) dozu gerekebilir.

Meningokok aşısı sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Aşı yapıldıktan sonra şu noktalara dikkat edilmelidir:

• Aşı yapılan bölgede hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik oluşabilir.
• İlk 24 saat ağır egzersizden kaçınılmalıdır.
• Aşının olası yan etkileri takip edilmeli, şiddetli reaksiyon durumunda doktora başvurulmalıdır.
• Yeterli sıvı alımı sağlanmalıdır.

Meningokok aşısı kaç doz yapılır?

• MenACWY aşısı: 1 veya 2 doz, belirli risk grupları için ek hatırlatma dozları önerilir.
• MenB aşısı: Genellikle 2 doz, ancak özel durumlarda 3 doz uygulanabilir.
• Bağışıklık sistemi zayıf bireyler: Daha fazla doz gerekebilir ve hatırlatma dozları planlanmalıdır.

Meningokok aşısı ile menenjit tamamen önlenebilir mi?

Aşı, meningokok bakterisinin belirli serotiplerine karşı güçlü bir koruma sağlar, ancak tüm menenjit türlerini tamamen önleyemez. Diğer bakteri veya virüslerden kaynaklanan menenjit türleri için farklı aşılar gerekebilir (örn. pnömokok ve Hib aşıları).

Meningokok aşısı hangi ülkelerde zorunludur?

• Suudi Arabistan: Hac ve Umre ziyaretçileri için zorunludur.
• ABD: Üniversiteye başlayacak öğrenciler için birçok eyalette gereklidir.
• Birleşik Krallık: MenB aşısı bebekler için rutin aşılama programına dahildir.
• Afrika’nın meningokok kuşağı ülkeleri: Salgın riskine karşı aşılama programları uygulanmaktadır.

Meningokok aşısı neden bazı ülkelerde ücretsiz, bazı ülkelerde ücretli?

Aşıların ücretsiz olup olmaması, ülkelerin sağlık politikalarına, salgın riskine ve hükümet desteklerine bağlıdır. Bazı ülkelerde yüksek risk gruplarına yönelik devlet destekli aşılama programları varken, bazı ülkelerde aşılar bireysel olarak ücretli olabilir.

Meningokok aşısı yaptırmazsam ne olur?

Aşı yaptırmayan kişiler, meningokok enfeksiyonu riski altında kalır. Bu hastalık hızla ilerleyerek menenjit ve sepsis gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Ölüm riski veya kalıcı nörolojik hasar gibi sonuçlarla karşılaşmamak için aşı yaptırılması önerilir.

Bağışıklık sistemi zayıf olanlar için özel bir meningokok aşısı var mı?

Evet, bağışıklık sistemi zayıf bireyler için daha güçlü ve uzun süreli koruma sağlayan konjuge aşılar önerilir. MenACWY ve MenB aşıları, bu gruptaki kişilere uygun dozlarda uygulanabilir. Hatırlatma dozları da daha sık yapılabilir.

Meningokok aşısı otizm yapar mı?

Hayır, meningokok aşısı ile otizm arasında bilimsel olarak kanıtlanmış hiçbir bağlantı yoktur. Aşılar, kapsamlı klinik araştırmalar sonucunda güvenli bulunarak onaylanmaktadır.

Meningokok aşısı kan yoluyla bulaşan hastalıklara neden olur mu?

Hayır, aşı kan yoluyla bulaşan hastalıklara neden olmaz. Aşılar, hastalığa yol açmayan bileşenlerden üretilir ve yalnızca bağışıklık sistemini hastalığa karşı eğitmek amacıyla geliştirilmiştir.

Meningokok aşısı grip gibi diğer enfeksiyonlardan da korur mu?

Hayır, aşı yalnızca Neisseria meningitidis bakterisine karşı koruma sağlar. Grip, zatürre ve diğer enfeksiyonlardan korunmak için ilgili aşıların (örneğin grip aşısı, pnömokok aşısı) yaptırılması gerekir.

Meningokok aşısının etkinliği zamanla azalır mı?

Evet, aşının sağladığı bağışıklık zamanla azalabilir. Bu nedenle, belirli yaş gruplarında ve risk altında olan kişilerde hatırlatma dozları önerilir.

Aşı sonrası ateş yükselirse ne yapılmalıdır?

• Hafif ateş görülmesi normaldir, genellikle 24-48 saat içinde kendiliğinden geçer.
• Bol sıvı tüketilmeli ve hafif kıyafetler giyilmelidir.
• 38.5°C’yi aşan yüksek ateş durumunda doktora danışılmalıdır.
• Gerekirse doktor önerisiyle ateş düşürücü ilaçlar alınabilir.

Meningokok aşısı alkol tüketimini etkiler mi?

Aşıdan sonra alkol tüketimi bağışıklık sisteminin yanıtını olumsuz etkileyebilir. Aşının etkinliğini en üst seviyeye çıkarmak için aşı sonrası birkaç gün alkol tüketiminden kaçınılması önerilir.

Meningokok aşısı yaptırdıktan sonra hastalanmak mümkün mü?

Aşı, meningokok bakterisinin belirli serotiplerine karşı koruma sağlar. Ancak farklı serotipler veya diğer bakteriyel ve viral enfeksiyonlar nedeniyle menenjit benzeri hastalıklar gelişebilir. Bu nedenle aşıya ek olarak hijyen kurallarına dikkat edilmesi de önemlidir.

Meningokok aşısı bağışıklık hafızası oluşturur mu?

Evet, konjuge meningokok aşıları bağışıklık hafızası oluşturarak uzun süreli koruma sağlar. Ancak zamanla bağışıklık azalabileceğinden hatırlatma dozları önerilmektedir.

Meningokok aşısının koruyuculuğu nasıl test edilir?

Aşının koruyuculuğunu ölçmek için kan testleri ile spesifik antikor düzeyleri kontrol edilebilir. Ancak rutin olarak bu testlere gerek yoktur. Yüksek risk grubundaki bireyler için doktor önerisiyle antikor testleri yapılabilir.

Sonuç olarak, meningokok aşısı yaptırmalı mıyım?

Meningokok hastalığı, ölümcül olabilen ciddi bir enfeksiyondur. Özellikle yüksek risk gruplarındaysanız, toplu yaşam alanlarında bulunuyorsanız veya salgın bölgelerine seyahat edecekseniz, meningokok aşısı yaptırmanız şiddetle önerilir. Aşı hakkında en doğru bilgiyi almak için doktorunuza danışmalısınız.

Referanslar:

1. Aşı: Meningokok Aşısı (Menenjit Aşısı)
2. Borrow, R. & Pollard, A. J. (2008). Meningococcal vaccines: current status and future challenges. Vaccine, 26(Suppl 3), C37–C42.
3. Stephens, D. S. (2007). The epidemiology and pathogenesis of meningococcal disease. The Lancet, 369(9580), 2196–2208.
4. Cohn, A. C., MacNeil, J. R., Clark, T. A., et al. (2013). Prevention and control of meningococcal disease: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recommendations and Reports, 62(RR-2), 1–28.
5. Trotter, C. L. & Maiden, M. C. J. (2009). Meningococcal vaccines and herd immunity: lessons learned from serogroup C conjugate vaccination programmes. Expert Review of Vaccines, 8(7), 851–861.
6. MacLennan, J., Kafatos, G., Neal, K., et al. (2006). Social behavior and meningococcal carriage in British teenagers. Emerging Infectious Diseases, 12(7), 1055–1062.
7. Pollard, A. J., Balloch, A. & Ramsay, M. E. (2001). Effectiveness of meningococcal serogroup C conjugate vaccines. Lancet, 358(9293), 1829–1830.
8. Lewis, R. & Pichichero, M. E. (2010). A review of meningococcal vaccines: what have we learned? Pediatric Infectious Disease Journal, 29(11), S121–S126.
9. Harrison, L. H., Trotter, C. L. & Ramsay, M. E. (2009). Global epidemiology of meningococcal disease. Vaccine, 27(Suppl 2), B51–B63.
10. Jafri, H. S., Aubert, J. D., Merle, C. S., et al. (2013). Safety and immunogenicity of the meningococcal conjugate vaccine in infants. Pediatric Infectious Disease Journal, 32(5), e133–e139.
11. Borrow, R., Baxter, R., Caugant, D. A., et al. (2014). The challenges of developing a universal meningococcal vaccine. Vaccine, 32(10), 1057–1065.
12. van der Ley, P. & Rappuoli, R. (2012). Neisseria meningitidis vaccines: past and present. Expert Review of Vaccines, 11(5), 593–602.
13. Sant, M. & Giske, C. G. (2011). Meningococcal disease: global epidemiology and rapid increase in serogroup Y incidence. Vaccine, 29(48), 8752–8755.
14. World Health Organization. (2011). Meningococcal vaccines: WHO position paper. Weekly Epidemiological Record, 86(10), 89–96.
15. Tzeng, Y. L., Venkatasubramanian, N. & Chen, C. J. (2013). Efficacy and safety of the quadrivalent meningococcal conjugate vaccine in adolescents. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 9(11), 2322–2328.
16. Batzloff, M. R., Bower, W. A., Olshaker, J. S., et al. (2013). Epidemiologic shift and the potential impact of vaccination on serogroup B meningococcal disease. Clinical Infectious Diseases, 57(5), 672–679.
17. Conroy, A. L., Klein, N. P., Jackson, L. A., et al. (2015). Post-licensure safety surveillance for meningococcal vaccines. Vaccine, 33(35), 4423–4430.
18. Kristiansen, P. A., Diomandé, F. V., Ba, A. K., et al. (2018). Impact of MenAfriVac in nine countries of the African meningitis belt, 2010–2015. Clinical Infectious Diseases, 66(3), 357–363.
19. Dbaibo, G. S., Barbour, L., Leung, S., et al. (2017). Systematic review of the immunogenicity and safety of meningococcal vaccines in various populations. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 13(11), 2614–2622.
20. Wagner, K. S., McLaughlin, J. M., White, J. M., et al. (2015). Changes in meningococcal carriage in the era of conjugate vaccines. Pediatric Infectious Disease Journal, 34(3), 255–260.
21. Parikh, S. R., Dandekar, J. A., Patel, V., et al. (2019). A review of meningococcal disease and vaccine development. Journal of Medical Microbiology, 68(3), 274–283.
22. Novak, J., Petousis-Harris, H., Trotter, C. L., et al. (2017). Potential for reducing meningococcal disease in adolescents: vaccine coverage and herd immunity. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 13(10), 2413–2419.
23. MacLennan, J., Borrow, R., Stuart, J. M., et al. (2019). Recent advances in meningococcal disease prevention. Lancet Infectious Diseases, 19(3), e112–e124.
24. Giuliani, M. M., Adu-Bobie, J., Comanducci, M., et al. (2006). A universal vaccine for serogroup B meningococcus. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 103(29), 10834–10839.
25. Maslanka, S. E., Johnson, S. M., Yu, M., et al. (2007). Safety, tolerability, and immunogenicity of a novel meningococcal B vaccine in adults. Clinical Vaccine Immunology, 14(7), 919–926.
26. O’Shea, M. A., Kharbanda, E. O., Zhang, R., et al. (2015). Immunogenicity and safety of the meningococcal group B vaccine in adolescents: a randomized controlled trial. JAMA, 314(7), 715–722.
27. Martinon-Torres, F., Bröker, M., Gasparini, R., et al. (2016). Impact of the meningococcal serogroup B vaccine on carriage and herd immunity. Expert Review of Vaccines, 15(10), 1219–1226.
28. Pollard, A. J. & Pichichero, M. E. (2004). Pediatric meningococcal vaccination: lessons from the past and future challenges. Pediatric Infectious Disease Journal, 23(12), 1093–1099.
29. Borrow, R. (2005). Meningococcal vaccines: overview and future perspectives. Expert Review of Vaccines, 4(6), 731–738.
30. Stoll, B. J., Hansen, N. I., Bell, E. F., et al. (2012). Meningococcal disease in the neonatal period: a retrospective study. Journal of Infectious Diseases, 205(1), 32–40.
31. Vu, D. L., Jeffers, T., Wallace, H., et al. (2018). Real-world effectiveness of the meningococcal conjugate vaccine in preventing invasive disease. Vaccine, 36(45), 6947–6953.
32. Dretzke, J., Warriner, S., Pizzo, F., et al. (2012). Meningococcal vaccines: a systematic review and meta-analysis of effectiveness and safety. Cochrane Database of Systematic Reviews, (CD005611).
33. Soeters, H. M., Lee, S. L., van der Velde, N. J., et al. (2015). Economic evaluation of meningococcal vaccination in adolescents: a cost-effectiveness analysis. Health Economics, 24(11), 1375–1385.
34. Mackenzie, G., Bayliss, S., Caugant, D. A., et al. (2007). The epidemiological impact of a meningococcal C conjugate vaccine program in the UK. Epidemiology and Infection, 135(3), 345–350.
35. Peltola, H. (2017). Meningococcal infections in the African meningitis belt: past, present, and future. Clinical Microbiology and Infection, 23(9), 611–617.
36. Sadarangani, M., Pollard, A. J. & Janeway, C. A. Jr. (2011). The evolution of meningococcal vaccines. Journal of Infection, 62(3), 177–185.
37. https://scholar.google.com/
38. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/