100 / 100

Vertigo, birçok insanın hayatının bir döneminde karşılaştığı, denge hissinin bozulması ve çevrenin dönüyor gibi algılanmasıyla karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Baş dönmesi olarak adlandırılsa da, klasik bu histen farklıdır. Kişi kendisinin ya da çevresinin hareket ettiğini düşünür, bu hareket algısı genellikle dönme şeklindedir. Bu durum, kişinin günlük yaşam aktivitelerini sürdürmesini zorlaştırabilir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilirBu sadece bir semptomdur ve altta yatan çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Vertigoya neden olan durumlar, basit bir iç kulak enfeksiyonundan daha ciddi nörolojik rahatsızlıklara kadar geniş bir yelpazede değişebilir.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Vertigo Belirtileri: 12 Nedeni, Tanısı Ve Tedavisi

Genellikle birkaç saniye ile birkaç dakika arasında değişen kısa süreli ataklar şeklinde ortaya çıkabilir, ancak bazı durumlarda bu ataklar saatler veya günler sürebilir. Atakların sıklığı ve şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu nedenle vertigo nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri üzerine doğru bilgiye sahip olmak, hem bireylerin hem de sağlık profesyonellerinin bu rahatsızlığı daha iyi yönetmesini sağlar. Bununla birlikte, yalnızca denge bozukluğuyla sınırlı değildir; bulantı, kusma, terleme gibi ek semptomlar da eşlik edebilir ve bu durum hastanın genel sağlık durumunu olumsuz etkileyebilir.

Toplumda oldukça yaygın bir sorun olmasına rağmen, birçok kişi bu durumun belirtilerini ve nedenlerini tam olarak bilmemektedir. Kişiler genellikle ataklarını stres, yorgunluk veya geçici bir rahatsızlık olarak görme eğilimindedirler. Ancak, altında yatan nedenler ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir. Özellikle beyinle ilgili rahatsızlıklar ya da iç kulak problemleri yaygın nedenler arasında yer alır. Bu nedenle, bu rahatsızlığın ciddiye alınması ve doğru bir şekilde teşhis edilmesi önemlidir.

Modern tıbbın sunduğu tedavi seçenekleriyle büyük oranda yönetilebilen bir durumdur. Tedavi sürecinde altta yatan nedene göre farklı yaklaşımlar uygulanabilir. İlaç tedavisi, fiziksel terapiler, yaşam tarzı değişiklikleri ve bazı durumlarda cerrahi müdahaleler hastalığın yönetiminde kullanılan yöntemler arasında yer alır. Bu yazıda, vertigonun belirtilerine, nedenlerine ve tedavi yöntemlerine derinlemesine bir bakış sunarak, bu rahatsızlıkla ilgili kapsamlı bir bilgi kaynağı oluşturmayı hedefliyoruz.

Vertigo Nedenleri

Kişinin çevresinin döndüğünü veya kendisinin dengesiz olduğunu hissetmesine neden olan bir durumdur. Bu his, genellikle dengeyi sağlayan iç kulak, sinir sistemi veya beyinle ilgili problemlerden kaynaklanır. Vertigo nedenleri iki ana kategoriye ayrılabilir: periferik nedenler (iç kulak kaynaklı) ve santral nedenler (beyin veya sinir sistemi kaynaklı).

1. Periferik Nedenler

Periferik vertigo, iç kulağı veya vestibüler sinirleri etkileyen durumlarla ilişkilidir. İç kulak, dengenin korunmasında kritik bir rol oynar ve buradaki bozukluklar vertigo semptomlarına yol açabilir.

a. Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV)

Tanım: BPPV, baş hareketleriyle tetiklenen kısa süreli vertigo ataklarına neden olur.
Neden: İç kulaktaki otolit kristallerinin yer değiştirmesi sonucu vestibüler sistemin yanlış sinyaller göndermesi.
Risk Faktörleri: Yaşlanma, kafa travmaları, uzun süreli hareketsizlik.

b. Meniere Hastalığı

Tanım: İç kulağın sıvı dengesindeki bozukluk nedeniyle uzun süren ataklar, işitme kaybı ve kulakta dolgunluk hissi görülür.
Neden: Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, endolenfatik sıvı birikimi sorumlu tutulur.
Belirtiler: İşitme kaybı, kulak çınlaması (tinnitus), baş dönmeleri.

c. Vestibüler Nörit

Tanım: Vestibüler sinirin iltihaplanması nedeniyle ortaya çıkan ani ve şiddetli vertigo.
Neden: Genellikle viral enfeksiyonlarla ilişkilendirilir.
Belirtiler: Şiddetli baş dönmeleri, dengesizlik, ancak işitme kaybı genelde olmaz.

d. Labirentit

Tanım: İç kulaktaki labirent adı verilen yapının iltihaplanmasıdır.
Neden: Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar.
Belirtiler: Vertigo, işitme kaybı, kulakta dolgunluk hissi.

2. Santral Nedenler

Santral vertigo, beyin veya merkezi sinir sistemiyle ilgili sorunlardan kaynaklanır. Bu tür genellikle daha karmaşıktır ve ciddi bir tıbbi değerlendirme gerektirir.

a. Migren

Tanım: Vestibüler migren, migren tipi baş ağrısına eşlik eden vertigodur.
Neden: Beyin sapında veya vestibüler sistemdeki anomaliler.
Belirtiler: Işık hassasiyeti, ses hassasiyeti, baş dönme hissi.

b. Multiple Skleroz (MS)

Tanım: Merkezi sinir sisteminin miyelin tabakasına zarar veren bir otoimmün hastalıktır.
Neden: Vestibüler sinir yollarının etkilenmesi.
Belirtiler: Vertigo, denge kaybı, çift görme.

c. Beyin Tümörleri

Tanım: Vestibüler sistemin bulunduğu beyin bölgelerinde gelişen tümörler.
Neden: Tümörlerin baskı yapması sonucu sinir yollarının etkilenmesi.
Belirtiler: İlerleyici baş dönmeleri, nörolojik semptomlar, baş ağrısı.

d. Kan Dolaşımı Sorunları

Tanım: Beyin sapı veya beyincik gibi dengeyi kontrol eden beyin bölgelerine kan akışındaki sorunlar.
Neden: İnme, geçici iskemik atak (TIA), veya vertebrobaziler yetmezlik.
Belirtiler: Ani vertigo, çift görme, konuşma zorluğu.

3. Diğer Nedenler

Bazı durumlar, periferik veya santral nedenlerin dışında farklı mekanizmalardan kaynaklanabilir:

Travma: Kafa travmaları, iç kulağı veya beyindeki denge merkezlerini etkileyebilir.
İlaçlar: Aminoglikozid antibiyotikler, diüretikler veya bazı kemoterapi ilaçları vestibüler toksisiteye neden olabilir.
Psikolojik Faktörler: Anksiyete ve panik atak gibi durumlar, baş dönmesi hissini tetikleyebilir.
Boyun Problemleri: Servikojenik vertigo, boyun hareketleriyle ilişkilidir ve genellikle kas gerginliği veya omurga sorunlarından kaynaklanır.

Vertigonun nedenlerini belirlemek, doğru tedavi ve yönetim stratejilerini geliştirmek için kritik öneme sahiptir. Detaylı bir tıbbi öykü, fizik muayene ve gerekirse ileri görüntüleme teknikleriyle altta yatan nedenler saptanabilir.

Vertigo Belirtileri

Bu genellikle denge ve hareket algısında bozulmalara yol açan bir durumdur. Bu bozukluk, bireylerin çevrenin döndüğünü ya da kendilerinin hareket ettiğini hissetmesiyle karakterizedir. Aşağıda, en yaygın belirtiler detaylandırılmıştır:

1. Baş Dönmesi

Vertigonun en belirgin ve sık görülen belirtisidir. Baş dönmesi, kişinin çevresinin dönüyormuş gibi hissetmesine neden olabilir. Bu his, hafif bir sersemlikten yoğun bir döngü hissine kadar değişebilir ve bireyin günlük aktivitelerini etkileyebilir.

2. Denge Kaybı

Kişiler genellikle yürürken ya da ayakta dururken denge kurmakta zorlanır. Denge kaybı, düşme riski yaratabilir ve kişinin hareket kabiliyetini kısıtlayabilir.

3. Mide Bulantısı ve Kusma

Baş dönmeleri ve hareket algısındaki bozukluklar, mide bulantısı ve bazen kusmaya yol açabilir. Bu durum, vertigonun şiddetine ve süresine bağlı olarak artabilir.

4. Kulak Çınlaması (Tinnitus)

Bazı vakalarda, özellikle Ménière hastalığı gibi durumlarda, tinnitus eşlik edebilir. Çınlama genellikle düşük ya da yüksek frekansta rahatsız edici bir ses olarak algılanır.

5. Kulakta Dolgunluk Hissi

Vertigo ile ilişkilendirilen diğer bir belirti de kulakta basınç ya da dolgunluk hissidir. Bu durum, özellikle iç kulakla ilgili sorunlarda belirgin hale gelir.

6. Görme Bozuklukları

Vertigo sırasında bulanık görme, çift görme veya göz hareketlerinde kontrolsüzlük (nistagmus) gibi belirtiler görülebilir. Bu durumlar, baş dönmesini daha da kötüleştirebilir.

7. Baş Ağrısı

Bazı vertigo vakalarında, özellikle migrenle ilişkili olanlarında, şiddetli baş ağrıları ortaya çıkabilir. Baş ağrısı genellikle baş dönmeleri ile eş zamanlı olarak meydana gelir.

8. Halsizlik ve Yorgunluk

Uzun süren baş dönmeleri ve mide bulantısı gibi semptomlar, kişinin enerji seviyesini düşürerek halsizlik ve yorgunluk yaratabilir. Bu durum, bireyin günlük yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.

9. Anksiyete ve Panik

Belirtiler sıklıkla bireylerde endişe ve panik duygularını tetikleyebilir. Kontrol kaybı hissi, kişinin kendini güvensiz hissetmesine neden olabilir.

10. Terleme

Baş dönmesi sırasında yoğun terleme meydana gelebilir. Bu durum, genellikle otonom sinir sistemi tepkisi olarak gelişir ve genellikle bulantı ile birlikte görülür.

Vertigo belirtilerinin şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Bazı bireylerde belirtiler hafif ve geçiciyken, diğerlerinde uzun süreli ve şiddetli olabilir. Bu belirtiler, bir sağlık uzmanı tarafından değerlendirilerek doğru bir tanı konulmalı ve uygun tedavi planı yapılmalıdır.

Vertigo Tanısı

Bu sorun, hastaların denge ve hareket algısında anormal bir durum yaşadığı karmaşık bir semptomdur. Doğru bir tanı koymak, hastanın şikayetlerinin kaynağını belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak için kritik öneme sahiptir. Vertigon tanısı, dikkatli bir anamnez alınması, fiziksel muayene ve gerektiğinde ileri görüntüleme veya laboratuvar testleri ile desteklenir.

1. Anamnez

Anamnez, tanı sürecinin temel taşıdır ve vertigonun altında yatan nedenin belirlenmesinde yönlendirici olur. Aşağıdaki sorular, hastanın şikayetlerinin özelliklerini anlamak için kullanılabilir:

Baş dönmesinin niteliği: Hasta dönen bir çevre hissi mi, yoksa dengesizlik veya sersemlik hissi mi yaşıyor?
Baş dönmesinin süresi: Semptomlar saniyeler mi, dakikalar mı, yoksa saatler veya günler boyunca mı sürüyor?
Tetikleyiciler: Belirli hareketler (başın dönmesi, uzanma gibi) veya ortam koşulları (yükseklik, kalabalık alanlar) semptomları artırıyor mu?
Eşlik eden semptomlar: Tinnitus, işitme kaybı, mide bulantısı, kusma, çift görme, konuşma güçlüğü gibi semptomlar mevcut mu?
Geçmiş sağlık durumu: Hastanın geçmişteki enfeksiyonları, kafa travması, kronik hastalıkları veya ilaç kullanımı şikayetleri etkileyebilir.

2. Fiziksel Muayene

Fiziksel muayene, vertigonun periferik (iç kulak kaynaklı) mi yoksa santral (beyin kaynaklı) mi olduğunun ayrımını yapmaya yardımcı olur.

Nörolojik Muayene: Kas gücü, refleksler, göz hareketleri (nistagmus), koordinasyon ve denge test edilir.
Dix-Hallpike Manevrası: Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) tanısında kullanılır. Bu test, baş dönmelerinin belirli baş hareketleriyle tetiklenip tetiklenmediğini ortaya çıkarır.
Romberg ve Tandem Yürüme Testi: Denge sisteminin değerlendirilmesi için yapılır.

3. Laboratuvar ve Görüntüleme Testleri

Eğer anamnez ve fizik muayene tanıyı netleştirmede yetersiz kalırsa veya daha karmaşık bir durumdan şüphelenilirse, şu ileri testler yapılabilir:

İşitme Testleri (Odyometri): İç kulak hastalıklarını saptamak için kullanılır.
Videonistagmografi (VNG) ve Elektronistagmografi (ENG): Göz hareketlerini inceleyerek vestibüler sistemin fonksiyonunu değerlendirir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Santral nedenli vertigo şüphesinde beyin yapılarının ayrıntılı incelenmesini sağlar. Özellikle tümör, enfarkt veya multipl skleroz gibi durumların tespiti için faydalıdır.
Kan Testleri: Enfeksiyon, inflamasyon veya metabolik bozuklukların (ör. hipoglisemi, tiroid disfonksiyonu) değerlendirilmesi için yapılabilir.

4. Ayırıcı Tanı

Vertigoya neden olabilecek diğer hastalıklar arasında benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV), vestibüler nörit, Menier hastalığı, santral sinir sistemi tümörleri, inme (serebrovasküler olay), migrainöz vertigo ve ilaç toksisitesi bulunur. Bu hastalıkların ayırıcı tanısı için semptomların zamanlaması, tetikleyiciler ve eşlik eden bulgular titizlikle değerlendirilmelidir.

5. Multidisipliner Yaklaşım

Tanı koyma süreci, kulak burun boğaz uzmanları, nörologlar ve gerektiğinde radyologlar arasında bir iş birliği gerektirebilir. Bu multidisipliner yaklaşım, karmaşık vakalarda daha doğru bir tanıya ulaşmayı kolaylaştırır.

Doğru bir tanı koymak, etkili bir tedavi ve hastanın yaşam kalitesini artıracak bir yönetim planı için ilk ve en önemli adımdır.

Vertigo Tedavisi

Bu sorun, farklı nedenlerle ortaya çıkabilen bir durumdur ve tedavisi, altta yatan sebebe bağlı olarak değişiklik gösterir. Tedavi sürecinde genellikle ilaçlar, fiziksel tedaviler ve yaşam tarzı değişiklikleri birlikte kullanılır. Aşağıda vertigo tedavisinde kullanılan yöntemler ayrıntılı bir şekilde açıklanmaktadır.

1. Tıbbi Tedavi

Vertigonun şiddetini azaltmak ve semptomları kontrol altına almak için bazı ilaçlar reçete edilebilir:

Antivertijinöz İlaçlar: Betahistin ve meclizine gibi ilaçlar, iç kulak kan akışını artırarak baş dönmelerini hafifletebilir.
Antihistaminikler: Bulantı ve kusmayı kontrol altına almak için sıklıkla kullanılır.
Sedatifler: Benzodiazepinler gibi sakinleştirici ilaçlar, vestibüler sistemdeki hiperaktiviteyi baskılayabilir.
Kortikosteroidler: İç kulak iltihaplanması gibi durumlarda, iltihabı azaltmak amacıyla kullanılabilir.
Antibiyotikler veya Antiviral İlaçlar: Eğer enfeksiyon kaynaklı bir durum söz konusuysa, uygun ilaç tedavisi uygulanır.

2. Fiziksel Rehabilitasyon Tedavileri

Soruna neden olan birçok durum, vestibüler rehabilitasyon veya özel manevralarla tedavi edilebilir:

Vestibüler Rehabilitasyon Terapisi (VRT):
- Vestibüler sistemi güçlendirmek için uygulanan bir fiziksel terapi türüdür.
- Göz hareketlerini, baş dönmelerini ve dengeyi kontrol etmeyi öğretir.
- Meniere hastalığı ve vestibüler nörit gibi kronik vertigo türlerinde oldukça etkilidir.
Epley Manevrası ve Kanalit Repozisyonel Teknikler:
- Özellikle Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) hastalarında kullanılır.
- İç kulakta serbestçe hareket eden kristalleri (otolitleri) yerlerine yönlendirmek için yapılan özel baş hareketlerinden oluşur.
Denge Egzersizleri:
- Hastanın vestibüler sistemine adaptasyon sağlamak için yapılan denge odaklı egzersizlerdir.

3. Cerrahi Müdahale

Tıbbi ve fiziksel tedavilere yanıt vermeyen hastalarda cerrahi seçenekler değerlendirilir:

Labirentektomi: Ciddi hasar görmüş iç kulak yapılarının çıkarılması.
Vestibüler Sinir Kesisi: Vestibüler sinirin kesilerek baş dönmelerinin durdurulması.
Endolenfatik Şant Cerrahisi: İç kulakta sıvı birikimini azaltmak için sıvı drenajı yapılır.
Tümör Eksizyonu: Akustik nörinom gibi iç kulak veya beyinde yer alan tümörlerin çıkarılması.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Alternatif Yaklaşımlar

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve tamamlayıcı tedaviler, semptomları hafifletmede destekleyici olabilir:

Diyet Değişiklikleri:
- Tuz, kafein ve alkol alımının azaltılması, Meniere hastalığında sıklıkla önerilir.
- Hidrasyonu artırmak, vücut sıvı dengesini koruyarak semptomları hafifletebilir.
Stres Yönetimi:
- Yoga, meditasyon ve gevşeme teknikleri, stresin tetiklediği vakalarda faydalı olabilir.
Akupunktur:
- Geleneksel Çin tıbbına dayalı bu yöntem, bazı kişilerde semptomların azalmasına yardımcı olabilir.

5. Akut Dönemde Destekleyici Önlemler

Vertigo atağı sırasında hastanın güvenliği için alınması gereken bazı önlemler:

Ani hareketlerden kaçınılması.
Atak sırasında uzanarak başın sabit bir pozisyonda tutulması.
Düşme riskine karşı çevrenin güvenli hale getirilmesi.

6. Psikolojik Destek ve Danışmanlık

Özellikle kronikleştiğinde hastalarda kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, bir psikolog veya danışman ile çalışmak, hastaların hem baş dönmeleriyle hem de duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.

Vertigo tedavisinde başarılı sonuç almak, doğru tanı ve bireyselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturulmasına bağlıdır. Doktor kontrolü altında uygun tedavi yöntemleriyle hastalar, yaşam kalitelerini artırabilir ve semptomları yönetebilir.

Sonuç

Birçok farklı nedeni ve semptomu olan karmaşık bir durumdur. Bu rahatsızlık, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Ancak, doğru teşhis ve tedavi yöntemleriyle büyük oranda kontrol altına alınabilir. Hem ilaç tedavisi hem de yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte fiziksel terapiler, semptomları hafifletmede etkili olabilir. Altta yatan nedeni anlamak, bu rahatsızlığın yönetiminde en önemli adımdır. Vertigo belirtileri yaşayan bireylerin, zaman kaybetmeden bir sağlık profesyoneline başvurmaları, yaşam kalitelerini artırmak ve ciddi sağlık sorunlarının önüne geçmek açısından kritik öneme sahiptir.

Referanslar:

Vertigo Belirtileri: 12 Nedeni, Tanısı Ve Tedavisi
Baloh, R. W., & Honrubia, V. (2001). Clinical neurophysiology of the vestibular system. Oxford University Press.
Bisdorff, A., Von Brevern, M., Lempert, T., & Newman-Toker, D. E. (2009). Classification of vestibular symptoms: Towards an international classification of vestibular disorders. Journal of Vestibular Research, 19(1-2), 1–13.
Bronstein, A. M., Lempert, T., & Dieterich, M. (2020). Vestibular migraine. The Lancet Neurology, 19(6), 496–505.
Büki, B., & Hanschek, M. (2016). Clinical and therapeutic aspects of Meniere’s disease. Hearing Research, 353, 201–209.
Chiarella, G., Russo, A., & Bruno, E. (2016). Vestibular vert. and comorbidities. Journal of Neurology, 263(Suppl 1), S38–S41.
Cohen, H. S., & Kimball, K. T. (2005). Effectiveness of treatments for benign paroxysmal positional vert. of the posterior canal. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 133(3), 375–382.
Dix, M. R., & Hallpike, C. S. (1952). The pathology, symptomatology, and diagnosis of certain common disorders of the vestibular system. Proceedings of the Royal Society of Medicine, 45(6), 341–354.
Fife, T. D., Tusa, R. J., Furman, J. M., Zee, D. S., Frohman, E., & Baloh, R. W. (2000). Assessment: Vestibular testing techniques in adults and children. Neurology, 55(10), 1431–1441.
Furman, J. M., & Cass, S. P. (1999). Benign paroxysmal positional vert.. New England Journal of Medicine, 341(21), 1590–1596.
Goebel, J. A. (2011). Practical management of the dizzy patient. Lippincott Williams & Wilkins.
Goto, F., Halmagyi, G. M., & Colebatch, J. G. (2000). Vestibular evoked myogenic potentials in patients with vestibular neuritis. Neurology, 55(2), 171–175.
Guinand, N., Pijnenburg, M., Janssen, M., & Kingma, H. (2012). Visual acuity while walking and oscillopsia severity in healthy subjects and patients with unilateral vestibular loss. Acta Oto-Laryngologica, 132(8), 828–834.
Han, B. I., Song, H. S., & Kim, J. S. (2011). Vestibular rehabilitation therapy: Review of indications, mechanisms, and key exercises. Journal of Clinical Neurology, 7(4), 184–196.
Huppert, D., Grill, E., & Brandt, T. (2017). Long-term course of Meniere’s disease revisited. Acta Oto-Laryngologica, 137(10), 993–1001.
Kaga, K. (2011). Vestibular function in children with congenital and acquired sensorineural hearing loss. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 75(3), 425–434.
Kerber, K. A., Brown, D. L., & Lisabeth, L. D. (2012). vert. and dizziness in the emergency department. Neurologic Clinics, 30(1), 61–76.
Kim, J. S., & Zee, D. S. (2014). Clinical practice. Benign paroxysmal positional vert.. New England Journal of Medicine, 370(12), 1138–1147.
Lempert, T., & Neuhauser, H. (2009). Epidemiology of vert., migraine, and vestibular migraine. Journal of Neurology, 256(3), 333–338.
Lopez-Escamez, J. A., Carey, J., Chung, W. H., Goebel, J. A., Magnusson, M., Mandala, M., & Strupp, M. (2015). Diagnostic criteria for Meniere’s disease. Journal of Vestibular Research, 25(1), 1–7.
Maarsingh, O. R., Dros, J., Schellevis, F. G., Van Weert, H. C., Bindels, P. J., & van der Horst, H. E. (2010). Causes of persistent dizziness in elderly patients in primary care. Annals of Family Medicine, 8(3), 196–205.
Nuti, D., Mandalà, M., & Salerni, L. (2005). Benign paroxysmal positional vert.: The role of otoliths. Hearing Research, 205(1-2), 182–189.
Oas, J. G. (2000). Evaluation and management of dizziness in the older adult. Medical Clinics of North America, 84(3), 723–752.
Parnes, L. S., McClure, J. A., & Agrawal, S. K. (2003). Atlas of otologic diagnosis and treatment. BC Decker.
Pierce, E. M., & Amedee, R. G. (2002). vert.: A practical approach to diagnosis and management. Ochsner Journal, 4(2), 98–103.
Strupp, M., & Brandt, T. (2008). Vestibular neuritis. Seminars in Neurology, 28(5), 509–519.
Strupp, M., & Magnusson, M. (2015). Diagnosis and treatment of Meniere’s disease and vestibular migraine. Current Opinion in Neurology, 28(1), 1–7.
Tinetti, M. E., & Kumar, C. (2010). The patient who falls: “It’s always a trade-off”. JAMA, 303(3), 258–266.
Tschan, R., & Von Brevern, M. (2013). Epidemiology and costs of vert. and dizziness in the general population. Neurology, 80(8), 191–198.
van Leeuwen, R. B., Bruintjes, T. D., & Tange, R. A. (2014). The aetiology of vert. in general practice. Journal of Laryngology & Otology, 128(5), 461–465.
Weber, K. P., & Rosengren, S. M. (2015). Clinical assessment of balance and gait. Neurology in Clinical Practice, 5(2), 140–150.
Wuyts, F. L., Van der Stappen, A., & Van de Heyning, P. H. (2007). Psychometric evaluation of dizziness questionnaires: A systematic review. Journal of Vestibular Research, 17(3), 221–229.
Yardley, L., & Redfern, M. S. (2001). Psychological factors influencing recovery from balance disorders. Journal of Anxiety Disorders, 15(1-2), 107–119.
Zee, D. S., & Minor, L. B. (2015). Disorders of the vestibular system. Oxford University Press.
Zhang, L., Ward, B. K., & Aw, S. T. (2017). Sensory integration for balance: Practice and theoretical considerations. Frontiers in Neurology, 8, 396.
Zwergal, A., & Strupp, M. (2010). Pharmacological treatment of vert. and dizziness. Journal of Neurology, 257(2), 360–369
Akin, F. W., & Murnane, O. D. (2008). Vestibular evoked myogenic potentials: A review. Journal of the American Academy of Audiology, 19(5), 350–366.
Böhmer, A., & Mast, F. W. (1999). Chronic subjective dizziness: Psychological and neuro-otological co-morbidities. Journal of Neurology, 246(7), 573–578.
Ekvall Hansson, E., & Månsson, N. O. (2009). Balance performance and self-perceived handicap among dizzy patients in primary health care. Scandinavian Journal of Primary Health Care, 27(1), 43–47.
Fife, T. D., & Baloh, R. W. (1993). Disequilibrium of aging. Neurology, 43(9), 1936–1940.
Halmagyi, G. M., & Curthoys, I. S. (1988). A clinical sign of canal paresis. Archives of Neurology, 45(7), 737–739.
Herdman, S. J., & Whitney, S. L. (2007). Physical therapy treatment of vestibular hypofunction. Seminars in Hearing, 28(3), 210–216.
Neuhauser, H. K., & Lempert, T. (2004). Vert.: Epidemiologic aspects. Seminars in Neurology, 24(1), 17–24.
Ruckenstein, M. J. (1999). The treatment of Meniere’s disease. Archives of Otolaryngology–Head & Neck Surgery, 125(3), 279–283.
Teggi, R., Giordano, L., Bondi, S., Fabiano, B., & Bussi, M. (2010). Vestibular migraine: Results of caloric testing and stabilometry in 14 patients. Otolaryngology–Head and Neck Surgery, 142(5), 772–777.
Tusa, R. J., & Tubb, L. (2004). Dizziness. American Family Physician, 69(7), 1615–1622
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
https://www.researchgate.net/
https://www.nhs.uk/

Sağlık Bilgisi Paylaş !