Atriyal Fibrilasyonda İnme Ölüm Risk Skoru Hesaplama

Atriyal fibrilasyonda inme ölüm risk skoru hesaplama öğrenin. Kalp sağlığı uzmanları, atriyal fibrilasyonunun risklerini değerlendirmenize yardımcı olacak bilgi ve risk skoru sunuyor.

Atriyal fibrilasyonda inme ölüm risk skorunda kullanılan tüm fonksiyonlar ve programlar, Ralph B. D’Agostino, Boston Üniversitesi’nden Lisa M. Sullivan ve Joseph M. Massaro ve The Framingham Heart Study tarafından tanımlanmıştır. JAMA. 2003, 290: 1049-1056.

Atriyal Fibrilasyonda İnme, Ölüm Risk Skoru puanlama sistemi (Framingham kalp çalışmasından); romatizmal mitral darlığı olan, warfarin kullanımı olan veya AF ortamında önceki inme / TIA öyküsü mevcut olan hastalar için geçerli değildir.

Atriyal Fibrilasyonda İnme Ölüm Risk Skoru Hesaplama

Atriyal fibrilasyon (AF) günümüzde sık gözlenen kalıcı ritim bozuklukların en sık olanlarından biri olmasına rağmen, hastalığın prevalansı, risk faktörlerinin sıklığı, uygulanan pıhtı önler tedavinin başarısı noktasında sahip olduğumuz veriler yeterli değildir.

Atriyal fibrilasyon (AF) genel popülasyonun %1-2’sinde görülen, en yaygın rastlanan sürekli kardiyak aritmidir. Altı milyondan fazlaAvrupalı insan bu aritmiden şikayetçidir ve hastalığın prevalansının popülasyonun yaşlanması ile gelecek 50 yılda en az iki katına çıkmasıbeklenmektedir.

Puanlama sisteminin skoru, sol ventrikül fonksiyon bozukluğu olan bireyler için riski hafife alabilir. Normalden daha düşük bir risk skoru gösterebilir.

Bu sayfada yer alan denklem tabanlı risk skoru; özellikle nadir karakteristik kombinasyonları olan hastalar için, ilgili manuskript’te yer alan, nokta bazlı risk skorundan farklı olabilir ve daha farklı sonuçlar verebilir.

İnme skoru için kullanılan değişkenler; cinsiyet, yaş, kan basıncı (tansiyon), diyabet (şeker hastalığı) ve önceki inme / TIA hikayesiyken; inme / ölüm skoru için cinsiyet ve önceki inme / TİA dışındaki tüm değişkenler aynen kullanılır.

Atriyal fibrilasyonda inme ölüm risk skorunda kullanılan tüm fonksiyonlar ve programlar, Ralph B. D’Agostino, Boston Üniversitesi’nden Lisa M. Sullivan ve Joseph M. Massaro ve The Framingham Heart Study tarafından tanımlanmıştır. JAMA. 2003, 290: 1049-1056.

Atriyal fibrilasyon (AF), kardiyovasküler sistemin en yaygın görülen ritim bozukluklarından biridir ve dünya çapında milyonlarca insanı etkiler. Kalbin atriyumlarında meydana gelen elektriksel düzensizlik, kalp ritminin düzensiz ve genellikle hızlı bir şekilde atmasına neden olur. Bu düzensizlik, atriyal fibrilasyonun klinik sonuçlarını belirler ve daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. En belirgin komplikasyonlar arasında inme, kalp yetmezliği ve ani kalp durması gibi hayati riskler bulunur. Atriyal fibrilasyonun en korkutucu sonuçlarından biri ise inme riskidir. AF hastalarının yaklaşık %15-20’si inme geçirme riski taşır ve bu oran yaşla birlikte artar.

İnme, beyne giden kan akışının kesilmesiyle ortaya çıkar ve ciddi nörolojik hasara yol açabilir. Atriyal fibrilasyona bağlı olarak inme riskinin artmasında temel neden, kalbin düzensiz ritimle kanı tam olarak pompalayamaması ve kanın atriyumda birikerek pıhtı oluşturma eğiliminde olmasıdır. Bu pıhtı, kan dolaşımına girerek beyne ulaşabilir ve orada bir damarı tıkayarak iskemik inme olarak bilinen durumu tetikleyebilir. Bu nedenle, AF hastalarının dikkatli bir şekilde izlenmesi ve inme riskinin minimize edilmesi kritik öneme sahiptir.

AF hastalarında inme riskini değerlendirmek için çeşitli skor sistemleri geliştirilmiştir. Bu skorlar, hastanın bireysel risk faktörlerine dayalı olarak inme ve ölüm riskini belirlemeyi amaçlar. Bu makalede, atriyal fibrilasyona bağlı inme ve ölüm riskini değerlendirmede kullanılan en yaygın risk skorlama sistemlerine odaklanacağız. Skorlamaların, klinik pratiğe katkısı, doğru tedavi stratejilerinin belirlenmesinde sağladığı faydalar ve gelecekteki yönelimleri üzerinde duracağız.

AF hastalarının tedavi yönetiminde, kan sulandırıcı ilaçların kullanımı, inme riskini azaltmada önemli bir rol oynar. Ancak, her hastanın risk profili aynı olmadığından, bu tedavinin uygunluğunu belirlemek için doğru bir risk değerlendirmesi yapılması gerekir. Atriyal fibrilasyonda kullanılan risk skorlama sistemleri, hem hekimlere hem de hastalara tedavi sürecinde rehberlik eder ve bireyselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının temelini oluşturur. Bu bağlamda, yazının ilerleyen kısımlarında detaylı olarak ele alınacak inme risk skorlarının, nasıl kullanıldığı, hangi parametrelere dayandığı ve klinik sonuçları ne ölçüde iyileştirdiği gibi konulara değinilecektir.

Atriyal Fibrilasyon ve İnme İlişkisi

Atriyal fibrilasyonun en korkutucu sonuçlarından biri olan iskemik inme, AF’li hastalarda mortalite ve morbidite oranlarını artıran önemli bir faktördür. AF’nin neden olduğu düzensiz kalp atımları, atriyumda kanın duraksamasına yol açar ve bu durum, trombüs oluşumuna zemin hazırlar. AF kaynaklı trombüsler, beyindeki damarları tıkayarak iskemik inmeye neden olabilir. Bu nedenle, AF hastalarında inme riskinin doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve önlenmesi, tedavi sürecinde büyük bir öneme sahiptir.

İnme riskinin değerlendirilmesinde kullanılan çeşitli klinik skorlar, hastanın bireysel risk faktörlerine dayalı olarak inme riskini tahmin etmeyi amaçlar. Bu skorlama sistemleri, hastaların yaş, cinsiyet, hipertansiyon, diyabet, önceki inme öyküsü gibi parametrelere göre risk profillerini belirler. Bu şekilde, yüksek riskli hastaların daha agresif tedaviye yönlendirilmesi ve düşük riskli hastaların ise gereksiz ilaç kullanımından kaçınılması sağlanır. Bu skorlama sistemlerinin klinik uygulamalarda yaygın olarak kullanılması, AF hastalarında inme oranlarının azalmasına katkı sağlamıştır.

AF’li hastalarda en yaygın kullanılan skorlama sistemlerinden biri CHA2DS2-VASc skorudur. Bu skorlama, hastaların inme riskini tahmin etmede önemli bir araçtır ve klinik karar verme sürecinde hekimlere rehberlik eder. CHA2DS2-VASc skoru, kalp yetersizliği, hipertansiyon, 75 yaş üstü, diyabet, daha önce geçirilmiş inme veya geçici iskemik atak gibi faktörlere dayalı olarak hesaplanır. Bu skorlamada her bir risk faktörü için belirli bir puanlama yapılır ve toplam puan, hastanın inme riskini belirler. Özellikle yüksek riskli hastalarda kan sulandırıcı tedavi başlanması önerilirken, düşük riskli hastalarda ise tedavi gereksiz olabilir.

CHA2DS2-VASc Skorunun Detayları

CHA2DS2-VASc skoru, atriyal fibrilasyon hastalarında inme riskini belirlemek için kullanılan en yaygın skorlama sistemlerinden biridir. Bu skor, hasta başına sekiz farklı risk faktörünü değerlendirir ve her bir faktöre belirli bir puan verir. Skorun ismindeki “CHA2DS2” kısmı, bu risk faktörlerini temsil eder ve “Congestive Heart Failure” (Kalp Yetmezliği), “Hypertension” (Hipertansiyon), “Age” (Yaş), “Diabetes Mellitus” (Diyabet), “Stroke” (İnme) gibi ana unsurları içerir. Her bir faktör, farklı ağırlıklara sahiptir. Örneğin, 75 yaş üstü olmak ve daha önce bir inme geçirmiş olmak gibi faktörler, diğerlerine kıyasla daha yüksek puanlarla değerlendirilir.

Skor, şu şekilde hesaplanır:

• Kalp yetmezliği: 1 puan
• Hipertansiyon: 1 puan
• 75 yaş üstü: 2 puan
• Diyabet: 1 puan
• Geçirilmiş inme: 2 puan
• Vasküler hastalık: 1 puan
• 65-74 yaş arası: 1 puan
• Kadın cinsiyet: 1 puan

CHA2DS2-VASc skorunun kullanımı, özellikle hastalara uygulanacak tedavi stratejilerinin belirlenmesinde kritik öneme sahiptir. Örneğin, toplamda 2 ve üzeri puan alan hastalarda kan sulandırıcı tedavi düşünülmesi önerilirken, 0 puan alan hastalarda tedaviye gerek olmadığı kabul edilir. Bu skorun pratikteki kullanımı, hastaların yaşam kalitesini iyileştirme ve inme riskini azaltma amacı taşır. Ancak, her skorlama sistemi gibi CHA2DS2-VASc’ın da bazı sınırlamaları vardır. Bu nedenle, hastaların bireysel durumları dikkatle değerlendirilmelidir.

HAS-BLED Skoru ve Kanama Riski

Atriyal fibrilasyon tedavisinde kan sulandırıcı ilaçlar kullanıldığında, inme riskinin azalmasıyla birlikte kanama riskinde artış görülmektedir. Bu noktada, AF hastalarında kanama riskini değerlendirmek için HAS-BLED skoru geliştirilmiştir. Bu skor, hastaların kanama riskini tahmin etmek ve bu riske karşı önlemler almak amacıyla kullanılır. HAS-BLED skoru, hipertansiyon, böbrek ve karaciğer fonksiyon bozuklukları, önceki kanama öyküsü, labile INR (Uluslararası Normalleştirilmiş Oran), yaş, alkol tüketimi gibi faktörlere dayanır.

HAS-BLED skoru, her bir risk faktörü için birer puan vererek toplam bir skor elde eder. 3 ve üzeri puan alan hastalar, kan sulandırıcı tedaviye bağlı ciddi kanama riski taşırlar ve bu nedenle dikkatli izlenmeleri önerilir. Ancak, HAS-BLED skorunun yüksek çıkması, hastaların tedavisinin tamamen kesilmesi gerektiği anlamına gelmez. Bu durum, yalnızca tedavi sürecinde daha sıkı bir izleme gerekliliğini işaret eder.

Kanama riskinin belirlenmesi, AF hastalarında tedavi yönetiminin karmaşık bir kısmını oluşturur. Tedavi kararları alınırken, hem inme hem de kanama riski bir arada değerlendirilmelidir. HAS-BLED skoru, bu risklerin yönetilmesine yardımcı olan önemli bir araçtır ve klinik uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Sonuç

Atriyal fibrilasyon, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ciddi bir kardiyovasküler hastalıktır ve inme gibi hayati riskleri beraberinde getirir. Bu yazıda, atriyal fibrilasyona bağlı inme riskini değerlendirmek için kullanılan CHA2DS2-VASc skoru ve tedavi sürecinde kanama riskini belirlemeye yardımcı olan HAS-BLED skoruna odaklandık. Her iki skorlama sistemi de AF hastalarının bireysel risk profillerine göre en uygun tedavi stratejilerini belirlemekte büyük öneme sahiptir.

Atriyal fibrilasyon yönetiminde inme riskini azaltmak kadar, tedavinin yan etkilerini yönetmek de kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, CHA2DS2-VASc ve HAS-BLED gibi skorlama sistemleri, hekimlere tedavi sürecinde rehberlik eder ve hastaların yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olur. Atriyal fibrilasyon tedavisinde daha ileri araştırmaların yapılması, mevcut skorlama sistemlerinin iyileştirilmesi ve daha kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi önem arz etmektedir.

Referanslar:

1. Atriyal Fibrilasyonda İnme Ölüm Risk Skoru Hesaplama
2. Lip, G. Y., Nieuwlaat, R., Pisters, R., Lane, D. A., & Crijns, H. J. (2010). Refining clinical risk stratification for predicting stroke and thromboembolism in atrial fibrillation using a novel risk factor-based approach: The euro heart survey on atrial fibrillation. Chest, 137(2), 263-272.
3. Camm, A. J., Lip, G. Y., De Caterina, R., Savelieva, I., Atar, D., Hohnloser, S. H., … & Kirchhof, P. (2012). 2012 focused update of the ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation. European heart journal, 33(21), 2719-2747.
4. January, C. T., Wann, L. S., Alpert, J. S., Calkins, H., Cigarroa, J. E., Cleveland Jr, J. C., … & Yancy, C. W. (2014). 2014 AHA/ACC/HRS guideline for the management of patients with atrial fibrillation. Journal of the American College of Cardiology, 64(21), e1-e76.
5. Kirchhof, P., Benussi, S., Kotecha, D., Ahlsson, A., Atar, D., Casadei, B., … & Hindricks, G. (2016). 2016 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS. European heart journal, 37(38), 2893-2962.
6. Hart, R. G., Pearce, L. A., & Aguilar, M. I. (2007). Meta-analysis: Antithrombotic therapy to prevent stroke in patients who have nonvalvular atrial fibrillation. Annals of internal medicine, 146(12), 857-867.
7. Go, A. S., Hylek, E. M., Phillips, K. A., Chang, Y., Henault, L. E., Selby, J. V., & Singer, D. E. (2001). Prevalence of diagnosed atrial fibrillation in adults. JAMA, 285(18), 2370-2375.
8. Pisters, R., Lane, D. A., Nieuwlaat, R., de Vos, C. B., Crijns, H. J., & Lip, G. Y. (2010). A novel user-friendly score (HAS-BLED) to assess 1-year risk of major bleeding in patients with atrial fibrillation. Chest, 138(5), 1093-1100.
9. Olesen, J. B., Lip, G. Y., Hansen, M. L., Hansen, P. R., Tolstrup, J. S., Lindhardsen, J., … & Gislason, G. H. (2011). Validation of risk stratification schemes for predicting stroke and thromboembolism in patients with atrial fibrillation: nationwide cohort study. BMJ, 342, d124.
10. Gage, B. F., Waterman, A. D., Shannon, W., Boechler, M., Rich, M. W., & Radford, M. J. (2001). Validation of clinical classification schemes for predicting stroke: results from the National Registry of Atrial Fibrillation. JAMA, 285(22), 2864-2870.
11. Connolly, S. J., Ezekowitz, M. D., Yusuf, S., Eikelboom, J., Oldgren, J., Parekh, A., … & RE-LY Steering Committee and Investigators. (2009). Dabigatran versus warfarin in patients with atrial fibrillation. New England Journal of Medicine, 361(12), 1139-1151.
12. Granger, C. B., Alexander, J. H., McMurray, J. J., Lopes, R. D., Hylek, E. M., Hanna, M., … & Wallentin, L. (2011). Apixaban versus warfarin in patients with atrial fibrillation. New England Journal of Medicine, 365(11), 981-992.
13. Verma, A., Jiang, C. Y., Betts, T. R., Chen, J., Deisenhofer, I., Mantovan, R., … & Investigators, S. C. (2015). Approaches to catheter ablation for persistent atrial fibrillation. New England Journal of Medicine, 372(19), 1812-1822.
14. Kim, M. H., Johnston, S. S., Chu, B. C., Dalal, M. R., & Schulman, K. L. (2011). Estimation of total incremental health care costs in patients with atrial fibrillation in the United States. Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes, 4(3), 313-320.
15. Fuster, V., Rydén, L. E., Cannom, D. S., Crijns, H. J., Curtis, A. B., Ellenbogen, K. A., … & Halperin, J. L. (2006). ACC/AHA/ESC 2006 guidelines for the management of patients with atrial fibrillation. Journal of the American College of Cardiology, 48(4), e149-e246.
16. Wolf, P. A., Abbott, R. D., & Kannel, W. B. (1991). Atrial fibrillation as an independent risk factor for stroke: the Framingham Study. Stroke, 22(8), 983-988.
17. Wyse, D. G., Waldo, A. L., DiMarco, J. P., Domanski, M. J., Rosenberg, Y., Schron, E. B., … & Martins, J. B. (2002). A comparison of rate control and rhythm control in patients with atrial fibrillation. New England Journal of Medicine, 347(23), 1825-1833.
18. Kirchhof, P., Hohnloser, S. H., & Naccarelli, G. V. (2013). Atrial fibrillation management: patients are at the centre of clinical decisions. European heart journal, 34(37), 2753-2755.
19. Thomas, G., & Hodge, D. O. (2004). The risk of stroke in patients with atrial fibrillation: A prospective cohort study. Mayo Clinic Proceedings, 79(1), 74-79.
20. Arteriyel kan gazı analizi yorumlama
21. Kalp ameliyatı riski EuroScore 2, Parsonnet
22. Kalp damar hastalığı riski ACC, AHA 2013
23. Kalp dışı cerrahi sonrası pnömoni riski
24. Kalp atışı ölçme, nabız hızı Taşikardi
25. Kan basıncı nedir? Tansiyon sebepleri!
26. Hipertansiyon nedir, Yüksek tansiyon tedavisi
27. Kan kaybı & Transfüzyon hesaplama
28. Çocuk mortalite riski skorlama PRISM
29. Çocuk travma skoru hesaplama PTS
30. PubMed Medline Türkçe makale yayın arama
31. Çocuk için TPN Hesaplama » İLK ve TEK
32. Çocuk Acil Tedavi Dozu Hesabı
33. Stroke risk stratification in atrial fibrillation: a review of common risk factors
34. Optimum Risk Assessment for Stroke in Atrial Fibrillation