Sinüs Bradikardisi | Op. Dr. Ali Gürtuna

Sinüs bradikardisi (Sinus Bradycardia, SB), kalp atışlarının sinüs düğümü adı verilen kalp hücresi tarafından normalden daha yavaş bir şekilde üretilmesi sonucu ortaya çıkar. Sinüs düğümü, kalbin ana elektriksel marş motorudur ve kalp atışlarını düzenler. Normal bir yetişkinde, kalp dakikada 60 ila 100 kez atar. Sinüs bradikardisinde, bu atış hızı 60’dan daha az olabilir.

Nedenleri

Sinüs bradikardisinin birçok nedeni olabilir.

1. Yaşlanma:

Yaşlanmak, SB riskini artırabilir. Sinüs düğümü adı verilen kalp hücresi, yaşlandıkça daha yavaş çalışabilir. Bu nedenle yaşlı bireylerde sinüs bradikardisi daha sık görülebilir.

2. İlaçlar:

Bazı ilaçlar SB’ne yol açabilir. Özellikle beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri, antiaritmik ilaçlar ve diğer bazı ilaçlar kalp atış hızını yavaşlatabilir. Bu ilaçlar, kalp ritmi düzensizliklerini tedavi etmek veya diğer tıbbi durumları kontrol altında tutmak için kullanılırken sinüs bradikardisine neden olabilirler.

3. Kalp Hastalıkları:

Kalp hastalıkları, SB riskini artırabilir. Özellikle kalp kası hastalıkları veya kalp enfeksiyonları, sinüs düğümünün normal çalışmasını engelleyebilir.

4. Metabolik Bozukluklar:

Hipotiroidizm (tiroid bezinin düşük aktivitesi), metabolizmayı etkileyerek sinüs bradikardisine neden olabilir. Tiroid hormonları, vücuttaki birçok süreci düzenler, bu nedenle tiroid bezinin düşük aktivitesi kalp atış hızını yavaşlatabilir.

5. Atletik Performans:

Profesyonel sporcular, normalde daha düşük bir dinlenme kalp atış hızına sahip olabilirler. Bu, SB riskini artırabilir. Bu durum, “atletik kalp sendromu” olarak bilinir ve sporcuların kalp atış hızlarını düşürmesinin normal bir yan etkisi olabilir.

6. İlaç Zehirlenmesi:

Bazı ilaçlar veya maddelerin aşırı dozda alınması, SB riskini artırabilir. Özellikle kalp damarlarını daraltan ilaçlar veya toksinler, kalp atış hızını düşürebilir.

7. İlk Yardım ve Travma:

Bazı travmatik durumlar veya ciddi yaralanmalar, sinüs bradikardisi gelişimine yol açabilir. Örneğin, baş ve boyun travmaları, sinüs düğümünü etkileyebilir.

8. Genetik Faktörler:

SB, bazen genetik yatkınlıkla ilişkilendirilebilir. Aile geçmişi, bu tür kalp ritmi bozukluklarına sahip olma riskini artırabilir.

Sinüs bradikardisi tanısı konmuş veya semptomları olan kişilerin bir kardiyolog tarafından değerlendirilmesi ve altta yatan nedenin belirlenmesi önemlidir. Tedavi, neden ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişebilir ve ilaç tedavisi veya kalp pili implantasyonu gibi yöntemleri içerebilir. Başka tıbbi durumlarla ilişkili olabileceği için sinüs bradikardisi tedavisi, altta yatan nedenin dikkatlice incelenmesini gerektirebilir.

Belirtileri

SB, kalp atışlarının normalden daha yavaş olduğu bir kalp ritmi bozukluğudur. Bu durum bazen semptomsuz olabilir veya hafif semptomlarla seyredebilir. Ancak, sinüs bradikardisi belirtileri şiddetli olduğunda veya yaşam kalitesini olumsuz etkilediğinde tedavi gerekebilir. İşte sinüs bradikardisinin yaygın belirtileri:

Yorgunluk ve Halsizlik: SB olan kişiler sık sık yorgun ve halsiz hissedebilirler. Kalp, yavaş atışlar nedeniyle vücuda yeterince oksijen taşıyamadığında bu belirtiler ortaya çıkabilir.
Baş Dönmesi veya Başı Dönme Hissi: Sinüs bradikardisi nedeniyle yetersiz kan akışı, baş dönmesi veya başı dönme hissi yaşanmasına neden olabilir. Bu durumlar özellikle ani olarak ayağa kalkarken veya hızla hareket ederken ortaya çıkabilir.
Bayılma Nöbetleri (Senkop): Sinüs bradikardisi semptomları şiddetli olduğunda veya kalp atış hızı çok düşükse, bayılma nöbetleri (senkop) yaşanabilir. Bu nöbetler, kalp tarafından yeterince kan pompalanmadığında beyne kan gitmemesi sonucu oluşur.
Göğüs Ağrısı veya Rahatsızlık: Bazı insanlar sinüs bradikardisi ile göğüs ağrısı veya rahatsızlık hissi yaşayabilirler. Bu belirti, kalbin yavaş atmasının neden olduğu oksijen yetersizliği nedeniyle oluşabilir.
Çarpıntı Hissi: SB olan kişiler, kalp atışlarının yavaş olduğunu hissedebilirler. Bu, kalp atışlarının düzensiz olduğunu veya aralıklı olduğunu hissetmelerine neden olabilir.

SB semptomları, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve semptomların şiddeti değişebilir. Ayrıca, bazı insanlar SB semptomlarını fark etmeyebilirler. Semptomların şiddeti ve sıklığı, sinüs bradikardisi türüne, altta yatan nedenlere ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.

Sinüs bradikardisi belirtileri yaşayan veya bu durumdan şüphelenen kişiler, bir kardiyolog veya uzman bir doktordan tıbbi değerlendirme ve tedavi önerisi almalıdır. Bu, semptomların kontrol altında tutulmasına ve ciddi komplikasyonların önlenmesine yardımcı olabilir.

Teşhisi

Sinüs bradikardisi teşhisi, bir dizi tıbbi test ve değerlendirme yoluyla konulur. Bu teşhis süreci, hastanın semptomlarına, tıbbi geçmişine ve risk faktörlerine dayanarak gerçekleştirilir. İşte sinüs bradikardisi teşhisinin daha ayrıntılı bir şekilde nasıl yapıldığının detayları:

1. Tıbbi Geçmiş Alımı:

Doktor, hastanın tıbbi geçmişi hakkında ayrıntılı bir bilgi toplar. Bu, daha önceki kalp hastalıkları, ilaç kullanımı, metabolik bozukluklar veya aile geçmişi gibi önemli bilgileri içerir. Geçmişte geçirilmiş bayılma nöbetleri veya semptomlar hakkında bilgi de toplanır.

2. Fizik Muayene:

Doktor, hastanın fiziksel muayenesini yapar. Bu muayene sırasında nabız hızı ve ritmi değerlendirilir, solunum hızı gözlemlenir ve kalp ve akciğer sesleri dinlenir. Fizik muayene, SB belirtilerini ve diğer muhtemel sağlık sorunlarını belirlemeye yardımcı olur.

3. Elektrokardiyografi (EKG):

Elektrokardiyografi (EKG veya ECG), sinüs bradikardisi teşhisi için kritik bir testtir. EKG, kalbin elektriksel aktivitesini ölçer ve bu aktiviteyi bir grafik olarak kaydeder. Sinüs bradikardisi olan kişilerde EKG, kalp atışlarının normalden daha yavaş olduğunu gösterecektir. EKG, teşhisin kesinliğini sağlayan ana tanı aracıdır.

4. Holter Monitor veya Event Recorder:

Hastanın semptomları sık değilse veya belirli durumlarla ilişkilendirilmekte zorlanıyorsa, uzun süreli kalp ritmi izlemi gerekebilir. Holter monitör veya olay kaydedici (event recorder) adı verilen taşınabilir cihazlar, hastanın kalp ritmini 24 saate kadar izlemesine olanak tanır. Bu, SB atağının kaydedilmesine yardımcı olabilir.

5. Kan Testleri:

Kan testleri, tiroid fonksiyonlarını ve elektrolit seviyelerini kontrol etmek gibi sinüs bradikardisinin altta yatan nedenlerini belirlemek için yapılabilir.

6. Efor Testi (Egzersiz EKG):

Doktor, SB semptomlarının egzersizle tetiklenip tetiklenmediğini değerlendirmek için bir efor testi (egzersiz EKG) önerebilir. Bu test sırasında hastanın kalp ritmi egzersiz sırasında kaydedilir.

7. Ekokardiyografi:

Ekokardiyografi (ekokardiogram veya EKO), kalp yapısını ve fonksiyonunu incelemek için ultrason kullanır. Bu test, sinüs bradikardisinin altta yatan nedenlerini belirlemeye yardımcı olabilir.

Sinüs Bradikardisi Tedavisi

SB tedavisi, hastanın semptomlarının ciddiyeti ve altta yatan nedenlerine bağlı olarak değişebilir. Hafif sinüs bradikardisi vakalarında tedavi gerekmeyebilir ve sadece düzenli takip önerilebilir. Ancak semptomlar şiddetliyse veya yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa, aşağıda SB tedavi seçeneklerini daha ayrıntılı olarak detaylandıracağım:

1. İlaç Tedavisi:

SB semptomlarını hafifletmek ve kalp atış hızını artırmak için bazı ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar şunları içerebilir:

Atropin: Acil durumlarda kullanılan bir ilaç olan atropin, kalp atış hızını artırabilir ve bayılma nöbetlerini hızla tedavi edebilir.
İntravenöz İzoproterenol (İzoprenalin): İzoproterenol, kalp atış hızını artıran bir diğer ilaçtır. Acil durumlarda veya kalıcı semptomları olan hastalarda kullanılabilir.
Kronotropik İlaçlar: Özellikle beta blokerler veya kalsiyum kanal blokerleri gibi ilaçlar SB semptomlarını tedavi etmek için kullanılabilir.

İlaç tedavisi, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir, ancak ilaçların yan etkileri ve etkililikleri dikkate alınmalıdır.

2. Kalp Pili (Pacemaker):

Sinüs bradikardisinin tedavisinde en yaygın ve etkili yöntemlerden biri kalp pili implantasyonudur. Kalp pili, kalp atış hızını düzenlemek için kullanılır. Bu cihaz, kalp ritmi belirli bir eşiğin altına düştüğünde elektrik sinyali gönderir ve kalbi daha hızlı çalışmaya zorlar. Kalp pilinin implantasyonu cerrahi bir işlemdir ve genellikle kalıcı semptomları olan hastalarda veya ilaç tedavisinin işe yaramadığı durumlarda tercih edilir.

3. Altta Yatan Nedenin Tedavisi:

Sinüs bradikardisinin altta yatan nedeni belirli bir tıbbi durum veya ilaçlarla ilişkiliyse, bu nedenin tedavisi öncelikli olacaktır. Örneğin, hipotiroidizm gibi metabolik bir bozukluğun neden olduğu SB, tiroid hormon tedavisi ile düzeltilebilir.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

SB tanısı konmuş olan kişiler, semptomlarını kontrol altında tutmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapabilirler. Bu değişiklikler şunları içerebilir:

Aşırı fiziksel aktiviteden kaçınma.
Alkol ve kafein tüketimini sınırlama.
Sigara içmeyi bırakma.
Stresi yönetme ve rahatlama tekniklerini uygulama.

Tedavi planı, hastanın semptomlarına, genel sağlık durumuna ve yaşına bağlı olarak kişiselleştirilir. Sinüs bradikardisi tedavisi, hastanın yaşam kalitesini artırmayı amaçlar ve bir kardiyolog veya uzman bir doktor tarafından yakından izlenmelidir. Herhangi bir semptom değişikliği veya yan etki durumunda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

Sonuç

SB, kalp atışlarının normalden daha yavaş olduğu bir durumdur. Tedavi, semptomların şiddeti ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Semptomları olan veya sinüs bradikardisi teşhisi konmuş olan kişiler, bir kardiyolog veya uzman bir doktor tarafından izlenmelidir. Bu, semptomları kontrol altında tutmak ve ciddi komplikasyonları önlemek için önemlidir.

Referanslar:

Nedenleri

Belirtileri

Teşhisi

Sinüs Bradikardisi Tedavisi

Sonuç

Popüler Sağlık