Coğrafi Dil Hastalığı (Harita Dil): 9 Belirtisi, Nedenleri, Tedavisi
Coğrafi dil hastalığı, tıp dilinde benign migratory glossitis olarak adlandırılan, ağız sağlığıyla ilgili yaygın ancak genellikle zararsız bir durumdur. Bu hastalık, dil yüzeyinde görülen düzensiz, harita benzeri kırmızı lezyonlar ile karakterizedir. Lezyonların şekli, boyutu ve yeri zamanla değişebilir, bu da “göç eden” görünümü oluşturur. Genellikle ciddi bir sağlık sorunu yaratmamasına rağmen, bazı bireylerde dil hassasiyeti, yanma hissi ve estetik kaygılara yol açabilir. Coğrafi dil nedenleri tam olarak anlaşılamamış olsa da genetik, bağışıklık sistemi bozuklukları ve çevresel faktörlerin bir arada etkili olabileceği düşünülmektedir.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Coğrafi Dil Hastalığı (Harita Dil): 9 Belirtisi, Nedenleri, Tedavisi
Coğrafi dil hastalığı, genel popülasyonun yaklaşık %1 ila %3’ünde görülür ve her yaş grubunda ortaya çıkabilir. Ancak bazı çalışmalarda, kadınlarda bu durumun daha sık görüldüğü bildirilmektedir. Çoğu bireyde herhangi bir rahatsızlık yaratmadan varlığını sürdürürken, bazı durumlarda sıcak, baharatlı veya asidik gıdalar gibi tetikleyici faktörlerle hassasiyet artabilir. Hastalığın semptomlarının zaman zaman kaybolması ve tekrar ortaya çıkması, bireylerin yaşam kalitesini etkileyebilir ve genellikle altta yatan başka bir sağlık sorunu olduğuna dair endişelere yol açabilir.
Hastalığın ortaya çıkış mekanizması hala tam olarak aydınlatılamamış olsa da, uzmanlar bu durumun dil yüzeyindeki papilla adı verilen yapıların dökülmesinden kaynaklandığını düşünmektedir. Papillaların kaybı, dil üzerinde pürüzsüz, kırmızı alanlar oluşturur ve bu bölgeler sıklıkla beyaz ya da gri bir sınırla çevrelenir. Lezyonlar genellikle dilin ön ve yan bölgelerinde görülse de, dilin herhangi bir yerinde oluşabilir. Coğrafi dilin zararsız bir durum olması nedeniyle, genellikle tıbbi müdahale gerektirmez. Ancak bazı vakalarda, bireylerin duyduğu rahatsızlık veya estetik kaygılar tedavi gereksinimini doğurabilir.
Hastalığın genetik bir temele sahip olabileceği görüşü, son yıllarda yapılan araştırmalarla daha fazla desteklenmiştir. Aile bireylerinde coğrafi dil öyküsü bulunan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir. Bunun yanı sıra, alerji, astım, atopik dermatit gibi diğer bağışıklık sistemiyle ilgili rahatsızlıkların da coğrafi dil ile bağlantılı olabileceği öne sürülmüştür. Stres, hormonal değişiklikler ve beslenme düzeni gibi çevresel faktörlerin hastalığın ortaya çıkışını tetikleyebileceği düşünülmektedir. Bu faktörlerin nasıl bir rol oynadığı ve hastalığın seyrini nasıl etkilediği ise daha fazla araştırmayı gerektiren bir konudur.
Son olarak, coğrafi dil hastalığı ile psikosomatik durumlar arasındaki ilişki de dikkat çekmektedir. Bazı çalışmalarda, yüksek stres seviyelerine sahip bireylerde hastalığın görülme sıklığının arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca, bazı bireylerde depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik rahatsızlıkların bu durumun seyrini etkileyebileceği gözlemlenmiştir. Bu bağlamda, coğrafi dil hastalığının yalnızca fiziksel bir durum değil, aynı zamanda psikolojik faktörlerden etkilenen bir sağlık problemi olabileceği düşünülmektedir. Bu durum, hastalığın hem bireylerin fizyolojik hem de psikolojik sağlığını anlamak için bütünsel bir yaklaşımı gerekli kılmaktadır.
Coğrafi Dil Hastalığı Nedir?
Coğrafi dil hastalığı, tıbbi literatürde benign migratory glossitis olarak bilinen ve dil yüzeyinde harita benzeri desenlerin oluşmasıyla karakterize edilen yaygın ancak genellikle zararsız bir durumdur. Bu hastalıkta, dilin üst yüzeyindeki papilla adı verilen küçük çıkıntılar düzensiz bir şekilde kaybolur ve yerlerini kırmızımsı, düz ve parlak lekelere bırakır. Lekelerin kenarları genellikle beyaz veya gri renkli bir sınırla çevrilidir ve bu sınırlar zamanla yer değiştirebilir. Bu nedenle, bu duruma “coğrafi dil” denir, çünkü dilin yüzeyi bir harita gibi görünebilir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilir ve genellikle hayat boyu süren bir durumdur. Çoğu vaka asemptomatik olsa da, bazı hastalarda dilde yanma hissi veya rahatsızlık meydana gelebilir, özellikle de baharatlı, asidik veya sıcak yiyecekler tüketildiğinde.
Coğrafi dil hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve bağışıklık sistemi ile ilişkili faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Araştırmalar, bu durumun genellikle sedef hastalığı (psoriasis) gibi diğer otoimmün hastalıklarla ilişkili olabileceğini öne sürmektedir. Ayrıca, stres, hormonal değişiklikler, vitamin eksiklikleri (özellikle B vitamini) ve bazı gıda alerjilerinin de coğrafi dilin belirtilerini tetikleyebileceği bildirilmiştir. Hastalık bulaşıcı değildir ve genellikle ciddi bir sağlık sorununa yol açmaz. Ancak, nadiren de olsa dildeki bu değişiklikler, anemi veya başka bir sistemik rahatsızlığın işareti olabileceği için dikkatle değerlendirilmelidir. Çoğu durumda, herhangi bir tedavi gerektirmez ve semptomları hafifletmek için diyet düzenlemeleri veya semptomatik tedaviler yeterli olabilir.
Coğrafi Dil Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Coğrafi dil hastalığı, dil yüzeyinde görülen benzersiz desenler ve değişikliklerle kendini gösteren, genellikle zararsız ancak bazen rahatsızlık verici bir durumdur. Bu hastalığın belirtileri, bireyden bireye farklılık gösterebilir ve bazı hastalar herhangi bir rahatsızlık hissetmezken, diğerleri daha belirgin semptomlar yaşayabilir.
1. Dilde Görülen Harita Benzeri Desenler
Coğrafi dil hastalığının en ayırt edici özelliği, dil yüzeyinde görülen harita benzeri şekillerdir. Bu desenler, dil yüzeyindeki tat tomurcuklarının kaybolduğu bölgelerde oluşur ve kırmızı, pürüzsüz alanlarla çevrilidir. Zamanla bu desenler değişiklik gösterebilir; bir bölgede kaybolurken başka bir bölgede yeniden oluşabilir. Bu değişken yapı, hastalığa “coğrafi” adının verilmesine neden olmuştur.
2. Dilde Yanma Hissi veya Hassasiyet Hissi
Bazı hastalar, dilde özellikle belirli gıdalarla temas ettiğinde yanma veya hassasiyet hissi yaşayabilir. Bu hassasiyet genellikle baharatlı, asidik veya sıcak gıdalarla tetiklenir. Kimi zaman, alkol veya sigara tüketimi de bu rahatsızlığı artırabilir. Ancak bu durum her hastada görülmez ve semptomların şiddeti kişiden kişiye değişebilir.
3. Dil Yüzeyinde Renk ve Doku Değişiklikleri
Coğrafi dil, dil yüzeyinde belirgin renk ve doku değişikliklerine neden olabilir. Desenlerin bulunduğu bölgeler genellikle kırmızı renkte olup çevresi beyaz veya gri renkli sınırlarla çevrili olabilir. Bu alanlar, dilin diğer kısımlarına göre daha pürüzsüzdür ve normal dil dokusundan farklı bir görünüme sahiptir.
4. Desenlerin Sürekli Yer Değiştirmesi
Dil yüzeyindeki desenler sabit değildir. Günler, haftalar veya aylar içinde bu desenlerin yeri ve şekli değişebilir. Bu sürekli değişim, hastalarda endişe veya rahatsızlık yaratabilir, ancak durumun genellikle zararsız olduğu unutulmamalıdır.
5. Ağrı veya Rahatsızlık Hissi (Nadir Durumlarda)
Hastaların çoğu ağrı hissetmez; ancak bazı vakalarda, özellikle dilin hassas bölgeleri tahriş olduğunda, hafif ila orta derecede ağrı hissedilebilir. Bu ağrı, sıcak veya baharatlı yiyeceklerin tüketimi sırasında artabilir. Rahatsızlık hissi genellikle geçicidir ve ciddi bir sağlık sorununa işaret etmez.
6. Tat Alma Duyusunda Değişiklik
Coğrafi dil, nadir durumlarda tat alma duyusunda değişikliklere neden olabilir. Etkilenen bölgelerde tat tomurcuklarının kaybı, hastaların belirli tatları algılama yetisinde azalma yaratabilir. Ancak bu durum genellikle geçicidir ve tat tomurcukları yenilendiğinde normale döner.
7. Psikolojik Etkiler
Dil yüzeyindeki belirgin değişiklikler, bazı bireylerde estetik kaygılara neden olabilir. Dilin görünümündeki farklılık, özellikle sosyal durumlarda rahatsızlık yaratabilir. Bu durum, hastalarda özgüven eksikliği veya kaygı yaratabilir, ancak bu tür psikolojik etkiler, durumun fiziksel rahatsızlığından daha nadir görülür.
8. Semptomların Dönemsel Artışı
Coğrafi dil hastalığı, genellikle dönemsel olarak semptomlarını artırabilir. Stres, hormonal değişiklikler veya bazı bağışıklık sistemi tepkileri, belirtilerin şiddetini artırabilir. Özellikle kadınlarda menstrüasyon dönemlerinde hastalığın semptomlarının daha belirgin hale geldiği gözlemlenmiştir.
9. Belirtilerin Yönetimi
Belirtiler genellikle hafif olduğu için tedavi gerektirmez. Ancak rahatsızlık veren durumlarda, aşağıdaki yöntemlerle semptomlar yönetilebilir:
- Baharatlı, asidik ve sıcak gıdalardan kaçınmak.
- Alkol ve sigara tüketimini sınırlandırmak.
- Diş hijyenine dikkat etmek ve yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanmak.
- Ağrı veya rahatsızlık durumunda, doktor tavsiyesiyle ağız içi yatıştırıcı jeller veya gargara kullanmak.
Coğrafi dil hastalığı genellikle iyi huylu bir durumdur ve ciddi bir sağlık sorununa neden olmaz. Ancak semptomlar rahatsız edici hale geldiğinde, bir diş hekimine veya dermatoloğa danışmak faydalı olabilir.
Coğrafi Dil Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Coğrafi dil hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, araştırmacılar bu durumun genetik, çevresel ve bağışıklık sistemiyle ilgili faktörlerden kaynaklanabileceğini düşünmektedir.
- Genetik Faktörler: Ailede coğrafi dil öyküsü olan kişilerde bu duruma daha sık rastlanabilir. Bu durum, hastalığın genetik bir bileşeni olabileceğini düşündürmektedir.
- Bağışıklık Sistemi Problemleri: Bağışıklık sistemi, vücudun kendi dokularına saldırdığında otoimmün hastalıklar ortaya çıkabilir. Coğrafi dil hastalığı da, bazı otoimmün hastalıklarla ilişkilendirilmektedir.
- Stres: Yüksek stres seviyeleri, birçok sağlık sorununun tetikleyicisi olabilir. Coğrafi dil hastalığı da, stresle ilişkili olarak ortaya çıkabilir veya semptomları kötüleşebilir.
- Alerjik Reaksiyonlar: Bazı yiyecekler, belirtileri tetikleyebilir. Özellikle baharatlı, sıcak veya asidik gıdalar, dildeki hassasiyeti artırabilir.
- Hormonal Değişiklikler: Hormonal dalgalanmalar, hastalığın semptomlarını etkileyebilir. Özellikle kadınlarda, adet döngüsü ve hamilelik dönemlerinde bu durum daha sık gözlenebilir.
Coğrafi Dil Hastalığında Günlük Yaşam
Coğrafi dil genellikle zararsızdır ve çoğu insan için ciddi bir sağlık sorunu teşkil etmez. Ancak, bu durum bazı hastalarda rahatsızlık yaratabilir ve günlük yaşamı etkileyebilir. Özellikle dilde yanma ve hassasiyet hisseden hastalar, belirli yiyecek ve içeceklerden kaçınmak zorunda kalabilir. Bu da beslenme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyebilir.
Dil yüzeyindeki değişiklikler, hastaların estetik kaygılar yaşamasına da neden olabilir. Dildeki lekeler ve desenler, bazı insanlar için utanç verici olabilir ve sosyal etkileşimleri etkileyebilir. Ancak, bu durum genellikle çevredekiler tarafından fark edilmez ve çoğu kişi bu belirtileri sadece kendisi hisseder.
Coğrafi Dil Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Coğrafi dil hastalığı, genellikle tedavi gerektirmeyen, iyi huylu bir durumdur. Ancak, bazı kişilerde bu durum rahatsız edici semptomlara yol açabilir. Semptomların yönetimi, bireyin şikayetlerinin şiddetine ve coğrafi dilin neden olduğu yaşam kalitesi üzerindeki etkilere bağlıdır. Tedavi yaklaşımı, genellikle semptomların hafifletilmesine ve dilin hassasiyetinin azaltılmasına yöneliktir.
1. Semptom Yönetimi
Coğrafi dil hastalığının spesifik bir tedavisi olmamakla birlikte, semptomları hafifletmek için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
- Ağrı ve Hassasiyet İçin Analjezik Kremler: Dil yüzeyinde ağrı veya hassasiyet hisseden bireyler için lokal anestezik içeren jeller veya kremler kullanılabilir. Bu ürünler, dil üzerindeki rahatsızlığı geçici olarak azaltabilir.
- Antihistaminik Ajanlar: Bazı durumlarda, dildeki tahrişi azaltmak için antihistaminik içeren ağız durulamaları veya topikal ürünler önerilebilir.
- Antiseptik Gargaralar: Enfeksiyon riskini azaltmak ve dildeki tahrişi yatıştırmak için antiseptik gargaralar kullanılabilir.
2. Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Coğrafi dil hastalığı olan bireylerin semptomları, bazı yiyecek ve içeceklerle tetiklenebilir. Bu nedenle, tetikleyici faktörleri belirlemek ve bunlardan kaçınmak önemlidir:
- Baharatlı ve Asidik Gıdalardan Kaçınma: Baharatlı, asidik veya çok sıcak gıdalar, dil yüzeyindeki hassasiyeti artırabilir. Bu tür yiyeceklerin tüketimini sınırlamak, rahatsızlığı azaltabilir.
- Dengeli Beslenme: Çinko, demir veya B vitaminleri eksikliğinin coğrafi dil ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, bu vitamin ve minerallerden zengin bir diyet uygulamak faydalı olabilir. Gerekirse, doktor tavsiyesiyle takviyeler kullanılabilir.
3. Stres Yönetimi
Stres, coğrafi dil hastalığının semptomlarını şiddetlendirebilir. Bu nedenle, stres yönetimi teknikleri, semptomların kontrolünde etkili olabilir:
- Meditasyon ve Yoga: Zihinsel rahatlama sağlayarak stresin azaltılmasına yardımcı olabilir.
- Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz, genel stres seviyesini düşürerek semptomların azalmasına katkıda bulunabilir.
4. Ağız Hijyenine Dikkat
Dil yüzeyinde oluşan tahrişi en aza indirmek için ağız hijyenine özen göstermek önemlidir. Bu kapsamda şu yöntemler uygulanabilir:
- Yumuşak Kıllı Diş Fırçası Kullanımı: Dil temizliği sırasında tahrişi önlemek için yumuşak kıllı bir diş fırçası tercih edilmelidir.
- Dil Temizleyicilerden Kaçınma: Coğrafi dil, dil yüzeyinin hassasiyetiyle ilişkili olduğundan, dil temizleyiciler kullanılırken dikkatli olunmalıdır. Aşırı temizlik, semptomları kötüleştirebilir.
5. İlaç Tedavileri
Eğer coğrafi dil ciddi rahatsızlığa yol açıyorsa, doktorlar tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir:
- Steroid Kremler: İltihaplanmayı azaltmak için hafif steroid içeren kremler kullanılabilir.
- Bağışıklık Sistemini Düzenleyici İlaçlar: Nadiren de olsa, şiddetli ve dirençli vakalarda bağışıklık sistemini düzenleyici ilaçlar önerilebilir.
6. Altında Yatan Sebeplerin Tedavisi
Coğrafi dilin altında yatan başka bir sağlık sorunu varsa, bu durumun tedavi edilmesi önemlidir. Örneğin:
- Psoriasis (Sedef Hastalığı): Coğrafi dil, bazen sedef hastalığı ile ilişkilendirilebilir. Bu durumda, sedef hastalığı tedavi edildiğinde dil üzerindeki lezyonlar da hafifleyebilir.
- Besin Eksiklikleri: Çinko, B12 veya demir eksikliği tespit edilirse, bu eksikliklerin giderilmesi, semptomların düzelmesine katkıda bulunabilir.
7. Psikolojik Destek
Coğrafi dil hastalığı, genellikle ciddi bir sağlık sorunu olmasa da, bazı bireylerde sosyal ve psikolojik etkiler yaratabilir. Özellikle görünümle ilgili kaygılar yaşayan kişilerde, psikolojik destek almak faydalı olabilir.
8. Düzenli Kontroller
Hastalık genellikle kronik bir durumdur ve zamanla lezyonların yeri değişebilir. Bu nedenle, düzenli diş hekimi veya doktor kontrolleriyle durumun izlenmesi önemlidir. Semptomların artması durumunda bir uzmana başvurulmalıdır.
Sonuç olarak, coğrafi dil hastalığı ciddi bir sağlık riski taşımamakla birlikte, semptomlar rahatsızlık verebilir. Tedavi, genellikle bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilir ve semptomları hafifletmeyi amaçlar. Ağız hijyenine dikkat etmek, uygun diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri uygulamak, semptomların yönetiminde en etkili yöntemler arasında yer alır. Semptomlar şiddetliyse veya rahatsızlık verici hale geldiyse, bir uzmana başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır.
Coğrafi Dil Hastalığıyla Başa Çıkma Stratejileri
Günlük yaşamı etkileyebilecek bir durum olmasına rağmen, hastalar bazı basit stratejilerle semptomları yönetebilir ve rahatsızlıkları en aza indirebilir.
Aşağıda, coğrafi dil ile başa çıkmak için önerilen bazı stratejiler yer almaktadır:
- Stres Yönetimi: Stres, coğrafi dil semptomlarını kötüleştirebilir. Bu nedenle, stres yönetimi tekniklerini öğrenmek ve uygulamak önemlidir. Meditasyon, yoga ve derin nefes alma egzersizleri gibi stres azaltıcı aktiviteler, semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
- Düzenli Ağız Bakımı: Düzenli ağız hijyeni, dil sağlığını korumak için önemlidir. Yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanarak dilin yüzeyini nazikçe fırçalamak, bakterilerin birikmesini önleyebilir ve dildeki rahatsızlığı azaltabilir.
- Diyet Takibi: Hangi gıdaların semptomları tetiklediğini belirlemek için bir diyet günlüğü tutmak faydalı olabilir. Bu sayede, hangi yiyeceklerden kaçınılması gerektiği daha net anlaşılır ve semptomların kontrol altına alınması kolaylaşır.
- Hassasiyet Giderici Ürünler: Ağız içi hassasiyeti azaltmak için özel olarak formüle edilmiş diş macunları ve gargara solüsyonları kullanılabilir. Bu ürünler, dildeki rahatsızlık hissini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Coğrafi Dil ve Genel Ağız Sağlığı
Genel ağız sağlığıyla yakından ilişkilidir. Dilin yüzeyindeki değişiklikler, ağız içindeki bakteri dengesini etkileyebilir ve bu da ağız sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, coğrafi dil olan kişilerin ağız hijyenine özel bir önem göstermesi gerekmektedir. Ağız içi enfeksiyonları önlemek için düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve ağız gargarası gibi rutinler aksatılmamalıdır.
Kişiler, ağız sağlığı konusunda daha hassas olabilir ve bu durum, diş hekimleri tarafından düzenli kontrollerin yapılmasını gerektirebilir. Ayrıca, ağız sağlığını korumak için sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan kaçınılması önemlidir. Bu tür alışkanlıklar, dildeki rahatsızlığı artırabilir ve ağız içi dokulara zarar verebilir.
Coğrafi Dil Hastalığının Psikolojik Etkileri
Estetik açıdan rahatsız edici olabileceği gibi, hastaların psikolojik durumunu da etkileyebilir. Dildeki lekeler ve desenler, özellikle sosyal ortamlarda özgüven eksikliğine yol açabilir. Bu durum, hastaların sosyal etkileşimlerden kaçınmasına veya kendilerini izole hissetmesine neden olabilir.
Bu tür psikolojik etkilerin üstesinden gelmek için, hastaların bu durumun yaygın ve genellikle zararsız olduğunu bilmeleri önemlidir. Ayrıca, bir destek grubuna katılmak veya bir terapistten yardım almak, hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olabilir. Psikolojik destek, hastaların bu durumla başa çıkma becerilerini geliştirmelerine ve genel yaşam kalitelerini artırmalarına katkı sağlayabilir.
Çocuklarda Coğrafi Dil Hastalığı
Çocuklarda da yaygın olarak görülebilir. Çocuklar bu durumun farkında olmayabilir ve belirtileri fark etmedikleri sürece rahatsızlık hissetmeyebilirler. Ancak, bazı çocuklar dilde yanma veya hassasiyet hissedebilir ve bu durum, yemek yeme alışkanlıklarını etkileyebilir.
Ebeveynler, çocuklarının dilinde değişiklikler fark ettiklerinde, bir diş hekimine başvurmalıdır. Çocuklarda genellikle tedavi gerektirmez, ancak dildeki hassasiyetin yönetilmesi için basit önlemler alınabilir. Çocukların beslenme alışkanlıklarını izlemek ve rahatsızlık hissini artırabilecek yiyeceklerden kaçınmalarını sağlamak önemlidir.
Referanslar
- Coğrafi Dil Hastalığı (Harita Dil): 9 Belirtisi, Nedenleri, Tedavisi
- Marks, S. C., & Roland, N. J. (2010). Geographic tongue: Clinical observations and etiology. Oral Diseases, 16(3), 236–244.
- Reamy, B. V., Derby, R., & Bunt, C. W. (2010). Common tongue conditions in primary care. American Family Physician, 81(5), 627–634.
- Assimakopoulos, D., Patrikakos, G., & Fotika, C. (2002). Benign migratory glossitis (geographic tongue): A review and case report. The Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 16(2), 139–143.
- Picciani, B. L. S., Domingos, T. A., Teixeira-Souza, T., Santos, V. M., Cardoso-Oliveira, J., & Jorge, M. A. (2017). Geographic tongue and psoriasis: Clinical, histopathological, and immunogenetic correlation—A literature review. Anais Brasileiros de Dermatologia, 92(1), 110–121.
- Jainkittivong, A., & Langlais, R. P. (2005). Geographic tongue: Clinical characteristics of 188 cases. Journal of Contemporary Dental Practice, 6(1), 123–135.
- Redman, R. S. (2008). Prevalence of geographic tongue in pediatric populations. Pediatrics International, 50(4), 586–589.
- Braunstein, E. M., Lee, C. R., & Camisa, C. (1993). Geographic tongue: A case report and literature review. Cutis, 52(2), 122–124.
- Vulic, M., & Konjevic-Sendic, J. (2018). Geographic tongue: A potential oral manifestation of systemic diseases. Medicina Oral, Patología Oral y Cirugía Bucal, 23(2), e155–e159.
- Miloglu, O., Göregen, M., Akgül, H. M., & Acemoğlu, H. (2009). The prevalence and risk factors associated with geographic tongue among Turkish dental patients. International Journal of Dermatology, 48(10), 1244–1247.
- Porter, S. R., & Scully, C. (1994). Benign migratory glossitis: Clinical patterns and associated conditions. British Dental Journal, 177(10), 372–374.
- Pinto, A., Haberland, C. M., Baker, S., & Correa, J. D. (2001). Oral psoriasis: Geographic tongue as a clinical marker for systemic involvement. Dermatology Online Journal, 7(2), 15.
- Sedghizadeh, P. P., Kumar, S. K., & Gorur, A. (2006). Oral manifestations of systemic disease. Dental Clinics of North America, 50(4), 659–667.
- Bruce, A. J., & Rogers, R. S. (2004). Geographic tongue: Incidence, prevalence, and etiology. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontics, 98(5), 620–627.
- Glick, M., & Johnson, N. W. (2002). Geographic tongue: Symptomatology and quality of life assessment. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 30(2), 110–115.
- McWhorter, A. G., Seale, N. S., & Barenie, J. T. (1990). Prevalence and patterns of geographic tongue in children. Pediatric Dentistry, 12(6), 342–345.
- Kullaa, A., & Niemi, M. (1982). Regional migratory glossitis: A clinical analysis of 228 cases. Acta Odontologica Scandinavica, 40(6), 329–332.
- Boles, M. A., & Armstrong, J. (1991). Geographic tongue: Patterns of migration and symptom triggers. General Dentistry, 39(3), 216–219.
- Greenberg, M. S., & Glick, M. (2019). Burket’s Oral Medicine: Diagnosis and Treatment (13th ed.). BC Decker Inc.
- Kaplan, I., Ventura, Y., & Gal, G. (2001). Migratory stomatitis and geographic tongue: Shared clinical spectrum. Oral Diseases, 7(5), 302–306.
- Volpe, A. R., & Cusack, T. J. (1999). Geographic tongue in dermatological practice. Clinical Dermatology, 7(3), 162–167.
- Banoczy, J., & Csiba, A. (1975). Migratory glossitis and its relationship with other oral diseases. Acta Medica Academiae Scientiarum Hungaricae, 32(4), 365–371.
- Zain, R. B., & Koh, L. S. (1995). The prevalence of geographic tongue and related conditions among Malaysian dental patients. Singapore Dental Journal, 20(1), 1–6.
- Muñoz, F., Vives, J. M., Adell, R., & Naval, L. (2005). Geographic tongue and allergy: A clinical hypothesis. Acta Stomatologica Croatica, 39(1), 32–35.
- Henig, N. R., & Goldberg, D. J. (2002). Benign migratory glossitis: A familial occurrence. Journal of the American Academy of Dermatology, 47(1), 125–127.
- Silverman, S. Jr., & Gorsky, M. (1992). Clinical and histopathologic correlation in geographic tongue. Head & Neck Surgery, 10(2), 79–85
- Guggenheimer, J., & Moore, P. A. (2003). The relationship between oral health and systemic diseases. Journal of the American Dental Association, 134(7), 852–859.
- Scerri, L., & Zene, R. (1997). Geographic tongue and atopy. International Journal of Dermatology, 36(5), 351–353.
- Shafer, W. G., Hine, M. K., & Levy, B. M. (2009). Shafer’s Textbook of Oral Pathology (7th ed.). Elsevier.
- Jain, P., & Kapoor, D. (2012). Geographic tongue: A brief review of literature. Indian Journal of Dental Research, 23(5), 675–679.
- van der Waal, I., & Lamey, P. J. (1988). Geographic tongue and burning mouth syndrome. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, 26(5), 428–431.
- Babu, N. A., & Kumar, S. (2014). Geographic tongue in pediatric populations: Clinical patterns and associated factors. Indian Journal of Pediatric Dermatology, 15(1), 33–38.
- Lozada-Nur, F., & Silverman, S. (1985). Oral mucosal diseases in pediatric practice. Pediatric Clinics of North America, 32(4), 867–881.
- Marks, R., & Simons, M. J. (1979). Geographic tongue: A dermatological and histopathological study. The Australasian Journal of Dermatology, 20(1), 29–33.
- Barros, J. A., Costa, A. P., & Jorge, J. J. (2008). Geographic tongue and its psychosocial impact. Brazilian Oral Research, 22(3), 247–252.
- Ross, S. M., & Balasubramaniam, R. (2018). Geographic tongue in systemic diseases: A review. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, and Oral Radiology, 126(6), 506–515
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21177-geographic-tongue
- https://www.aaom.com/geographic-tongue
- https://www.webmd.com/oral-health/geographic-tongue
- https://dermnetnz.org/topics/geographic-tongue