Kabızlığı gidermek için Kabızlık diyeti # Op.Dr. Ali Gürtuna

Kabızlığı gidermek için Kabızlık diyeti başlıklı makalemde kabızlığın tedavisinde kullanmak üzere benzersiz bir diyet listesi hazırlamaya çalıştım.

İnternette yaptığım araştırmalarda; Türkçe sağlık sitelerinde, kabızlık diyetiyle ilgili olarak yazılmış ve ‘kopyala – yapıştır’ yöntemiyle oluşturulmuş orjinal olmayan diyet listeleri dışında, detaylı – özenli – güvenilir kabızlık diyet listesi olmadığını gördüm.

Özellikle bebeklik ve çocukluk döneminde sık karşılaştığımız hastalıklardan birinin maalesef kabızlığın olduğunu görüyoruz.

Özellikle bebeklik döneminde kabızlık gördüğümüzde, öncelikle anal fissür olarak da adlandırdığımız makatta bölgesinde görülen çatlakların da belirlenip uygun şekilde tedavisini planlamalıyız. Anal fissür tedavisinde, günde 3 defa 15 dakika olarak uygulanan sıcak oturma banyolarına ek olarak, makat bölgesinin hem dış kısmına ve hem de kulak temizleme çöpünün pamuğu ile iç kısmına kas gevşetici – ağrı kesici özelliği olan krem ve epitelizan krem olmak üzere, ikili krem tedavisi eklenmelidir.

Tam tedavi edilmeyen hastalar; yıllarca doktor ve diyetisyen kontrollerine gitmekte, ancak tüm tedavi prensipleri tam ve uygun şekilde uygulanmadığı için (davranışsal tedavi, uygun ilaç tedavisi, kabızlık diyeti gibi tüm faktörlerin birlikte uygulanması zaruridir.) kabızlık hastalarının tedavisi gecikmektedir.

Bebekler ve çocuklarda kabızlık tedavisi ile ilgili detaylı bir makalemi, internet sitemde bulabilirsiniz.

Kabızlık tedavisi kapsamında verilen diyeti listesine ek olarak uygulanması gereken ‘davranışsal tedaviye’ birkaç örnek vermek gerekirse;

Çocuk, her yemekten sonra (kakası gelse de gelmese de) 10 dakika tuvalette oturacak.
Hasta, daha çok “eski tip tuvalet” kullanacak. Klozet (yeni tip tuvalet) kullanmak zorunda kalırsa, ayaklarının altına oturak gibi bir yükseltici koyulacak.
Çocuk, tuvalete oturduğunda ayak tabanı yere basacak. (Kaka yaparken ayakucunda yükselmeyecek).

Kabızlık Diyeti:

# Unutmayın ki “kabızlık diyetini tam olarak uygulanmadığınız sürece” tedavinin başarılı olma şansı ‘sıfırdır’ !!

## KABIZLIK DİYETİNDE SERBEST OLAN GIDALAR ##

Serbest olan gıdaların hepsini vermek zorunda değilsiniz.
Aşağıdaki listeden bütçenize uygun olanları seçebilirsiniz.

1. Bol su ve sulu gıdalar almalı. (En önemli madde bu) ***
2. Kayısı, erik, kuru incir marmelatı veya kompostosu yenilerek üzerine ılık su ya da ıhlamur içilmeli ve fiziksel aktivite yapılmalı.
3. Günlük 3 – 4 porsiyon meyve tüketilmeli. Armut, kayısı, erik, incir gibi lifi bol olanları tercih edilmeli. Taze sıkılmış meyve suları (hazır meyve sularını tercih etmiyoruz) içerdiği posa, vitamin ve mineralleri ile barsak hareketlerine olumlu etki yapar.
4. Günlük 2 – 3 porsiyon sebze tüketilmeli. Domates, salatalık, biber, marul gibi sebzeleri çiğ; taze fasulye, bezelye, kara lahana, ıspanak, karnabahar ve pırasa gibi sebzeleri ise pişmiş olarak yemeli. Sebzeleri aşırı pişirmemeye özen göstermeli. Haftada en az 2 kez kuru baklagil. (kuru fasulye, nohut, mercimek, kuru barbunya, soya fasulyesi).

5. Kabuğu ile yenebilen meyve ve sebzeler kabuklu tüketilmeli. (salatalık gibi).
6. Sert kabuklu yemişleri (fındık, yer fıstığı, badem, ceviz) ve kuru meyveleri (kuru kayısı, kuru üzüm, incir ve kuru erik) sık ama az miktarda tüketmeli. Kuru meyveler hoşaf olarak da yenilebilir.
7. Kepekli tahıllar (esmer ekmek, bulgur, kepekli pirinç / makarna / erişte / un). Her gün en fazla 2 dilim kepek ekmek yenebilir.
8. Diyette tavuk, balık, hindi, sığır eti, yumurta, kepekli ekmek, sebze çorbası, zeytinyağı ve mısır yağı ağırlıklı olmalı.

9. Her hafta 2 – 3 öğün kurubaklagil (kuru fasulye, nohut, barbunya, mercimek) yemeli.
10. Yemeklerin çok sıcak veya çok soğuk olmamasına ve iyi çiğnenmesine dikkat edilmeli.
11. Öğle ve akşam yemeklerinde salata bulundurulmasına özen gösterilmeli.

## AZ TÜKETİLMESİ GEREKEN GIDALAR ##

1. Günde en fazla 1 bardak açık çay
2. Peynir

## KABIZLIK DİYETİ LİSTESİNDE YASAK OLAN GIDALAR ##

1. Makarna, pirinç pilavı (bunun yerine bulgur pilavı tercih edilecek), patates. (en fazla 15 günde 1)
2. Şehriye, nişastalı gıdalar, pirinç unu.
3. Pasta, kek, börek, çörek, simit, bisküvi, beyaz ekmek, kuruyemiş.
4. Jöleler, pelteler.

5. Çilek, muz, elma, kızılcık, şeftali, havuç.
6. Aşırı şeker ve şeker içeren besinlerden mümkün olduğunca kaçınılmalı.
7. Salam, sosis, sucuk, kek, pasta ve krema, (kahveli ve kakaolu yiyecekler ve içecekler).
8. CANAVAR ÜÇLÜ (KOLA & ÇİKOLATA & CİPS) , KESİNLİKLE YASAK

PubMed makale aramalarından Türkçe çeviri ve düzenlemelerim:

Kabızlık çocuklukta, özellikle çocuklar yaklaşık 2-3 yaşlarında lazımlık eğitimi alırken yaygındır.

Çocuklarda kabızlık belirtileri:

Aşağıdaki durumlarda çocuğunuz kabız olabilir:

. Geçen hafta en az 3 kez kaka yapmamışsa
. Kakası büyük ve zorluysa
. Kakası “tavşan – keçi pisliği” veya küçük peletler gibi görünüyorsa
. Kaka yaparken zorlanıyor veya acı çekiyorsa
. Kaka sırasında veya sonrasında biraz kanama varsa (çünkü kakası büyük ve serttir)

Çocuğunuz 1 yaşından büyükse, kirli pantolon kabızlığın başka bir kabızlık belirtisi olabilir, çünkü sulu kaka sert kaka etrafından sızabilir. Buna taşma kirliliği denir .

Çocuklarda kabızlık nedenleri:

Çocuklarda kabızlığın birçok olası nedeni vardır. Kabızlık diyeti listesine uyum sağlamak bu nedenleri minimalize edecektir.

Olası nedenlerden bazıları şunlardır:

. Meyve ve sebze gibi yeterince yüksek lifli yiyecekler yememek
. Yeterince sıvı içmemek
. Lazımlık (veya tuvalet) eğitimi sırasında baskı altında hissetme veya kesintiye uğrama
. Ev taşıma, yeni bir bebeğin gelmesi, kreş veya okula başlama gibi bir şey için endişe

Çocuğunuz kabızsa, kaka yapması acı verici olabilir, bu da kaka yapmayı istmeyeceği anlamına gelebilir. Bu bir kısır döngü yaratabilir; ne kadar çok tutunurlarsa o kadar kabız olurlar.

Çocuğunuzun kabızlığı nasıl tedavi edilir, kabızlık diyeti önemli midir?

Çocuğunuzun kabız olabileceğini düşünüyorsanız, doktorunuza götürün. Kabızlık tedavisi çocuğunuzun yaşına bağlıdır.

Çocuğunuz ne kadar uzun süre kabız olursa, normale dönmeleri o kadar zor olabilir, bu yüzden erken yardım aldığınızdan emin olun.

Diyet ve yaşam tarzı değişikliklerinin yanı sıra katı yiyecekler yiyen çocuklar için laksatifler önerilir.

Tedavi birkaç ay sürebilir, ancak denemeye devam edin.

Çocuğunuzun kabızlığı giderildikten sonra, tekrarlamasını önlemek önemlidir. Doktorunuz, kakanın düzenli olarak dışarı çıkacak kadar yumuşak kalmasını sağlamak için bir süre müshil almaya devam etmesini önerebilir.

Kirli kabızlığı gidermek:

Kabız kalmak ve kıyafetlerini kirletmek, çocuğunuzun bilerek yaptığı bir şey değildir, bu yüzden onlarla karşı karşıya gelmek için bir neden yoktur.

Hem durumu stresli bulabilirsiniz, ancak sakin ve rahat kalmak çocuğunuzun sorunla başa çıkmasına yardımcı olmak için en iyi tutumdur.

Kabızlığı gidermek için neler yapılmalı?

Çocuğunuzun bol miktarda su içttiğinden emin olun. Formülle beslenen bebekler, formül beslemeleri arasında fazladan su içebilirler.

Çocuğunuza, bol miktarda aynı zamanda iyi bir lif kaynağı olan meyve ve sebze de dahil olmak üzere çeşitli yiyecekler verin. Küçük çocukları ne besleyeceğinizi görün.

Çocuğunuzu fiziksel olarak aktif olmaya teşvik edin.

Çocuğunuzu, kakası olsun ya da olmasın her yemeklerden sonra ve yatmadan önce lazımlık veya tuvalete düzenli olarak oturma konusunda teşvik edin. Bu özellikle ayakta durduklarında kakayı unutabilecek lazımlık eğitimi almış erkekler için önemlidir.

Kabızlık diyeti listesini dikkatle inceleyip uygulamaya gayret edin.

Çocuğunuzun lazımlık veya tuvaleti kullanırken ayaklarını yere düz bir şekilde bastığından emin olun.

Lazımlık veya tuvaleti kullanma konusunda endişeli olup olmadıklarını sorun – bazı çocuklar kreş veya okul gibi belirli durumlarda kaka yapmak istemez.

Sakin ve güven verici olun, böylece çocuğunuz tuvalete gitmeyi stresli bir durum olarak görmez – çocuğunuzun kakmayı yaşamın normal bir parçası olarak görmesini istemelisiniz, utanılacak bir şey değil.