Akne ve Sivilceden Kurtulmak İçin 20 Öneri
Akne ve sivilceler, her yaştan insanın karşılaşabileceği cilt problemlerinin başında gelir. Özellikle ergenlik döneminde artan hormon seviyeleriyle birlikte yaygın hale gelse de, yetişkinlik döneminde de sıkça rastlanır. Bu cilt sorunları sadece fiziksel bir rahatsızlık yaratmaz, aynı zamanda kişisel özgüven üzerinde de olumsuz etkiler bırakabilir. Ciltte görülen bu pürüzler, yanlış bir bakım rutini, hormonal değişiklikler, genetik faktörler veya çevresel etmenler nedeniyle ortaya çıkabilir. Akne, gözeneklerin tıkanması, yağ üretiminin artması ve bakteriyel enfeksiyonlar gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişir. Bu yüzden, akneden kurtulmak için yalnızca tek bir çözüm yöntemi yerine, cilt tipi ve yaş gibi faktörlere göre kişiselleştirilmiş bir bakım programı izlenmelidir.
Sağlık Bilgisi İçeriği
Akne ve Sivilceden Kurtulmak İçin 20 Öneri
Akne tedavisinde yapılan en büyük hatalardan biri, cildin genel sağlığını göz ardı eden aşırı agresif tedavilere başvurmak veya evde kolayca uygulanabilecek yanlış yöntemler kullanmaktır. Sivilceleri sıkmak, ciltte daha fazla hasara yol açabilir ve lekelerin kalıcı hale gelmesine neden olabilir. Aynı zamanda cilt tipine uygun olmayan ürünler kullanmak da cildin yağ dengesini bozarak durumu daha da kötüleştirebilir. Bu nedenle, doğru ve etkili bir bakım rutini geliştirmek, sivilcelerin azalmasına ve uzun vadede cildin daha sağlıklı görünmesine yardımcı olabilir.
Günümüzde, akne tedavisi için hem kozmetik hem de doğal yöntemler olmak üzere birçok seçenek mevcuttur. Akneyle mücadele ederken yalnızca yüzeysel tedavilere değil, aynı zamanda beslenme düzeni, stres yönetimi ve yaşam tarzı alışkanlıklarına da dikkat edilmelidir. Akne tedavisinde, cildin nem dengesini korumak, antibakteriyel özelliklere sahip ürünler kullanmak ve düzenli olarak cilt temizliğine özen göstermek son derece önemlidir. Ancak her bireyin cilt tipi farklı olduğundan, kullanılan yöntemlerin kişiye özel olması gerektiği unutulmamalıdır.
Bu yazıda, akne ve sivilcelerle mücadele ederken dikkat edilmesi gereken en önemli 20 öneriyi derledik. Bu öneriler, hem cildinizin sağlığını korumanıza hem de yeni sivilce oluşumunu engellemenize yardımcı olacak. Doğru bir bakım rutini ve sağlıklı alışkanlıklarla, cildinizi akne ve sivilce tedavisi mümkün. Şimdi, bu önemli adımlara yakından bakalım.
Akne ve Sivilceden Kurtulmak İçin Öneriler
1. Cilt Temizliğine Özen Gösterin
Cilt temizliği, akne oluşumunu engellemenin en temel adımlarından biridir. Gün içerisinde cildimiz, çevresel kirlilik, toz, yağ ve makyaj kalıntıları gibi dış etkenlere maruz kalır. Bu kirler, gözeneklerin tıkanmasına ve sivilce oluşumuna neden olabilir. Cildin doğal yağ dengesi bozulduğunda, daha fazla yağ üretimi tetiklenir ve bu da akne riskini artırır. Bu nedenle, sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez cilt temizliği yapmak son derece önemlidir. Cildinize uygun, nazik bir temizleyici kullanarak cildinizi temizlemeniz, cildinizin aşırı kurumasını veya tahriş olmasını engeller. Ayrıca, cildi ovalamak yerine hafif ve dairesel hareketlerle yıkamak da cildinize zarar vermemeniz açısından önemlidir. Temizleme işlemi sonrasında cildinizi nemlendirmeyi unutmayın, çünkü cilt, nemini kaybettiğinde daha fazla yağ üreterek akne oluşumunu tetikleyebilir.
2. Gözenekleri Tıkamayan Ürünler Kullanın
Cilt bakımı ve makyaj ürünleri kullanırken “komedojenik olmayan” (non-comedogenic) etiketli ürünleri tercih etmek önemlidir. Komedojenik ürünler, gözenekleri tıkayarak sivilce oluşumuna neden olabilir. Özellikle yağlı cilt tipine sahip olan kişiler, ciltlerinin daha fazla yağ ürettiği durumlarda tıkanmış gözenekler nedeniyle daha fazla sivilce ile karşılaşabilir. Su bazlı, hafif formüllü ürünler kullanarak cildinizin nefes almasını sağlarken, aynı zamanda aşırı yağ üretimini de dengeleyebilirsiniz. Ayrıca, kullandığınız ürünlerin cilt tipinize uygun olduğundan emin olun. Yağlı veya karma cilde sahipseniz, daha hafif ürünler tercih ederek cildinizi ağırlık altında bırakmadan nemlendirebilirsiniz.
3. Su İçmeyi İhmal Etmeyin
Vücudun genel sağlığı için olduğu gibi, cilt sağlığı için de yeterli su tüketimi oldukça önemlidir. Cildin nem dengesini korumak, cilt hücrelerinin daha hızlı yenilenmesine ve cildin kendini onarma sürecinin hızlanmasına yardımcı olur. Ayrıca, yeterli su tüketimi, ciltteki toksinlerin atılmasını sağlar ve böylece gözeneklerin tıkanma olasılığını azaltır. Yetersiz su alımı, cildin kurumasına ve dolayısıyla daha fazla yağ üretimine neden olabilir. Bu durum ise gözeneklerin tıkanmasına ve akne oluşumuna zemin hazırlar. Günlük su tüketiminizi arttırarak, cildinizin daha parlak ve sağlıklı görünmesine katkıda bulunabilirsiniz. Genellikle günde en az 8 bardak su içilmesi önerilir, ancak bu miktar bireyin yaşam tarzına, fiziksel aktivitesine ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
4. Sağlıklı ve Dengeli Beslenin
Cildin görünümü, tüketilen besinlerle doğrudan ilişkilidir. Özellikle yağlı, şekerli ve işlenmiş gıdalar, cildinizde yağ üretimini artırarak sivilce oluşumunu tetikleyebilir. Örneğin, yüksek glisemik indeksli yiyecekler, kan şekerini hızla yükselterek insülin üretimini artırır ve bu da ciltte yağ üretimini tetikleyen hormonları uyarabilir. Bunun yerine, cildinizi destekleyecek yiyecekler tüketmek akne oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir. Omega-3 yağ asitleri açısından zengin balıklar, ciltteki iltihabı azaltmaya yardımcı olabilirken, antioksidan içeren sebze ve meyveler cildi serbest radikallere karşı korur. Ayrıca tam tahıllar ve lif açısından zengin gıdalar, kan şekerini dengede tutarak cilt sağlığını olumlu etkileyebilir. Sağlıklı bir diyet, sadece cilt sağlığınızı değil, genel sağlığınızı da olumlu yönde etkiler.
5. Stresi Azaltın
Stres, akne oluşumunda önemli bir rol oynar. Yüksek stres seviyeleri, vücutta kortizol adı verilen bir hormonun artmasına neden olur. Kortizol, vücuttaki yağ üretimini artırarak gözeneklerin tıkanmasına ve sivilcelerin ortaya çıkmasına yol açar. Ayrıca stres, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve bu da cildin kendini onarma kapasitesini olumsuz etkiler. Stres seviyesini azaltmak, akne tedavisinde büyük bir fark yaratabilir. Stresle başa çıkmak için düzenli egzersiz yapmak, meditasyon ve yoga gibi rahatlatıcı aktivitelerle ilgilenmek ya da hobilere vakit ayırmak faydalı olabilir. Stresi yönetmek, sadece cilt sağlığınızı değil, genel ruh halinizi ve fiziksel sağlığınızı da olumlu yönde etkiler.
6. Cildinizi Nemlendirin
Akneye eğilimli ciltlerde yaygın olarak yapılan bir hata, cildin nemlendirilmemesidir. Özellikle yağlı ciltler için nemlendirici kullanmamak, cildin daha fazla yağ üretmesine neden olabilir. Cilt nemsiz kaldığında, doğal yağ üretimi artar ve bu da sivilce oluşumuna yol açabilir. Bu nedenle, cilt tipinize uygun, yağsız ve su bazlı nemlendiriciler kullanmak son derece önemlidir. Cildinizi nemlendirerek, yağ üretimini dengeleyebilir ve cildin kendini onarma sürecine katkıda bulunabilirsiniz. Ayrıca, nemlendirici kullanmak cildin elastikiyetini korumasına ve sivilce sonrası oluşabilecek sivilce izlerinin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur.
7. Güneş Koruyucu Kullanın
Güneşin zararlı UV ışınları, sadece cilt yaşlanmasına neden olmakla kalmaz, aynı zamanda sivilce izlerinin koyulaşmasına ve daha belirgin hale gelmesine yol açar. Güneş ışınları, ciltteki iltihaplanmayı artırabilir ve sivilcelerin iyileşme sürecini uzatabilir. Bu nedenle, günlük olarak güneş kremi kullanmak akne tedavisinde önemli bir adımdır. En az SPF 30 içeren geniş spektrumlu bir güneş koruyucu tercih ederek, cildinizi hem UVA hem de UVB ışınlarından koruyabilirsiniz. Ayrıca, yağsız ve komedojenik olmayan güneş koruyucuları tercih etmek, cildinizin tıkanmasını engelleyerek sivilce oluşumunu önler.
8. Cildinizi Ovalamaktan Kaçının
Cildi sert bir şekilde ovalamak, cildin tahriş olmasına ve aknenin daha da kötüleşmesine neden olabilir. Özellikle akneye eğilimli ciltlerde aşırı peeling veya sert fırçalarla temizlik yapmak, cildin doğal yağ dengesini bozarak daha fazla sivilceye yol açabilir. Bu nedenle, cildi nazik bir şekilde temizlemek ve haftada bir ya da iki kez nazik bir peeling uygulamak yeterlidir. Sert kimyasal peelingler veya aşındırıcı ürünler yerine, salisilik asit gibi cilt bariyerine zarar vermeden ölü hücreleri temizleyen ürünler tercih edilebilir. Nazik bir bakım rutini, cildin tahriş olmasını önleyerek sivilce oluşumunu azaltır.
9. Yastık Kılıflarınızı Düzenli Olarak Değiştirin
Cildiniz, gece boyunca yastık kılıfıyla uzun süre temas eder ve bu yüzden yastık kılıfı, cilt sağlığı açısından önemli bir rol oynar. Zamanla yastık kılıflarında bakteri, yağ ve ölü deri hücreleri birikir. Bu birikintiler, cildinize temas ettiğinde gözeneklerin tıkanmasına ve sivilce oluşumuna neden olabilir. Haftada en az bir kez yastık kılıflarınızı değiştirmek, ciltte bakteri birikimini önler ve sivilce oluşum riskini azaltır. Ayrıca, mümkünse pamuk veya ipek gibi doğal materyallerden yapılmış yastık kılıfları tercih etmek, cildin nefes almasına yardımcı olur ve tahrişi önler.
10. Saç Ürünlerine Dikkat Edin
Saçınıza uyguladığınız bazı ürünler, özellikle saç spreyleri, jöleler veya saç kremleri, yüzünüze temas ettiğinde gözeneklerinizi tıkayabilir ve sivilce oluşumuna neden olabilir. Özellikle alın ve şakak bölgesinde sivilce sorunları yaşayan kişiler, bu durumu saç ürünlerinin yanlış kullanımına bağlayabilir. Saçınızı yüzünüzden uzak tutmak ve saç ürünlerini kullanırken dikkatli olmak, sivilce oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, saçlarınızı düzenli olarak yıkayarak yağ ve ürün birikiminden arındırmak da önemlidir. Saçın ciltle temasını en aza indirmek, akne oluşumunu engeller.
11. Sivilceleri Sıkmaktan Kaçının
Sivilceleri sıkmak, birçok insanın düştüğü en yaygın hatalardan biridir. Sivilceyi sıkmak, kısa vadede pürüzsüz bir cilt elde etme arzusunu tatmin edebilir ancak uzun vadede cildinize ciddi zararlar verebilir. Sivilceyi sıkarken, enfeksiyonun daha derin tabakalara yayılmasına ve daha büyük bir inflamasyona yol açabilirsiniz. Bu da cildinizde kalıcı izler ve renk değişiklikleri bırakabilir. Özellikle iltihaplı aknelerde bu durum daha da kötüleşir ve cildin doğal iyileşme sürecini bozarsınız. Eğer sivilceyi sıkmak gibi bir alışkanlığınız varsa, cilt üzerinde ciddi hasar bırakmaması için bu alışkanlığı bırakmanız son derece önemlidir. Alternatif olarak, sivilceleri kurutucu veya iyileştirici bir tedavi uygulayabilirsiniz. Ayrıca dermatologlar tarafından önerilen cilt bakımı teknikleri veya sivilceye özel medikal tedaviler, sıkmadan akneyi kontrol altına almanıza yardımcı olabilir.
12. Doğal Yağlar Kullanın
Doğal yağlar, cilt bakımında sıklıkla kullanılan ve akne tedavisinde de etkili olan ürünlerdir. Özellikle çay ağacı yağı, jojoba yağı, lavanta yağı gibi doğal yağlar antibakteriyel ve anti-enflamatuvar özelliklere sahiptir. Çay ağacı yağı, sivilcelerin küçülmesine yardımcı olurken, iltihaplı sivilcelerin azalmasına da destek olur. Ancak bu yağları kullanırken dikkatli olmanız gerekir. Çünkü bazı doğal yağlar, ciltte tahrişe neden olabilir. Özellikle hassas ciltler için yağların doğrudan cilde uygulanmaması, bir taşıyıcı yağ (örneğin badem yağı veya hindistancevizi yağı) ile seyreltilmesi önerilir. Doğal yağları cildinize uygularken mutlaka bir yama testi yapın; küçük bir bölgede deneme yaparak cildinizin reaksiyonunu gözlemleyin.
13. Antioksidanlar İçeren Ürünler Kullanın
Antioksidanlar, cildin yaşlanma belirtilerini geciktirmenin yanı sıra akneye karşı da koruma sağlar. Serbest radikaller, cilt hücrelerine zarar vererek inflamasyona ve akne oluşumuna katkıda bulunabilir. Antioksidanlar ise serbest radikalleri etkisiz hale getirerek bu süreci durdurur. Özellikle C vitamini, E vitamini ve yeşil çay ekstresi gibi antioksidanlar, akne tedavisinde etkili bileşenlerdir. Bu maddeler, cildin yenilenme sürecini hızlandırır ve cildin genel sağlığını korumaya yardımcı olur. Ayrıca antioksidanlar, ciltteki kızarıklık ve şişkinliği azaltarak sivilcelerin daha hızlı iyileşmesine destek olabilir. Antioksidan içeren serumlar ve kremler, günlük cilt bakım rutininizin bir parçası olabilir.
14. Akneye Eğilimli Bölgelerdeki Cilt Temizliğine Daha Fazla Dikkat Edin
Sivilce sadece yüz bölgesinde değil, sırt, omuzlar ve göğüs gibi vücudun diğer bölgelerinde de görülebilir. Vücudun bu bölgelerindeki akneler genellikle terleme, dar giysiler veya saç ürünlerinin ciltle temas etmesi gibi nedenlerle ortaya çıkar. Bu nedenle, yüz bölgesine gösterilen özenin aynı şekilde bu bölgelere de gösterilmesi gerekir. Vücut temizleyicisi seçerken, cildi kurutmayan, akneye eğilimli bölgeler için uygun olan ve gözenekleri tıkamayan (non-comedogenic) ürünleri tercih etmek önemlidir. Özellikle terledikten sonra bu bölgeleri temizlemek ve terin ciltte birikmesini önlemek, sivilce oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca bu bölgelerde peeling yapmak, gözeneklerin temiz kalmasına ve cildin pürüzsüz olmasına katkıda bulunabilir.
15. Uykunuzu Alın
Yeterli uyku almak, hem genel sağlığınız hem de cilt sağlığınız için son derece önemlidir. Uyku sırasında vücut kendini onarır ve cildiniz de bu süreçte yenilenir. Yetersiz uyku, vücutta kortizol (stres hormonu) seviyesini artırır. Kortizol, yağ bezlerinin daha fazla yağ üretmesine neden olur ve bu da gözeneklerin tıkanarak sivilce oluşumunu tetikleyebilir. Uyku eksikliği ayrıca cildin kendini tamir etme kapasitesini azaltır, bu da mevcut sivilcelerin daha yavaş iyileşmesine neden olur. Bu yüzden her gece 7-9 saat arası uyumaya özen gösterin. Düzenli uyku, cildin daha parlak, sağlıklı ve sivilcelerden arınmış görünmesine katkıda bulunur.
16. Cildinizi Rahatlatacak Maske ve Tedaviler Kullanın
Akne tedavisinde kullanılan maskeler ve diğer cilt tedavileri, cildin temizlenmesine ve sivilce oluşumunun engellenmesine yardımcı olabilir. Özellikle kil maskeleri, ciltteki fazla yağı ve kirleri emerek gözeneklerin temiz kalmasını sağlar. Salisilik asit veya benzoil peroksit içeren maskeler ve ürünler, sivilceleri kurutur ve iltihaplanmayı azaltır. Haftada bir kez cildinize uygun bir maske uygulamak, akneye karşı etkili bir önlem olabilir. Kil maskesi, yağlı ciltler için idealdir çünkü yağı emer ve gözenekleri temizler. Bunun yanı sıra, yatıştırıcı ve nemlendirici maskeler de cildin sakinleşmesine ve nem dengesinin korunmasına yardımcı olur.
17. Sivilce Tedavisi İçin Uzman Yardımı Alın
Eğer sivilceleriniz çok yoğunsa veya evde uyguladığınız tedavilere rağmen bir iyileşme gözlemlemiyorsanız, dermatologdan profesyonel yardım almak en mantıklı seçenek olabilir. Dermatologlar, cilt tipinize ve sivilce durumunuza göre uygun tedavi yöntemlerini belirleyebilir. Reçeteli ilaçlar, topikal kremler, oral antibiyotikler, hormonal tedaviler ve profesyonel cilt bakımları (örneğin kimyasal peeling, lazer tedavisi) sivilce tedavisinde kullanılabilir. Dermatologlar ayrıca sivilce izlerinin tedavisi için de önerilerde bulunabilir. Uzman yardımı almak, hem akne probleminizi çözmenize hem de cildinizin uzun vadede sağlıklı kalmasına yardımcı olur.
18. Sigara ve Alkol Tüketimini Azaltın
Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, genel sağlığı olduğu gibi cilt sağlığını da olumsuz etkiler. Sigara içmek, ciltte kan dolaşımını azaltır, cildin oksijen alımını engeller ve cildin yaşlanma sürecini hızlandırır. Ayrıca sigara içen kişilerde sivilce ve siyah nokta oluşumu daha yaygındır. Alkol ise cildin nemini kaybetmesine neden olur ve vücutta toksin birikimini artırır. Bu toksinler de cildin sağlığını bozar ve sivilceye yol açabilir. Sigara ve alkol tüketimini azaltarak cildinizin daha sağlıklı ve parlak görünmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca, sigara bırakma ve alkol tüketimini sınırlama, sivilce izlerinin daha hızlı iyileşmesine katkıda bulunur.
19. Egzersiz Yapın ve Ter Sonrası Cildinizi Temizleyin
Düzenli egzersiz, cilt sağlığına olumlu etkiler yapar. Egzersiz sırasında artan kan dolaşımı, cilde daha fazla oksijen ve besin maddesi ulaşmasını sağlar. Ayrıca, egzersiz yapmak vücuttaki toksinlerin ter yoluyla atılmasına yardımcı olur. Ancak egzersiz sonrası cildin temizlenmemesi, terin gözeneklerde birikmesine ve sivilce oluşumuna yol açabilir. Terlemenin ardından yüzünüzü ve vücudunuzu hafif bir temizleyiciyle yıkayarak gözeneklerin tıkanmasını önleyebilirsiniz. Ayrıca, spor yaparken giysilerinizin nefes alabilir ve teri emici özellikte olmasına dikkat edin, çünkü dar ve teri tutan kıyafetler de cilt sorunlarına yol açabilir.
20. Sivilce İzleri İçin Tedavi Yöntemleri Uygulayın
Sivilce izleri, akne tedavisi kadar yaygın ve zorlu bir problemdir. Derin sivilceler veya iltihaplı akneler ciltte kalıcı izler bırakabilir. Bu izler, hem ciltte renk değişikliğine (hiperpigmentasyon) hem de dokusal bozukluklara yol açabilir. Akne izlerinin tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılabilir. Lazer tedavileri, sivilce izlerinin görünümünü azaltmak için kullanılan en etkili yöntemlerden biridir. Kimyasal peelingler, cildin üst tabakasını soyarak yeni ve sağlıklı cilt hücrelerinin oluşmasına yardımcı olur. Mikrodermabrazyon ise cildin üst katmanlarını nazikçe soyarken cilt dokusunu iyileştirir. Bu tedaviler profesyonel olarak yapılmalı ve bir dermatolog veya cilt uzmanı tarafından yönlendirilmelidir. Evde kullanılan iz karşıtı kremler ve serumlar da hafif izlerde etkili olabilir, ancak derin izler için mutlaka profesyonel yardım alınmalıdır.
Sonuç
Akne ve sivilceler, çoğu zaman doğru bakım ve tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir. Cilt bakımında önemli olan, sabırlı ve istikrarlı olmaktır. Her cilt tipi farklı olduğu için, size en uygun yöntemleri deneyerek bulmanız gerekebilir. Sağlıklı bir cilt için yukarıda belirtilen 20 öneriyi uygulayarak, hem cildinizi akneye karşı koruyabilir hem de genel cilt sağlığınızı destekleyebilirsiniz.
Referanslar:
- Akne ve Sivilceden Kurtulmak İçin 20 Öneri
- Zaenglein, A. L., Pathy, A. L., et al. (2016). Guidelines of care for the management of acne vulgaris. Journal of the American Academy of Dermatology, 74(5), 945-973.
- Bhate, K., Williams, H. C. (2013). Epidemiology of acne vulgaris. British Journal of Dermatology, 168(3), 474-485.
- Kurokawa, I., Danby, F. W., et al. (2009). New developments in our understanding of acne pathogenesis and treatment. Experimental Dermatology, 18(10), 821-832.
- Skroza, N., Tolino, E., et al. (2018). Adult acne: prevalence, mechanisms, and therapeutic approach. Dermatology Reports, 10(1), 36-45.
- Zouboulis, C. C., Katsambas, A. D., et al. (2017). Pathogenesis and treatment of acne and rosacea. Dermato-Endocrinology, 9(1), e1361572.
- Harper, J. C. (2004). An update on the pathogenesis and management of acne vulgaris. Journal of the American Academy of Dermatology, 51(1), 36-39.
- Eichenfield, L. F., Krakowski, A. C., et al. (2013). Evidence-based recommendations for the diagnosis and treatment of pediatric acne. Pediatrics, 131(Suppl 3), S163-S186.
- Gollnick, H. P., Bettoli, V. (2008). Acne and systemic treatment. Dermato-Endocrinology, 1(3), 202-210.
- Tan, J. K. L., Bhate, K. (2015). A global perspective on the epidemiology of acne. British Journal of Dermatology, 172(3), 533-541.
- Dreno, B. (2017). The microbiome of the skin: focus on demodex folliculorum and acne vulgaris. Annales de Dermatologie et de Vénéréologie, 144(9), 635-638.
- Martin, G. (2020). The importance of hydration in acne-prone skin. Journal of Cosmetic Dermatology, 19(2), 300-306.
- Arora, M. K., Yadav, A., Saini, V. (2011). Role of hormones in acne vulgaris. Clinical Biochemistry, 44(13), 1035-1040.
- Haider, A., Shaw, J. C. (2004). Treatment of acne vulgaris. Journal of the American Medical Association, 292(6), 726-735.
- Bhambri, S., Del Rosso, J. Q., et al. (2009). The role of inflammation in the pathogenesis of acne and its therapeutic implications. Journal of Clinical Aesthetic Dermatology, 2(11), 22-29.
- Smith, R. N., Mann, N. J., et al. (2007). A low-glycemic-load diet improves symptoms in acne vulgaris patients. The American Journal of Clinical Nutrition, 86(1), 107-115.
- Thiboutot, D. (2004). Acne: hormonal concepts and therapy. Clinical Dermatology, 22(5), 419-428.
- Zaenglein, A. L., et al. (2006). Hormonal therapy for acne. Dermatologic Therapy, 19(4), 260-267.
- Layton, A. M. (2005). A review on the treatment options for acne vulgaris. Journal of Clinical and Experimental Dermatology, 30(4), 471-476
- https://scholar.google.com/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
- https://www.researchgate.net/
- https://www.mayoclinic.org/
- https://www.nhs.uk/
- https://www.webmd.com/