Demans, beyin fonksiyonlarını etkileyen bir hastalık olup, bireylerin düşünme, hafıza, muhakeme ve sosyal becerilerinde ilerleyici bir bozulmaya yol açan bir hastalıktır. Genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilen demans, sadece bir hafıza kaybı olarak değil, zihinsel işlevlerin genel olarak zayıflamasıyla tanımlanır. Her ne kadar, birçok farklı türü içeren bir genel kategori olarak kabul edilse de, en yaygın tipi Alzheimer hastalığıdır. Alzheimer hastalığı, vakaların yaklaşık %60-80’ini oluşturmaktadır. Ancak sadece Alzheimer ile sınırlı değildir. Parkinson hastalığı, vasküler demans, Lewy cisimcikli demans gibi diğer türler de mevcuttur.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Demans (Bunama) Nedir? Bunama Belirtileri ve Tedavisi

Demansın birey üzerindeki etkisi sadece zihinsel kapasiteyle sınırlı kalmaz; aynı zamanda fiziksel ve duygusal sağlık üzerinde de ciddi etkiler yaratabilir. Birçok kişi, başlangıç aşamalarında belirtilerin farkına varmaz çünkü bu belirtiler sıklıkla yaşlanmanın doğal bir parçası olarak görülür. Ancak ilerleyen aşamalarda, bireyler günlük yaşamlarını sürdüremez hale gelir ve bu durum hem birey hem de ailesi için büyük zorluklar doğurur. Bu nedenle, demans belirtilerini tanımak ve erken tanı almak son derece önemlidir. Erken müdahale, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve bireyin yaşam kalitesini uzatabilir.

Günümüzde, dünya çapında önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, dünya genelinde yaklaşık 55 milyon insan demansla yaşamaktadır ve bu sayının 2050 yılına kadar üç katına çıkması beklenmektedir. Nüfusun yaşlanmasıyla birlikte, demansın etkilediği bireylerin sayısının da artması beklenmektedir. Bu durum, hem tıbbi hem de sosyal hizmetlerin üzerinde büyük bir yük yaratmaktadır. Hastalığın bireyler ve toplum üzerindeki geniş kapsamlı etkisi, hastalığın daha iyi anlaşılmasını ve etkili tedavi yöntemlerinin geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır.

Sadece yaşlılıkla değil, aynı zamanda yaşam tarzı, genetik yatkınlık ve diğer çevresel faktörlerle de ilişkilidir. Çeşitli araştırmalar, sağlıklı bir yaşam tarzının ve zihinsel faaliyetlerin demans riskini azaltmada önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Bununla birlikte, demansın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır ve mevcut tedavi yöntemleri, hastalığın semptomlarını hafifletmek ve ilerlemesini yavaşlatmakla sınırlıdır. Tedavi sürecinde erken teşhisin önemi büyüktür; bu nedenle bireylerin belirtiler hakkında farkındalık kazanmaları ve risk faktörlerini bilerek buna göre önlemler alması önem taşımaktadır.

Demans Nedir?

Demans, genellikle yaşla birlikte ortaya çıkan ve bilişsel işlevlerde kayıplara yol açan bir hastalık grubunu ifade eder. Bunun sonucunda hafıza kaybı, dil bozuklukları, düşünme yeteneğinde azalma, karar verme güçlükleri gibi semptomlar görülebilir. En sık rastlanan bunama türü Alzheimer hastalığıdır, ancak vasküler demans, Lewy cisimciği demansı ve ön lob demansı gibi başka türleri de bulunur.

Demans Belirtileri Nelerdir?

Demans belirtileri, hastalığın türüne ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak, belirtiler zihinsel ve fiziksel işlevlerin genel olarak bozulması şeklinde kendini gösterir.

Hafıza kaybı: En yaygın ve erken belirtilerinden biri hafıza kaybıdır. Özellikle kısa dönem hafıza bozulmaları ön plandadır. Hastalar, son dönemde yaşanan olayları hatırlamakta zorlanırken, eski anılarını daha net hatırlayabilirler. Örneğin, yeni tanıştıkları bir kişinin adını unutabilirler ancak çocukluk anılarını canlı bir şekilde anlatabilirler.
Konsantrasyon zorluğu: Hastalar, dikkati toplamakta ve görevleri planlayıp organize etmekte zorlanırlar. Birden fazla adım içeren görevler, hastalar için karmaşık hale gelir.
Dil ve konuşma sorunları: Demans hastaları, doğru kelimeleri bulmakta zorlanabilir ve cümle kurarken sık sık duraksayabilirler. Ayrıca konuşmalarında tekrarlar sıkça görülebilir.
Yönelim bozukluğu: Bireylerin zaman ve mekan algısında bozulmalara neden olabilir. Hastalar, tanıdık yerlerde kaybolabilir veya hangi gün olduğunu karıştırabilirler.
Karar verme güçlüğü: Muhakeme yetisini zayıflatır. Hastalar, basit kararlar almakta zorlanabilir veya uygunsuz kararlar verebilirler. Örneğin, havanın soğuk olduğu bir günde ince giysiler tercih edebilirler.
Duygusal değişiklikler ve kişilik bozuklukları: Duygusal istikrarsızlıklara neden olabilir. Hastalar ani öfke patlamaları yaşayabilir, depresif hale gelebilir veya huzursuzluk gösterebilirler.

Demans Nedenleri Nelerdir?

Demansın birçok nedeni olabilir ve bu nedenler beyin hücrelerine zarar veren çeşitli hastalıklardan kaynaklanır. Bu hasar, beynin normal işlevlerini yerine getirme kapasitesini engeller.

Alzheimer hastalığı: Demansın en yaygın nedeni olan Alzheimer, beyinde plak ve yumak oluşumuna yol açarak beyin hücrelerinin ölümüne neden olur. Bu durum, hafıza kaybı ve bilişsel yeteneklerde düşüşe yol açar.
Vasküler demans: Beyne kan akışının azalması veya tıkanması sonucu ortaya çıkan vasküler demans, inme veya diğer damar hastalıkları sonrasında gelişebilir.
Lewy cisimcikli demans: Beyinde anormal protein birikintileri (Lewy cisimcikleri) bu türe neden olur. Bu durum, dikkat ve uyku sorunlarına ek olarak, halüsinasyonlara ve hareket bozukluklarına da yol açabilir.
Parkinson hastalığı: Parkinson hastalığı olan bireylerde zamanla gelişebilir. Bu durum, hareket bozuklukları ile bilişsel zayıflamaların birleştiği karmaşık bir tablo yaratır.
Frontotemporal demans: Beynin ön ve temporal bölgelerinde hücre kaybı sonucu oluşan bu tür, kişilik ve davranış değişiklikleriyle kendini gösterir.
Genetik faktörler: Bazı türler genetik yatkınlık gösterebilir. Özellikle erken başlangıçlı Alzheimer vakalarında aile öyküsü önemli bir risk faktörüdür.
Travmatik beyin yaralanmaları: Beyne alınan şiddetli darbeler, ilerleyen yaşlarda gelişme riskini artırabilir. Özellikle sporcular ve askerler bu risk grubuna dahildir.
Diğer nedenler: Alkol bağımlılığı, bazı enfeksiyonlar (örneğin HIV), ve vitamin eksiklikleri gibi nedenlerle de ortaya çıkabilir.

Demans Tanısı Nasıl Konulur?

Demans tanısı, hastanın klinik semptomlarının dikkatli bir şekilde değerlendirilmesini, ayrıntılı bir öykü almayı ve kapsamlı bir fiziksel, nörolojik ve psikiyatrik muayene yapmayı gerektirir. Tanı süreci, multidisipliner bir yaklaşımla gerçekleştirilir ve aşağıdaki adımları içerir:

1. Hastalık Öyküsü

Hastanın ve yakınlarının ifadelerine dayanarak alınan öykü, tanı sürecinin en kritik adımlarından biridir. Bu aşamada şu unsurlar değerlendirilir:

Başlangıç zamanı ve ilerleme hızı: Belirtilerin ne zaman başladığı ve ilerleyiş şekli sorgulanır.
Bilişsel semptomlar: Bellek kaybı, dikkat eksikliği, dil bozuklukları, yargılama ve problem çözme yetilerindeki değişiklikler detaylandırılır.
Davranışsal ve psikolojik belirtiler: Depresyon, anksiyete, ajitasyon, halüsinasyonlar veya paranoid düşünceler gibi durumlar değerlendirilir.

2. Fiziksel ve Nörolojik Muayene

Demansın altta yatan potansiyel nedenlerini ayırt etmek amacıyla yapılan muayenede şu unsurlar ele alınır:

Refleksler, kas gücü ve tonusu: Özellikle nörodejeneratif hastalıkların ayırıcı tanısında önemlidir.
Yürüme ve motor beceriler: Parkinsonizm bulguları veya ataksi gibi hareket bozuklukları incelenir.
Görsel-algısal muayene: Görme alanı kaybı veya görsel-uzaysal algılama sorunları değerlendirilir.

3. Bilişsel Testler

Tanıyı desteklemek ve bilişsel işlevlerdeki bozuklukları objektif bir şekilde ölçmek için bilişsel testler kullanılır:

Mini-Mental Durum Testi (MMSE): Genel bilişsel durumun taranmasında yaygın olarak kullanılır.
Montreal Bilişsel Değerlendirme (MoCA): Hafif bilişsel bozukluğu saptamak için daha duyarlı bir testtir.
Saat Çizme Testi: İdari ve görsel-uzaysal becerilerin değerlendirilmesinde yardımcıdır.

4. Laboratuvar Testleri

Bazı demans türleri geri dönüşümlü nedenlere bağlı olabileceğinden, laboratuvar testleri önem taşır:

Tam kan sayımı, elektrolitler ve B12 vitamini: Metabolik ve vitamin eksikliklerini tespit etmek için kullanılır.
Tiroid fonksiyon testleri: Hipotiroidizm gibi tedavi edilebilir durumları ekarte etmek için yapılır.
Lomber ponksiyon: Nöroinflamatuar veya enfeksiyöz nedenleri dışlamak için gerekebilir.

5. Görüntüleme Yöntemleri

Beyindeki yapısal veya fonksiyonel değişiklikleri değerlendirmek için görüntüleme yöntemleri kullanılır:

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Beyin dokusundaki atrofi, vasküler değişiklikler veya tümörlerin saptanmasında kullanılır.
Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle travmatik nedenlerin dışlanmasında etkilidir.
Pozitron Emisyon Tomografisi (PET): Alzheimer hastalığı gibi belirli demans türlerinin biyolojik işaretlerini gösterebilir.

6. Ayırıcı Tanı

Demans, çok çeşitli nörolojik ve psikiyatrik hastalıklarla karışabilir. Bu nedenle ayırıcı tanı büyük önem taşır:

Deliryum: Demanstan farklı olarak akut başlangıçlıdır ve genellikle tedavi edilebilir bir nedene bağlıdır.
Depresyon: Özellikle yaşlı bireylerde “pseudodementia” (sahte demans) tablosuna yol açabilir.
Hafif Bilişsel Bozukluk (MCI): Demansa ilerleme potansiyeli olan bir durumdur ancak günlük yaşam aktiviteleri genellikle korunmuştur.

7. Nöropsikiyatrik Değerlendirme

Hastanın günlük yaşam aktivitelerine etkisi olan davranışsal semptomlar ve psikiyatrik belirtiler kapsamlı bir şekilde değerlendirilir. Gerekirse psikiyatri veya nöropsikoloji uzmanından konsültasyon istenebilir.

8. Genetik Testler

Ailevi demans öyküsü olan kişilerde, genetik testler tanıyı desteklemek için yapılabilir. Özellikle erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı vakalarında APOE-e4 alleli veya diğer genetik mutasyonlar araştırılabilir.

Demans Tedavisi Nasıl Yapılır?

Demans, tek bir hastalık değil, bir semptomlar kümesidir ve farklı türleri vardır. Tedavi, demansın türüne, evresine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır. Tam anlamıyla tedavi edici bir yöntem henüz bulunmamakla birlikte, semptomları hafifletmek, ilerlemeyi yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için çeşitli yaklaşımlar uygulanabilir.

1. Medikal Tedavi

Demansın bazı türlerinde (örneğin Alzheimer hastalığı) semptomları yavaşlatmaya yardımcı olabilecek ilaçlar bulunmaktadır:

Kolinerjik İlaçlar (Kolinerjik Sistem Düzelticiler):
Donepezil, Rivastigmin ve Galantamin gibi ilaçlar, hafif ve orta dereceli Alzheimer hastalığında yaygın olarak kullanılır. Bu ilaçlar, beyindeki asetilkolin seviyelerini artırarak bilişsel işlevleri destekler.
NMDA Reseptör Antagonistleri:
Memantin, orta ve ileri evre Alzheimer hastalığında kullanılır. Beyin hücrelerinin glutamat nedeniyle hasar görmesini önlemeye çalışır.
Psikiyatrik Semptomların Tedavisi:
Depresyon, kaygı, ajitasyon gibi eşlik eden psikiyatrik semptomlar için antidepresanlar, antipsikotikler ve anksiyolitik ilaçlar reçete edilebilir.

2. Bilişsel ve Psikolojik Destek

Bilişsel Rehabilitasyon:
Hafızayı, problem çözme becerilerini ve günlük yaşam aktivitelerini destekleyen bireysel veya grup temelli terapiler uygulanır.
Psikoterapi:
Kişilerin duygusal streslerini azaltmak ve duruma uyum sağlamalarını kolaylaştırmak için bilişsel davranışçı terapi ve destekleyici terapiler faydalı olabilir.

3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Destekleyici Tedaviler

Düzenli Fiziksel Aktivite:
Egzersiz, beyin sağlığını destekler ve genel refahı artırır. Hafif yürüyüşler, yoga ve esneme hareketleri önerilebilir.
Beslenme:
Akdeniz diyeti gibi antioksidan bakımından zengin beslenme düzenleri, beyin sağlığına katkı sağlayabilir. Omega-3 yağ asitleri, B vitaminleri ve E vitamini içeren gıdaların tüketimi önerilir.
Uyku Düzeni:
Kaliteli uyku, bilişsel işlevler için kritik öneme sahiptir. Uyku bozuklukları varsa tedavi edilmelidir.
Zihinsel Aktiviteler:
Bulmaca çözmek, kitap okumak, müzik dinlemek veya çalmak gibi faaliyetler, bilişsel rezervi destekleyebilir.

4. Çevresel ve Aile Desteği

Ev Düzenlemeleri:
Hastanın güvenliğini artırmak ve bağımsızlığını desteklemek için evde düzenlemeler yapılabilir.
Bakıcı Eğitimi ve Desteği:
Bakıcılar, hastanın günlük yaşamını desteklemek için bilgi ve beceri kazanmalıdır. Ayrıca, bakıcı tükenmişliğini önlemek için psikolojik destek ve dinlenme fırsatları sağlanmalıdır.
Teknoloji Kullanımı:
Demans hastalarına yönelik hatırlatma cihazları, konum izleyiciler ve diğer teknolojik araçlar yaşam kalitesini artırabilir.

5. Alternatif ve Tamamlayıcı Tedaviler

Aromaterapi:
Lavanta yağı gibi bazı esansiyel yağlar, sakinleştirici etkiler sağlayabilir.
Sanat ve Müzik Terapisi:
Demanslı bireylerde duygusal ve sosyal iletişimi artırabilir.
Akupunktur:
Bazı çalışmalarda akupunkturun bilişsel işlevleri iyileştirebileceği öne sürülmüştür.

6. Klinik Araştırmalar ve Yeni Tedavi Yöntemleri

Bilim insanları, demans tedavisinde yeni ilaçlar ve yöntemler geliştirmek için klinik araştırmalar yürütmektedir. Bu süreçte:

Hastalığın genetik ve biyolojik temellerini hedefleyen tedaviler: CRISPR gibi gen düzenleme teknolojileri gelecekte umut vadetmektedir.
Biyobelirteçlerin Kullanımı: Kan ve beyin görüntüleme testleriyle erken teşhis ve kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımları geliştirilmektedir.
Aşı Çalışmaları: Alzheimer hastalığı ve diğer demans türleri için aşı geliştirme çalışmaları devam etmektedir.

Demans tedavisi multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir. Bu nedenle, nörolog, psikiyatr, fizyoterapist, diyetisyen ve sosyal hizmet uzmanlarının koordinasyonu oldukça önemlidir. Erken teşhis ve bireysel ihtiyaçlara uygun tedavi planları, demans hastalarının yaşam kalitesini artırabilir.

Demansla Başa Çıkma Yolları

Demans, kişinin bilişsel, duygusal ve fiziksel yaşamını etkileyen karmaşık bir durumdur. Hem demans hastaları hem de yakınları için günlük yaşamda karşılaşılan zorluklarla başa çıkmak oldukça önemlidir. Aşağıda, demansla başa çıkma yolları çeşitli başlıklar altında detaylandırılmıştır:

1. Hastalığı Anlama ve Kabul Etme

Eğitim: Demansın belirtileri, ilerleyişi ve etkileri hakkında bilgi sahibi olmak, hem hasta hem de yakınlarının durumu daha iyi anlamasına yardımcı olur. Uzman desteği alınarak, demansın yönetiminde temel bilgiler edinilebilir.
Duygusal Kabul: Hastalığın inkar edilmesi yerine kabul edilmesi, çözüm yollarına odaklanmayı kolaylaştırır. Hasta ve bakım verenler için psikolojik destek almak bu süreçte önemlidir.

2. Günlük Hayatı Düzenlemek

Basit ve Düzenli Bir Çevre: Demans hastalarının karmaşık ortamları anlaması zor olabilir. Evdeki alanların sade, düzenli ve güvenli bir şekilde organize edilmesi büyük fayda sağlar.
Rutinler Oluşturma: Günlük aktivitelerde bir rutin oluşturmak, demans hastasının kendisini güvende hissetmesine yardımcı olur. Yemek saatleri, uyku düzeni ve kişisel bakım gibi aktivitelerin sabit saatlerde yapılması önerilir.
Yardımcı Araçlar Kullanımı: Hatırlatma notları, takvimler, telefon alarmları ve diğer teknolojik destekler hastanın bağımsızlığını artırabilir.

3. İletişimi Güçlendirmek

Sabırlı Olmak: Hastanın bilişsel zorlukları nedeniyle konuşmalar sırasında sabırlı ve nazik bir yaklaşım benimsemek gerekir.
Net ve Basit Dil Kullanımı: Karmaşık cümleler yerine kısa, anlaşılır cümleler tercih edilmelidir. Sorular tek tek sorulmalı ve gerekirse tekrarlanmalıdır.
Bedensel İfadeler: Sözlü iletişimde zorlanıldığında, beden dili, yüz ifadeleri ve dokunma yoluyla güven duygusu sağlanabilir.

4. Aktiviteler ve Sosyal Hayat

Zihinsel Uyarıcı Etkinlikler: Bulmaca çözmek, kitap okumak veya basit masa oyunları gibi aktiviteler bilişsel işlevleri korumaya yardımcı olabilir.
Fiziksel Aktivite: Günlük yürüyüşler, hafif egzersizler veya dans gibi aktiviteler fiziksel sağlığı desteklerken ruh halini de iyileştirir.
Sosyal Bağlantılar: Sosyal izolasyonu önlemek için aile, arkadaşlar ve topluluk gruplarıyla düzenli etkileşim önemlidir.

5. Beslenme ve Sağlık

Dengeli Beslenme: Antioksidanlar, omega-3 yağ asitleri ve vitaminlerle zenginleştirilmiş bir diyet, beynin sağlığını destekleyebilir.
Hidratasyon: Susuzluk demans semptomlarını kötüleştirebilir. Günlük su tüketimine dikkat edilmelidir.
Sağlık Kontrolleri: Düzenli doktor ziyaretleri ve mevcut sağlık sorunlarının yönetimi hastanın yaşam kalitesini artırır.

6. Destek ve Bakım

Bakıcı Desteği: Yakın aile bireyleri bu rolü üstlenebilir, ancak profesyonel bakıcı desteği de değerlendirilmelidir. Bakıcıların dinlenmesi ve kendi sağlıklarına dikkat etmesi de çok önemlidir.
Destek Grupları: Demans hasta yakınları için oluşturulan destek gruplarına katılım, duygusal yükleri hafifletebilir ve deneyim paylaşımı sağlayabilir.
Psikolojik Destek: Hem hastalar hem de bakım verenler için bireysel veya grup terapisi faydalı olabilir.

7. Stres Yönetimi

Rahatlama Teknikleri: Meditasyon, yoga veya nefes egzersizleri, stresin azaltılmasında etkili yöntemlerdir.
Hobiler: Resim yapmak, müzik dinlemek veya bahçeyle uğraşmak gibi keyif verici aktiviteler hem hasta hem de bakım verenlerin stresle başa çıkmasına yardımcı olabilir.
Zaman Ayırma: Bakıcılar için kendi kişisel zamanlarını planlamak ve duygusal olarak kendilerini şarj edebilecekleri aktiviteler yapmak önemlidir.

Sonuç

Demans, bireylerin bilişsel yeteneklerinde geri dönüşü olmayan bir bozulmaya neden olan, ciddi bir beyin hastalığıdır. Her ne kadar yaşlılıkla ilişkilendirilse de, demansın altında yatan nedenler geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Bu nedenle hastalığın belirtilerini tanımak, erken tanı koymak ve tedaviye başlamak kritik öneme sahiptir. Günümüzde kesin bir tedavisi olmasa da, ilerlemesini yavaşlatacak tedavi yöntemleri mevcuttur. Hastaların ve bakım verenlerin yaşam kalitesini artırmak için demans konusunda toplumsal farkındalık oluşturulması büyük bir gerekliliktir.

Referanslar:

Demans (Bunama) Nedir? Bunama Belirtileri ve Tedavisi
Alzheimer’s Association. (2022). Alzheimer’s disease facts and figures. Alzheimer’s & Dementia, 18(4), 700-789.
Brookmeyer, R., Johnson, E., Ziegler-Graham, K., & Arrighi, H. M. (2007). Forecasting the global burden of Alzheimer’s disease. Alzheimer’s & Dementia, 3(3), 186-191.
Prince, M., Wimo, A., Guerchet, M., Ali, G. C., Wu, Y. T., & Prina, M. (2015). World Alzheimer Report 2015: The Global Impact of Dementia. Alzheimer’s Disease International.
Livingston, G., Huntley, J., Sommerlad, A., et al. (2020). Dementia prevention, intervention, and care: 2020 report of the Lancet Commission. The Lancet, 396(10248), 413-446.
Knopman, D. S., Petersen, R. C., & Jack, C. R. Jr. (2015). A brief history of “Alzheimer disease”: Multiple meanings separated by a common name. Neurology, 85(6), 580-586.
Jack, C. R., Bennett, D. A., Blennow, K., et al. (2018). NIA-AA research framework: Toward a biological definition of Alzheimer’s disease. Alzheimer’s & Dementia, 14(4), 535-562.
Dubois, B., Hampel, H., Feldman, H. H., et al. (2016). Preclinical Alzheimer’s disease: Definition, natural history, and diagnostic criteria. Alzheimer’s & Dementia, 12(3), 292-323.
Winblad, B., Amouyel, P., Andrieu, S., et al. (2016). Defeating Alzheimer’s disease and other dementias: A priority for European science and society. The Lancet Neurology, 15(5), 455-532.
De Strooper, B., & Karran, E. (2016). The cellular phase of Alzheimer’s disease. Cell, 164(4), 603-615.
Cummings, J., Lee, G., Zhong, K., Fonseca, J., & Taghva, K. (2021). Alzheimer’s disease drug development pipeline: 2021. Alzheimer’s & Dementia: Translational Research & Clinical Interventions, 7(1), e12179.
Alzheimer’s Disease International. (2021). Dementia statistics. Alzheimer’s Disease International.
Petersen, R. C., Caracciolo, B., Brayne, C., Gauthier, S., Jelic, V., & Fratiglioni, L. (2014). Mild cognitive impairment: A concept in evolution. Journal of Internal Medicine, 275(3), 214-228.
Qiu, C., Kivipelto, M., & von Strauss, E. (2009). Epidemiology of Alzheimer’s disease: Occurrence, determinants, and strategies toward intervention. Dialogues in Clinical Neuroscience, 11(2), 111-128.
Scheltens, P., Blennow, K., Breteler, M. M., et al. (2016). Alzheimer’s disease. The Lancet, 388(10043), 505-517.
Selkoe, D. J., & Hardy, J. (2016). The amyloid hypothesis of Alzheimer’s disease at 25 years. EMBO Molecular Medicine, 8(6), 595-608.
Van der Flier, W. M., & Scheltens, P. (2018). Epidemiology and risk factors of dementia. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 89(5), 440-448.
Musiek, E. S., & Holtzman, D. M. (2015). Three dimensions of the amyloid hypothesis: Time, space, and ‘wingmen.’ Nature Neuroscience, 18(6), 800-806.
Ballard, C., Gauthier, S., Corbett, A., Brayne, C., Aarsland, D., & Jones, E. (2011). Alzheimer’s disease. The Lancet, 377(9770), 1019-1031.
Querfurth, H. W., & LaFerla, F. M. (2010). Alzheimer’s disease. New England Journal of Medicine, 362(4), 329-344.
Salthouse, T. A. (2010). Selective review of cognitive aging. Journal of the International Neuropsychological Society, 16(5), 754-760.
Prince, M., Bryce, R., Albanese, E., Wimo, A., Ribeiro, W., & Ferri, C. P. (2013). The global prevalence of dementia: A systematic review and metaanalysis. Alzheimer’s & Dementia, 9(1), 63-75.e2.
Snyder, H. M., Carrillo, M. C., Grodstein, F., et al. (2014). Developing novel blood-based biomarkers for Alzheimer’s disease. Alzheimer’s & Dementia, 10(1), 109-114.
Hyman, B. T., Phelps, C. H., Beach, T. G., et al. (2012). National Institute on Aging–Alzheimer’s Association guidelines for the neuropathologic assessment of Alzheimer’s disease. Alzheimer’s & Dementia, 8(1), 1-13.
Mattson, M. P. (2004). Pathways towards and away from Alzheimer’s disease. Nature, 430(7000), 631-639.
Gale, S. A., Acar, D., & Daffner, K. R. (2018). Dementia. American Journal of Medicine, 131(10), 1161-1169.
Cheng, S. T. (2017). Dementia caregiver burden: A research update and critical analysis. Current Psychiatry Reports, 19(9), 64.
Erickson, K. I., Weinstein, A. M., & Lopez, O. L. (2012). Physical activity, brain plasticity, and Alzheimer’s disease. Archives of Medical Research, 43(8), 615-621.
Lopez, O. L., & Kuller, L. H. (2019). Epidemiology of aging and associated cognitive disorders: Prevalence and incidence of Alzheimer’s disease and other dementias. Handbook of Clinical Neurology, 167, 139-148.
Hebert, L. E., Weuve, J., Scherr, P. A., & Evans, D. A. (2013). Alzheimer disease in the United States (2010–2050) estimated using the 2010 census. Neurology, 80(19), 1778-1783.
Mucke, L. (2009). Neuroscience: Alzheimer’s disease. Nature, 461(7266), 895-897.
Frost, G. R., & Li, Y. M. (2017). The role of astrocytes in amyloid production and Alzheimer’s disease. Frontiers in Neuroscience, 11, 379.
Hardy, J., & Selkoe, D. J. (2002). The amyloid hypothesis of Alzheimer’s disease: Progress and problems on the road to therapeutics. Science, 297(5580), 353-356.
Blennow, K., de Leon, M. J., & Zetterberg, H. (2006). Alzheimer’s disease. The Lancet, 368(9533), 387-403
Google Scholar
PubMed