Ağız Kokusu Nedir? Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)

Ağız kokusu, günümüz toplumunda sıkça karşılaşılan ve bireylerin sosyal ilişkilerini olumsuz yönde etkileyen yaygın bir sorundur. Tıbbi adıyla halitozis, yalnızca kişinin kendisini rahatsız etmekle kalmaz, aynı zamanda çevresindekiler için de rahatsız edici bir durum oluşturur. Bu sorunun hem psikolojik hem de sosyal sonuçları olabilmektedir. Halitozis, kişinin özgüvenini zedeleyebilir ve bireyin sosyal yaşantısında geri çekilmesine neden olabilir. Özellikle iş görüşmeleri, sosyal toplantılar ya da yakın ilişkilerde ağız kokusuna sahip olmak, kişilerarası etkileşimleri ciddi anlamda olumsuz yönde etkileyebilir. Ağız kokusu nedenleri karmaşık olabilir ve tedaviye yaklaşım kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Ağız Kokusu Nedir? Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)

Birçok kişi ağız kokusunu basit bir hijyen problemi olarak görse de, altta yatan daha ciddi sağlık sorunlarının bir belirtisi olabilir. Ağız kokusu nedenleri arasında yetersiz ağız hijyeni, diş ve diş eti hastalıkları, dil yüzeyinde biriken bakteriler ve kötü beslenme alışkanlıkları yer almaktadır. Ancak, bazen bu durum sindirim sistemi rahatsızlıkları, diyabet, böbrek hastalıkları gibi sistemik hastalıklardan da kaynaklanabilir. Bu sebeple bu faktörleri detaylı bir şekilde incelemek, tedavi yöntemlerini belirlemek açısından büyük önem taşır.

Toplumda bu denli yaygın olmasının bir diğer nedeni, insanların ağız sağlığına gereken özeni göstermemesi olabilir. Diş fırçalamanın yeterli olduğu düşünülerek diş ipi, gargara veya dil temizliği gibi daha kapsamlı hijyen yöntemleri ihmal edilebilmektedir. Ancak ağızda biriken bakteriler ve yiyecek artıkları, yalnızca diş fırçalama ile tamamen ortadan kaldırılamaz. Bu nedenle düzenli olarak diş hekimi kontrolüne gitmek ve ağız hijyenine dikkat etmek, önlemek için en temel adımlardan biridir.

Her yaştan insanı etkileyebilir ve her bireyde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Özellikle sabahları uyanıldığında hissedilen ağız kokusu, doğal bir süreç olan tükürük salgısının azalması ile ilgiliyken, gün boyu süren kötü koku daha ciddi sorunların habercisi olabilir. Bu nedenle, kokunun geçici mi yoksa sürekli mi olduğuna dikkat edilmelidir. Geçici ağız kokuları genellikle kısa süreli çözümlerle ortadan kaldırılabilirken, sürekli ağız kokusu profesyonel tedavi gerektirebilir.

Ağız Kokusu Nedir? Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)

Ağız Kokusu Nedenleri Nelerdir?

Ağız kokusunun ortaya çıkmasının çok sayıda nedeni vardır ve bu nedenlerin bir kısmı ağız içi kaynaklı iken, diğerleri sistemik hastalıklarla ilişkilidir. Bu bölümde, temel nedenleri daha ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.

1. Yetersiz Ağız Hijyeni

Yetersiz diş temizliği, ağız kokusu nedenlerinden biridir. Diş fırçalamak, diş ipi kullanmak ve düzenli dil temizliği yapmak, ağızda biriken yiyecek artıkları ve bakterileri temizler. Ancak bu hijyen adımları ihmal edildiğinde ağızda bakteri plakları oluşur. Plak, diş etlerine yapışarak bakterilerin üremesi için uygun bir ortam sağlar. Bakteriler, yiyecek artıklarıyla birlikte fermente olup kötü kokulara neden olan sülfür bileşikleri üretirler. Ağız hijyenine dikkat edilmemesi, diş çürükleri ve diş eti hastalıkları gibi daha ciddi sorunlara da yol açabilir. Bu durumda koku daha yoğun olabilir ve daha uzun süre devam edebilir.

2. Diş ve Diş Eti Hastalıkları

Diş ve diş eti hastalıkları, ağız kokusunun bir başka önemli nedenidir. Özellikle periodontitis (ileri diş eti hastalığı) kokuya neden olan yaygın bir durumdur. Diş etleri iltihaplandığında, dişlerin etrafında bakteriler ve enfeksiyonlar birikir. Bu enfeksiyonlar, ağızda kötü kokulara neden olur. Ayrıca, diş çürükleri de kötü kokuya yol açar. Diş çürüğü, dişlerin arasında yiyecek artıklarının birikmesine sebep olabilir ve bu yiyecekler zamanla çürüyerek ağızda kötü bir kokuya neden olur.

Diş eti hastalıkları tedavi edilmediğinde, çene kemiğine kadar ilerleyebilir ve diş kayıplarına yol açabilir. Bu tür vakalarda koku daha kronik bir hal alabilir ve tedavi zorlaşabilir.

3. Dil Yüzeyinde Bakteri Birikimi

Br diğer yaygın sebep, dilin arka yüzeyinde biriken bakterilerdir. Dil yüzeyi, özellikle dilin arka kısmı, bakterilerin ve yiyecek artıklarının biriktiği bir bölgedir. Bu bakteriler, sülfür gazları üretir ve ağızda kötü bir kokuya neden olur. Dil temizliği genellikle ihmal edildiği için, bu alanda bakteriler hızla çoğalır. Ağız kokusu sorunu olan kişilerin büyük bir kısmı, dil temizliğine gereken önemi vermemektedir.

4. Beslenme Alışkanlıkları

Tüketilen yiyecek ve içecekler de ağız kokusuna doğrudan etki eder. Özellikle sarımsak, soğan, baharatlı yiyecekler ve kahve gibi gıdalar, kokuyu tetikleyebilir. Bu yiyecekler sindirildikten sonra kan dolaşımına katılır ve akciğerlerden nefes yoluyla dışarı atılır. Bu süreçte ağızda kötü kokular oluşabilir. Örneğin, sarımsak ve soğandaki sülfür bileşenleri ağız yoluyla dışarı atıldığında, yoğun ve rahatsız edici bir koku bırakır. Bu tür yiyeceklerin etkisi, bazen birkaç saat sürebilir.

5. Tükürük Üretiminin Azalması

Tükürük, ağızdaki bakterilerin temizlenmesinde ve ağız içi nemin korunmasında önemli bir rol oynar. Ancak bazı durumlarda, tükürük üretimi azalabilir. Bu duruma genellikle ağız kuruluğu ya da tıbbi adıyla kserostomi denir. Ağız kuruluğu, kokunun en önemli nedenlerinden biridir. Özellikle gece uyurken tükürük üretimi azalır ve bu nedenle sabah uyanıldığında ağız kokusu daha belirgin hale gelir. Tükürüğün yeterli düzeyde olmadığı durumlarda, bakteriler ağız içinde hızla çoğalır ve kötü kokuya yol açan bileşenler üretir.

Ağız kuruluğu, bazı ilaçların yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir. Özellikle antihistaminikler, antidepresanlar ve tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçlar tükürük üretimini azaltarak ağız kuruluğuna ve dolayısıyla ağız kokusuna neden olabilir. Ayrıca, yeterli miktarda su içilmemesi de tükürük üretimini olumsuz etkileyerek kokuya yol açabilir.

6. Sistemik Hastalıklar

Ağız kokusunun sadece ağız içi nedenlerden kaynaklanmadığını unutmamak gerekir. Bazı sistemik hastalıklar da neden olabilir.

Örneğin:

  • Diyabet: Diyabet hastalarında vücut, yeterince insülin üretemediği için enerji kaynağı olarak yağları kullanır. Bu süreçte ketonlar adı verilen kimyasallar üretilir ve bu kimyasallar nefes yoluyla dışarı atılır. Diyabetik hastalarda genellikle tatlımsı ya da aseton benzeri bir kokudur.
  • Böbrek Yetmezliği: Böbrek hastalarında, nefeste amonyak kokusu gibi hoş olmayan bir kokuya neden olabilir. Bu durum, böbreklerin vücuttaki atıkları yeterince filtreleyememesi sonucu ortaya çıkar.
  • Karaciğer Hastalıkları: Karaciğer hastalıkları da ağız kokusuna neden olabilecek önemli sistemik rahatsızlıklardan biridir. Karaciğer düzgün çalışmadığında, vücutta toksinler birikir ve bu durum ağızda kötü kokuya yol açabilir. Özellikle siroz gibi ileri düzey karaciğer hastalıklarında nefeste “balık kokusu” veya amonyak kokusu yaygın olabilir.
  • Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GERD): Mide asidinin yemek borusuna geri kaçtığı bu durum, ağız kokusuna neden olabilir. Mide asidi, ağız yoluyla yayılarak ağız içinde yanma hissi ve kötü koku oluşturabilir.
  • Solunum Yolu Enfeksiyonları: Sinüzit, bademcik iltihabı, bronşit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları da yol açabilir. Bu durumlarda enfeksiyon kaynaklı mukus birikimi, ağızda kötü kokuya neden olur.

7. Sigara ve Alkol Kullanımı

Sigara ve alkol kullanımı, yaygın nedenler arasında yer alır. Sigara içen kişilerde ağız kuruluğu daha sık görülür ve bu da ağız kokusunu artırır. Ayrıca, sigaranın içeriğindeki kimyasallar diş etlerine zarar vererek diş eti hastalıklarını tetikleyebilir. Diş eti hastalıkları ise kokuya yol açan temel faktörlerdendir. Alkol de ağız kuruluğuna sebep olur ve tükürük salgısını azaltarak ağız içindeki bakterilerin çoğalmasına imkan tanır.

Ağız Kokusunun Belirtileri Nelerdir?

Ağız kokusunu fark etmenin birkaç yolu vardır. Kişi genellikle kendi ağzındaki kokuyu fark edemez, bu nedenle sosyal ortamlarda çevresindekilerin tepkilerinden yola çıkarak bir ağız kokusu sorunu olduğunu anlayabilir.

  1. Sürekli Kötü Tat: Ağızda sürekli olarak kötü bir tat hissi kokunun belirtisi olabilir. Bu tat genellikle ağız içindeki bakterilerin ürettiği kimyasallardan kaynaklanır.
  2. Kuru Ağız: Tükürük miktarının azalması, ağız kokusuna neden olabilir. Ağız kuruluğu, ağızdaki bakterilerin temizlenmesini engelleyerek kokuya yol açar.
  3. Sosyal Durumlarda Rahatsızlık: Çevredeki kişilerin mesafe koyması, kişinin sosyal ortamlarda kendini rahatsız hissetmesi kokunun bir işareti olabilir.
  4. Dil Yüzeyinde Beyaz veya Sarımsı Tabaka: Dilin arka kısmında biriken bakteri ve yiyecek artıkları, dil üzerinde beyaz veya sarımsı bir tabaka oluşturabilir.

Ağız Kokusu Nedir? Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)

Ağız Kokusu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ağız kokusu tedavisinde ilk adım, altta yatan nedenlerin tespit edilmesidir. Eğer koku ağız hijyenine dikkat edilmemesinden ya da basit bir sağlık probleminden kaynaklanıyorsa, tedavi süreci genellikle oldukça basittir. Ancak kokunun sebebi sistemik bir hastalık veya ciddi bir ağız hastalığı ise, tedavi buna göre planlanmalıdır.

1. Düzenli ve Etkin Ağız Hijyeni

Ağız kokusunu önlemek ve tedavi etmek için en temel yöntem, düzenli ve etkin ağız hijyeni sağlamaktır. Bu, dişleri düzenli olarak günde en az iki kez fırçalamak, diş ipi kullanmak, dil temizliği yapmak ve antibakteriyel gargara kullanmaktan oluşur.

  • Diş Fırçalama: Doğru diş fırçalama tekniği kokuyu engellemenin en etkili yollarından biridir. Dişler arası bölgelerde biriken plaklar ve yiyecek artıkları diş fırçası ile temizlenmelidir.
  • Diş İpi Kullanımı: Diş ipi, dişler arasında biriken yiyecek artıklarını temizleyerek ağız kokularını önler. Diş fırçası ile ulaşılması zor bölgelerde biriken plak ve bakteriler diş ipi ile temizlenir.
  • Dil Temizliği: Dil yüzeyinde biriken bakteriler ağız kokusunun önemli bir nedeni olduğu için dil temizliği yapmak kokuyu önlemede büyük önem taşır. Bu işlem için dil temizleyiciler ya da diş fırçaları kullanılabilir.

2. Antibakteriyel Gargaralar

Ağız kokusu tedavisi için kullanılan bir diğer yöntem ise antibakteriyel ağız gargaralarıdır. Bu gargaralar, ağızdaki bakterilerin sayısını azaltarak kötü kokuların oluşmasını önler. Özellikle klorheksidin ve çinko içeren gargaralar, ağızdaki sülfür bileşiklerini nötralize ederek kokuyu önemli ölçüde azaltabilir.

3. Profesyonel Diş Temizliği ve Diş Hekimi Kontrolleri

Diş taşı ve plaklar, ağız kokusunun başlıca nedenlerinden biridir. Profesyonel diş temizliği ile dişlerin üzerinde biriken plaklar ve diş taşları diş hekimi tarafından temizlenir. Diş taşları, fırçalamakla çıkarılamayan sertleşmiş plaklardır ve kokuya büyük ölçüde katkıda bulunur. Ayrıca, düzenli diş hekimi kontrolleri sayesinde diş çürükleri ve diş eti hastalıkları erken teşhis edilebilir ve tedavi edilebilir.

4. Bol Su İçmek

Yeterli su tüketimi, ağız sağlığı için hayati öneme sahiptir. Su, ağızdaki bakterilerin temizlenmesine ve tükürük üretiminin artmasına yardımcı olur. Ağız kuruluğu nedeniyle oluşan ağız kokusunu önlemek için gün boyu düzenli olarak su içmek gerekir. Ayrıca, yemeklerden sonra su içmek, ağız içindeki yiyecek artıklarının temizlenmesine yardımcı olabilir.

5. Tükürük Üretimini Artıran Yöntemler

Tükürük, ağızdaki bakterilerin temizlenmesine ve ağız kokusunu önlemeye yardımcı olur. Tükürük üretimini artırmak için şekersiz sakız çiğnemek, özellikle ağız kuruluğu sorunu olan bireyler için etkili bir yöntemdir. Şekersiz sakızlar, tükürük bezlerini uyararak daha fazla tükürük salgılanmasını sağlar ve ağızda nemli bir ortam yaratır. Tükürük, ağız içindeki bakterileri ve yiyecek artıklarını yıkayarak kokuyu önler.

6. Beslenme Düzenine Dikkat Etmek

Ağız kokusunu tedavi etmek ve önlemek için tüketilen yiyecek ve içecekler de gözden geçirilmelidir. Sarımsak, soğan, baharatlı yiyecekler, alkol ve kahve gibi ağız kokusuna neden olabilecek gıdalar mümkün olduğunca sınırlanmalıdır. Bunun yerine daha çok su içeren meyve ve sebzeler tüketmek, kokunun azalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, protein ağırlıklı diyetler de ağız kokusunu artırabilir; bu nedenle dengeli bir beslenme düzenine geçmek kokuyu hafifletebilir.

7. Sigara ve Alkol Kullanımını Bırakmak

Sigara ve alkol, ağız kokusunu artıran en önemli alışkanlıklardandır. Sigara içmek, ağız kuruluğuna neden olur ve diş eti hastalıklarını tetikleyerek kokuyu kötüleştirir. Aynı şekilde alkol de ağız içini kurutarak bakterilerin çoğalmasına ve kötü kokuya yol açar. Bu nedenle, sigara ve alkol kullanımını bırakmak kokuyu büyük ölçüde azaltacaktır.

8. Sistemik Hastalıkların Tedavisi

Eğer ağız kokusunun altında yatan sebep diyabet, böbrek hastalığı ya da gastroözofageal reflü gibi sistemik bir hastalıksa, bu hastalıkların tedavi edilmesi gerekir. Örneğin, diyabetli hastalarda kan şekeri kontrol altına alındığında koku da genellikle azalır. Aynı şekilde, böbrek hastalığı olan bireylerde böbrek fonksiyonlarının düzeltilmesi kokuyu ortadan kaldırabilir.

9. Probiyotik Kullanımı

Bazı araştırmalar, ağız kokusunu önlemek için probiyotiklerin etkili olabileceğini göstermektedir. Probiyotikler, ağız florasını dengeler ve ağızdaki zararlı bakterilerin sayısını azaltarak kokuyu hafifletebilir. Bu nedenle, probiyotik açısından zengin yiyecekler (yoğurt, kefir gibi) tüketmek veya probiyotik takviyeleri kullanmak ağız kokusu tedavisinde yardımcı olabilir.

Ağız Kokusu Nasıl Önlenir?

Ağız kokusunu önlemek için alınabilecek basit ama etkili tedbirler mevcuttur.

  1. Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri: Diş sağlığı ve ağız hijyenini korumak için düzenli diş hekimi kontrollerine gitmek önemlidir. Bu kontroller, kokuya neden olabilecek sorunları erken tespit etmeye yardımcı olur.
  2. Dengeli Beslenme: Sağlıklı ve dengeli beslenmek, ağız kokusunu önlemede etkilidir. Aşırı baharatlı ve kokulu yiyeceklerden kaçınmak, kokuyu azaltabilir.
  3. Düzenli Su Tüketimi: Vücudun susuz kalmaması için düzenli olarak su tüketmek, ağız sağlığı için gereklidir. Yeterli su içmek, ağızda tükürük üretimini artırarak bakteri birikimini engeller.
  4. Ağız Bakım Ürünleri Kullanmak: Diş ipi, ağız gargarası ve dil temizleyici gibi ağız bakım ürünleri kullanmak, ağız kokusunu önlemede yardımcı olabilir. Bu ürünler, ağız içindeki bakterileri ve yiyecek artıklarını temizleyerek kötü kokuları engeller.
  5. Şekersiz Sakız Çiğnemek: Tükürük üretimini artırmak için şekersiz sakız çiğnemek etkili bir yöntemdir. Tükürük, ağızdaki kötü kokuları yok eder ve ağız hijyenine katkı sağlar.

Sonuç

Ağız kokusu, toplumda yaygın bir problem olmakla birlikte, bireylerin sosyal yaşamını ve özgüvenini ciddi şekilde etkileyebilen önemli bir durumdur. Ağız kokusunun temel nedenleri arasında ağız hijyenine dikkat edilmemesi, diş ve diş eti hastalıkları, tükürük azalması, dil yüzeyindeki bakteri birikimi ve mide-bağırsak sorunları gibi çeşitli faktörler yer alır. Bu sorunun çözümü, altta yatan nedenin doğru bir şekilde tespit edilmesine bağlıdır. Hem bireysel farkındalığın artırılması hem de düzenli diş hekimi kontrollerinin ihmal edilmemesi, ağız kokusunu kontrol altına almak için en etkili adımlardır.

Ağız kokusunun çözümünde düzenli ağız hijyeninin sağlanması kritik bir rol oynar. Dişlerin doğru şekilde fırçalanması, dil temizliğinin yapılması ve diş ipi kullanımı, ağız içinde kötü kokuya neden olabilecek bakteri birikimini önler. Bunun yanında, düzenli olarak ağız bakım suyu kullanımı ve su tüketiminin artırılması, ağız ortamının nemli kalmasını sağlayarak kokunun oluşmasını engelleyebilir. Ayrıca, kokuya neden olabilecek yiyecek ve içeceklerden kaçınmak, beslenme düzeninin ağız sağlığına uygun hale getirilmesi de ağız kokusunu azaltmaya yardımcı olur. Bu basit ancak etkili yöntemler, hem ağız kokusunu önlemek hem de genel ağız sağlığını iyileştirmek için önemlidir.

Ağız kokusunun çözümü, yalnızca bireysel önlemlerle sınırlı kalmaz; aynı zamanda profesyonel tedavi yöntemlerini de içerebilir. Diş çürükleri, diş eti enfeksiyonları veya tükürük bezi problemleri gibi ağız kokusuna neden olan durumlar, diş hekimi tarafından tedavi edilmelidir. Eğer ağız kokusunun nedeni mide-bağırsak hastalıkları, sinüzit veya diyabet gibi sistemik bir rahatsızlıksa, bu durumların teşhisi ve tedavisi için ilgili uzmanlara danışılması gerekir. Dolayısıyla, ağız kokusunu ciddiye almak ve gerekli tıbbi yardımı almak, hem bireylerin yaşam kalitesini artırır hem de genel sağlığını korur.

Sonuç olarak, ağız kokusu önlenebilir ve tedavi edilebilir bir durumdur. Bu problemi yaşayan bireylerin, nedenleri doğru şekilde anlamaları ve etkili çözüm yollarını uygulamaları önemlidir. Ağız kokusunun neden olduğu sosyal ve psikolojik etkileri hafifletmek, bireyin hem kişisel hem de profesyonel yaşamını olumlu yönde etkiler. Düzenli ağız bakımı, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve profesyonel tedavi süreçleri ile ağız kokusunun kontrol altına alınması mümkündür. Ağız kokusunu gidermek sadece bireyin özgüvenini değil, genel sağlık durumunu da iyileştiren bütünsel bir yaklaşımla ele alınmalıdır.

Referanslar:

  1. Ağız Kokusu Nedir? Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)
  2. Silva, M. J., “The Oral Microbiome in Halitosis: A Review of Recent Advances”, Journal of Oral Microbiology, 2020.
  3. Filippi, A., “Halitosis: Pathophysiology and Treatment”, Quintessence International, 2019.
  4. Hughes, F. J., “Bacterial Etiology of Halitosis”, Periodontology 2000, 2021.
  5. Bosy, A., “Oral Malodor: Etiology, Treatment, and Prevention”, Journal of the Canadian Dental Association, 2020.
  6. Salako, N. O., “Oral Health and Halitosis”, International Journal of Dental Hygiene, 2019.
  7. Tangerman, A., “Halitosis in Medicine: A Review of Etiology and Management”, Oral Diseases, 2021.
  8. Porter, S. R., “Management of Halitosis: The Role of the Dentist”, British Dental Journal, 2020.
  9. Van den Broek, A. M., “The Social Impact of Oral Malodor”, European Journal of Oral Sciences, 2019.
  10. Palla, M., “Halitosis: Current Concepts on Etiology, Diagnosis, and Management”, Clinical Oral Investigations, 2021.
  11. Thiessen, P. A., “The Chemistry of Halitosis: Diagnostic and Therapeutic Approaches”, Chemical Reviews, 2020.
  12. Seemann, R., “Clinical Efficacy of Mouthwashes for Halitosis”, Journal of Clinical Periodontology, 2019.
  13. Murata, T., “Halitosis and Oral Health: A Review of Causes and Treatment”, Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, 2021.
  14. Haffajee, A. D., “Oral Microbiota and Their Role in Halitosis”, International Journal of Periodontics & Restorative Dentistry, 2020.
  15. Liu, X., “Salivary Function and Its Role in Oral Malodor”, Saliva and Oral Health Journal, 2019.
  16. Preza, D., “The Role of Tongue Cleaning in Halitosis Management”, Journal of Clinical Dentistry, 2021.
  17. Cortelli, S. C., “The Association Between Periodontal Diseases and Halitosis”, Oral Health & Preventive Dentistry, 2020.
  18. Scully, C., “Halitosis: The Latest Advances in Diagnosis and Management”, British Journal of Oral & Maxillofacial Surgery, 2021.
  19. Rosenberg, M., “Advances in the Diagnosis and Treatment of Oral Malodor”, International Journal of Oral Science, 2020.
  20. Yaegaki, K., “Classification, Diagnosis and Treatment of Halitosis”, Periodontology 2000, 2019.
  21. Sanz, M., “Scientific Evidence on the Treatment of Halitosis”, Journal of Clinical Periodontology, 2020.
  22. Greenman, J., “The Role of Volatile Sulfur Compounds in Oral Malodor: An Overview”, Journal of Breath Research, 2019.
  23. Tonzetich, J., “Production and Origin of Oral Malodor: A Review of Mechanisms”, Journal of Periodontal Research, 2020.
  24. Sterer, N., “The Effect of Mouthwash on Halitosis and Its Bacterial Causes”, Journal of Clinical Dentistry, 2021.
  25. McKeown, L., “Oral Hygiene and Halitosis: A Global Perspective”, International Dental Journal, 2019.
  26. Quirynen, M., “The Impact of Tongue Cleaning on Halitosis and Its Clinical Management”, Clinical Oral Investigations, 2020.
  27. Akaji, E. A., “Comparative Analysis of the Effectiveness of Halitosis Treatments”, Oral Health and Preventive Dentistry, 2021.
  28. Google Scholar
  29. PubMed
Ağız Kokusu Nedir? Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)
Ağız Kokusu Nedir? Ağız Kokusu Nedenleri ve Tedavisi (Halitosis)