Laboratuvar kan testlerinin yorumlanması
Laboratuvar kan testlerini doğru değerlendirebilmek önemlidir. Ülkemizde özel hastane ve devlet hastanelerinde, hergün onbinlerce insana değerlendirmek üzere kan, idrar vs tahliller yapılmaktadır.
LABORATUVAR |
Normal Değer |
Laboratuvar Kan Testlerinin Yorumlanması |
Albümin |
3,5 – 5,0 g / dl | Azalma: Kistik fibrozis, kronik glomerülonefrit, alkolik siroz, Hodkin hastalığı, malnütrisyon, nefrotik sendrom, multipl miyelom, inflamatuar barsak hastalığı, lösemi, kollajen vasküler hastalıklar |
Aldosteron |
4-31 ng / dl | Artma: Hiperaldosterizm (birincil veya ikincil).
Azalma: Adrenal yetmezlik, panhypopituitarism. |
Amilaz |
30-100 U / litre | Artma: Akut pankreatit, pankreas kanalı tıkanıklığı, alkol alımı, kabakulak, parotitidis, böbrek hastalığı, kolesistit, peptik ülser, bağırsak tıkanması, mezenterik tromboz, postop abdominal cerrahi.
Azalma: Karaciğer hasarı, pankreas imhası (pankreatit, kistik fibroz) |
Bilirubin |
Toplam: 0.2 – 1.2 mg / dl;direkt: <0.3 mg / dl | Artan Toplam Bilirubin: Hepatik hasar (hepatit, toksinler, siroz), biliyer tıkanma, hemoliz, açlık.
Artmış Direkt (Konjuge) Bilirubin: Biliyer tıkanma / kolestaz, ilaca bağlı kolestaz. |
BUN |
7-20 mg / dl | Artma: Böbrek yetmezliği, böbrek öncesi azotemi, şok, hacim azalması, postrenal (tıkanma), GI kanaması, stres, ilaçlar (aminoglikozitler, vanco vb.).
Azalma: Açlık, karaciğer yetmezliği, gebelik, bebeklik, nefrotik sendrom, aşırı hidrasyon. |
Kalsiyum |
8,8 – 10,3 mg / dl | Artma: Primer hipertiroidizm, paratiroid hormon salgılayan tümörler, D vitamini fazlalığı, metastatik kemik tümörleri, kronik böbrek yetmezliği, süt-alkali sendromu, osteoporoz, tiyazid ilaçlar, pagets hastalığı, multipl miyelom, sarkoidoz.
Azalma: Hipoparatiroidizm, yetersiz D vitamini, hipomagnezemi, renal tübüler asidoz, hipoalbüminemi, kronik böbrek yetmezliği (fosfat retansiyonu), akut pankreatit |
C02 (Toplam) |
23-30 meq / l | Artma: Solunum yolu asidozu, metabolik asidozun telafisi, şiddetli kusma, primer aldosteronizm, hacim kasılması, amfizem
Azalma: Solunum alkalozu, açlık, DKA, laktik asidoz, alkollü ketoasidoz, şiddetli ishal, böbrek yetmezliği, ilaçlar (salisilatlar vb.), Dehidrasyon. |
Klorid |
95-107 meq / l | Artma: İshal, böbrek tübüler asidozu, mineralocorticoid eksikliği, hiperalizasyon, ilaçlar (asetazolamid, amonyum klorür).
Azalma: Minerakokortikoid fazlalığı, kusma, ketoasidozlu diabetes mellitus |
Kreatinin |
0.5 – 1.4 mg / dl | Artma: Prerenal, ilaca bağlı (aminoglikozitler, vankomisin, diğerleri), akromegali dahil böbrek yetmezliği.
Azalma: Kas kütlesi kaybı, hamilelik. |
Ferritin |
13 – 300 ng / ml | Azalma: Demir eksikliği anemisi (en erken işaret) |
Demir bağlama kapasitesi (TIBC) |
250-420 mcg / dl | Artma: Akut ve kronik kan kaybı, demir eksikliği anemisi, hepatit, oral kontraseptifler.
Azalma: Enfeksiyon anemisi ve kronik hastalıklar, siroz, nefroz, hemokromatoz |
Magnezyum |
1,6 – 2,6 mg / dl | Artma: Böbrek yetmezliği, hipotiroidizm, şiddetli dehidrasyon, lityum zehirlenmesi, antasitler, Addison hastalığı.
Azalma: Hipertiroidizm, aldosteronizm, diüretikler, malabsorpsiyon, hiperaliminasyon, nazogastrik emme, kronik diyaliz, renal tübüler asidoz, ilaçlar (aminoglikozitler, sisplatin, ampho B), aç kemik sendromu, hipofosfatemi, asidöz solunumsal asidoz. |
Ozmolalite |
278 – 298 mOsm / kg | Artma: Hipernatremi, hiperglisemi, su kaybı (diüretikler, diyabet ..), alkol alımı, etilen glikol alımı, mannitol.
Azalma: Hiponatremi, diüretikler, Addison hastalığı, SIADH. |
Fosfor |
2,5 – 4,5 mg / dl | Artma: Hipoparatiroidizm, aşırı D vitamini, sekonder hiperparatiroidizm, böbrek yetmezliği, kemik hastalığı, eklem hastalığı.
Azalma: Hiperparatiroidizm, alkolizm, diyabet, hiperalizasyon, asidoz, hipomagnezemi, diüretikler, D vitamini eksikliği, fosfat bağlayıcı antasitler. |
Transferin |
200-400 mg / dl | Artma: Demir eksikliği anemisi.
Azalma: Akut ve kronik enflamatuar durumlar, kötü beslenme durumu, kronik karaciğer hastalığı. |
Ürik asit |
Erkek: 3-8 mg / dl. Kadın: 2-7 mg / dl | Artma: Gut, böbrek yetmezliği, ilaçlar (diüretikler, diğerleri), hipotiroidizm, kemoterapi, paratiroid hastalıkları, laktik asidoz.
Azalma: İlaçlar (allopurinol, probensid, diğerleri), Wilson hastalığı, Fanconi sendromu. |
Kaynaklar:Basic Skills in Interpreting Laboratory Data, 5th Ed. (2013) Lee M (editor). American Society of Health-System Pharmacists, ISBN 1585283436.Drug information handbook: a comprehensive resource for all clinicians and healthcare professionals, 24th Ed. (2015) Lexi-Comp |
Referanslar:
1. Prealbumin
3. What Is a Prealbumin Blood Test?
4. Blood tests
5. Blood tests: Types, routine testing, results, and more
6. Blood Tests
7. Laboratuvar Kan Testlerinin Yorumlanması
8. Laboratuvar Tahlil Sonuçları
