Vitiligo Nedir: Belirtiler ve Tedavi

Vitiligo nedir?

Vitiligo, cildin rengini kaybetmesine neden olan bir cilt hastalığıdır. İnsan cildinde yumuşak açık veya beyaz alanlar (macule veya yama adı verilir) görünür. Saçlı deride meydana gelirse, bu bölgelerdeki saçlar da beyazlaşabilir.

Bu durum, melanositler (melanin üreten cilt hücreleri, cilde rengini veren kimyasal madde veya pigmentasyon), vücudun bağışıklık sistemi tarafından tahrip edildiğinde meydana gelir.

Vitiligo belirtileri nelerdir?

Genellikle birkaç ay boyunca, yavaş yavaş vücuda yayılabilecek birkaç küçük beyaz lekeyle başlar. Mukozalar (ağız, burun, genital ve rektum alanlarının nemli kaplaması), gözler ve iç kulaklar dahil olmak üzere vücudun herhangi bir yerinde gelişebilir, ancak tipik olarak ellerde, kollarda, ayaklarda ve yüzde başlar.

Bazen yamalar, genişlemeye ve yayılmaya devam eder, ancak genellikle yıllarca aynı yerde kalırlar. Cildin bazı bölgeleri pigmentlerini kaybederek yeniden kazandığından, maküllerin yeri zamanla değişmektedir.

Vitiligo etkilenen cilt miktarına göre değişir. Hastalığın daha genel bir formuna sahipseniz, sadece birkaç lekeyle ortaya çıkabilir veya cilt renginin yaygın şekilde kaybına neden olabilir.

Vitiligo türleri nelerdir?

Vücudun bir tarafıyla, eller veya yüz gibi bir alanla sınırlı olan segmental olabilir. Maküller vücutta çeşitli yerlerde belirdiğinde, en yaygın olan form olan generalize vitiligo denir. Diğer alt tipleri; fokal, mukozal, trikrom ve evrensel vitiligo oluşturur.

Vitiligo ne kadar yaygındır?

Tüm dünya nüfusunun yaklaşık % 1’inde görülür.Tüm ırkları ve cinsiyetleri eşit şekilde etkiler. Ancak, koyu tenli kişilerde daha belirgindir. Herhangi bir yaşta herhangi bir kişide gelişebilir. Ancak en sık 10 ila 30 yaş arasındaki insanlarda görülür. Nadiren çok genç veya çok yaşlı kişilerde görülür.

Vitiligo sebepleri nelerdir?

Nedenleri tam olarak anlaşılmamasına rağmen, birkaç farklı teori vardır:

Otoimmün bozukluk:

Etkilenen kişinin bağışıklık sistemi, melanositleri yok eden antikorlar geliştirebilir.

Genetik faktörler:

Hastalık olma şansını artırabilecek bazı faktörler kalıtsal olabilir. Vakaların yaklaşık % 30’u ailelerde görülür.

Nörojenik faktörler:

Derideki sinir uçlarında, melanositlere toksik olan bir madde salınabilir.

Kendi kendini imha etme:

Melanositlerdeki bir kusur, onların kendilerini tahrip etmelerine neden olur.

Vitiligo ayrıca fiziksel veya duygusal stres gibi belirli olaylar tarafından tetiklenebilir. Açıklamalardan hiçbiri bu durumu tam olarak açıklamıyor gibi göründüğü için, bu faktörlerin bir kombinasyonunun vitiligo için sorumlu olması olasıdır.

Vitiligo ile ilgili hangi problemler vardır?

Temel olarak kozmetik bir durum olmasına rağmen, hastalar çeşitli problemlerle karşılaşabilir:

Lezyonlar melanositten yoksun olduğundan, maküller güneş ışığına derinin geri kalanından daha daha duyarlıdır.

Vitiligolu insanlar, retinalarında (ışığa duyarlı hücreler içeren gözün iç tabakası) bazı anormallikler ve irislerinde (gözün renkli kısmı) bazı renk değişimleri olabilir. Bazı durumlarda, retina veya iriste iltihaplanma vardır, ancak görme genellikle etkilenmez.

Hastaların; hipotiroidizm, diyabet, pernisiyöz anemi, addison hastalığı ve alopesi areata gibi diğer otoimmün hastalıkları (vücudun bağışıklık sisteminin kendine saldırmasına neden olduğu) sahip olma olasılığı daha yüksektir .

Vitiligo nasıl teşhis edilir?

Genellikle beyaz lekeler cilt üzerinde kolayca görülebilir ancak cildiye doktorunuz (dermatolog), diğer cilt koşullarından ayırt etmek için cildin üzerine ultraviyole (UV) ışığı saçan bir wood lambasını kullanabilir.

Vitiligo tedavisi nasıl yapılır?

Temel bir tedavi yoktur. Tıbbi tedavinin amacı, rengi geri alarak (repigmentasyon) veya kalan rengi ortadan kaldırarak (depigmentasyon) tek tip bir cilt tonu oluşturmaktır.

Kamuflaj tedavisi:

a. 30 veya daha yüksek bir SPF ile güneş koruyucu kullanın. Ayrıca, güneş koruyucu, ultraviyole B ışığına ve ultraviyole A ışığına (UVB ve UVA) korumalıdır. Güneşten koruyucu kremlerin kullanılması bronzlaşmayı en aza indirir, böylece etkilenen ve normal cilt arasındaki kontrastı sınırlar.
b. Makyaj, depigmenente alanların kamufle edilmesine yardımcı olur. Bazı önerilen markalar Covermark ve Dermablend’dir.
c. Saçları etkilerse saç boyaları.
d. Hastalığın yaygın olması halinde, monobenzon ilacı ile depigmentasyon tedavisi kullanılabilir. Bu ilaç pigmentli cilt lekelerine uygulanır ve vitiligo bölgelerine uyacak şekilde beyazlaşır.

Repigmentasyon tedavisi:

a. Kortikosteroidler oral yolla (hap olarak) veya topikal olarak (cilt üzerine krema olarak) alınabilir. Sonuçlar 3 aya kadar sürebilir. Doktor hastayı, uzun süre kullanacak olursa, deride inceltme veya stria (çatlak işaretleri) içerebilecek herhangi bir yan etki için izleyecektir.
b. Topikal D vitamini analogları.
c. Kalsinörin inhibitörleri gibi topikal immünomodülatörler.

Işık tedavisi:

a. Dar bant ultraviyole B (NB-UVB) birkaç ay boyunca haftada iki ila üç tedavi seansı gerektirir.
b. Excimer Laser, dar bant UVB’ye yakın dalga boyunda ultraviyole ışık yayar. Bu, geniş lezyonları olmayan hastalar için daha küçük hedef bölgelere ulaştırıldığı için daha iyidir.

Cerrahi:

Otolog (hastadan) cilt greftleri:

Deri, hastanın bir kısmından alınır ve başka bir kısmı kaplamak için kullanılır. Olası komplikasyonlar skarlaşma, enfeksiyon veya repigment başarısızlığını içerir.

Mikropigmentasyon:

Genellikle etkilenen insanların dudaklarına uygulanan bir dövme şeklidir .

Psikolojik probleme neden olabilir ve kişinin bakış açısını ve sosyal etkileşimlerini etkileme yeteneğine sahiptir. Hastanın doktoru, hastanın danışmanlık almasını veya bir destek grubuna katılmasını önerebilir.

Prognoz (gidişat) nasıldır?

Hastaların yaklaşık % 10 ila % 20’si cilt rengini tamamen geri kazanır.

Cilt rengini yeniden kazanma şansı en yüksek olan insanlar, vitiligoları 6 aydan kısa bir sürede zirveye ulaşan ve çoğunlukla yüz bölgesinde yer alan gençlerdir.

Rengini yeniden kazanması daha az muhtemel insanlar, daha sonra yaşamlarında dudaklarında ve diğer uzuvlarında, özellikle de ellerinde olanlardır.

Referanslar: