Kan basıncı nedir? Tansiyon sebepleri! #1 Op. Dr. Ali Gürtuna

Düşük, normal ve yüksek tansiyon makaleme giriş yapmadan önce, kan basıncının, hipertansiyon ve hipotansiyonun tanımını kabaca yapmakta fayda var.

Kan basıncı nedir?

Kanın damarların duvarları içinde dolaştırılması ile uygulanan kuvveti ifade eder ve temel yaşamsal belirtilerden birini oluşturur.

Kanımız; arterler (atar damarlar), arterioller (küçük atar damarlar), kılcal damarlar ve venler (toplar damarlar) arasında hareket ettikçe dolaşımdaki kanın basıncı düşer; tansiyon terimi genellikle arteriyel basıncı, yani daha büyük arterlerdeki basıncı belirtir; arterler kanı kalpten alan damarlardır.

Kan basıncını her zaman iki sayı olarak veririz;

* Sistolik Basınç (kalp attığında)
* Diyastolik Basınç (kalp rahatladığında)

Ölçümler yazıldığında, her ikisi yan yana yazılır ve sistolik tansiyon ilk sayıdır, örneğin 120/75.

NOT:
Kan basıncınız, kalp atış hızınız (nabız) veya maksimum kalp atış hızınızla aynı DEĞİLDİR.

Yaşınız için kalp atış hızınızın ne olması gerektiğini kontrol edebilir ve / veya hesaplamayı kullanarak tahmini maksimum kalp atış hızınızı hesaplayabilirsiniz:
220 – (yaş) = Tahmini Maksimum Kalp Atış Hızı

Düşük tansiyon (Hipotansiyon) nedir?

Hipotansiyon
Sistolik Basınç (mm Hg)	Diastolik Basınç (mm Hg)	Basınç Aralığı
90	60	Sınırda düşük
60	40	Çok düşük
50	33	Tehlikeli düzeyde düşük

Normal tansiyon (Normotansiyon) nedir?

Normotansiyon
Sistolik Basınç (mm Hg)	Diastolik Basınç (mm Hg)	Basınç Aralığı
130	85	Yüksek
120	80	Normal
110	75	Düşük normal

Yüksek tansiyon (Hipertansiyon) nedir?

Hipertansiyon
Değerlerden bir ya da ikisi yüksekse, hipertansiyon (yüksek kan basınçları) söz konusudur.
Sistolik Basınç (mm Hg)	Diastolik Basınç (mm Hg)	Yüksek Kan Basıncı Seviyesi (Hipertansiyon Derecesi)
210	120	Seviye 4
180	110	Seviye 3
160	100	Seviye 2
140	90	Seviye 1

Yaşa göre kan basıncınız kaç olmalıdır?

Yaşa göre tansiyon ölçümleri
Yaş	Kadın	Erkek
1 – 2	80/34 – 120/75	83/38 – 117/76
3	100/59	100/61
4	102/62	101/64
5	104/65	103/66
6	105/68	104/68
7	106/70	106/69
8	107/71	108/71
9	109/72	110/72
10	111/73	112/73
11	113/74	114/74
12	115/74	116/75
13	117/75	117/76
14	120/75	119/77
15	120/76	120/78
16	120/78	120/78
17	120/80	120/78
18	120/80	120/80
19-24	120/79	120/79
25-29	120/80	121/80
30-35	122/81	123/82
36-39	123/82	124/83
40-45	124/83	125/83
46-49	126/84	127/84
50-55	129/85	128/85
56-59	130/86	131/87
60+	134/84	135/88

Sağlık uzmanları; kan basıncınızı ölçmek için steteskop ve manuel tansiyon aleti kullanır. Tipik olarak dirseğinizin üstündeki düzeyde okumayı alırlar.

Tansiyon aleti; bir hazne, manşet, ampul ve bir göstergeye sahiptir. Ampul pompalandığında, kolunuzun etrafına sarılı olan kaf içindeki hazneyi şişirir. Bu şişkinlik, atardamarlarınızdaki kanın akışını durduracak.

Steteskop; kalp atışının sesini dinlemek için kullanılır ve hiçbir ses olmadığında akış olmadığını gösterir. Basınç, hazneden salındığında, akan kanın sesini tekrar duyacaksınız. Bu noktada “sistolik okuma” olur.

Diyastolik okuma; bir daha hiç ses duymadığınızda, kan akışının normale döndüğü anlamına gelir.

Yüksek tansiyonun sebepleri nelerdir?

Yüksek veya düşük tansiyon teşhisi, sistolik veya diyastolik veya her ikisinin de tek bir ölçümünü, sağlıklı aralığın dışında olmasını gerektirir.

Tansiyonu biraz yüksek olan birçok kişi için genellikle tansiyonlarının yüksek olmasının bir nedeni yoktur.

Yüksek kan basıncına katkıda bulunabilecek bazı faktörler şunlardır:

. Yaşlanma
. Stres
. Sigara içmek
. Genetik
. Uyku apnesi
. Çok fazla tuz
. Aşırı kilolu olmak
. Egzersiz eksikliği
. Kronik böbrek hastalığı
. Adrenal ve tiroid hastalıkları
. Yüksek ortalama alkol tüketimi
. Ailede yüksek tansiyon öyküsü

Yüksek tansiyon belirtileri; baş dönmesi, kulaklara vuran baş ağrısı ve kanlı bir burun. Bu semptomlar tipik olarak; yüksek tansiyon ileri ve hatta yaşamı tehdit edici bir aşamaya ulaşana kadar ortaya çıkmaz.

Kan Basıncınız, 100 + Yaşınız = Tansiyonunuz;

Tıbbi araştırmalar, yaşlandıkça kan basıncının artan oksijen ve besin talebini karşılamak için hafifçe arttığını gösteriyor. İlk sayının (sistolik) 100 artı yaşımıza denk gelmesi tamamen doğaldır.

Bir grup UCLA araştırmacısı tarafından yapılan son bir araştırma, Dr. Piette’in erkekler için 100 artı yaş, kadınlar için bundan 10 çıkarınca alınan değer kuralı elli yıldan uzun bir süredir kullanılıyor.

Piette’nin tansiyon için rehberinin, yalnızca ilaç şirketlerinin karı için mi yanlış olduğu öğretiliyor?

Kalp krizi belirtileri:

Kalp; kalp kası dokusuna oksijen ve besinleri sağlamak için kana ihtiyaç duyar. Tıkanmadan kaynaklanan arterlerin daralması, yüksek tansiyona neden olabilir. Bu tıkanma kalbin arterlerinde meydana gelirse, koroner arterler ve kalp kası hasarı meydana gelebilir, bu da kalp krizine neden olur.

Bazı kalp krizleri ani ve yoğundur, ancak kalp krizlerinin çoğu hafif ağrı ve rahatsızlıkla başlar. Kalp krizlerinin çoğu, göğsün merkezinde birkaç dakikadan fazla süren ya da giden ve gelen rahatsızlıkları içerir. Rahatsız edici baskı; sıkma, dolgunluk veya ağrı gibi hissedebilir.

Bulantı veya baş dönmesi yanısıra nefes darlığı oluşabilir. Bu belirtilerden herhangi biri meydana gelirse derhal yardım almak çok önemlidir.

İnme Belirtileri:

Beyin birçok işlevini yerine getirmek için sağlam bir kanın akışına ihtiyaç duyar. Sürekli ve çok yüksek tansiyon, sonunda damarların zayıflamasına neden olur. Zamanla bu zayıflamış damarlar, kırılabilir ve beyine kan sızar. Beynin bu kırık damarlardan beslendiği alan, ölmeye başlar ve bu felce neden olur.

Ek olarak, eğer bir pıhtı, daralmış bir arteri bloke ederse, kan akımı durur ve inme meydana gelir. İnme semptomları arasında; özellikle vücudun bir tarafında ani uyuşma veya yüz, kol veya bacağın zayıflığı, kafa karışıklığı, konuşma zorluğu veya ani şiddetli baş ağrısı sayılabilir.

Siz veya yanınızdaki biri bu işaretlerden bir veya daha fazlasına sahipse, geciktirmeyin, 112’yi arayın.

Kardiyovasküler Hastalık için Risk Faktörleri:

. Diyabetiniz var.
. Diyetiniz, doymuş yağ bakımından yüksek.
. Günde ikiden fazla alkollü içki tüketiyorsunuz.
. Tansiyonunuz yüksek veya ilaca ihtiyacınız var.
. Kolesterol seviyeniz yüksek veya ilaca ihtiyacınız var.
. Günde 30 dakikadan daha az egzersiz yapıyorsunuz ki hareketsizlik, bir kişiyi kalp hastalığı geliştirme riskine sokar.
. Fazla kilolusunuz ki fazla vücut yağı olan kişiler normal kilolu kişilere göre daha yüksek risk altındadır.
. 40 yaş üstü veya menopoz sonrası bir kadınsınız – Kalp hastalığı riski erkeklerde 45 yaş üzerinde, kadınlarda 55 yaş üzerinde artar.
. Aile hikayeniz var – 55 yaşından önce kalp hastalığı gelişen ebeveynlerin çocuklarında, kalp hastalığı gelişme riski daha yüksektir.
. Sigara içiyorsunuz – Sigara içenlerin pipo ve puro içenlere göre daha büyük riskleri var, ancak her tür tütünün kalp sağlığına zarar verdiği kanıtlandı.

Yukarıdakilerden birine veya birkaçına evet cevabı verdiyseniz, yaşam tarzı değişiklikleri ile riskinizi nasıl azaltabileceğiniz konusunda doktorunuzla konuşmalısınız.

Doktorunuz, aspirin gibi önleyici tedavilerin sizin için uygun olup olmadığını belirleyecektir.

HiperTansiyon ilaçları:

Birkaç tür kan basıncı ilacı vardır ve biri işe yaramazsa, tansiyonunuz sabit hale gelinceye kadar doktorunuzdan diğerine geçmesini isteyin.

Adalat:
Bir dihidropiridin kalsiyum engelleyici. Çoğunlukla hipertansiyon ve Angina Pectoris tedavisinde kullanılır. Adalat’tan yararlanan diğer koşullar Raynaud fenomeni olan Tetanus ve Angina Pectoris’tir. İlacın marka adları Procardia ve Nifedical’dir.

Aldactone:
Yüksek tansiyon hastaları için düzenli olarak reçetelenmesine rağmen, ilaç diğer ilaçlar ile birlikte de reçete edilebilir. Bununla birlikte, ilaç yüksek tansiyonu iyileştirmek yerine sadece kontrol etmek için kullanışlıdır.

Anjina nedir, göğüs ağrısı nedir?

Anjina, kalbe giden kan akışının, kalbe kanı taşıyan arterlerin bir veya daha fazlasında tıkanma ile sınırlandırıldığı bir kalp hastalığı şeklidir. Genellikle, ilk işaret olan Anjina, göğüste bir ağrıdır.