Epididimit ve Orşit (Epididimoorşit)

Makalemde epididimoorşit yani; epididim iltihabı olan epididimit ve testis iltihabı olan orşit hakkında temel bilgiler vermeye çalışacağım. Erkeklerde görülen iki farklı üreme sistemi sorunudur. Her ikisi de erkek üreme organlarıyla ilişkilidir, ancak farklı semptomlar ve nedenlere sahiptirler.

Epididimit nedir?

Epididim iltihabıdır. Epididim, testisleri penisdeki üretraya bağlayan uzun sarmal bir tüptür. İşlevi, spermi testisden penise depolamak ve taşımaktır. Testisin üst ve arka kısımlarında bulunur. Genellikle bakteriyel veya viral bir enfeksiyon neden olur. Cinsel olarak aktif erkeklerde bakteriyel epididimitin en yaygın nedeni gonore ve klamidyadır. Bazen iltihaplanma, bağışıklık sisteminin (otoimmün) anormal bir tepkisinden kaynaklanabilir.

Bu soruna neden olabilecek virüsler arasında kabakulak, coxsackie, echovirus ve adenovirus bulunur. Henoch-Scönlein purpura veya Kawaski hastalığı gibi otoimmün bozukluklar (yabancı dokudan yabancı doku hücrelerini tanıyan normal bağışıklık sistemini etkileyen bir durum) da neden olabilir. Cinsel olarak aktif olmayan erkeklerde, idrar yolu enfeksiyonlarından (mesane enfeksiyonları) veya altta yatan idrar yolu anormalliklerinden kaynaklanabilir.

İdrar yolu anormalliklerinin örnekleri arasında idrarın hareket ettiği (posterior üretral kapaklar gibi) veya mesane tamamen boşalmadığında tüpün tıkanması bulunur. Çok nadiren, bir kan akımı enfeksiyonu (sepsis) o kadar kötü hale gelebilir ki enfeksiyon epididime yayılır. Ürolojik prosedürlerden veya enstrümantasyondan sonra ortaya çıkabilir.

Başlıca belirtileri şunlar olabilir:

Testislerde ağrı ve şişlik
İdrar yaparken veya cinsel ilişki sırasında ağrı
Testislerin hassas olması
Ateş ve titreme gibi genel belirtiler

Genellikle bakteriyel enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar ve antibiyotik tedavisiyle tedavi edilebilir.

Orşit nedir?

Testisin iltihaplanmasıdır. Genellikle epididimitin bir uzantısı olarak ortaya çıkar, ancak bazen kendiliğinden ortaya çıkar. Kabakulak ergenlik döneminden geçen erkeklerde yaygın bir nedendir.

Semptomları şunlar olabilir:

Şiddetli testis ağrısı
Testislerin şişmesi
Ateş ve genel halsizlik
Kızarıklık ve hassasiyet

Nedenleri

En sık nedeni bakteri veya virüs enfeksiyonlarıdır. Bakteriyel enfeksiyonlar genellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) nedeniyle oluşur. Viral enfeksiyonlarda ise en sık neden kabakulaktır.

Testis yaralanması
Reflüks (idrarın mesaneden tekrar böbreklere doğru geri kaçması)
Tüberküloz (verem)
Mantar enfeksiyonları
Parazit enfeksiyonları
Bağışıklık sistemi hastalıkları

Epididimoorşit Belirtileri

En yaygın belirti skrotal ağrıdır. Ağrı genellikle birkaç gün boyunca gelişir ve yoğunluğu artar.
Epididimitte ağrı, skrotumun arka tarafında bulunur.
Orşitte, tüm testis ağrılıdır.
Diğer semptomlar skrotumun şişmesi ve kızarıklığını içerir. Bu genellikle sadece bir tarafta meydana gelir, ancak iltihaplanma derecesine bağlı olarak her ikisinde de ortaya çıkabilir.
Bazen erkekler idrarla yanma, her zaman idrar yapmak zorunda gibi hissetme gibi idrar yolu enfeksiyonuna benzer semptomlar yaşarlar.
Daha az yaygın semptomlar ateş veya kusmadır, ancak ortaya çıkabilir.

Tanı

Genellikle kapsamlı bir öykü ve fizik muayene ile teşhis edilebilir.
Çocuğunuzun doktoru ayrıca idrar yollarında bir enfeksiyon olup olmadığını görmek için bir idrar testi isteyebilir.
Testis torsiyonu (testis kan dolaşımının etrafında döndüğünde) gibi diğer ciddi hastalıkları dışlamak ve tanıyı doğrulamak için bir ultrason da (Skrotal Renkli Doppler USG) yapılabilir.

Epididimit ve Orşit tedavisi nasıl yapılır?

Tedavisi çoğunlukla destekleyicidir.
Enfeksiyon için endişe varsa, antibiyotikler çocuğunuzun doktoru tarafından sağlanacaktır.
Ağrı genellikle asetaminofen (Tylenol) ve ibuprofen (Advil / Motrin) gibi ilaçlarla tedavi edilir.
Yatak istirahati ve skrotal yükseklik ağrıyı azaltmada etkilidir. Skrotal yükseklik katlanmış çarşaflar veya küçük bir yastık kullanılarak yapılabilir.
Epididimit vakalarının çoğu, birkaç gün boyunca kalıcı etkileri olmadan çözülür.
Bir engel gibi anatomik bir sorun varsa, kronik veya tekrarlayan epididimit gelişebilir. Anatomik anormalliği düzeltmek için çocuğunuzun ameliyat olması gerekebilir.
Nadir durumlarda, orşit sperm miktarını ve kalitesini azaltabilir, bu da kısırlığa neden olabilir. Çoğu araştırma bunun geçici olduğunu ve zamanla iyileştiğini göstermiştir.,

Çocuklarda tedavi Çocuk Cerrahisi Uzmanı tarafından yapılmalıdır.

Akut skrotumun en sık sebeplerinden olan epididimoorşit hakkında bilgi vermeye çalıştım. Akut skrotumun diğer sık nedeni olan testis torsiyonu ile ilgili detaylı bilgi içeren makale sitemde mevcuttur. O makaleyi de okumanızı öneriyorum.

Epididimoorşiti önlemek için aşağıdakileri yapabilirsiniz:

CYBH önleyici tedbirleri alın.
Kabakulak aşısı olun.
Testis yaralanmalarından kaçının.
İdrar yaparken zorlanıyorsanız veya idrarınızda yanma hissi varsa bir doktora görünün.

Referanslar: