Alerjik Kontakt Dermatit
Alerjik Kontakt Dermatit (Allergic Contact Dermatitis), deriye temas eden bir maddeye karşı aşırı hassasiyetin neden olduğu bir deri rahatsızlığıdır. Bu makalede, Alerjik Kontakt Dermatit’in ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, tanısını ve etkili tedavi yöntemlerini ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.
Nedir?
Alerjik Kontakt Dermatit (AKD), deri teması sonucu ortaya çıkan bir alerji türüdür. Deri, vücudun dış yüzeyini kaplayan koruyucu bir bariyerdir ve çeşitli maddelere karşı hassas olabilir. AKD, deriye temas eden bir alerjenin (alerjiye neden olan madde) cilde temas etmesi sonucu ortaya çıkar. Bu temas, deride tahrişe, kızarıklığa, kaşıntıya ve şişmeye neden olur. AKD, temas alerjilerinin en yaygın türlerinden biridir.
Alerjik Kontakt Dermatit Nedenleri
AKD’nin nedenleri, temas alerjenlerine bağlıdır.
AKD’ye neden olabilen bazı yaygın temas alerjenleri:
- Kimyasal Maddeler: Temas alerjenlerinin başında kimyasal maddeler gelir. Özellikle temizlik ürünleri, deterjanlar, sabunlar, losyonlar ve parfümler gibi günlük kullanım ürünlerinde bulunan kimyasal maddeler, AKD’ye neden olabilir.
- Metaller: Özellikle nikel, kobalt ve krom gibi metaller, takılar, toka ve düğmeler gibi aksesuarlarda bulunabilir ve deri ile temas ettiğinde alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
- Bitkiler: Zehirli bitkiler, özellikle zehirli sarmaşık ve zehirli meşe gibi bitkiler, deri ile temas edildiğinde cilt tahrişine neden olabilir.
- Lateks: Lateks, lastik eldivenler ve bazı medikal malzemelerde bulunur ve lateks alerjisi olan kişilerde AKD’ye yol açabilir.
- İlaçlar: Belirli ilaçların ciltte alerjik reaksiyonlara neden olabileceği bilinmektedir.
- Gıda Maddeleri: Bazı gıda maddeleri temas alerjilerine neden olabilir, ancak bu daha nadir görülür.
Alerjik Kontakt Dermatit Belirtileri
AKD’nin belirtileri, temas alerjenine maruz kalma sonrasında genellikle birkaç saat içinde ortaya çıkar.
Belirtiler şunları içerebilir:
- Kaşıntı: AKD’nin en yaygın belirtilerinden biri kaşıntıdır. Ciltte şiddetli kaşıntı hissi olabilir.
- Kızarıklık ve Şişlik: Temas edilen bölgede kızarıklık ve şişlik görülebilir.
- Döküntü: Ciltte döküntüler, kabarcıklar veya kabuklanma meydana gelebilir.
- Yanma Hissi: Ciltte yanma veya acı hissi olabilir.
- Kuruluk: Cilt, kuruyabilir ve pul pul dökülebilir.
- Alerjenle Temas Sonrası Belirtiler: AKD belirtileri, temas edilen alerjenle temas sonrasında ortaya çıkar ve temas kesildiğinde genellikle hızla hafifler.
Tanısı
AKD’nin tanısı, genellikle bir dermatolog (cilt uzmanı) tarafından konur. Tanı, belirtiler ve cilt muayenesine dayanır. Doktor, hangi maddeye temas edildiğini belirlemek için hastanın öyküsünü sorgular ve gerekirse deri testleri yapabilir. Deri testleri, hangi alerjenlere karşı reaksiyon geliştiğini belirlemede yardımcı olabilir.
Alerjik Kontakt Dermatit Tedavisi
AKD’nin tedavisi, temas alerjeninin belirlenmesi ve temasın kesilmesi ile başlar.
Ayrıca şu tedavi yöntemleri kullanılabilir:
- Topikal Steroidler: Dermatologlar, cilt üzerine topikal steroid kremler veya losyonlar reçete edebilirler. Bu ilaçlar cilt tahrişini hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Antihistaminikler: Kaşıntıyı azaltmak ve cilt reaksiyonlarını kontrol altına almak için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.
- Islatıcılar (Emolientler): Cildin nemini koruyan ve iyileşmeyi hızlandıran nemlendirici ürünler kullanmak da faydalı olabilir.
- Oral Steroidler: Cilt reaksiyonları çok şiddetli ise, doktor oral steroid ilaçlarını düşünebilir.
- Alerjen Kaçınma: Belirlenen temas alerjenlerinden kaçınmak, tekrarlayan reaksiyonların önlenmesine yardımcı olabilir.
Referanslar:
