Hırıltılı solunum nedir? Wheezing #1 Op. Dr. Ali Gürtuna

Hırıltılı solunum nedir (Wheezing)?

Hırıltılı solunum, bir kişi nefes alırken ortaya çıkan yüksek perdeli, kaba bir ıslık sesidir. Bazı hırıltılar sadece doktorun stetoskopuyla duyulur, ancak hırıltı genellikle çıplak kulakla duyulur.

Hırıltılı solunuma (wheezing) en sık göğüste küçük bronşiyal tüplerin tıkanması veya daralması neden olur. Ayrıca daha büyük hava yollarındaki veya ses tellerindeki bir engelden kaynaklanır.

Hırıltı tonu, solunum sisteminin hangi kısmının engellendiğine veya daraltılmasına bağlı olarak değişebilir. Üst solunum sisteminde daralma, daha kalın bir hırıltı yapabilir. Düşük engeller daha “müzikal” bir tonda olabilir.

Hışıltı en çok, bir kişi nefes verdiğinde açıktır, ancak nefes alırken (solunduğunda) da duyulur.

Hırıltı kimlerde görülür?

Bebeklerden ileri yaştaki yetişkinlere kadar herkeste hırıltı görürüz. Astımı olan çocuklar genellikle hırıltılı solunum geliştirir. Hışıltı bebeklerde de oldukça yaygındır; bebeklerin yüzde 25 ila 30’unun yaşamlarının ilk yılında hırıltı geliştirdiği tahmin edilmektedir.

Hırıltılı solunum, küçük hava yolları nedeniyle bebeklerde daha yaygındır. Ayrıca, iki yaşın altındaki çocuklar bronşiyolit adı verilen yaygın ancak kolayca tedavi edilebilen bir duruma duyarlıdır. Bu viral bir solunum yolu enfeksiyonundan kaynaklanır ve hırıltıya neden olur.

Yetişkinlerde, sigara içenler ve amfizem ve kalp yetmezliği olan bireylerde hırıltı gelişmesi daha olasıdır.

Hırıltılı solunum nedenleri nelerdir?

Hırıltılı solunum nedenleri geniş ölçüde değişir ve kronik (uzun süreli), genellikle astım gibi yönetilebilir durumlardan kalp yetmezliğini içeren çok ciddi durumlara kadar değişir.

Hırıltının en yaygın nedenleri şunlardır:

. Astım (bronş tüplerinde spazmlara ve şişmeye neden olan kronik bir solunum hastalığı).
. Bronşit (bronşiyal tüplerin astarının iltihabı).
. Bronşiolit (en çok küçük çocuklarda görürüz).
. Sigara içmek.
. Amfizem (akciğerlerin hava keselerinin hasar gördüğü bir durum).
. Kalp yetmezliği.
. Zatürree (virüs veya bakterilerin neden olduğu akciğer iltihabı).
. Yabancı cisim aspirasyonu.
. Anafilaksi adı verilen ve gıdaların veya böceklerinin neden olduğu ciddi akut (ani) alerjik reaksiyon.
. Astım ve bronşit, yetişkinlerde hırıltılı solunumun en yaygın nedenleri arasındadır. Bu durumlarda hırıltılı solunum genellikle altta yatan koşulların tedavisi ile tedavi edilir.

Hırıltılı solunum gelişirse, mümkün olan en kısa sürede doktorunuza başvurmalısınız. Cildinizde şiddetli bir nefes darlığı veya mavi bir renk tonu ile birlikte hırıltı yaşıyorsanız, derhal sağlık kurumuna başvurun.

Hışıltı ile hangi belirtiler ortaya çıkar?

Semptomlar hırıltı nedeninize göre değişir. Sesli yüksek perdeli ıslık sesi hırıltılı solunumun en belirgin belirtisidir.

Hışıltıya eşlik edebn diğer semptomlar şunlardır:

. Nefes darlığı.
. Öksürme.
. Göğüste sıkışma.
. Ateş.
. Burun tıkanıklığı.
. Ses kaybı.
. Dudakların veya dilin şişmesi.
. Ağız veya tırnaklarınızda mavimsi bir renk.

Hırıltılı solunumu nasıl teşhis ediyoruz?

Doktorunuz ne kadar süre ve ne sıklıkta hırıltılı kaldığınızı sorarak muayeneye başlayacaktır. Hışıltıların egzersiz yaparken olduğu gibi fiziksel eforla mı yoksa her zaman hırıltı mı olduğunu soracaktır.

Doktorun bilmesi gereken diğer sorular şunlardır:

. Hırıltılarınız her zaman toz veya alerjenlerin sizi hırıldatabileceği belirli bir yerde mi oluyor?
. Hem gündüz hem de gece oluyor mu? Dinlenme yardımcı olur mu?
. Nefes alırken, dışarıda veya hem içeride hem dışarıda nefes alırken mi meydana geliyor?
. Sigara içer misiniz?
. Bazı gıdalar hırıltıya neden oluyor mu?

Doktorunuz ayrıca solunum ve akciğer seslerinizi dinlemek için fizik muayene yapacaktır. Oksijen seviyenizi kontrol etmek için akciğer röntgeni, akciğer fonksiyon testleri ve kan testleri de yazar. Hasta bir çocuksa, doktor hırıltıya neden olabilecek oyuncak veya bozuk para gibi küçük bir nesneyi yutmadığından veya solumadığından emin olmak ister.

Hırıltı tedavisini nasıl yapıyoruz?

Hırıltı tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Anında tedavi, hastanın nefes almasına yardımcı olmak için tamamlayıcı oksijen kullanımını içerir. Bazı hastaların nefesleri düzelene kadar hastaneye yatırılması gerekir.

Hırıltının astımdan kaynaklandığı tespit edilirse, iltihabı azaltmak ve hava yollarınızı açmak için muhtemelen bir tür inhaler (aşağıda tartışıldığı gibi bir bronkodilatör) reçete edilir. İnhale kortikosteroidler ve montelukast gibi haplar astım tedavisinde kullanılan anti-enflamatuar ilaçlardır.

Hırıltıya bronşit neden olduğu belirlenirse, bakteriyel bir enfeksiyonla başa çıkmak için albuterol gibi bir bronkodilatör veya bir antibiyotik reçete eder. Bu, iyileştikçe hırıltıyı ortadan kaldırmalıdır.

Hışıltının diğer nedenleri farklı tedavi gerektirir. Hırıltı nedeniniz ne olursa olsun, serin bir nemlendirici veya buharlaştırıcı kullanmak veya duş gibi nemli, ısıtılmış hava bulunan bir alanda oturmak semptomlarınızı hafifletir. Doktorunuz durumunuz için en iyi planı bulur.