Astigmatizm
Sayfa İçeriği
Astigmatizm, gözün optik sisteminin düzensiz şekilde eğrilmesi sonucu oluşan bir göz sorunudur. Normal bir göz, kornea ve merceğin düzgün bir şekilde odaklanmasını sağlar. Ancak astigmatizmde, bu yüzeyler düzensiz eğriler gösterir, bu da görüntünün retinaya düzensiz bir şekilde odaklanmasına neden olur.
Astigmatizm Nedenleri
Astigmatizmin nedenleri oldukça karmaşık olabilir ve birçok farklı etken gelişimine katkıda bulunabilir. Temel nedeni, gözün optik sisteminin düzensiz bir şekilde eğrilmesidir ve bu eğriliğin nedenleri şunlar olabilir:
- Korneanın Düzgün Şekilde Eğilmemesi: Gözün ön yüzeyini kaplayan kornea, ışığı göze girmesi gereken düzgün bir şekilde eğmeli ve retinaya odaklamalıdır. Ancak kornea, düzensiz bir şekilde eğrildiğinde gelişebilir. Bu düzensizlik genellikle doğuştan gelir, ancak yaralanmalar veya cerrahi müdahaleler sonucunda da oluşabilir.
- Lensin Şeklinin Değişmesi: Gözün içindeki lens, ışığın kornea tarafından kırıldığı yere odaklanmasına yardımcı olur. Lensin düzensiz bir şekilde eğrilen korneaya uymaması durumunda gelişebilir.
- Keratokonus: Keratokonus, korneanın incelmesi ve koni şeklinde çıkıntı yapmasıyla karakterize edilen bir göz rahatsızlığıdır. Bu durum, hastalığa yol açabilir.
- Göz Yaralanmaları: Göz yaralanmaları, kornea veya lensin şeklini değiştirebilir ve hastalığı tetikleyebilir. Özellikle kafa travmaları sonucu oluşan yaralanmalar bu riski artırabilir.
- Genetik Faktörler: Aile geçmişi, gelişiminde rol oynayabilir. Eğer ailenizde öykü varsa, bu sorunun riskini artırabilir.
- Yaş: Bazen yaşla birlikte gelişebilir veya mevcut hastalık şiddetlenebilir.
Astigmatizm Belirtileri
Belirtileri şunlar olabilir:
- Bulanık ve Deformasyonlu Görüntü: En belirgin belirtisi, nesnelerin bulanık veya deformasyonlu görünmesidir. Özellikle uzak veya yakın nesnelerin net olarak görünmesinde zorluk yaşanabilir. Bu bulanıklık veya deformasyon, astigmatizmin düzensiz kornea veya lens eğriliği nedeniyle ışığın düzensiz bir şekilde kırılmasından kaynaklanır.
- Görme Sorunları: Kişiler genellikle görmelerinde sorunlar yaşarlar. Görsel keskinlik kaybı, yakın veya uzak nesnelerin net olarak görülememesi gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu görme sorunları, kişinin günlük yaşamını etkileyebilir.
- Baş Ağrısı ve Göz Yorgunluğu: Gözlerin sürekli olarak odaklama ve netleştirme çabası gerektirmesi nedeniyle baş ağrısı ve göz yorgunluğuna yol açabilir. Özellikle uzun süre boyunca okuma, bilgisayar kullanma veya yakından çalışma sonrası bu belirtiler artabilir.
- Işığa Hassasiyet: Kişiler bazen ışığa karşı hassasiyet geliştirebilirler. Parlak ışıkların neden olduğu rahatsızlık ve göz yanması hissi yaşanabilir.
- Karşıtlık Azalması: Bu hastalık nedeniyle kontrast azalabilir. Yani siyah-beyaz karşıtlığı azalan kişi, nesneleri net bir şekilde ayırt etmekte güçlük yaşayabilir.
- Gece Görüş Sorunları: Gece görüşünü de olumsuz etkileyebilir. Gece sürüşü veya geceleyin okuma gibi aktivitelerde zorluk yaşanabilir.
Belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve belirtilerin şiddeti değişebilir. Eğer yukarıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız veya göz sağlığınızda herhangi bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir. Göz doktoru, göz muayenesi ve görme testleri yaparak teşhisi koyabilir ve uygun tedaviyi önerebilir. Erken teşhis ve tedavi, görme sorunlarını önlemeye veya hafifletmeye yardımcı olabilir.
Tanısı
Astigmatizmin tanısı aşağıdaki adımlarla konulabilir:
- Göz Muayenesi: Teşhisi, göz doktoru veya optometrist tarafından yapılan kapsamlı bir göz muayenesi ile başlar. Göz muayenesi sırasında şu işlemler gerçekleştirilir:
- Görme Testleri: Kişiye yakın ve uzak nesneleri net bir şekilde görmesi için farklı lenslerle görme testleri yapılır. Bu testlerde optometrist veya göz doktoru, hastanın her gözü için ayrı ayrı görme keskinliğini ölçer.
- Astigmatizm Testleri: Hastalığın varlığını ve şiddetini değerlendirmek için özel testler kullanılır. Bu testlerde, hastanın bir çizgi veya deseni net bir şekilde görmesi gereken durumlar simüle edilir.
- Tipinin Belirlenmesi: Ttipi, düzensizliğin nerede olduğuna ve hangi göz yapılarını etkilediğine bağlıdır. Korneal astigmatizm, korneanın düzensiz eğriliği nedeniyle oluşurken, lental astigmatizm, iç lenste meydana gelen düzensizlikten kaynaklanır. Bu ayrımın yapılması tedavi seçeneklerini belirlemede önemlidir.
- Şiddetinin Belirlenmesi: Şiddeti, göz doktoru veya optometrist tarafından derecelendirilir. Şiddet, ölçüm birimleri olarak “diyoptri” (D) kullanılarak ifade edilir.
- İhtiyaç Duyulan Tedavi Seçeneklerinin Tartışılması: Şiddetine ve tipine bağlı olarak, tedavi seçenekleri göz doktoru tarafından tartışılır. Bu tedavi seçenekleri, gözlük, kontakt lensler veya lazer cerrahisi gibi olabilir.
Astigmatizm Tedavisi
Tedavisi, hastalığın türü, şiddeti ve kişisel tercihlerine göre değişebilir. Hastalığı düzeltmek ve görme sorunlarını gidermek için kullanılan tedavi seçenekleri şunlar olabilir:
- Gözlükler: Gözlükler, sorunu düzeltmek için en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Gözlükler, özel astigmatik lenslerle donatılmıştır. Bu lensler, kornea veya lensin düzensiz eğriliğini düzelten bir şekilde tasarlanmıştır. Gözlükler, kişilere net ve keskin bir görüş sağlar.
- Kontakt Lensler: Kontak lensler, düzeltmek için kullanılan başka bir seçenektir. Torik lensler olarak adlandırılan özel lensler, göze yerleştirildiğinde düzensiz göz eğriliğini düzelten bir şekilde tasarlanmıştır. Kontak lensler, bazı kişiler için gözlüklerden daha rahat bir seçenek olabilir.
- Lazer Cerrahisi (LASIK, PRK vb.): Problemin düzeltilmesi için yaygın olarak kullanılan bir diğer yöntem lazer cerrahisidir. Bu prosedürlerde, lazer kullanılarak korneanın düzensiz eğriliği düzeltilir. Bu, kişinin gözlüksüz veya lenssiz net bir görüşe sahip olmasını sağlar. LASIK ve PRK, hastalığı düzeltmek için sıkça kullanılan lazer cerrahi yöntemleridir.
- Fakik İç Lensler (IOL’ler): Astigmatizm ve diğer göz rahatsızlıkları için fakik iç lensler kullanılabilir. Bu lensler, doğal lensin yanına veya arkasına yerleştirilir ve düzensiz eğriliği düzelten bir şekilde tasarlanır. IOL prosedürü, özellikle katarakt cerrahisi ile birleştirilerek kullanılabilir.
Referanslar:
- Astigmatizm
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/astigmatism/symptoms-causes/syc-20353835
- https://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-astigmatism
- https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/astigmatism
- https://www.nhs.uk/conditions/astigmatism/
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8576-astigmatism