Astigmatizm: Astigmat Nedir? 5 Belirtisi ve Tedavisi

100 / 100

Astigmatizm, gözdeki kornea veya lensin şeklinin anormal olması sonucu oluşan bir kırma kusurudur. Bu durum, görme kalitesini etkileyen ve genellikle bulanık veya bozuk görmeye neden olan bir göz rahatsızlığıdır. Her yaştan insanı etkileyebilir ve doğuştan gelebileceği gibi, yaş ilerledikçe de gelişebilir. Astigmatizmin teşhis edilmemesi veya tedavi edilmemesi, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir ve çeşitli görme problemlerine yol açabilir. Bu makalede astigmatizmin ne olduğu, belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Sağlık Bilgisi İçeriği

Astigmatizm: Astigmat Nedir? 5 Belirtisi ve Tedavisi

Astigmatizm, genellikle miyopi (uzağı net görememe) veya hipermetropi (yakını net görememe) gibi diğer kırma kusurları ile birlikte görülür. Korneanın veya lensin yüzeyindeki düzensizlikler ışığın retina üzerinde düzgün bir şekilde odaklanmasını engeller ve bu da görme bozukluğuna neden olur. Normal bir gözde kornea ve lens, ışığı retina üzerine eşit olarak dağıtacak şekilde düzgün bir yüzeye sahiptir. Ancak astigmatizmde bu yüzey pürüzlüdür ve ışık retina üzerinde eşit bir şekilde odaklanmaz. Bu durum, kişinin hem yakın hem de uzak mesafelerdeki nesneleri bulanık veya çarpık görmesine neden olabilir.

Astigmatizm belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve genellikle göz yorgunluğu, baş ağrısı ve gözlerde rahatsızlık hissi gibi semptomlarla kendini gösterir. Özellikle uzun süre bilgisayar kullanımı veya okuma gibi aktiviteler sonrasında bu belirtiler daha belirgin hale gelebilir. Ayrıca, geceleri araba kullanırken veya düşük ışık koşullarında görme problemleri de yaygın belirtiler arasında yer alır. Erken teşhis ve uygun tedavi, bu rahatsızlığın yönetilmesinde oldukça önemlidir.

Astigmatizm tedavisinde, gözlük veya kontakt lens kullanımından lazer ameliyatlarına kadar çeşitli yöntemler mevcuttur. Hangi tedavi yönteminin tercih edileceği, astigmatizmin derecesine ve kişinin yaşam tarzına bağlı olarak değişir. Bu makalede, astigmatizm nedenleri ve belirtileri üzerinde durduktan sonra, farklı tedavi seçenekleri detaylı bir şekilde incelenecek ve hangi durumlarda hangi tedavi yöntemlerinin daha etkili olabileceği açıklanacaktır. Sorunun yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini anlamak ve uygun tedavi yöntemlerini öğrenmek için bu makale size rehberlik edecektir.

Astigmat Nedir?

Astigmat, gözün ışığı doğru bir şekilde odaklayamaması nedeniyle oluşan yaygın bir kırma kusurudur. Gözün ön kısmını kaplayan kornea ya da gözün içindeki lensin düzgün bir şekilde eğimli olmaması, ışığın retinada doğru odaklanamamasına neden olur. Normal bir gözde kornea küresel bir yapıya sahip olup, gelen ışığı tek bir noktaya odaklar. Ancak astigmatlı bir gözde, korneanın veya lensin eğriliğindeki bozukluk nedeniyle ışık farklı açılarda kırılır ve bu durum görme netliğini olumsuz etkiler. Sonuç olarak, hem yakın hem de uzak mesafede görüntüler bulanık ya da şekilsiz olarak algılanabilir.

Astigmatizm, tek başına bir görme kusuru olabileceği gibi, miyop (uzağı görememe) veya hipermetrop (yakını görememe) ile birlikte de ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık, doğumdan itibaren mevcut olabileceği gibi, yaşla birlikte veya çeşitli göz problemleri sonucu da gelişebilir. Kornea veya lensin simetrik bir yapıya sahip olmaması durumunda ışık farklı açılarda kırılır ve odaklanma problemi meydana gelir. Astigmatizm derecesi düşük olduğunda birey, farkında olmadan gözlerini daha fazla zorlayarak bu bozukluğu telafi etmeye çalışabilir.

En yaygın belirtileri arasında bulanık ya da çift görme, göz yorgunluğu, baş ağrıları ve özellikle bilgisayar ekranı gibi yakından bakılan nesnelere uzun süre odaklanma sırasında oluşan rahatsızlık hissi yer alır. Ayrıca, astigmatlı kişiler gece görüşünde zorlanabilir ve parlak ışık kaynaklarına karşı hassasiyet yaşayabilir. Bu rahatsızlık, günlük aktiviteleri zorlaştırabileceği gibi, okul performansı veya sürüş güvenliği üzerinde de olumsuz etki yaratabilir. Çocuklarda erken fark edilmezse, göz tembelliği (ambliyopi) gibi sorunlara yol açabilir.

Teşhis ve tedavisi düzenli göz muayeneleri ile mümkündür. Gözlük, kontakt lens veya refraktif cerrahi gibi farklı yöntemlerle düzeltilebilir. Silindirik lensli gözlükler ve toric kontakt lensler, astigmatizmin yol açtığı kırılma hatalarını düzelterek görme kalitesini artırır. İleri seviyelerde ise LASIK veya PRK gibi lazer cerrahisi yöntemleri uygulanabilir. Tedavi edilmezse ilerleyebilir; bu nedenle düzenli göz kontrolleri yaptırmak, sağlıklı görme fonksiyonlarının korunması açısından büyük önem taşır.

Astigmatizm Belirtileri

Astigmatizm, gözün kornea veya lens yapısının kusurlu olması nedeniyle ışığın retinaya düzgün şekilde odaklanamamasıyla ortaya çıkar. Bu durum, görme bozukluklarına yol açar ve hem uzak hem de yakın görüşü etkileyebilir. Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterse de bazı yaygın şikayetler şunlardır:

1. Bulanık veya Bozuk Görme

Hem uzak hem de yakın mesafede bulanıklık: Gözün ışığı doğru odaklayamaması nedeniyle cisimlerin görüntüsü hem uzakta hem de yakında net olmaz.
Çift görme: Bazı vakalarda, nesnelerin konturları çift ya da gölgeli şekilde görülebilir.
Çizgilerde ve yazılarda bozulma: Düz çizgiler dalgalı veya eğri görünebilir; özellikle okuma sırasında harflerin şekli bozulabilir.

2. Göz Yorgunluğu ve Ağrı

Odaklanma zorluğu: Sürekli net görmeye çalışmak göz kaslarında yorgunluğa neden olur.
Baş ağrıları: Uzun süreli okuma, bilgisayar ekranına bakma veya araç kullanma gibi aktivitelerde, gözleri zorlamak baş ağrısına yol açabilir.
Gözlerde yanma veya batma hissi: Yorulan gözler, kaşıntı ve yanma gibi rahatsızlık hissine neden olabilir.

3. Işık Hassasiyeti (Fotofobi)

Parlak ışıklara karşı hassasiyet: Bu bireyler, parlak ışıklardan rahatsız olabilir ve ışığın gözde kamaşmaya yol açtığını hissedebilir.
Gece görüş problemleri: Özellikle araba farları gibi parlak ışık kaynakları, görmeyi zorlaştırır ve gece sürüşünü tehlikeye atabilir.

4. Sık Kırpma ve Gözleri Kısma İhtiyacı

Daha net görmek için gözleri kısmak: Görüşü netleştirmek amacıyla bireyler gözlerini kısarak odaklanmaya çalışır.
Sık göz kırpma: Gözleri sık kırpmak, göz yorgunluğunun yaygın bir belirtisidir ve odaklanma zorluklarını geçici olarak hafifletebilir.

5. Denge ve Koordinasyon Sorunları

Görme sorunlarına bağlı baş dönmesi: Görme bozukluğu nedeniyle bireylerde baş dönmesi ve dengesizlik görülebilir.
Koordinasyon eksikliği: Net görme problemleri, günlük aktivitelerde dikkat ve koordinasyon eksikliğine yol açabilir.

Astigmatizmin belirtileri zamanla kötüleşebilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir göz doktoruna başvurmak önemlidir.

Astigmatizm Nedenleri

Kornea ya da lensin eğriliğindeki bozukluklardan kaynaklanır. Gözün bu kısımları normalde küresel bir yapıya sahip olmalıdır. Ancak astigmatizmde bu yüzeyler farklı açılarda eğrilir, bu da ışığın retinaya odaklanmasını zorlaştırır. Astigmatizm nedenleri doğuştan olabileceği gibi, çevresel faktörlere ve gözdeki değişikliklere de bağlı olabilir.

1. Kornea ve Lens Eğriliği Bozuklukları (Refraksiyon Kusuru)

Kornea astigmatizmi: Gözün ön kısmını kaplayan kornea düzgün bir şekilde eğimli olmazsa, ışık farklı açılarda kırılarak net bir görüntü oluşmasını engeller.
Lens astigmatizmi: Gözün içindeki lensin eğriliğindeki düzensizlikler de yol açabilir.

Bu durum, ışığın tek bir noktaya odaklanmak yerine birden fazla noktada odaklanmasına neden olur ve görüş bulanıklaşır.

2. Genetik Faktörler

Aile öyküsü: Genetik olarak geçiş gösterebilir. Aile bireylerinde astigmatizm bulunan kişilerin bu rahatsızlığı geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Doğumsal nedenler: Bazı bireyler, göz yüzeylerindeki eğrilik bozukluklarıyla doğarlar. Çocukluk döneminde teşhis edilmezse, ilerleyerek daha ciddi görme sorunlarına yol açabilir.

3. Travmalar ve Göz Yaralanmaları

Göz yaralanmaları: Kornea veya lensin zarar görmesi, göz yüzeyinde kalıcı deformasyonlara neden olabilir ve astigmatizmi tetikleyebilir.
Ameliyat sonrası komplikasyonlar: Katarakt ameliyatı gibi bazı göz cerrahisi işlemleri sonrasında korneanın yapısında değişiklikler meydana gelebilir ve astigmatizme yol açabilir.

4. Keratokonus ve Diğer Göz Hastalıkları

Keratokonus: Kornea yapısının zamanla incelip konik bir şekil almasıyla karakterize olan keratokonus, ciddi bir astigmatizm nedenidir. Bu hastalık ilerledikçe astigmatizm şiddetlenir ve görüş kaybına neden olabilir.
Kornea dejenerasyonu: Yaşlanma ve diğer nedenlerle korneada meydana gelen bozulmalar da astigmatizme zemin hazırlayabilir.

5. Göz Yorgunluğu ve Çevresel Faktörler

Bilgisayar kullanımı: Uzun süre ekrana bakmak ve gözleri yormak, var olan hastalığı kötüleştirebilir.
Yanlış gözlük veya lens kullanımı: Astigmatizm için uygun olmayan gözlük ya da kontakt lensler, gözün odaklanmasını zorlaştırarak belirtileri artırabilir.
Düzensiz aydınlatma: Gözlerin sürekli olarak zayıf ya da çok parlak ışığa maruz kalması, göz yorgunluğuna neden olabilir ve astigmatizm belirtilerini artırabilir.

6. Yaş ve Gelişim Süreçleri

Doğumda var olan astigmatizm: Bazı bebeklerde doğuştan bulunur ve göz gelişimi ile birlikte değişiklik gösterebilir.
Yaşlanmaya bağlı değişiklikler: Yaş ilerledikçe gözün yapısında meydana gelen değişiklikler, astigmatizmi kötüleştirebilir. Özellikle lensin sertleşmesi ile hastalık şiddetlenebilir.

Astigmatizmin nedenleri genellikle kalıcı olup, yaşam boyu göz sağlığını etkileyebilir. Bu nedenle, astigmatizm teşhisi ve tedavisi için düzenli göz kontrolleri yaptırmak önemlidir.

Astigmatizm Teşhisi

Astigmatizm teşhisi, bir göz doktoru tarafından yapılan kapsamlı bir göz muayenesini gerektirir. Doğru teşhis, görme bozukluğunun derecesini belirlemek ve uygun tedavi seçeneklerini sunmak açısından önemlidir.

1. Görme Keskinliği Testi (Snellen Tablosu)

Uzak ve yakın görüş testi: Hastadan belli bir mesafeden harf veya sayı tablosunu okuması istenir. Bu test, uzak ve yakın görmedeki bozuklukları saptamaya yardımcı olur.
Sonuçlar: Hastanın görme keskinliği “20/20” gibi değerlerle ifade edilir. Eğer görme keskinliği düşükse, astigmatizm veya başka bir görme kusuru olasılığı araştırılır.

2. Keratometri

Kornea eğriliğinin ölçümü: Keratometre adı verilen cihazla, korneanın ön yüzeyinin eğriliği ölçülür. Düzgün olmayan bir kornea yüzeyi, astigmatizmin varlığını gösterir.
Keratometri sonuçları: Kornea eğriliği derecesi belirlenir ve bu bilgi, astigmatizma için uygun gözlük ya da kontakt lens reçetesi hazırlanırken kullanılır.

3. Refraksiyon Testi

Otomatik ve manuel yöntem: Göz doktoru, hastanın gözlerine çeşitli lenslerle bakarak ışığın kırılma hatalarını inceler.
Subjektif değerlendirme: Doktor, hastaya hangi lensle daha net gördüğünü sorarak en uygun düzeltici lensi bulmaya çalışır.
Astigmatik düzeltme: Refraksiyon testinde astigmatik meridyenler belirlenir ve bu bilgiler reçetede yer alır.

4. Topografi (Kornea Haritalaması)

Kornea yüzeyinin detaylı haritası: Kornea topografi cihazı, korneanın şekli ve eğriliği hakkında ayrıntılı bilgi verir. Keratokonus gibi hastalıkların tespitinde de kullanılır.
Karmaşık astigmatizmin tespiti: Düzgün olmayan eğrilikler veya ileri düzeydeki astigmatizm, bu yöntemle daha net anlaşılır.

5. Retinoskopi

Karanlık odada ışıkla muayene: Göz doktoru, göz bebeğine ışık tutarak retinanın ışığı nasıl yansıttığını gözlemler. Astigmatizma, retinanın yansıma düzenini etkileyerek teşhis edilebilir.

6. Silindirik Gözlük Muayenesi

Silindirik lenslerle test: Astigmatizm, genellikle gözlüklerde kullanılan silindirik lenslerle düzeltilir. Doktor, farklı derecelerdeki silindirik lensleri deneterek hastanın en net görüş sağladığı lensi belirler.

7. Dijital Görüntüleme Teknikleri

Oftalmik tomografi: Gözün iç yapılarının görüntülenmesi ile astigmatizme neden olan başka sorunlar (örneğin keratokonus) da tespit edilebilir.

Astigmatizmin doğru teşhis edilmesi, uygun tedavi ve düzeltme yöntemlerinin uygulanması için hayati önem taşır. Çocuklarda fark edilmeyen astigmatizm, okul performansını ve günlük aktiviteleri olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, düzenli göz muayeneleri önemlidir.

Astigmatizm Tedavisi

Astigmatizm tedavisinde, görme sorunlarının şiddetine ve hastanın yaşam tarzına göre farklı yöntemler kullanılır. Astigmatizmin düzeltilmesi için gözlük, kontakt lens ve cerrahi seçenekler mevcuttur. İşte detaylı tedavi yöntemleri:

1. Gözlükle Tedavi

Silindirik lensler: Astigmatizm için özel olarak tasarlanmış silindirik lensler, ışığı doğru açılarda kırarak görüntüyü netleştirir.
Çift odaklı gözlükler: Hem miyop (uzağı net görememe) hem de hipermetrop (yakını net görememe) ile birlikte astigmatizm olan hastalarda çift odaklı veya progresif lensler kullanılabilir.
Avantajları: Gözlük kullanımı, basit ve risksiz bir tedavi yöntemidir. Ayrıca çocuklar için en yaygın düzeltme seçeneğidir.

2. Kontakt Lensle Tedavi

Toric (astigmatik) lensler: Astigmatizm için tasarlanmış toric lensler, gözün yüzeyine tam oturarak korneadaki eğriliği dengeler.
Yumuşak lensler: Günlük veya aylık toric lensler yaygın olarak kullanılır. Rahattır ve kolayca uyum sağlar.
Gaz geçirgen (sert) lensler: Keratokonus gibi durumlarda veya şiddetli astigmatizmde daha etkili olabilir. Ancak kullanımı yumuşak lenslere göre daha zordur.
Hibrit lensler: Merkezde sert, çevresinde yumuşak bir yapıya sahip olan bu lensler, hem konfor hem de net görüş sağlar.

3. Göz İçi Lens (Intraoküler Lens) Tedavisi

Katarakt ameliyatı sonrası: Katarakt ameliyatı sırasında astigmatizmi düzeltmek için göz içine yerleştirilen özel lensler kullanılabilir.
Torik göz içi lensler: Kornea eğriliğine uyum sağlayan bu lensler, ileri astigmatizm vakalarında etkili olabilir.

4. Refraktif Cerrahi Yöntemler

LASIK (Laser-Assisted In Situ Keratomileusis): Korneanın üst tabakası inceltilerek, korneanın şekli düzeltilir ve ışığın retinaya doğru odaklanması sağlanır.
PRK (Photorefractive Keratectomy): Kornea yüzeyinin lazerle yeniden şekillendirilmesi işlemidir. LASIK’e alternatif olarak kullanılır.
SMILE (Small Incision Lenticule Extraction): Minimal invaziv bir yöntem olan SMILE, kornea iç tabakasından ince bir doku parçası çıkarılarak astigmatizmi düzeltir.
Astigmatik keratotomi: Korneada küçük kesiler yapılarak korneanın eğriliği düzeltilir. Daha düşük dereceli astigmatizmlerde kullanılır.

5. Ortokeratoloji (Ortho-K)

Gece lensleri: Ortho-K adı verilen sert kontakt lensler, gece boyunca kullanılır ve korneayı geçici olarak şekillendirir. Gündüzleri lens kullanmadan net görüş sağlar.
Geçici çözüm: Bu yöntem, özellikle lens veya gözlük kullanmak istemeyen kişiler için uygundur.

6. Keratokonus Tedavisi ve Astigmatizm Kontrolü

Kornea çapraz bağlama (cross-linking): Keratokonus gibi kornea bozukluklarının ilerlemesini durdurmak için kullanılır.
Kornea implantları: Kornea yüzeyine yerleştirilen küçük halkalar, astigmatizmi düzeltmeye yardımcı olur.

7. Çocuklarda Astigmatizm Tedavisi

Gözlük kullanımı: Çocuklarda astigmatizm genellikle gözlükle tedavi edilir. Erken teşhis, göz tembelliği (ambliyopi) gibi komplikasyonları önler.
Düzenli kontroller: Çocukların görme sorunlarının zamanla değişebileceği göz önünde bulundurularak, periyodik göz muayeneleri yapılmalıdır.

Astigmatizm tedavisinde gözlük, kontakt lens veya cerrahi seçeneklerden hangisinin tercih edileceği, hastanın görme kusurunun derecesine, yaşam tarzına ve ihtiyaçlarına bağlıdır. Doğru tedavi yöntemi, hastanın yaşam kalitesini artırarak günlük aktiviteleri daha rahat gerçekleştirmesine olanak tanır.

Astigmatizmin Önlenmesi

Hastalığı tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı önlemler alınarak göz sağlığı korunabilir ve sorunun ilerlemesi önlenebilir:

Düzenli Göz Muayeneleri: Göz sağlığını korumak ve erken teşhisi sağlamak için düzenli olarak göz muayenesi yapılmalıdır.
Ekran Kullanımını Sınırlandırma: Uzun süre bilgisayar veya telefon ekranına bakmak göz yorgunluğuna ve astigmatizmin ilerlemesine neden olabilir. Ekran kullanımı sırasında sık sık mola verilmelidir.
Göz Koruyucu Kullanımı: Göz yaralanmalarını önlemek için spor yaparken veya tehlikeli işler sırasında koruyucu gözlük kullanılmalıdır.

Astigmatizmin Yaşam Kalitesine Etkisi

Kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir. Bulanık veya çarpık görme, kişinin okuma, yazma veya araç kullanma gibi aktivitelerde zorlanmasına neden olabilir. Ayrıca, hastalığa bağlı olarak gelişen baş ağrıları ve göz yorgunluğu, iş ve sosyal yaşamda verimliliği düşürebilir. Uygun tedavi yöntemleri ile hastalık kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.

Sonuç

Birçok kişinin yaşamını etkileyen yaygın bir göz rahatsızlığıdır. Bu durum, görme kalitesini olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilir. Ancak, uygun teşhis ve tedavi yöntemleri ile başarıyla yönetilebilir ve kişinin net bir görüşe kavuşması sağlanabilir. Göz sağlığına önem vermek, düzenli göz muayeneleri yaptırmak ve belirtiler fark edildiğinde bir uzmana başvurmak, hastalığın olumsuz etkilerinden korunmak için önemlidir.

Referanslar:

Astigmatizm: Astigmat Nedir? 5 Belirtisi ve Tedavisi
Rabinowitz, Y. S. (1998). “Keratoconus: Diagnosis and Management.” Ophthalmology Clinics of North America.
Koch, D. D. (2006). “The Evolution of Astigmatism Correction in Cataract Surgery.” Journal of Cataract & Refractive Surgery.
Atchison, D. A., & Smith, G. (2000). Optics of the Human Eye. Butterworth-Heinemann.
Thibos, L. N., et al. (1997). “The Chromatic Eye: A New Refractive Error Classification.” Optometry and Vision Science.
Rucker, F. J., & Kruger, P. B. (2006). “The Role of the Eye’s Optics in Predicting Visual Performance.” Vision Research.
Kee, C. S., & Hung, L. F. (2001). “The Impact of Optical Defocus on Eye Growth.” Current Eye Research.
Nichols, J. J. (2006). “Astigmatism: Contact Lens Correction Challenges and Innovations.” Optometry and Vision Science.
Erdélyi, B., et al. (2004). “A Study of Astigmatic Errors in Cataract Surgery Patients.” Journal of Refractive Surgery.
Wilson, S. E., & Sanfilippo, F. (2014). Corneal Topography and Aberrometry: A Clinical Guide. Springer.
Zadnik, K., et al. (2004). “Prevalence of Refractive Errors in the United States.” Archives of Ophthalmology.
Rao, S. K., & Lam, D. S. (2010). Cataract and Refractive Surgery. Elsevier.
Read, S. A., et al. (2007). “Factors Affecting Astigmatism in Early Childhood.” Journal of the American Academy of Optometry.
Eom, Y., et al. (2013). “Topographic Predictors of Astigmatic Keratotomy Outcomes.” Cornea.
Holden, B. A., et al. (2014). “Global Prevalence of Myopia and High Myopia.” Ophthalmology.
McGhee, C. N. J. (2008). “The Corneal Biomechanics and Their Relevance to Refractive Surgery.” Journal of Cataract & Refractive Surgery.
Kleinstein, R. N., et al. (2003). “Refractive Error and Visual Impairment in Children.” Ophthalmology.
Lin, D. Y., et al. (2010). “The Progression of Astigmatism in School-Aged Children.” Investigative Ophthalmology & Visual Science.
Chan, T. C. Y., et al. (2015). “Advances in Astigmatism Correction for Cataract Surgery.” Clinical and Experimental Ophthalmology.
Mandel, Y., et al. (2016). “Corneal Shape and Refractive Error in Relation to Astigmatism.” American Journal of Ophthalmology.
Li, X., et al. (2009). “Keratoconus Progression and Astigmatic Changes in Adolescents.” British Journal of Ophthalmology.
Visser, N., et al. (2012). “Evaluation of Toric Intraocular Lenses.” Journal of Cataract & Refractive Surgery.
Wang, L., et al. (2010). “Corneal Astigmatism and Surgical Outcomes.” American Journal of Ophthalmology.
Liesegang, T. J. (2008). “Prevention and Management of Astigmatism after Surgery.” Ophthalmology Clinics of North America.
Richdale, K., et al. (2009). “Accommodation and Astigmatism Control with Multifocal Lenses.” Optometry and Vision Science.
Young, T. L. (2009). “Genetic Factors in the Development of Refractive Errors.” Eye (London).
Foster, P. J., & Jiang, Y. (2014). “Epidemiology of Myopia and Astigmatism in East Asia.” Eye (London).
Dobson, V., et al. (2003). “Astigmatism and Amblyopia in Preschool Children.” Archives of Ophthalmology.
Alhassan, M. B., et al. (2019). “Correction of Astigmatism Using Toric Contact Lenses.” Cochrane Database of Systematic Reviews.
Saw, S. M., et al. (2005). “The Epidemiology of Astigmatism in Young Adults.” Investigative Ophthalmology & Visual Science.
Gwiazda, J., et al. (2005). “Role of Optical Defocus in the Development of Astigmatism.” Optometry and Vision Science.
Arbelaez, M. C., & Knorz, M. C. (2009). “Laser Refractive Surgery for Astigmatism.” Journal of Refractive Surgery.
Torres-Netto, E. A., et al. (2019). “Advancements in Cross-Linking for Keratoconus and Astigmatism.” Cornea.
Nio, Y. K., et al. (2002). “Effects of Optical Correction of Astigmatism on Visual Acuity.” Vision Research
https://scholar.google.com/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
https://www.researchgate.net/
https://www.mayoclinic.org/
https://www.nhs.uk/
https://www.webmd.com/

Sağlık Bilgisi Paylaş !